Nieuwjaarswenschen.
TATJANA
No. 152.
Negentigste Jaargang
1888.
a ^5 cents a contant,
ZONDAG
16 DECEMBER.
VOOR ME BEI RE WEEEEN TE ZAAIEN:
ÏTJ
ASSCHEPOETSTER
Prijs der gewone Advertentiën:
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
Daar de Nieuwjaarsdag op dins
dag valt, zal op Oudejaarsavond
een nummer onzer couran t worden
uitgegeven. Als gewoonlijk bestaat
gelegenheid, daarin NIEUWJAARS
WENSCHEN te plaatsen,
van 1-5 regels.
De UITGEVERS.
Wij stellen voor onze lezers verkrijgbaar een
boeienden roman in twee deelen getiteld
door
Joseph Lnbomirski.
Verhaal nit de russische ambtenaars
wereld.
at contant zestig cents.
Naar buiten tegen inzending van een postwissel
vyfenzeventigf cents.
De oplage is beperkt. De ondergeteekeuden
verbinden zich dus slechtste leveren tot zoover
de voorraad strekt. DE UITGEVERS.
Btnntnlaub.
STATEN-GENERAAL.
Tweede Kamer.
H. SCEOBERT.
ALKHAARSCHE CRI RAM.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag-en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80; franco door
het geheele rijk f 1,
De 3 nummers f 0,06.
Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgever» HEïtM». COS-
TER ZOON.
nnmimamm
Tot rapporteurs over de boterwet zijn door de afdeelingen
benoemd de heeren Vermeulen, Viruly Verbrngge, Lobman,
Huber (voorzitter) en Veegens.
Nadat de minister van justitie den 12 gesproken
nadbeantwoordden verschillende sprekers hem.
De heer K e r d ij k ontkende, dat de arbeid van gevangenen
geen afbreuk deed aan den vrijen arbeid. Hij zou liever in
voer- dan uitvoer-artikelen in de gevangenissen vervaardigd
zien. Hij verzocht overlegging van een overzicht van den arbeid
der gevangenen over het geheele land.
De minister antwoordde, dat het volgend jaar dit over
zicht zou worden gegeven en dat in de gevangenissen ook
invoer-artikelen gemaakt werden, b. v. speelgoed.
JDOOB
12)
Ongeveer ter zelfder tijd kwam Maurice van den Broek
bij de zijnen op bet terras. Willy zag er uit als een kraai
onder de paradijsvogels, maat- het hinderde haar niet, hoe
wel ze zieh er van bewust was. De drie andere dames toch
waren gekleed ia crèmekleurigemet kant gegarneerde
morgentoiletten waarvan alleen de strikken in kleur
verschilden die van Blanche en Isolde waren blauw,
van mevrouw granaatkleurig. Met haar bruine oogen zug
zij over haar ouderwetsche kraag zelfs zóó onverschillig
op al deze elegance neer, dat mevrouw Angela in stilte
met leedwezen constateerdezij mist een eigenschap
die gewoonlijk bij vrouwen sterk op den voorgrond treedt,
namelijk om eene vergelijking te maken tusschen haar
eigene verschijning en die van anderen.
Zij had er zoo vast op gerekend, hare stiefdochter te
verblinden zich verre boven haar te verheden en nu
moest zij ervaren, dat Willy onverschillig bleef, wat
middelen zij ook mocht aanwenden.
.Ik kom zoo juist van Radeke", zeide de president
opgeruimd. „Hij beschouwt mij nog altijd ais den „jon
genheer" van voorheen wien hij rekenschap schuldig
is. Ik moest volstrekt meê naar 'de schaapskooi maar
omr ,.u ben ik niet verder dan het traliewerk gegaan."
Ziine vrouw bracht haar zakdoek aau haar neus.
„Fi doneMaurice, ik ruik het toch nog."
olgens zijn verhalen is Warnitz kolossaal vooruit
gegaan. Is dat zoo, Willy?"
„Jadoor achtereenvolgende goede oogsten en over-
De heer Domei» Nieuwenhuis hield |voldat het
loon niet behoorlijk uitgekeerd werd in de gevangenissendat
hij tegen de schending van het brievengeheim opkwam, omdat
deze maatregel niet. op de wet berustte. De dienst der gevan
genbewaarders bleef hij te zwaar achten; voor hen was geen,
voor de gevangenen wel een normale arbeidsdag vastgesteld.
