So. 80. Negentigste Jaargang 1888 Landbouwonderwijs. ZONDAG 1 JULI. Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag-en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele rijk f 1, De 3 nummers f 0,06. Prijs der gewone Advertentiën: Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de Uitgevers HEEM». COS- TEE ZOON. Dit nummer bestaat uit twee bladen. EERSTE BLAD. Plaatsgebrek noodzaakt ons het Feuilleton achterteege te laten. Yan de bestaande Rijks-landbouwschool te Wage- ningen wenscht de Landbouwcommissiezooals wij reeds hebben vermeldde hoogere afdeelingvoor aanstaande landbouwersdie hun bedrijf op groote schaal uitoefenen, in hoofdzaak onveranderd te laten behoudens, zoo mogelijk, een verkorting van den driejarigen leertijd met een half jaar. Wat de andere afdeeling betreft, die voor de opleiding van den ge wonen landbouwer op kleine,schaal is bestemd, wenscht zij vereenvoudiging van [het onderwijs door afzonder lijke leeraren te geven verlaging van de kosten voor de iüwonende leerlingen en oprichting van soortgelijke scholen in andere deelen des lands. Deze inrichtingen van landbouwonderwijs behooren gerangschikt te blijven onder het mi d delbaar onderwijs. De vraag doet zich daarom voor: moet ook bij het hoog er en het lager onderwijs land bouwonderwijs gegeven worden De Landbouwcom missie is van oordeel, dat er werkelijk in ons land behoefte bestaat aan de oprichting van bijzondere leerstoelen voor landbouwkunde aan ééne onzer univer siteiten waar alleen toegelaten zouden moeten worden leerlingen, die het eind-examen van de hoogere afdee ling der landbouwschool te Wageningen met goed gevolg hebben afgelegd. Er wordt natuurlijk niet aan gedacht, een afzonderlijke hoogeschool voor aan staande landbouwers te stichtenaan onze universi teiten worden reeds een aantal vakken onderwezen die voor de aanstaande doctoren in de landbouwkunde noodig zijnaanvulling met enkele leerstoelen aan ééne universiteit is voldoende. Voor een aantal onder zoekingen voor den landbouw van het grootste be lang, wordt een hoogere vorming gevorderd dan aan de school te Wageningen verkregen kan worden; zoons van groote landeigenaren die zeiven hunne goederen willen beheeren, zullen aan deze universiteit een weten schappelijke opleiding kunnen ontvangen, en eindelijk zullen er de leeraren voor ons middelbaar landbouw onderwijs gevormd kunnen worden, die tot nog toe alleen buiten 's lands daartoe voldoende gelegenheid vinden. Hoe wenschelijk echter ook de opneming van het landbouwonderwijs iu ons h o o g e r onderwijs moge zijn, de Landbouwcommissie is echter van mee ning dat eerst in dringender behoefte moet worden voorzien, en daarin heeft zij ongetwijfeld groot gelijk. Eerst het noodige, eerst dat onderwijs en die voorlich ting voor den gewonen landbouwer, waaraan de meest dringende behoefte bestaat. Behoort daartoe ook de opneming van landbouw onderwijs aan onze gewone lagere scholen De Land bouwcommissie is ten aanzien van de beantwoording dezer vraag niet geheel eenstemmig. De groote meer derheid der commissie is er voormaar een viertal leden verklaart er zich tegen. Vooralsnog zouden wij overhellen tot het gevoelen dezer vier heeren. De gewone lagere school moet dienen voor de algemeene ontwikkeling van alle kinderendaarvoor heeft zij reeds vakken genoegde landbouwkunde er nog bij te nemen komt ook ons bedenkelijk voor; ook al liet men een paar van de gewone vakken van lager onderwijs weg of besteedde men daaraan wat minder tijder zou voor landbouwonderwijsvreezen wijtoch te weinig tijd overblijven om er veel van te mogen ver wachten. Een nog grooter bezwaar zien wij in de opleiding der onderwijzersreeds nu hebben zij zich voor vele vakken te bekwamenkomt de landbouw kunde er bij wij zonden meenen dat de vrees niet ongegrond is, dat de kennis, die zij in dat vak zouden opdoenzich tot eenige oppervlakkige boekenwijsheid zou bepalen waaruit kinderen beneden de 12 of 13 jaren niet veel nut zouden trekken. De Landbouw commissie zou echter het grootste voordeel verwachten van het herhalingsonderwijsdat ook tot het lager onderwijs behoort en aan kinderen boven de 12 jaren wordt gegeven. Inderdaad zou het landbouw onderwijs daar meer nut kunnen stichten, maar dan zou er vrij wat meer tijd aan besteed moeten worden dan aan de andere vakken en zou het eigen lijk ook geen herhalingsonderwijs kunnen heeten. Er zijn hier en daar proeven mee genomen, die deels on gunstig, deels gunstig