No. 74. Negentigste Jaargang 1888. Chronisch oorlogsgevaar. ZONDAG 17 J IJ NI. EERSTE BLAD. Dit nummer bestaat uit twee bladen. IN DENTYPHON. Prijs der gewone Advertentiën: FEUILLETON. Zeenovelle van HELENA PICHLER, ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag-en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele rijk f 1, De 3 nummers f 0,06. Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de Uitgevers HERMt. COS- TER ZOON. Wanneer de eerste verschijnselen eener ernstige ziekte zich vertoonen, worden vrienden en magen met onrust vervuld; men doet zoo dikwijls mogelijk navraag naar den toestand, spreekt en denkt er gedurig over eh uit zich in vermoedens en gewaagde voorspellingendie gunstig of ongunstig zijnnaar mate de hoop of de vrees voor het oogenblik de overhand heeft. In span ning wordt de crisis verbeid, die over het lot van den lijder kan beslissen. Hoe anders wordt betwan neer geen crisis intreedt, wanneer de ongesteldheid een chronisch karakter aanneemtwanneer zij een kwaal blijkt te zijn die kan toenemenmaar ock afnemen en genezen, waarmee naen in elk geval oud kan worden. Men raakt aan den toestand gewend, niet alleen vriend en maagmaar ook de lijder zelfhet vragen houdt op of komt slechts voor wanneer er bijzondere aan leiding toe bestaat. De verschijnselen zijn niet ver ontrustend zij hebben zich reeds meermalen voorge daan en gingen voorbij zonder nadeelige gevolgen dadelijk gevaar bestaat er niet, en al blijft de toestand ongeveer dezelfde, de patient en zijn' omgeving komen tot de overtuiging dat de ongemakken aan de kwaal verbonden gemakkelijker te dragen zijn dan zij aan vankelijk vermoedden en dat het leven ook met die kleine ongemakken en met de voorzorgen en onthou dingen die zij eiseht, best is uit te houden. Op dezelfde wijze gaat het tegenwoordig met het gevaar van oorlog in Europa Herhaaldelijk is er grond geweest voor de vrees dat de oorlog zou uitbreken maar steeds is de vrede behouden gebleven. Algemeen verklaren vorsten en staatslieden, dat er geen oogen- blikkelijk gevaar bestaat voor een vredebreuk en dat althans dit jaar geen oorlog te vreezen ismaar te gelijk wordt de toestand steeds ernstig genoemd en wordt aan elk volk de verplichting op het hart gedrukt om zijn weerbaarheid zooveel mogelijk te ontwikkelen en zich zoo sterk te maken als zijn zielental en zijn financiëele krachten slechts eenigermate gedoogen. Een Hongaarsch Minister durft zijn landge.iooten niet aan raden deel te nemen aan de Parijsche tentoonstelling van het volgende jaar, omdat niemand er voor kan instaan dat de inzenders niet door een oorlog over vallen zullen worden. Toch is hij van de vredelie vende gezindheid der Fransche Regeering overtuigd maardie in Europa rondziet, kan niet ontkennen l) Het kwam slechts zelden voordat de rijkspostboot, die het verkeer onderhield tusschen de stad Bangkok en de schepen, die vóór den mond der rivier ten anker lagen, passagiers te vervoeren had. Dit geschiedde alleen, wanneer een of andere kapitein in de stad moest zijn of vandaar naar boord terugkeerde, of wanneer een staurman lichtzinnig genoeg was, in de gloeiend heete siameescbe stad een dag van ontspanning te willen zoeken. Dat de tocht met de boot echter gemaakt werd door eene dame, en nog wel door eene europeesche met voornaam uiterlijk, die niet onder mannelijk geleide reisde maar slechts van twee vrouwelijke bedieuden vergezeld was, dit was zoo iets buitengewoons, dat de equipage van de postboot er volstrekt geen bezwaar in zag, hare onverholen verbazing aan den dag te leggen. De dame lag op een lagen bamboesstoel die zoo echt voor eene luie houding zich eigentzooals men ze slechts in Indie heeft. Hare groote oogen gle den met eene onbeschrijfelijk matte uitdrukking over het zonderlinge door weelderigen plantengroei zich onderscheidende, maar niettemin drukkend eentonige panorama, dat gedurende de vaart voorbijtrok. Bangkok, met zijne uit kostbaar teakhout gebouwde huizen, zijne bontgekleurde daken en vergulde tempels, lag reeds in den rug en den sterken drang van het met de ebbe afstroomende water volgendegleed de boot op de Menam voortde rivierdie zich in de wonderlijkste bochten door het iudische landschap slingert. Bos schee kreupelhout en bamboesriet wisselden af met dorpen en gehuchten, waarvan de huizen, tot ver in de rivier, op palen waren gebouwd. Onder of naast dat er verschillende donkere wolken hangen waaruit eensklaps het onweer kan losbarsten. Merkwaardig is daarbij de eenstemmigheid der vredelievende verklaringen van alle mogendheden. Alle zijn voor