ALCMARIA 71CTRII. Een kind uit het volk. No. 122. Negentigste Jaargang. 1888. ZONDAG 7 OCTOBER. Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag-en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80 j franco door het geheele rijk f 1, De 3 nummers f 0,06. Prijs der gewone Advertentiën: Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de Uitgevers HEEM». COS- TEE ZOON. Dit nummer bestaat uit twee bladen. EERSTE BLAD. Alcmaria Victrix. Zoo vaak de achtste Octoberdag nadertherinnert Alkmaars burgerij zich den roemrijken naam harer stede en de kloeke daden die haar dien schoonen naam deden verwerven. Wij kennen allen de gewel dige worsteling waaruit de beroemde Republiek der Vereenigde Provinciën werd geboren. Een regeering, die de vrijheid om in zake van godsdienst en kerk naar eigen overtuiging en geweten te handelen ten eeneu male miskende en tot onder drukking van hetgeen haar mishaagde zich om geenerlei oude vrijheid of den volke dierbare instelling be kreunde een regeering blind voor den aard den aanleg, de behoeften des volks, doof voor de vurigste en billijkste wenschen, voor de ootmoedigste en meest bescheiden smeekingenvoor den besten en wijsten raad een regeeringdie zoozeer in botsing kwam met de Nederlandsche geaardheid de Nederlandsche zedengewoonten en begrippen dat zij ten slotte geen anderen uitweg zag dan het land te doen be sturen door vreemdelingen en daartoe geen ander middel vond dan het te doen buigen voor vreemd geweld een regeeringdie dat middel gebruikte met zeldzame hardheid, met woeste wreedheid, zonder erbarming of ont ferming, bracht eindelijk het volk tot een opstand en tot een ernstig verzet, schijnbaar zoo wanhopig, dat het alleen verklaarbaar is uit de hevigheid van het lijden dat er aan voorafging. Van den Briel begon de opstand, en stad bij stad wierp het juk af, om zich te scharen onder de banier der oud-Nederlandsche vrijheid, door Oranje's vaste hand en vroed beleid ontplooid en hoog ge houden. Maar de onverbiddelijke en naar het scheen onweerstaanbare uitvoerders van 's Konings bevelen deden met hunne legerscharen een verschrik .elijken triumftocht door het land en vernietigden het verzet langs een spoor van bloed en rookdat ten slotte ook tot Alkmaar werd voortgezet, maar daar eindigde in een jammerlijken terugtocht door water en moeras. Hier op dezen uithoekschier aau het eind des lands, hield de genius der vrijheid stand om den zegetocht te beginnendie weldra den opstand deed veranderen in een geregelden, meer eu meer voorspoe- digen langen langen oorlogwaaronder de jonge republiek wies en immer wies in kracht en macht in eer en aanzien, in roem' en welvaart, om ten slotte den verslagen en vernederden tegenstander den vrede af te dwingen en plaats te nemen ouder de Europeesche mogendheden van den eersten rang. Van Alkmaar de Victorie O wij erkennen het en wij hebben het nooit ont kend ook hier zijn afkeurenswaardige en schandelijke feiten te vermelden; niet smetteloos bleef in den hevigen strijd het schoone vaandel, dat voor aller vrijheid werd ontplooid; velen die onder zijne banen den strijd medestreden aanvoerders zelfs en dappere hoog te waardeeren kampvechtersgaven toe aan wrok en wraakzucht en booze hartstochten en niet van allen waren de beweegredenen edel of onberispelijk. Menschen hebben dezen strijd gestreden menschen met gebre ken en zwakheden en dwalingen en verkeerde inzichten, en aan hun werk kleven de fouten en de vlekken van alle menschenwerk. De strijd was zoo vreeselijk, de overmacht van den vijand zoo groothet gevaar van te vallen in de handen van den onbarmhartigen tegenstander zoo groot, dat aller eendrachtige, volijve rige samenwerking onmisbaar moest geacht worden en het ook hier waswie niet met mij isis tegen mij. Ook hij die iets minder vastbesloteniets min der onverzoenlijk iets minder hardnekkig en fel zich toonde dan de warmste ijveraar voor de zaak der vrijheid en voor den oorlog tot het uiterste die voor haar werd gevoerdwerd weldra verdacht en gold spoedig voor een verrader. De strijd werd gestreden in de 16de en de 17de eeuw, en de zeden, de be grippen en zienswijzen dier eeuwen waren de onze niet. Maar welke vlekken deze bladzijden onzer ge schiedenis ook mogen ontsierenschoone, overschoone bladzijden blijven zij en het kloeke partij kiezen van Alkmaarde dapperestandvastige verdediging der stad door de zwakke bezetting en de onverschrokken burgersdie volgens Foreest's getuigenis allen eens klaps flinke soldaten waren geworden blinkt daarop uit met helderen onbezoedelden glans. Wij die de gedenkdagen vieren van de daden van ons voorgeslacht, behooren ons te verheffen boven alle ruwe, geweldige, ergerlijke bijzonderheden, van een zoo vreeselijken strijd in die eeuw onafscheidelijk. Wij heb ben ons te bepalen bij de groote beginselen, die daarbij betrokken waren, bij de gevolgen die daaruit voor ons volk zijn voortgevloeid. Vreemd geweld werd gekeerd, vreemde dwang, vreemde invloed werden over de grenzen gezet, de hoogste rechten van den mensch werden erkend, aan de overheid werd geen andere