No. 65. Negentigste Jaargang. 1888.
ZONDAG
WERKSTAKING.
DE STUDENT VAN SALAMANCA.
27 MEI.
Prijs der gewone Advertentiën:
EERSTE BLAD.
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
PE3ÜIL.I.BTON.
IVo veile
Rosenthal Boni n.
COURANT.
Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HEEM*. COS-
TER ZOON.
ALKIAARSCHE
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag-en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80franco door
het geheele rijk f 1,
De 3 nummers f 0,06.
De tijd dat werkstaking door een aantal werklieden
in vereeniging en onderling overleg een verboden en
strafbare handeling wasligt nog niet zoo heel ver
achter ons. In het Fransche wetboek van Strafrecht,
dat na 1813 in ous vaderland is blijven heerschen en
na velerlei wijziging eindelijk vóór nu bijna twee
jaren door een nieuw Strafwetboek is vervangen ba-
vatte met betrekkiug tot dit onderwerp strafbepalingen
zoowel tegen de werkgevers als tegen de arbeiders.
Onderlinge samenspanning of vereeniging van werk
gevers om een vermindering van het werkloon door
te drijven was strafbaarindien die vermindering
werd beoogd *tegen recht en billijkheidDaarentegen
was altijd strafbaar onderlinge samenspanning of ver
eeniging van werklieden om te gelijker tijd het werk
te doen ophoudenhet werk in een fabriek of werk
plaats te verbieden het te werk komen vóór zeker
uur of het aan het werk blijven na zeker uur te
beletten en in het algemeen oin den arbeid te doen
staken, te beletten of duurder te maken; zoowel ten
aanzien van werkgevers als van werklieden werd evenwel
voor de strafbaarheid gevorderd, dat de samenspanning
niet bij woorden was gebleven, maar zich door daden
had geopenbaard in een poging of ten begin van
uitvoering. Maar deze en nog andere strafbepalingen
van gelijke strekking zijn reeds in 1872 afgeschaft
en vervangen door een wet, waarbij strafbaar is ge
steld elke inbreuk op eens anders vrijheid in de uit
oefening van zijn arbeid of bedrijf, hetzij door geweld,
door wegneming beschadiging of onbruikbaarcnaking
van werktuigen of gereedschappenhetzij door bedrei
ging door bedrieglijke handelingen bcleediging of
deelneming aan samenscholingen.
Van dien tijd af zijn dus ook werkstakingen van
een aantal werklieden in vereeniging en onderling
overleg niet meer strafbaar Werkgevers en werk
lieden zijn vrij om te laten werken en te werken
zooals zij goed vinden, om zich ouderling met elkander
te verstaan omtrent het loon zooveel zij begeeren
de werkgevers om in onderling overleg het loon te
verlagen of anders het werk te doen ophouden de
werklieden om gezamenlijk op verhooging van loon
aan te dringen of anders gezamenlijk het werk te
stakenalleen is men verplicht ieders vrijheid te
eerbiedigen niemand mag hem die werken wildit
beletten of hem daarin belemmeren Het nieuwe
Wetboek van Strafrecht heeft in dezen toestand geen
verandering gebracht; door eenvoudig te bepalen, dat
met gevangenisstraf of geldboete wordt gestraft hij
die wederrechtelijk door geweld of bedreiging met
geweld of door bedreiging met smaad of smaadschrift
een ander dwingt iets te doen niet te doen of te
dulden, heeft het ook m dit opzicht ieders persoon-
lijke vrijheid beschermd, en werkstakingen hebben in
den iaatsten tijd dan ook steeds plaats gehad zonder
dat de overheier zich mee bemoeidedan voor
zcover zij zorg droeg dat rustverstoring, plundering,
vernieling of mishandeling werd voorkomen en ieder
werd vrijgelaten om overigens te doen en te laten
wat hij verkoos. De politie trok geen partij voor
of tegen de werkstakers maar zij was tegenwoordig
door de gewapende macht versterkt om te beletteu
dat er glazen werden ingegooid, dat er personen
werden mishandeld of dat iemand werd gedwongen
zich bij de werkstakers aan te sluiten of belet werd voor
zich of anderen te werken. Orde en vrijheid moeten
gehandhaafd worden overal en te allen tijde, niet het
minst daar waar de ontevredenheid zoo groot is, dat
het tot een uitgebreide werkstaking is gekomen, waar
de gemoederen zijn opgewondenonaangename too-
neeien zijn voorgevallen, en de arbeiders die het werk
gestaakt hebben bijeenkomen om onderling te beraad
slagen anderen over te halen om hun voorbeeld te
volgen en door vertoon van hun groot getal hun
eischen klem bij te zetten.