het behoud van den vredealle wen- scheu den vrede te handhaven en daarom vragen zij steeds meer millioenen voor oorlogsuitgaven, steeds grootere uitbreiding van de getalsterkte der legers. Zijn zij oprecht? Wij gelooven dat er slechts twee Europeesche groote mogendheden zijn welker oprechtheid voorwaardelijk is. De kleinere mogend heden weuschen vermoedelijk alle hartelijk het behoud van den vrede met uitzondering wellicht van Grie kenland en Montenegro, die kans zouden hebben bij eeu oorlog waarin Turkije gewikkeld werd vergroo ting van grondgebied te verkrijgen ten koste van den Sultanen zich overigens veilig achten. De oudere eu nieuwere staatjes aan Donau en Balkan kunnen bij een oorlog in het oosten zeiven te veel in het gedrang komen om er naar te verlangen. Dat Duitschlaud Oostenrijk-Hongarije Italië en Engeland oprecht den vrede wenschen te handhaven willen wij gaarne aan nemen. Zij kunnen tevreden zijn. Maar er blijven altijd twee ontevredene groote mogendheden over Frankrijk en Rusland; en daarin sehuilt het voort durend gevaar Hare vredelievende verklaringen kun nen slechts in zooverre oprecht zijndat zij onder de tegenwoordige omstandigheden den oorlog niet aan durven. De vredebond van DuitschlandOostenrijk- Hongarije en Italië die alle reden heeft om bij het uitbreken van een grooten oorlog ook op Engeland te kunnen rekenen is haar te sterk. Als de druiven zuur zijn worden zij zelfs door de vossen versmaad. Maar als zij rijp waren als de kansen schoon stonden voor een overwinning, zouden niet alleen Boulanger eu Dóroulèdemaar nog een aantal andere mannen in Frankrijk een gansch andere taal doen hooreu dan hun tegenwoordig vredeiied waarover velen zich verbazenmaar dat toch voldoende bewijst dat ook de volkstoon daar te lande niet gestemd is voor een wapenkreet. Rusland ziet met leede oogen de onge- zeggelijke Bulgareu in hun eigenmachtige handelingen voinardenmaar bedwingt zichals het de vastbe slotenheid ontwaart van het machtig verbonddat het bij eeu oorlog in het oosten tegenover zich zou zien. De Engelsche Economist, heeft onlangs uiteengezet, wat de belanghebbende mogendheden bij een ongeluk- kigen afloop van een oorlog zouden kunnen verliezen. De Duitsche eenheid en de ltaliaausche zijn beide nog van korte dagteekeuing. Wat zou er van over blijven na een noodlottigen strijd, die den overwinnaar de macht gaf om de vredesvoorwaarden voor te schrijven En zouden de Slavische landen voor Oosten- iedere hut schommelde eene boot op het troebele water en een ontelbaar aantal dezer kleine vaartuigen met of zonder zeil bewogen zich over de rivier. Levendigheid genoeg en toch ia het niet anders dan een schijn- levenhet heelt niets van de krachtige beweging en het frisscbe leven in andere groote havens van Indie. Traag vliegt een langbeenige moerasvogel uit het riet °Popgeschrikt door een bootmet naakte maleische jongens gevuld. Ernstig zien de gele gezichten dier kinderen er uit en mat en schaarsch zijn de bewegingen der lieden die van hunne vrouwen vergezeldaan het vi8schen zijn. De wind strijkt met klammen adem over het land; het is februari, dus zomer in Siam; dan staat zelfs de inboorling aan koorts bloot. Nu komt Packnam aan den linker oever in het gezicht, de kust aan den rechter oever wordt aanzienlijk hooger. De boot gaat vervolgens de hutten vaa Packnam voorbij, den gewichtigen sleutel tot het binnenland van Achter indie. De ontzaggelijke stroom verbreedt zich meer en meer er komt ook meer leven op zijne wateren. De talrijke vissehersbooten schieten sneller vooruit kleinere en grootere schepen bewegen zich stroomop oi' af. Van het eene hoort men een amerikaanscb van bet andere een duitsch commando. De oevers wijken al meer en meer terug, de lucht wordt reiner, de longen halen ruimer ademde zee ligt uabij. Daar is de zoo genaamde bank, eene versperring, die zich in den regel aan den mond van die rivieren vormt, welke veel fijne slikdeelen medevoeren en zich daar vastzetten. De zeeman bemerkt de bank ook bij bet kalmste weder aan de zee, die er op staat; de golfslag wcrdt door de bank onderbroken en veroorzaakt eene onrustige be weging. Grootere Bchepen moeten zich voor die bank zeer in acht nemen, want de waterstand daarop wisselt met het jaargetijde, met de stroomen zells, van negen sot veertien voet. Binnen de bank liggen eenige schepen Foor anker, hier en daar verspreid; zij wachten op hoog water, om de gevaarlijke plaats te passeeren. En hoe goed zij er aan doen, voorzichtig te zijn, dat bewijzen rijk-Hongarije behouden blijvenwanneer de zegevie rende Russen het land