No. 77. Negentigste Jaargang. 1888
Landbouwonderwijs.
ZONDAG
2lx JUNI.
IN DEN TYPHON.
Prijs der gewone Advertentiën:
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
EERSTE BLAD.
i.
FBUILLE3TOIST.
Zeenovelle van HELENA PICHLER,
4)
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80franco door
het geheele rijk f 1,—.
De 3 nummers f 0,06.
Per regel 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HEEM'. COS-
TEE ZOON.
Langdurige voorspoed brengt onbezorgdheid mee.
Immers alles gaat goed niet alleen sedert vandaag
of gisteren maar sedert jaren, en er doen zich geen
teekenen voor dat het anders zal worden. Waarom
zou het niet zoo blijven of liever allengs nog beter
worden Er is immers vooruitgang in alles; waarom
zou die ophouden of door teruggang vervangen wor
den? Wel zijn er enkele zwaarhoofden die beden
kelijk bet hoofd schudden en er op wijzen dat alle
tijen weertijen hebben en dat in alle eeuwen magere
en vette jaren elkander hebben afgewisseld zoodat
men in tijden'van voorspoed dient bedacht te zijn op
tijden van tegenspoed, en nooit mag vergeten dat op
den vloed vroeger of later eb moet volgen. Maar
zwaarhoofden zijn er altijd geweesten de groote
menigte is steeds weinig geneigd op hunne waarschu
wingen acht te slaan. Daarbij komt, dat de winnende
hand mild is en velen bij die mildheid belang hebben.
Zal men den kooplust doen verflauwen door te spre
ken van de slechte tijden die komen kunnen Zal
men door een bedrukt gelaat te toonen de bezitters
van het gewonnen geld weerhouden het in nieuwe
ondernemingen te steken Neen er moeten zaken
gedaan, er moet gekocht en verkocht worden; dat
brengt leven en verkeer mee en brengt velen welvaart
of brood. Is het te verwonderen dat de onbezorgd
heid dikwijls in zorgeloosheid ontaardt
Van langdurigen voorspoed konden gedurende vele
jaren in ons land landbouw en veeteelt gewageuen
onbezorgdheid en zorgeloosheid zijn ook daarbij niet
uitgebleven. Stijgende prijzen van alle producten
hadden stijgende prijzen van land ten gevolge, en die
land kocht met eigen of opgenomen geld kon er
tamelijk zeker van zijn dat hij bij verkoop een hoo-
geren prijs zou kunnen bedingen. Maar die tijden liggen
reeds lang achter ons. Spoorwegen en stoombooten
zijn er in geslaagd de grantn uit Noord-Amerika en
Indië in Europa zelf met de Europeesche granen te
doen concurreeren, en onze zuivelproducten hebben op
de buitenlandsche markten de vlag moeten strijken
voor die van andere landen. Daling van prijzen was
daarvan het onvermijdelijk gevolgen reeds sedert
eenige jaren verkeeren landbouw en veeteelt in een
gedrukten toestand. Wat is er te doen om daarin
verbetering te brengen? was de groote vraag, die in
(Slot.)
„Kapitein ik stel my te uwer beschikking"had
de Duitscher geroepen.
„Goed Goed De man aan het roer moet worden
vastgebonden, zoodat hij niet weggespoeld kan worden,
zorg gy daarvoor."
En Walter Iversen werkte als een gewoon matroos.
Nog konden de krachtige mannen, eehte zeelieden
bIb zij waren zich staande houdenwanneer zij een
vast steanpunt hadden.
„Wat is dat vroeg Iversen.
„Een typbon", antwoordde de kapitein zijn mond
dicht aan Ivereen's oor leggende en zich stevig vast
houdende met het gelaat naar den storm gewend
wees de zeeman zijwaartg over zijn rechter schouder.
„Daar ligt het centrum". In de aangewezen richting
lag laag aan den horizont, cnbewegelijb, een bank van
blauwzwarte wolkenmet zwavelkleurige streepen er
door heen. Alle andere wolken joegen rusteloos
en met woeste haast voort boven de brullende gol
ven. Vroegtijdig bad de kapitein het schip in den
wind laten leggen, de eenige plaats, waarop een schip
in staat is, het best den typhon te weerstaan. Nu lag
bet in een hoek van 40 graden in het waterde kop
pen der hol en woest door elkander loopende golven
braken er overheen in het hout en de touwen van de
tuigagie huilde de aangroeiende storm met een ontzag-
gelijk geweld en schndde woedend aan al hetgeen was
vastgemaakt. Daarbij regende het en de met razende
vaart voortgezweepte droppels veroorzaakten eene bran
dende pijn aan de huid, waar die er door getroffen werd.
de eerste plaats de belanghebbenden, de maatschappijen
van landbouw en soortgelijke vereenigingen zich stelden.
Wat heeft de Staat te doen? was de vraag, waarop
de Regeering het antwoord wenschte te vernemen van
de Landbouwcommissiedie in het laatst van 1886
door haar werd benoemd, en reeds omtrent verschil
lende ouderwerpen verslag heeft uitgebracht.
