No. 65. Negentigste Jaargang. 1888. ZONDAG WERKSTAKING. DE STUDENT VAN SALAMANCA. 27 MEI. Prijs der gewone Advertentiën: EERSTE BLAD. Dit nummer bestaat uit twee bladen. PE3ÜIL.I.BTON. IVo veile Rosenthal Boni n. COURANT. Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de Uitgevers HEEM*. COS- TER ZOON. ALKIAARSCHE Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag-en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80franco door het geheele rijk f 1, De 3 nummers f 0,06. De tijd dat werkstaking door een aantal werklieden in vereeniging en onderling overleg een verboden en strafbare handeling wasligt nog niet zoo heel ver achter ons. In het Fransche wetboek van Strafrecht, dat na 1813 in ous vaderland is blijven heerschen en na velerlei wijziging eindelijk vóór nu bijna twee jaren door een nieuw Strafwetboek is vervangen ba- vatte met betrekkiug tot dit onderwerp strafbepalingen zoowel tegen de werkgevers als tegen de arbeiders. Onderlinge samenspanning of vereeniging van werk gevers om een vermindering van het werkloon door te drijven was strafbaarindien die vermindering werd beoogd *tegen recht en billijkheidDaarentegen was altijd strafbaar onderlinge samenspanning of ver eeniging van werklieden om te gelijker tijd het werk te doen ophoudenhet werk in een fabriek of werk plaats te verbieden het te werk komen vóór zeker uur of het aan het werk blijven na zeker uur te beletten en in het algemeen oin den arbeid te doen staken, te beletten of duurder te maken; zoowel ten aanzien van werkgevers als van werklieden werd evenwel voor de strafbaarheid gevorderd, dat de samenspanning niet bij woorden was gebleven, maar zich door daden had geopenbaard in een poging of ten begin van uitvoering. Maar deze en nog andere strafbepalingen van gelijke strekking zijn reeds in 1872 afgeschaft en vervangen door een wet, waarbij strafbaar is ge steld elke inbreuk op eens anders vrijheid in de uit oefening van zijn arbeid of bedrijf, hetzij door geweld, door wegneming beschadiging of onbruikbaarcnaking van werktuigen of gereedschappenhetzij door bedrei ging door bedrieglijke handelingen bcleediging of deelneming aan samenscholingen. Van dien tijd af zijn dus ook werkstakingen van een aantal werklieden in vereeniging en onderling overleg niet meer strafbaar Werkgevers en werk lieden zijn vrij om te laten werken en te werken zooals zij goed vinden, om zich ouderling met elkander te verstaan omtrent het loon zooveel zij begeeren de werkgevers om in onderling overleg het loon te verlagen of anders het werk te doen ophouden de werklieden om gezamenlijk op verhooging van loon aan te dringen of anders gezamenlijk het werk te stakenalleen is men verplicht ieders vrijheid te eerbiedigen niemand mag hem die werken wildit beletten of hem daarin belemmeren Het nieuwe Wetboek van Strafrecht heeft in dezen toestand geen verandering gebracht; door eenvoudig te bepalen, dat met gevangenisstraf of geldboete wordt gestraft hij die wederrechtelijk door geweld of bedreiging met geweld of door bedreiging met smaad of smaadschrift een ander dwingt iets te doen niet te doen of te dulden, heeft het ook m dit opzicht ieders persoon- lijke vrijheid beschermd, en werkstakingen hebben in den iaatsten tijd dan ook steeds plaats gehad zonder dat de overheier zich mee bemoeidedan voor zcover zij zorg droeg dat rustverstoring, plundering, vernieling of mishandeling werd voorkomen en ieder werd vrijgelaten om overigens te doen en te laten wat hij verkoos. De politie trok geen partij voor of tegen de werkstakers maar zij was tegenwoordig door de gewapende macht versterkt om te beletteu dat er glazen werden ingegooid, dat er personen werden mishandeld of dat iemand werd gedwongen zich bij de werkstakers aan te sluiten of belet werd voor zich of anderen te werken. Orde en vrijheid moeten gehandhaafd worden overal en te allen tijde, niet het minst daar waar de ontevredenheid zoo groot is, dat het tot een uitgebreide werkstaking is gekomen, waar de gemoederen zijn opgewondenonaangename too- neeien zijn voorgevallen, en de arbeiders die het werk gestaakt hebben bijeenkomen om onderling te beraad slagen anderen over te halen om hun voorbeeld te volgen en door vertoon van hun groot getal hun eischen klem bij te zetten. Dat er in zulke gevallen rechtmatige vrees b staat voor rustverstoring, voor vernieling van eigendommen, voor botsingen tusschen de werkstakers en werkgevers die weigeren hooger loon te geven of tusschen de werkstakers en de arbeiders die met werken willen voortgaan, voor ernstige vechtpartijen die op