Dat er in zulke gevallen rechtmatige vrees b staat
voor rustverstoring, voor vernieling van eigendommen,
voor botsingen tusschen de werkstakers en werkgevers
die weigeren hooger loon te geven of tusschen de
werkstakers en de arbeiders die met werken willen
voortgaan, voor ernstige vechtpartijen die op mishan
deling en doodslag kunnen uitloopen ligt zoozeer in
den aard der zaak, dat een ontkenning van dat gevaar
eenvoudig belachelijk is. Dat het te Almeloo en in de
veenstreken bij straatschenderij is gebleven, is stellig
aan niets andirs te danken dan aan het tijdig nemen
van voldoende voorzorgen. Was de ge n one pclitie niet
versterkt en was de gewapende macht niet verschenen,
dan zou er boogst waarschijnlijk meer zijn gebeurd.
Maar zelfs al zou dit door dezen of genen ontkend
of betwijfeld magen worden, toch verdienen die voor
zorgsmaatregelen allen lof. Een Regeering, die wacht
totdat er ernstiger feiten hebben plaats gehad ver
zuimt haar plicht. Zij moet zien niet bepalen tot
het onderdrukken en straffen van verboden en straf bare
feiten, maar ze zoo mogelijk voorkomen. Zij moet
beschermend optreden en waken voor de vei
ligheid van personen en goederen daarom behoort
zij op de plaatsen waai gevaar dreigt, een macht te
verzamelen, die ontzag inboezemt en allen in bedwang
VAN
Uit het Hoogduitsch.
2)
Was hij een toovenaar, die bovennatuurlijke middelen
bezat, om op meisjes invloed uit te oefenen en baar
aan zich onderworpen te maken P Zij had hem toch
maar een oogenblik gezien 1 Stond hij met den duivel
in betrekkingdie hem deze macht had verleend
Maar een toovenaar leed geen honger en dat deze man
dit deed, dat bewees zijn gelaat en wat een smart,
wat een innig verdriet sprak er uit dat schoone oog
dat haar gemoed zoozeer in opstand had gebracht 1
Inesilla hield plotseling met weenen op.
Waarom zou zij niet beminnen, vroeg zij zich af, en
waarom niet eenen armen student? Was dat dan zoo
ontzettend overlegde zij verder moest dan haar toe
komstige echtgenoot bepaald een grondeigenaareen
fabrikant en rijk zijn Had zij zelf niet een groot ver
mogen en bezat zij niet het recht, eenen man te kiezen
geheel naar vrije keuze, en waarom zou het geen student
mogen zijn? Worden deze niet vaak geachte, ja zelfs
beroemde mannen doctoren advocaten professoren
ministers zelfs? Waarom zou het een ongeluk moeten
zijn, eenen student te beminnen en waarom „ging zij er
dan zoo over te keer" beschuldigde Inesilla zich zelve,
wier gewone opgewektheid reeds weder terug kwam
„dat^ zij tot over de ooren op eenen student verliefd
was r" Haar vader zou wel groote oogen opzetten
wanneer zij het hem vertelde en er zon haar een heete
strijd voor de deur staan; maar ten slotte zou zij toch
de zege wegdragen daarop vertrouwde zij dat wist
zij zeker plotseling betrok haar gelaat; zij sprong van
haar bed op en ijlde naar den spiegel, keek er in en
wierp dien weder weg.