Verschillende middelen zijn door de Landbouwcom
missie aanbevolen. Zij betreffen het landbouwonderwijs,
het landbouwcrediet en maatregelen tot wering van
bedrog en oneerlijke praktijken in den handel. Wat
het eerste onderwerp betreft, kan niet ontkend worden,
dat bet onzeu landbouwers in sommige opzichten aan
voorlichting ontbreekt, die zij zich zeiven of niet of
althans zeer bezwaarlijk kunnen verschaffenen dat
het landbouwbedrijf niet overal met de kennis van
zaken, met de verbeterde werktuigen en met toepassing
van de verbeterde wijze van bereiding wordt uitge
oefend, die noodig zijn om aan de vreemde mededin
ging het hoofd te kunnen bieden en van den grond
en uit het vee te halen wat er uit te halen is. De land
bouwer en veehouder moet meer gelegenheid hebben
om de zaden, de mestspeciën en het veevoeder, die hij
gebruiken wil, te laten onderzoeken, om te kunnen weten
waarvan hij den rijksten oogst, het beste grasgewas,
het beste vee kan verwachten; daartoe moet daaren
boven de grond zelf onderzocht kunnen worden om
te weten voor welke gewassen hij het geschiktst is
en vooral aan welke meststoffen of aan welke bear
beiding hij behoefte heeft. Wel hebben wij voor dat
onderzoek, een proefstation aan de Rijkslandbouwschool
te Wageuiugeu waarvan meer en meer gebruik wordt
gemaaktmaar dat is niet voldoende voor het ge
heele laDd. Het kan niet worden uitgebreidzonder
dat de deugdelijkheid der onderzoekingen er door
lijdt Daarenboven is het voor de meeste landbou
wers te afgelegen zij moeter.- een proefstation meer
in de buurt kunnen vinden. Zijn er proefstations in
verschillende streken van het land, dan leert de land
bouwer (iaarenboveu het doel dier inrichtingen beter
kennen en het nut er van waardeeren. Wat hij er
van hoort en ziet zal hem vertrouwen inboizemen,
hij zal de personen die aan het proefstation werken,
kunnen ontmoeten en spreken, Dat zal voor beiden
een voordeel zijn. De een zal leereu begrijpen wat
hij eigenlijk moet laten onderzoeken; de ander,
waarvoor het onderzoek moet dienen en waarop het
daarbij voornamelijk aankomt. Zoo eerst zullen deze
inrichtingen voor den landbouw van groot nut kunnen
zijn, eu zal er ook meer en meer gebruik van ge
maakt worden. In België zijn er zeven of acht;
laat er in ons land vooreerst ten minste drie zijn,
meende de Landbouwcommissie laat het proefstation
De hemel was ééne loodkleurige massaen de zee
in woede ontstokenwerd door den storm met den
hemel tot één geheel gemaakt. Menschelijke zintuigen
vermochten niets meer te onderscheiden.
De kapitein had de equipage op het aohterdek ge
plaatst onder de beschutting van de zeilschans kro
pen de lieden langs het dekom in de nabijheid van
hunnen leider en meester te komen die door het ver
trouwen dat hij hun wist iuteboezemenhunne hoop
levendig hield. Walter Iversen zocht de vrouwen in
de kajuit op. De maleische bedienden lagenia deu
versten boek, met het gelaat naar beneden, plat op den
grond; Ellen Howard echter o, wonder! had
bare blanke armen krampachtig om den hals van den
armen Jimden verachten Chineesgeslagen. De
goede jongen hield zich met zijne last stevig staande
geruststellend en toch met schroomvalligen eerbied gleed
zijne hand over het hoofd der beangstigde vrouw.
Nader gekomen, trachtte de Duitscher Ellen's vingers
van den hals van den Chinees los te maken een
angstkreet klonk van hare lippenzoo scheldat hij
zelfs boven het getier van den storm uitklonk.
„Arme mevrouw", fluisterde Iversen. En nu nam hij
baar in zijne armen, droeg haar naar de door de kajuit
loopende bezaansmast en trachtte haar hieraan met een
door Jim verschaft stuk touw vast te binden. Dat ging
echter niet zoo gemakkelijk. Boven op dek waren in-
tusschen hevige verwoestingen aangerichtde met ket
tingen, door de spiegaten, bevestigde zeilschans was weg
gerukt het dwarsscbot van de bak weggeslagen eu
alles wat aan en onder de bak zich bevond was
reeds over boord gespoeld, eeue ontzettende golf drukte
nu de stuurboordzijde van de kajuit in eu de zee
had den weg naar de kajuit vrij. In een oogenblik
stond zij onder water duizenden voorwerpen meu
belen, kleederen, instrumenten, dreven in woeste wan
orde door elkander totdat een golf ze er uitdreef.