worden genoemd In Engeland en Frankrijk gaat men dezen weg op. De landbouw commissie zou wenschendat aan onderwijzers die behalve hunne gewone akte van onderwijzer een akte voor landbouwonderwijs bezittenvan Rijkswege een afzonderlijke toelage boven hunne jaarwedde werd verleendmaar daarenboven zou dan voor hunne op leiding in dit vak aan sommige kweekscholen en nor maallessen gezorgd moeten worden. Schuilt daar niet voor het tegenwoordige althans het groote bezwaar Vanwaar zullen de leeraars voor dit vak komen Misschien is het denkbeeld voor de toekomst niet verwerpelijkals wij eerst in het bezit zijn van de landbouwleeraarsdie wij voor andere inrichtingen behoeven kan beter beoordeeld wordenwat overeen komstig den wensch der Landbouwcommissie zou kunnen worden gedaan. Voor het tegenwoordige zou dit punt op de verlanglijst kunnen blijven staan om al aanstonds werk te maken van datgene waaraan de behoefte meer algemeen wordt erkend. Daartoe behooren in de eerste plaats de landbouw- vakscholen, waarvoor reeds gelden op de staatsbegroo- ting zijn uitgetrokken eenvoudige praktische scholen, waar een of ander landbouwbedrijf wordt behandeld, geheel met het oog op de praktijk waar men ziet werken en leert werkenhier een vakschool voor de bereiding van boter en kaas, daar een voor den bosch- bouw, op een andere plaats een voor de tabaksteelt. Niet de Staat zou ze moeten oprichtenmaar parti culieren landbouwmaatschappijen, vereenigingen ge meenten of provinciën, overeenkomstig den aard van het landbouwbedrijf in de streek waar men de school wil ves tigen; het Kijk zou de helft van de kosten kunnen dragen. Dat onderwijs kan gegeven worden op een boerderij of landbouwhoeve maar bovendien kan op het voor beeld van Engeland een leeraar rondreizen die zijn gereedschappen en benoodigdheden met zich voert en van plaats tot plaats trekt om aan alle belangstel lenden b v. de beste wijze van boter- of kaasbereiding te wijzen en duidelijk te maken. Naast de landbouw- vakscholen zouden de winter cursussen moeten komen; naast de praktijk de theorieeenvoudig en voor den gewonen landbouwer berekendook geheel met het oog op den aard van het landbouwbedrijf in den omtrek. De winter is daarvoor het geschiktstdan hebben de landbouwers den tijd om de voordrachten bij te wonen, die wel inzonderheid zich tot de leer, tot verklaringen en inlichtingen moeten bepalen, maar toch altijd verband moeten houden met de praktijk en met enkele voorbeelden opgehelderd kunnen worden. Ook deze winterlessen zouden van wege landbouw maatschappijen of vereenigingen met hulp van ge meente of provincie gegeven moeten worden en bet Eijk zou de helft van de kosten betalen. Op dezelfde wijze zouden de proefvelden tot stand moeten komenwaarvan zich de Landbouwcommissie veel nut voorstelt. In Frankrijk en vooral in België staan zij hoog aangeschreven, en ook in Groningen is er een begin mee gemaakt. Een proefveld behoeft niet groot te zijnten hoogste anderhalve bunder is voldoende. De grond moet kosteloos door een maat schappij een vereeniging of een gemeente worden gegevenhier en daar zal er wel een particulier zijn die den noodigen grond beschikbaar steltte meer omdat hij de producten ontvangt die er op geteeld worden. Deze proefvelden zijn niet bestemd om er proeven op te doen met nieuweonbekende zaken maar om proeven te leveren van uitkomsten die elders reeds zijn verkregenom het nut en de behandeling aan te toonen van minder bekende landbouwwerktuigen, de werking van sommige meststoffen, de uitkomst van het gebruik van deze of gene zaden, van een zekere wijze van bewerking, van wisseling van veldvruchten enz. Daarop zal de landbouwer kunnen zien, wat er van komtals de grond op de eene of op de andere manier wordt bewerktals deze of een andere soort van mest of van zaden wordt gebruikthij zal zelf het verschil kunnen aanschouwen. Het Rijk zal de kunstmest en de zaden kunnen verstrekken en de landbouwwerktuigen leveren die er gebruikt worden, of wel de helft van de kosten betalen. Negen leden van de Landbouwcommissie wenschen daarenboven nog de aanstelling van consulenten. Zij meenendat er wel voldoende gedacht is aan de op leiding van aanstaande landbouwersmaar te weinig aan de landbouwers die reeds hun bedrijf uitoefenen en die raad en voorlichting noodig hebben. De zui velbereiding dient zoo spoedig mogelijk verbeterd te wordenen daarvoor zijn noodig wetenschappelijk en praktisch gevormde mannen die zich met de zuivel- bereiders