mishan deling en doodslag kunnen uitloopen ligt zoozeer in den aard der zaak, dat een ontkenning van dat gevaar eenvoudig belachelijk is. Dat het te Almeloo en in de veenstreken bij straatschenderij is gebleven, is stellig aan niets andirs te danken dan aan het tijdig nemen van voldoende voorzorgen. Was de ge n one pclitie niet versterkt en was de gewapende macht niet verschenen, dan zou er boogst waarschijnlijk meer zijn gebeurd. Maar zelfs al zou dit door dezen of genen ontkend of betwijfeld magen worden, toch verdienen die voor zorgsmaatregelen allen lof. Een Regeering, die wacht totdat er ernstiger feiten hebben plaats gehad ver zuimt haar plicht. Zij moet zien niet bepalen tot het onderdrukken en straffen van verboden en straf bare feiten, maar ze zoo mogelijk voorkomen. Zij moet beschermend optreden en waken voor de vei ligheid van personen en goederen daarom behoort zij op de plaatsen waai gevaar dreigt, een macht te verzamelen, die ontzag inboezemt en allen in bedwang VAN Uit het Hoogduitsch. 2) Was hij een toovenaar, die bovennatuurlijke middelen bezat, om op meisjes invloed uit te oefenen en baar aan zich onderworpen te maken P Zij had hem toch maar een oogenblik gezien 1 Stond hij met den duivel in betrekkingdie hem deze macht had verleend Maar een toovenaar leed geen honger en dat deze man dit deed, dat bewees zijn gelaat en wat een smart, wat een innig verdriet sprak er uit dat schoone oog dat haar gemoed zoozeer in opstand had gebracht 1 Inesilla hield plotseling met weenen op. Waarom zou zij niet beminnen, vroeg zij zich af, en waarom niet eenen armen student? Was dat dan zoo ontzettend overlegde zij verder moest dan haar toe komstige echtgenoot bepaald een grondeigenaareen fabrikant en rijk zijn Had zij zelf niet een groot ver mogen en bezat zij niet het recht, eenen man te kiezen geheel naar vrije keuze, en waarom zou het geen student mogen zijn? Worden deze niet vaak geachte, ja zelfs beroemde mannen doctoren advocaten professoren ministers zelfs? Waarom zou het een ongeluk moeten zijn, eenen student te beminnen en waarom „ging zij er dan zoo over te keer" beschuldigde Inesilla zich zelve, wier gewone opgewektheid reeds weder terug kwam „dat^ zij tot over de ooren op eenen student verliefd was r" Haar vader zou wel groote oogen opzetten wanneer zij het hem vertelde en er zon haar een heete strijd voor de deur staan; maar ten slotte zou zij toch de zege wegdragen daarop vertrouwde zij dat wist zij zeker plotseling betrok haar gelaat; zij sprong van haar bed op en ijlde naar den spiegel, keek er in en wierp dien weder weg. „Zal hij mij willen hebben riep zij bijna luid. „Ik ben leelijk zal zulk een schoone man mij nemen met mijn rood dik gelaatmet mijne groote oogen zonder uitdrukking en mijn roode baar?" En nu ijlde Inesilla naar den grooten spiegel tegen den wand, ging er voor zitten, bekeek zich onderzoekend, gedurende langen tijd, maakte zich de haren los en probeerde dadelijk een nieuw kapsel. „Men kan niet weten", sprak zij daarbij tot zieb zelve, „ik heb iets eigenaardigs. Men zegt, dat contrasten elkander aantrekken misschien bemint mij juist de schoone man, evenzeer als ik, die niet schoon ben, hem bemin de natuur moet toch zoo ontzettend wijs zijnheeft de fransche geleerde mij eensin den winkel, gezegd, zij streeft er altijd naar, de contrasten zooveel mogelijk tegen elkander te doen opwegen. Misschien zal het zulk eene wijsheid der natuur zijn, dat wij elkander moeten hebben. Ik wil het ten minste onderzoeken", besloot Inesilla haar alleenspraakzij bracht haar nieuw kapsel in orde, zocht eene vriendin, die wat ouder was, bestudeerde haar gelaat van nu af ijveriger in den spiegel en maakte getrouw wandelingen langs de singels en in het bijzonder door het park, Reeds den derden dag na de eerste ontmoeting trof zij Pablo op dezelfde bank onder de olmen. Snel besloten als zij gewoonlijk was, ging zij met hare vriendin die zij in haar geheim had ingewijd, op de bank naast den student zitten. Zij groette met eene lichte buiging van het hoofd keek daarop voor zich uit in het groen, waar het zonlicht liefelijk tusschen de bladeren speelde en vroeg, na eenige oogenblikken te hebben gezwegenden jongen man, of zij hem ook in het lezen stoorden. „Neenvolstrekt niet", stotterde Pablo hij was integendeel gaarne bereid op eene andere bank te gaan zitten wanneer hij de dames hinderlijk was. Dat was echter geenszins Inesi.la's bedoeling. „Ik houd veel van geleerden", zeide zij„en van hunne houdt die de door de wet gestelde perken zouden willen overschrijden. Zij