reden van bestaan, en aan hare bemoeiingen geen ander doel toegekend dau de bevordering van het heil des volks eik ander recht, dat niet aan deze roeping werd ontleend,werd haar ontzegdeen onafhankelijke, geheel zelfstandige Nederlandsche Staat verrees, die aan het Nederlandsche Volk, meester in eigen huisde gelegenheid gal om zich te ontwikkelen naar eigen aanleg, eigen karakter en eigen behoeften een ontwikkeling waarvan thans alle Nederlanders de vruchten plukken en die ons bij alle verschilinderdaad heeft gemaakt tot één volkdat den gemeenschappelijken band der nationa liteit gevoelt en zich werkelijk zonen acht van het zelfde geliefde vaderland. »Ten vierdag gerechtigd" was het kernachtig woord, waarmede de eerste viering van den achtsten October dag werd geopend. Hij die het uitsprak werd, zoolang hij adem haalde, niet moede de zaak te verdedigen, waarvoor Alkmaar in 1573 partij had gekozen, en op menigen volgenden vierdag den roem te heziogen van zijn geboortestad en de schoonheid te schilderen van dat Kennemerlanddat hij lief had. Thans breekt voor de eerste maal het licht van den achtsten Octo ber aan, sinds voor altijd zijn mond is gesloten en zijn hand verstijfdmaar kort voor zijn overlijden vertrouwde Hofdijk aan een vriendenhand de regelen, die wij hier opnemen als een uiting zijner trouwe liefde ,voor zijn 'geboortestad en zijner onverzwakte hulde aan het roemrijk feit dat wij op den achtsten October gedenken Mijn Vaderstad Mijn Vaderstad Wel moogl Gij tier zijntier en prat En trotsch op Uw historie: In gouden lettren toont heur blad »Van Alkmaar de viktorie Het vrije Neerland lag geveld En krommend onder t Spaansch geweld Daar werd Uw eeuwge glorie Elk burger onverschrokken held..,. »Van Alkmaar de viktorie Het Spaansche spook deinsde al met schand, Verlamd van voetverlamd van hand Bebloed uit iedre porie. En schaatrend klonk het door heel 't Land »Van Alkmaar de viktorie W. J. II. FEÜIT „T .ETOINT. Zij had de zekerheid, dat zij zich nu een doodelijken vyand had gemaakt. Alle hartstocht was uit zijne trekken verdwenen er sprak slechts vurige haat uit. Eenen doodelijken vijanddie de smaad hem door haar aan gedaan met bloed zou hebben uitgewisohtwanneer zij een man eu geene vrouw was geweest. Maar zou hij zich ook nu niet wreken Hij had haar in zijne macht, haar goede naam haar geluk was in zijue handen en hij wist genoegwelke wapenen hij daarmede bezat. Zij steunde het hoofd weder legen den boom. De zon was ondergegaan het werd reeds koel. De leeu werik zong niet meer en vrede en vroolijkheid waren voor haar verdwenen. Een gevoel van wanhoop en verlatenheid overviel haaren zich er niet meer tegen kunnende verzettensloeg zij de handen voor het gelaat en weende zoo onafgebroken en hartver scheurend alsof haar tranen alles moesten doen weg- stroomen, wat haar drukte. Eerst na langen tijd stond zij op, streek de haren van haar verhit voorhoofd weg, ging naar haar rijtuig en gaf lastom naar D. terug te keeren. Kort voor de poort kwam Eommingen haar tegemoet; zij herkende zijn slanken bruin reeds van verre en was verheugd, dat bij haar zocht, maar in plaats van zooals anders hem met hand en oogen toetewenken drukte zij zich ditmaal angstig in den hoek van het rijtuig alsof zij sliep. Het denkbeeld au met hem te moeten spreken veroorzaakte baar bijna lichamelijk pijn. Hij zag al zeer spoedig de orloffsche hengsten en kwam in galop naar haar toerijden. „Eerra mijn lieveling Zie ik je toch nog Wat doet mij dat een genoegen 1" Mat zag zij naar hem op. „Ik verwachtte je vandaag niet meer, Detlev." „Wij zijn vroeger teruggekomen dan ik verwachtte. Verheugt het je niet een beetje? Je bant zoo stil." Zij beet zich op de lippen. „Zeker wel 1" zeide zij en zag over hem heen naar boven het liefst had zij het uitgeschreeuwd. „Wat ziet gij bleek!" riep hij verschrikt, waDt in de avondschemering hadden hare trekken iets spook achtigs. „Je moest niet zoo lang uitblijvenhet is nog koel, Maria Paulowna moest dat niet toestaan. OEerramijn lievelinghet is tijddat je eindelijk de mijne wordt. Ik verlang vurig naar je bezit. Wan neer zuilen wij trouwen Zoo teeder als op dit oogenblik had hij zelden tot haar gesproken zij waren trouwens ook zelden alleen, en Detlev behoorde tot de mannenwier heiligste ge voelens meer worden opgewekt door de hulpeloosheid der vrouw dan door hare sterkte. Het slanke lichaam van den bruin drong zich tegen het rijtuig aau en bij boog zich voorover. Zij sidderde hevig. „Spoedig!" fluisterde zij. „Wanneer je wilt, Detlev." „Zie mij eens aan", smeekte hij„en geef er mij de hand op." Zij stak hem die toe en keek hem ook vluchtig aan, maar er was iets ijskouds aan haar. „Ik geloof werkelijk, dat je ziek bent", vroeg hij be zorgd. „Zal ik liever maar niet verder met je meegaan „Jalaat mij liever alleen Haar toon klonk ho peloos treurig, haar oogen hadden zich weder met tra nen gevuld, maar daar zij ter zijde keek, zag hij 'net niet. „Je maakt mij angstig ALKMAARSCHE COURANT II II AR ia -v 34)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1888 | | pagina 1