en bereidsters in betrekking stellen en op die wijze tot in de kleinste bijzonderheden bekend worden met de door hen gevolgd wordende wijze van bewerking. Zóó kunnen de fouten aan den dag komen, die meestal onwetend worden begaan en wordt het mogelijk de middelen aan te wijzen die tot verbe- ring kunnen leiden Zóó zullen onze boter- en kaas boeren bekend blijven met de eischen en behoeften der buitenlandsche markten en partij kunnen trekken van de invoering van verbeterde werktuigen. Er moet ruime gelegenheid bestaan tot bespreking van allerlei zaken en voordrachten moeten gehouden worden tot inlichting van landbouwer en veehouder, die overtuigd moeten worden dat de nieuwigheden die men hun aanbeveelthunne krachten niet te boven gaan en hun voordeel zullen aanbrengen. Aldus redeneereu de negen leden. Wij stemmen met dat betoog ten volle in, maar begrijpen niet, dat een en ander niet behoort tot de taak van de leeraren der vakscholenzoodat wij deze nieuwe soort van onderw.jzers, deze raadgevers of consulenten eigenlijk niet noodig zouden hebben. De staalkaart komt ons nu reeds wel wat bont voorhooger landbouwonder wijs, twee soorten van middelbaar landbouwonderwijs lager landbouwonderwijs, vakscholen, rondtrekkende of ambulante vakscholen wintercursussen proefstations en proefvelden 't is reeds genoeg; en nu nog con sulenten bovendien. Nog eens die rondreizende des kundigen vinden wij uitmuntend maar wij meenden dat daarvoor reeds gezorgd wasen wat de negen leden ons tot toelichting zeggen, geeft ons geen licht. »De werkkring van de hier bedoelde deskundigen", lezen wij in hunne nota »zal ook in de meeste opzichten overeenkomen met dien van de hoofden der ambulante vakscholen. Het onderwijs zal slechts in een anderen vorm worden verstrekt." Maar in welken vorm dan De vakscholen moeten eenvoudig en praktisch worden ingericht en bovenal dienen «om op eenvoudige wijze verbeteringen in de praktijk te onderwijzen." En de consulenten moeten hetzelfde doenook eenvoudig en praktischmaar toch in een anderen vorm 't Wil ons niet duidelijk worden. Ziedaar wat de Lanbouwcommissie ten aanzien van het landbouwonderwijs wenschelijk acht en bij de Eegeering aanbeveelt. Allen Nederlandschen land bouwers en allen Nederlanders die in onzen landbouw belangstellen, zij het in ernstige overweging gegeven, en die licht kan ontsteken, late het schijnen fiumeuUub. In den zijgevel van een perceel aan de Gedempte Raamgracht te HaarlOUl zjjn bij bet verrichten van werkzaamheden verborgen gevonden 70 eoupons blauwe Grieken, groot 30 ieder, van het jaar 1825. Het departement Hoogwoud der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, dat 22 leden telt, zal den 3 Juli zijn SOjarig bestaan vieren door bet maken eener rijtoer van de leden met hunne dames over Winkel, Barsinger- horn, Schageo, Schagerbrug, Stolpen, Callantsoog, weder terug naar Schagerbrug vervolgens over Sint Maartens brug, Burgerbrug, Zijpersluis.Schoorldam, Bergen, Heiloo en Alkmaar naar Hoogwoud. Bij den te Assen in deze week gehouden negen wedstrijden voor paardenwaarvoor 113 stuks inge schreven waren, is de prijs van 500, door den minister van oorlog uitgeloofd voor den wedstrijd van hengsten, geschikt tot aanfok van remonte-paarden, toegekend aan den hengst Boradil van den beer J. E. Scholten te Groningen. Van de 8 aangegeven paarden werd bo vendien nog één geschikt bevonden. In Mei is in de Erjks-Postspaarbank ingelegd 855.484.17, terugbetaald 577.819.64J, zoodat op het einde der maand in het geheei ingeschreven was f 12.153.436.42. 3705 nieuwe boekjes werden afgegeven, 1141 geheel afbetaald, zoodat aan het einde der maand 183674 in omloop waren. Tot lid van het college van dagelijksch bestuur van den polder De Koog werd herbenoemd de heer C. Poel. Volgens het Vaderland zullen op de volgende indische begrooting het traktement en de uitrustings- kosten voor den Gouverneur-Generaal tot belangrijk lagere sommen uitgetrokken worden dan tot heden. Het traktement zou van 160000 tot 132000 terug gebracht worden. De ansjovisvangstdie in Mei j.l. aan de kust van Texel was begonnen, loopt thans ten einde. Over 't geheel genomenwas de weersgesteldheid voor de vangst van dezen visch die elk voorjaar in groote en kleinere scholen de Zuiderzee inkomt, niet gunstig, zoodat de uitkomsten dan ook beneden de verwachting gebleven zijn. ALKMAARSCHE COURANT. (S L O T.)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1888 | | pagina 1