„Zal hij mij willen hebben riep zij bijna luid. „Ik
ben leelijk zal zulk een schoone man mij nemen met
mijn rood dik gelaatmet mijne groote oogen zonder
uitdrukking en mijn roode baar?" En nu ijlde Inesilla
naar den grooten spiegel tegen den wand, ging er voor
zitten, bekeek zich onderzoekend, gedurende langen tijd,
maakte zich de haren los en probeerde dadelijk een
nieuw kapsel. „Men kan niet weten", sprak zij daarbij
tot zieb zelve, „ik heb iets eigenaardigs. Men zegt, dat
contrasten elkander aantrekken misschien bemint mij
juist de schoone man, evenzeer als ik, die niet schoon
ben, hem bemin de natuur moet toch zoo ontzettend
wijs zijnheeft de fransche geleerde mij eensin den
winkel, gezegd, zij streeft er altijd naar, de contrasten
zooveel mogelijk tegen elkander te doen opwegen.
Misschien zal het zulk eene wijsheid der natuur zijn,
dat wij elkander moeten hebben. Ik wil het ten minste
onderzoeken", besloot Inesilla haar alleenspraakzij
bracht haar nieuw kapsel in orde, zocht eene vriendin,
die wat ouder was, bestudeerde haar gelaat van nu af
ijveriger in den spiegel en maakte getrouw wandelingen
langs de singels en in het bijzonder door het park,
Reeds den derden dag na de eerste ontmoeting trof
zij Pablo op dezelfde bank onder de olmen.
Snel besloten als zij gewoonlijk was, ging zij met
hare vriendin die zij in haar geheim had ingewijd, op
de bank naast den student zitten.
Zij groette met eene lichte buiging van het hoofd
keek daarop voor zich uit in het groen, waar het zonlicht
liefelijk tusschen de bladeren speelde en vroeg, na eenige
oogenblikken te hebben gezwegenden jongen man, of
zij hem ook in het lezen stoorden.
„Neenvolstrekt niet", stotterde Pablo hij was
integendeel gaarne bereid op eene andere bank te gaan
zitten wanneer hij de dames hinderlijk was.
Dat was echter geenszins Inesi.la's bedoeling. „Ik
houd veel van geleerden", zeide zij„en van hunne
houdt die de door de wet gestelde perken zouden
willen overschrijden. Zij moet dit doen niet alleen
in het belang van de personen wier eigen veiligheid
of wier have en goed gevaar looptmaar ook in het
belang van hen die zich misschien in drift en opge
wondenheid zouden laten verleiden om dingen te doen,
waarvoor zij later tot ongeluk van zich zeiven en van
hun gezin in de gevangenis zouden moeten boeten.
Of zou iemand liever willen wachten, totdat er sabel
houwen en geweerkogels noodig zijn om orde en
veiligheid te herstellen en de weerspannigen te be
dwingen
Gelukkig zijn de la itste werkstakingen hier te lande
zonder ernstige rustverstoringen of andere betreurens
waardige gebeurtenissen voorbijgegaan De overheid
heeft geen geweld behoeven te gebruiken de arbei
ders die het werk gestaakt hadden hebben er geen
aanleiding toe gegeven. Alle berichten stemmen hierin
overeen dat de verschillende autoriteiten met waar
digheid en kalmte zijn opgetreden en politie en
gewapende macht met volkomen onpartijdigheid zich
bepaald hebben tot het bewaren van de openbare orde
en veiligheid. Die beweert dat zij partij gekozen
hebben tegen de werkstakers geeft een valscbe voor
stelling van het gebeurde.