Hij achtte de straf van 8 jaar voor Geel niet in verhouding
tot de straf van 3 jaar, aan Jeanne Lorette opgelegd. Hij
keurde af, evenals in het blad Recht voor allen, het gebeurde
te Amsterdam, doch hij wist nietof men het recht hadde
sociaal-demokraten daarvan als de daders te beschuldigen, zoo
als de minister gedaan had. Verschillende katholieken ver
klaarden hem, dat dit onjuist was. Hij wenschte onderzoek en
bleek dan, dat de sociaal-democraten de oorzaak warendan
zou hij dit ten sterkste af keuren. Hij ontkende, dat het socia-
isme van alles de schuld is.
De m i n i s t e r gaf in zijn antwoord o. a. nog te kennen
dat hij handhaafde het recht van het openbaar gezag, om over
de gemeenschap der gevangenen met de buitenwereld streng te
waken; dat hij bleef weigeren Geel voor gratie voor te dragen;
dat zijne mededeelingen omtrent het te Amsterdam gebeurde
op officieele rapporten berustten. De werkstakingen van verleden
jaar waren aangewakkerd door socialistische agitatoren. Datzelfde
is gebleken bij de werkstakingen te Enschedé en bij het ge
beurde op Zondag 1.1. te Amsterdam. Met naam en toenaam
worden genoemd de hoofden der socialisten die er bij tegen
woordig waren. Het blijkt, dat de sociaal-democraten niet vol
staan met vrijheid voor zieh te eischen, maar hen, die niet hunne
zienswijzen deelen, vrees aanjagen en met handtastelijkheden te
iijf gaan.
Volkomen onderzocht is de zaak niet, in zoover, dat de
schuldigen zijn gestraftmaar volkomen is gebleken dat de
sociaal-democraten de wanorde hebben gesticht. Reeds wees hij
op het gebeurde met den agent van politie de Moor te Am
sterdam. Ook daar was het een troep sociaal-democraten, die,
toen zij zagen, dat hij naar het bureau ging om hulp te halen,
zonder dat hij de minste aanleiding had gegeven, hem achter
haalden, onder de voeten traden en mishandelden. Men zegge
dus niet, dat de sociaal-democraten vrijheid voor allen ver
langen. Zij vragen vrijheid om anderen af te houden van het
geen dezen willen doen en vrijheid om wanorde te stichten en
anderen te verhinderen in de uitoefening van hunnen arbeid. Daar
na werd de algemeene beraadslaging gesloten.
Bij de behandeling der onderdeden werd uitvoerig besproken
de plaatsing van een nieuw rechtsgebouw te Rotterdam opeen
terrein naast de celgevangeuis, p de grens van Hillegersberg,
dat door de heeren Verniers van der Loeff en van
K e r k" w ij k afgekeurd werd. De minister verklaarde, dat het
nog slechts een avant projet was en heeft nader onderzoek toe
gezegd. Hij ou onderzoeken, of het mogelijk was het gebouw
te plaatsen in het nieuwe gedeelte der stad aan de Maas op
Eeijenoord
Bij de afdeeling Pensioenen sprak de heer van Kerk
wijk een atkeurend oordeel uit over de eigendunkelijkeaf
keurenswaardige wijze, waarop het departement van justitie
gratificatiën toestaat.
De begrooting werd zonder hoofdelijke stemming goedgekeurd
Begrooting van binnenl. zaken.
De heer V e r m e u 1 e n, die met genoegen de toezegging
des ministers gezien had tot herziening der verouderde provin
ciale kiestabellen, zag die zaak gaarne nog geregeld voor de
periodieke verkiezingen in 1889 en achtte splitsing der meer
voudige districten noodigzonder overweging van staatkundige
redenen. Te Amsterdam zouden dan ook zeer sterke minder
heden vertegenwoordigd kunnen worden. Zijn ideaal, dat wel niet
verwezenlijkt zal wordenzou zijn dezelfde kiesdistricten voor
de 2e Kamer en de Prov. Staten.
vloedig en verstandig gebruik van kunstmest. Wü maken
er hier allen gebruik van."
„Daarbij is de gedachte bij mij opgekomen Hij
liet zich in zijn stoel glijden, sloeg de beenen over elkaar,
hield zijn verlakt schoeisel waarboven zijn blauwzijden
kous even te zien kwam met beide handen vast en
ging op gemoedelijken toon voort, „of ten slotte een
mannelijke steun je in je geldzaken niet van nut zou
kunnen zijD."