moet dit doen niet alleen in het belang van de personen wier eigen veiligheid of wier have en goed gevaar looptmaar ook in het belang van hen die zich misschien in drift en opge wondenheid zouden laten verleiden om dingen te doen, waarvoor zij later tot ongeluk van zich zeiven en van hun gezin in de gevangenis zouden moeten boeten. Of zou iemand liever willen wachten, totdat er sabel houwen en geweerkogels noodig zijn om orde en veiligheid te herstellen en de weerspannigen te be dwingen Gelukkig zijn de la itste werkstakingen hier te lande zonder ernstige rustverstoringen of andere betreurens waardige gebeurtenissen voorbijgegaan De overheid heeft geen geweld behoeven te gebruiken de arbei ders die het werk gestaakt hadden hebben er geen aanleiding toe gegeven. Alle berichten stemmen hierin overeen dat de verschillende autoriteiten met waar digheid en kalmte zijn opgetreden en politie en gewapende macht met volkomen onpartijdigheid zich bepaald hebben tot het bewaren van de openbare orde en veiligheid. Die beweert dat zij partij gekozen hebben tegen de werkstakers geeft een valscbe voor stelling van het gebeurde. lutusscheu blijft een werkstaking altijd een betreu renswaardige zaak. Wij beweren niet, dat zij altijd is af te keuren en te veroordeelen. Er kunnen om standigheden zijn die haar onvermijdelijk maken. Te scherpe coucurreutie of te zelfzuchtig winstbejag kan leiden tot een onbillijke en onredelijke beknibbeling op het werkloon als laatste middel daartegen blijft soms den arbeiders niets anders over dan het werk te staken en de uadeelen daarvan te dragen om zoo moge lijk tot een billijke verhooging van het loon te dwingen; maar de uadeelen eener werkstaking zijn zóó groot dat zij alleen als uiterst redmiddel is te verdedigen. In Engeland waar de arbeide-svereenigingen gewoon zijn met elkander in overleg te handelen en kassen bestaan tot ouderlingen geldelijken steun bij werksta kingen wordt dan ook eerst onderzochtof er voor de werkstaking voldoende grond bestaat voordat tot ondersteuning wordt besloten. Gewoonlijk zullen de uadeelen wel aan beide zijden zoowel aan de zijde der werkgevers als aan die der arbeiders worden gevoeld; maar het zou kunnen voorkomen, dat bij voorbeeld een fabriek tijdelijk niet anders dan met verlies kon werken en een tijdelijke werkstaking voor den fabrikant daarom nog zoo nadeelig niet wasin de meeste gevallen zal de nood voor den werkgever althans niet zoo dringend zijn als voor den arbeiderdie geen ander middel van bestaan heeft dan zijn weekloon maar voor de arbeiders kan de ellende groot en, duurt gesprekken. Wat voor boek bestndeert gij daar, mijn heer vroeg zij belangstellend. „Virgilius, mejuffrouw „Wie is dat heette een oud toovenaar niet zoo merkte Inesilla opden jongen man naast zich een oogenblik bijna angstig aanziende. „Neen een toovenaar was Virgilius niet de middeneeuwsche legende maakte er wel een van hem, Virgilius was een oud-rotreinsch dichterdie het ver haal van Aeneas en Dido en de lofzangen op den land bouw gemaakt heeft." Aldus merkte de student, ophel derend, op. Inesilla scheen er zeer veel belang in te stellen, ten minste zij liet zich door den student van Virgilius en van den inhoud zijner werken vertellen. Zij luisterde aandachtig en haar oog hing aan den schoonen, weisprekenden mond van den muzenzoon, die nu zijne zoo oplettende en hem bewonderende toehoorster vrij groote stukken van den romeinschen dichter voorlas, vertaalde en met vuur en geestdrift verklaarde. Inesilla vroeg naar den naam en de levensomstandig heden van den student. Zij vernam dat Pablo Verros de zoon was van eenen armen pachter en in de philo- logie studeerde wat hem echter bij zijne onbemiddeld heid wel eenigszins moeielijk viel. Dit laatste zeide hij zacht en zeer schuchter. De dames stonden op. Inesilla verklaarde zich er kentelijk voor het aangename, genotrijke uur dat zij aan hem te danken had en sprak de hoop uit dat zij eikander vaker mochten ontmoeten, daar zij in Salamanca woonde, op het Majorplein, en mijnheer, met het oog op zijne studie, waarschijnlijk nog geruimen tijd hier zou bijven. Daarop namen de dames afscheid.Inesilla met een blik in Pablo's oogen die zeer veel zeide en den jongen man heftig deed blozen. Hij zag weldra de beide dames in den belommerden weg achter de fontein verdwijnen. Een tyd lang bleef hij nog in diep nadenken verzonken; weldra greep hij naar het naast hem liggende boek en wilde opstaan toan zijn hand een klein pakje voelde.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1888 | | pagina 1