Bij het instorten der kajuit kloDk een tweede angst
kreet met een uitdrukking van waanzin op het gelaat
te Wageningen zorgen voor de behoeften van Gelder
land en Overijsel eu toezicht houden op de overige proef
stations, maar dat er ten minste nog één worde opgericht
in het noorden des lands, vooral voor onderzoekingen
in het belang van veevoedering en zuivelbereiding, en
één in het zuiden waarbij het onderzoek in het be
lang van den beetwortelbouw en andere handelsge
wassen hoofdzaak moet zijn.
Behalve deze inrichtingen tot onderzoek en inlich
ting in het belang van den landbouwwenscht de
Landbouwcommissie uitbreiding van het onderwijs voor
laudbouwers. De Rijkslandbouwschool te Wageningen
is in twee afdeel'ngen geplitst. De afdeeling voor
aanstaande landbouwers die hun bedrijf op groote
schaal wensehen uit te oefenen en daarom behoefte
hebben aau een meer wetenschappelijke opleiding, wil
zij in hoofdzaak onveranderd laten; mociit de leertijd,
die thans over drie jaren looptmet een half jaar
verkort kunnen worden, het zou naar hare meening
een niet onbelangrijk voordeel zijn. Daardoor zou
een geheele zomer vrij vallen, die uitsluitend aan de
praktijk kon worden gewijd. De tweede afdeeling is
bestemd voor de opleiding van den zoou van den
gewonen landbouwer die zijn bedrijf op kleinere
schaal uitoefent. Ten aanzien van deze afdeeling maakt
de Landbouwcommissie drieërlei opmerkinge.i waaraan
zij hoopt dat door de Regeering gehoor zal worden
gegeven
In de eerste plaats moet het onderwijs eenvoudiger
worden Er zijn te veel vakken van onderwijs en te
veel leeraren. De omstandigheid dat beide afdeelingen
aan dezelfde sehool zijn verbonden, heeft er natuurlijk
toe geleid dat zooveel mogelijk in beide afdeelingen
door dezelfde leeraars onderwijs wordt gegeven Dat
geeft ongetwijfeld besparing van kosten; maar aan den
anderen kant heeft het dit nadeelig gevolg, dat de
leeraren geroepen om aan de hoogere afdeeling een
meer wetenschappelijk onderwijs te geven te veel uit
het oog verliezen de eenvoudiger leerwijze die aan de
lagere afdeeling gevolgd moet worden. Daarom wenscht
de Landbouwcommissie groote afscheiding vau de
beide afdeelingen, en acht zij het van belang dat het
onderwijs in de lagere afdeeling aan een kleiner getal
leeraren wordt toevertrouwd die, met inkrimping van
het aantal vakken zich bepalen tot hetgeen waaraan
de kleinere landbouwer behoefte heeft eu hun onder
wijs geheel daarnaar inrichtingen.
In de tweede plaats is het onderwijs voor de leer
lingen van deze afdeeling, of liever voor hunne ouders,
te duur. Het verblijf aan de school met kost en
inwoning moet niet meer kosten dan f 250 's jaars.
De leerlingen der hoogere afdeeling kunnen wel een
onderkomen bij particulieren bekostigen.
keek Ellen in den chaos. Walter Iversen echter nam
haar op zijne armen en droeg haar, door nieuwe golven
overgoten uit de verwarring die beneden heersebte
de naar boren leidende trap op. Jim met de zorg
voor de beide meisjes zich belastendevolgde zijnen
meester. Zij hurkten op de trap neder. Ellen's gelaat
rustte op Walter's borst. Beneden hen zee de golven
namen alles mede boven hen zeerondom niets dan
bruisend waterdat op alles met schier onweerstaan
baar geweld aandrong.
„Sterven sterven riep Ellen en wierp de armen
in de hoogte.
„Niet sterven wij leven en zullen leven".
Deze woorden werden met kalme stem gesproken.
Zy voelde den adem van eenen mond aan haar oor,
zij meende eene goddelijke boodschap te hooren. En
alsof zij zich moest overtuigen vanwaar de stem ge
komen was, zoo vragend ernstig keek zij in het dicht
over haar heen gebogen mannelijk gelaat.
Walter Iversen was kalm, geen spoor van vrees;
waarlijkhij glimlachte en toch luister een
nieuwe toou in den woedenden chaos, eeD kraken, een
knetteren als van geweervuurhaar blik vroeg weder
„moeten wy sterven en dubbel vast klemde zij zich
aan haren beschermer.
„Daar brak eene mast," zeide Walter Iversen en hij
glimlachte even kalm als te voren en drnkte de vrou
welijke gestalte tegen zich aan. Jim en zijne donkere
beschermelingen mompelden gebeden. Door de kracht
van den orkaan vast in het water gedrukt, siddert het
schip nu als in doodstrijd als schuim stort het water
er over heen het is niet meer te onderscheiden
wat wolken en wat zee is.
„Zijt gij niet bang kreet Ellen bij eene nieuwe
uitbarsting der elementen.
„Neen
„Waarom zijt gij niet bang?" vroeg zij, als eendoor
angst gepijnigd kind.
„Omdat ik de natuur versta."