„Dank u papa de raadsheer Miiller bezorgt alles
voor mij everalB hij het vroeger ook voor mijn groot
ouders deed: ik behoef u daarmeê niet lastig te vallen."
„Hm 1 Dan begrijp ik zeer goed boe je zaken be
hartigd zullen worden. Hij koopt obligaties, staatspapie
ren, die 3, hoogstens 3procent doen. Vooral niet meer,
dan toch zouden het geen solide speculaties meer rijn.
uaar in, jaar uit, legt gij 't maar weg, knipt op tijd de
vervallen coupons en zjjt daarmeê tevreden."
„Is dat dan niet verstandigpapa
„O ja zoo in den geest van achttienhonderd dertig
Toen was er een algemeene stagnatie en zoudt gij ze°er
goed gehandeld hebben maar nu 1 Geloof me Willy,
voor een kapitalist ligt tegenwoordig het geld op straat!
cd hij is zedelijk verplicht het op te rapen 1 Zedelijk
verplicht, zeg ik je De staat en de familie eischen het
van bem. Berstens wegens de belasliugpenningen en
dan het bezit geeft een machtdie men niet te ge
ring moet schatten. Als gij mij veertigduizend gulden
wiidet geven, om die naar eigen goedvinden te gebruiken,
dan zou ik je in één jaar tachtigduizend terugbrengen!
Onze bank is nog jong, maar ze zal tot ongekenden bioei
geraken en de domme wereld zal zich verbazen. De
dividenden zullen jaarlijks het bedrag van bet ingelegde
kapitaal beloopen en wijdia dat met onzen speculati-
ven, oudernemenden blik vooruit zagen, zullen de groote
mannen zijn. Dan komen ze bij ons en vragen nederig,
of we hunne kapitalen nog willen oemeD, terwijl ze nu
de schouders ophalen en de hoofden schudden. Ja onze
tijd wil begrepen worden J"
De heer Veegens dringt aan op wettelijke regeling der
banken van leening, met het oog op de misbruiken der huizen
van koop met recht van wederinkoop en der stille pandjeshui
zen omdat plaatselijke strafverordeningen niets kunnen uit
richten en art. 437 strafwetb. dat kwaad niet treft. Verder
wees hij op de rechtsongelijkheid die geboren werd naar aan
leiding van de verschillende uitleggingen over art. 2 3e zin
snede der drankwet door verschillende gemeentebesturen.
De minister antwoorddedat naar zijne meening het
aantai leden der prov. staten voor elke provincie gewijzigd moest
worden in verband met den grondslag voor de herziening der
kiestabel. De meeste Ged. Staten waren van oordeeldat de
bestaande toestand niet behoefde gewijzigd te worden. Na het
tot stand komen van het voorloopig kiesrecht zijn de wanver
houdingen grooter geworden, waarom hij ernstig overweegt, hoe
ze op te heffen. In niet te langen tijd hoopt hij eene regeling
te zullen indienengelijke toezegging doet hij voor de plitsing
der meervoudige districten. Eene wetswijziging in zake de
banken van leening kan hij dit jaar niet beioven; hij zal de
zaak nader ernstig onderzoeken. Aan de stille pandjeshuizen
kleven werkelijk vele misbruiken, al zijn ze niet zoo groot als
de heer Veegens ze voorstelt. Hij betwijfeltof de Kamer ge
negen zou zijn het vroeger verworpen voorstel omtrent de ver
gunningen boven bet maximum thans te handhaven. Eene al
gemeene regeling voor bijzondere gevallen zal uiterst moeielijk
zijn. Hij zal volstrekt niet de verantwoording op zich nemen
van alle vergunningendie door gemeentebesturen verleend
worden; de motieven zijn dikwijls zeer ongerijmd of ontbreken,
in eene werd als grond aangevoerd, dat er anders dicht bij
belov n Üerberg WaS' J£ene reSeling kan hÜ niet spoedig
Nadat de heer R o 11 o. a. verklaard had dat het onge
grond zou zijn dezelfde kiesdistricten voor de 2e Kamer en
de irroy. Staten aan te nemen, daar dan de bestaande oneven
redigheid zou blijven, de heer Veegens geantwoord en de heer
W. K. van Dedem gezegd had niet bevredigd te zijn door
s ministers antwoord in zake de vergunningen, antwoordde de
min. van binnenl. zaken op twee vragen van den heer Domein
Nieuwenhuisdat het door hem verlangde onderzoek naar den
toestand der arbeiderswoningen ook in het program der te hou
den labrieksenquête ingevoerd of op andere wijze ingesteld zou
kunnen worden en dat hij omtrent de lijkverbranding geene
bepaalde toezeggingen kon doen. Zijn bezwaar was voorname
lijk de onmogelijkheid, om later de oorzaak van het over
lijden te kunnen onderzoeken.