lutusscheu blijft een werkstaking altijd een betreu
renswaardige zaak. Wij beweren niet, dat zij altijd
is af te keuren en te veroordeelen. Er kunnen om
standigheden zijn die haar onvermijdelijk maken. Te
scherpe coucurreutie of te zelfzuchtig winstbejag kan
leiden tot een onbillijke en onredelijke beknibbeling
op het werkloon als laatste middel daartegen blijft
soms den arbeiders niets anders over dan het werk te
staken en de uadeelen daarvan te dragen om zoo moge
lijk tot een billijke verhooging van het loon te dwingen;
maar de uadeelen eener werkstaking zijn zóó groot
dat zij alleen als uiterst redmiddel is te verdedigen.
In Engeland waar de arbeide-svereenigingen gewoon
zijn met elkander in overleg te handelen en kassen
bestaan tot ouderlingen geldelijken steun bij werksta
kingen wordt dan ook eerst onderzochtof er voor
de werkstaking voldoende grond bestaat voordat tot
ondersteuning wordt besloten. Gewoonlijk zullen de
uadeelen wel aan beide zijden zoowel aan de zijde der
werkgevers als aan die der arbeiders worden gevoeld;
maar het zou kunnen voorkomen, dat bij voorbeeld
een fabriek tijdelijk niet anders dan met verlies kon
werken en een tijdelijke werkstaking voor den fabrikant
daarom nog zoo nadeelig niet wasin de meeste
gevallen zal de nood voor den werkgever althans niet
zoo dringend zijn als voor den arbeiderdie geen
ander middel van bestaan heeft dan zijn weekloon
maar voor de arbeiders kan de ellende groot en, duurt
gesprekken. Wat voor boek bestndeert gij daar, mijn
heer vroeg zij belangstellend.
„Virgilius, mejuffrouw
„Wie is dat heette een oud toovenaar niet zoo
merkte Inesilla opden jongen man naast zich een
oogenblik bijna angstig aanziende.
„Neen een toovenaar was Virgilius niet de
middeneeuwsche legende maakte er wel een van hem,
Virgilius was een oud-rotreinsch dichterdie het ver
haal van Aeneas en Dido en de lofzangen op den land
bouw gemaakt heeft." Aldus merkte de student, ophel
derend, op. Inesilla scheen er zeer veel belang in te
stellen, ten minste zij liet zich door den student van
Virgilius en van den inhoud zijner werken vertellen.
Zij luisterde aandachtig en haar oog hing aan den
schoonen, weisprekenden mond van den muzenzoon, die
nu zijne zoo oplettende en hem bewonderende toehoorster
vrij groote stukken van den romeinschen dichter voorlas,
vertaalde en met vuur en geestdrift verklaarde.
Inesilla vroeg naar den naam en de levensomstandig
heden van den student. Zij vernam dat Pablo Verros
de zoon was van eenen armen pachter en in de philo-
logie studeerde wat hem echter bij zijne onbemiddeld
heid wel eenigszins moeielijk viel. Dit laatste zeide hij
zacht en zeer schuchter.
De dames stonden op. Inesilla verklaarde zich er
kentelijk voor het aangename, genotrijke uur dat zij
aan hem te danken had en sprak de hoop uit dat zij
eikander vaker mochten ontmoeten, daar zij in Salamanca
woonde, op het Majorplein, en mijnheer, met het oog
op zijne studie, waarschijnlijk nog geruimen tijd hier
zou bijven. Daarop namen de dames afscheid.Inesilla
met een blik in Pablo's oogen die zeer veel zeide en
den jongen man heftig deed blozen.
Hij zag weldra de beide dames in den belommerden
weg achter de fontein verdwijnen. Een tyd lang bleef
hij nog in diep nadenken verzonken; weldra greep hij
naar het naast hem liggende boek en wilde opstaan
toan zijn hand een klein pakje voelde.