overstroomden Voor Rusland zou bij een nederlaag niet alleen het uitzicht op uit breiding van grondgebied of invloed aan de Zwarte Zee en den Bosporus verloren kunnen gaan maar zelfs het verlies van zijn oostelijke provinciën te duchten zijn zoo niet daarenboven een omwenteling in eigen boezem. Frankrijk zou ongetwijfeld nog meer grondgebied moeten inboeten en inderdaad mach teloos worden gemaakt. Er staat te vetl op het spel dan dat niet iederdie zich eenigermate rekenschap geeft van de mogelijke gevolgen voor de verantwoor delijkheid zou terugschrikken. Wanneer de inzet al te hoog is waagt iemand die iets te verliezen heeft zich niet aan het spel. Of meent iemand wellicht, dat het vermoedelijk lot van den overwonnene te donker wordt voorgesteld? Wij gelooven het niet Geleerd door de ondervinding van hetgeen na 1870 is gebeurd, zou de overwinnaar vóór alles zorgen zich te beveiligen tegen een nieuwen oorlog die hem de vruchten der zegepraal weer zou kunnen ontnemen ja zelfs zoo mogelijk tegen eeu toestand als de tegenwoordige die hem dwingt zijn weerstandsvermogen voortdurend te versterken en daar voor zich zelveu den zwaarsten druk op te leggen. Het zou zijn eerste zorg zijn den tegenstander zoo klein mogelijk te maken en de noodige maatregelen te nemen om hem klein te houden. Verbrokkeling van den staat, die hem tot zoo groote offers en zulke geweldige krachtsinspanning dwong zou zjn streven zijnen de oorlogsschatting zou zoo verpletterend wezen dat zij den overwouneling althans gedurende vele jaren volkomen zou uitputten. De te hooge inzet weerhoudt zelfs de strijdlustigsten van het al te gevaarlijk spel, en daarin bestaat onge twijfeld de grootste waarborg voor het behoud van den vrede ook al vermeerdert elke mogendheid het getal van haar soldaten en kanonnen en verbetert zij voort durend haar geweren. Daarin zal de grootste waar- borg tegen den ontzettenden oorlogwaarvoor thans gelukkig elke staat terugschrikt, blijven bestaan ook al bezwijkt weldra de keizerlijke lijder te Potsdam wiens toestand hopeloos is te achten en van wiens overlijden de droeve mare Europa misschien reeds zal ontrusten wanneer deze regelen worden gelezen. De kleinzoon zal niet licht het groote werk in gevaar brengen dat de kortelings overleden grootvader heeft gesticht en met zooveel zorg behoed en dat de stervende vader hem naliet als het kostbaarste kleinood waarvoor zijn geslacht heeft te waken. Maar zullen de volken de zware lasten van dezen gewapenden vrede voortdurend kunnen en willen dra- gen Wie zal een oordeel durven vellen over die beide recht uit den golvenden vloed uitstekende puntende masten van een schip, dat op de bank lek gestooten en gezonken is. Aan de siameesche boot kon de bank geen letsel doen; het vaartuig had slechts geringen diepgang en kon vei lig het gevaarlijk terrein bevaren. Daar bevindt zich de buitenkade van Bangkok en weldra bereikt men den uitgestrekten oceaanin een blauwen nevel worden de kusten aan het oog onttrokken. Krachtig ademt de wind en trotsch strekt zich de zee uit. Daar schiet een klein vaartuig met een enkel kolossaal zeil door het water het draagt aan zijn mast een blauwen wimpel het is de loodskotter van Bangkok. Eenige punten aan den deinenden horizon worden kleiner en verdwij nen andere teekenen zich langzamerhand duidelijker afhet zijn in- en uitgaande schepen. En daar juist, daar ligt de „Wodan" voor anker, een sierlijk, trotsch zeilschip; dat geldt het bezoek van de siameesche rijksboot. Naast de „Wodan" ligt een kleiner schip, een lichter, zwaar beladen met rijstbalendie door de equipage van het groote zeilschip met het windas opgeheschen en in het ruim van de „Wodan" worden overgebracht. Noch het landschap, noch het indrukwekkende zee- tooneel schenen bij de dame op de postboot eenige belangstelling te wekken. Het is waar, wie vijf jaren in Bangkok het plantenleven beeft moeten leiden verliest de vatbaarheid voor natuur-, misschien ook voor ieder ander genot mevrouw Ellen Howard maakte daarop geen uitzondering. Zij had vijf van hare beste levensjaren, van twintig tot zes en twintig onder de indisebe verslappende zon doorgebracht. Howard, de engelsche consul in Bangkok, had name lijk, vijf jaren geleden, aan een oud vriend in Londen geschreven „Ik gevoel mij ontzettend eenzaam in dit warme land uwe Ellen moet nu volwassen zijn geef mij haar tot vrouw De vriend ontstelde by de ge dachte, zijne eenige dochter zoover te zien heengaan maar hij was altijd een zwakke vader geweest, wiens

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1888 | | pagina 1