Den 13 besprak de beer S m e e n g e bij de li afd. kosten
van provinciaal bestuur da besluiten van de gemeenteraden te
Mcnitoort en Smilde, houdende ontslag van onderwijzers Hij
vroegof zij vernietigd zouden worden. Hij achtte ze in strijd
met de wet. Hij ging in het breede de geschiedenis dier be
sluiten na. iu beide plaatsen werden de bestaande titularissen
ontslapen en oo lagere toelage sollicitanten opgeroepen. In
Montfoort gold de maatregel bezuiniging, te Smilde tot
üelckmg van een bijzonderen post, die nu door de onderwijzers
W .ovf u! Bei?e b?slujten zijn z- i. in strijd met de wet
van iofo. Hij tracht dit uit de woorden der wet aan te too-
nen. tiet besluit te Smilde mist bovendien eene wettige reden.
In het algemeen beiaug moeten beide besluiten worden vernie
tigd. Door verlaging van traktement verlamt men de energie.
Jiij hoopt, dat de minister het besluit vau Smilde zal vernietigen.
Bev ^eer Heemskerk brengt verslag uit omtrent een adres
van het noofdbestuur der Vereeniging Volksonderwijs", waarbij
vernietiging der bedoelde besluiten gevraagd wordt.
)c minister van binnenl. zaken waardeerde zeer
de wijze, waarop deze zaak door den spreker behandeld was.
e minder goede toestand onzer gemeentebeambten is hier nu
aan het licht gekomen. Degeaieenteraden hebben het onbe-
„Üude speculant I" riep Blanche en vleide zich teren
baar vaderdie triomfeorend om zieh heen zag.
ZijD taal bad op mevrouw Angela volstrekt geen indruk
gemaakt. Zj kende dergelijke phantasmagoriën reeds van
buiten en zag er met haar half gesloten oogen uit, ala
ware ze nog half in slaap. Isa was met een keurig hand
werkje begonnen en stikte een smaakvol patroon met
gouddraad op bordeaui-kleurig pluche.
Blanche liet zich door de kleine handen van haar vader
lietkozen, Willy alleen gevoelde zich diep gegriefd.
Al was het dan ook op andere wijzetoch gevoelde zj
hetzelfde, wat haar zuster zieh verstout had uit te spreken.
Geldzaken waren voor haar tot nu toe identiscb geweest
met de vette, veel te lange jas van ÏTietel, op wiens
versleten flaweelen kraag de lange grijze „Simsonlokken",
zooals freule von Maiknitz ze noemde, ordeloos neer-
lagen. liet kwam haar daarom ongeloofeiyk ?oor
at een man als haar vader zich daarmee bemoeide.
Van dezen voornamen man had zij iets anders ver
wacht. Gewoonlijk moest zij zich met geweld berinueren
dat hij haar vader was, maar het gebod „Eert uwen
vader en uw moeder" was haar te diep in het hart
gegriftdan dat Blanche's schertsende opmerking haar
niet had doen schrikken.
Maurice van den Broek streelde de wangen van zijn
lievelingsdochter.
„Voor wie?" antwoordde hij schertsend. „Voor wie
woeker ik met mijn talent en maak ik combinaties, zoo
geniaal en zoo schitterend, dat mijne collega's er versteld
van staan Niet voor niets ben ik president der bank
en ik zou het recht, hebben, trotscher op mijn titel te
zijn dan menig staatsman. Maar ik ben het nietik
beoog siechts dit eene goed voor de mijnen te zorgen
en ze rijk te maken. Het is zeer aangenaam, een goede
partij te zijn niet waar mijn dochtertje."
Zijn vrouw knipoogde en zeide: „Ik hoop dat die tijd
spoedig zal aanbreken wij wachten er reeds lang op-"
„Heb maar geduld, Angela, eens zal hg wel komen.
Hij komt bepaald, als Willy ons de veertigduizend