r
fiitincniAad.
STATEN-GENERAAL.
Tweede Kamer.
Lager onderwijs.
Begrooting van Waterstaat,
yanDM.lS.»ment Wil'eB terugge™n.
Laconr den Senaat oitnoodigde, voortaan zijne blikken
naar de rechterzijde te wenden kwam men van alle
zijden krachtig daartegen op.
De minister vroeg eenige oogenblikken stilte. Hij
verklaarde dat hij nimmer naar het gezag had gestreefd;
dat steeds zijne pogingen daarheen waren gericht om
eene samenwerking links, maar niet reobts tot stand te
brengen, en dat de staatkundige richting der regeering
in het belang der republiek was. Hij eindigde met de
toezegging, dat een ontwerp tot herstel ran de arron-
diasementsgewijze verkiezingen zon worden ingediend, om
den strijd tegen de rechterzijde te bannen voortzetten.
De heer Léon Say betuigde zijne bewondering voor
de rede van den heer Challemel Laoour, en betreurde,
dat het antwoord van den minister-president niet op
de hoogte dier rede was.
De heer Tolaiu verdedigdeuit naam der radicale
linkerzijde, de radicale staatkunde van het kabinet.
Nadat de minister-president verklaard had, dat hij in
de wetten de bepalingen sou naslaanwelke hem in
staat kunnen stellen om met vrucht het gevHar te
bestrijden waarvan de sprekers gewaagden ging de
Senaat onder algemeene opwinding uiteen,
ITALIË. De heer Dekengis beeft een rapport in
gediend over de aanvraag van een buitengewoon krediet
voor oorlog en marine. Het beurt de door de regee
ring voorgestelde buitengewone maatregelen goed.
OOSTENRIJK-HONGARIJE. Het huis van
afgevaardigden heeft bij tweede lezing de iegerwet onge
wijzigd aangenomen.
ZWITSERLAND. De Tweede Kamer heeft met
86 legen 38 stemmen verklaard, dat eene sulitsing van
de lagere school ia confetsioneele scholen onvereenigbaar
is met de grondwet der republiek.
Bij ouder art. 119 werd den 14 besproken het lager on
derwijs in het algemeen.
De heer de Meijier bracht den minister dank 1° voor
de toezegging, dat hij in het wetsontwerp tot wijziging der wet
op dit onderwijs maatregelen zou opnemen ter wegneming van
het ongelukkige feit, dat de gemeentebesturen meer en meer
voor kinderen boven 12 jaren om geldelijke redenen de school
sluiten 2». dat hy geluisterd had naar het eenparig advies der
inspecteurs en zijn voornemen, om al de Rijksbeurzen voor de
kweekscholen op te heffen, had laten varen. Wat het laatste
punt betreft was hij echter niet voldaan. Waar de minister de
gelegenheid laat tot bezuiniging, meent hg, dat, als de wet werd
nageleefd, het overschot van onderwijzers niet zoo groot zou
zijn. Hy bedoelt hier de naleving door de gemeente-besturen
wat aangaat het aantal onderwijzers daar vele en bekwame
paedagogen reeds van oordeel zijn, dat het aantal van 40 kin
deren per onderwijzer al groot genoeg is. Groot bezwaar tegen
verlaging van den post voor normaallessen met 50000 zal wel niet
bestaan, maar wel tegen inkrimping van de groote en het laten
bestaan of uitbreiden van de kleine, die de slechtste zijn. Dat
is onlogisch. Het tweede bezuinigingsmiddel is de opheffing
van de beurzen aan Rijkskweekscholen. Daarvan zal eene
groote vermindering van personeel het gevolg zijn. De mi
nister is van voornemen in het volgend jaar eene rijks kweek
school op te heffen. De minister overwege dit nog eens. Ook
het onttrekken van subsidien aan de kweekscholen voor onder
wijzeressen keurt hij ten zeerste af. Waarom haar dat subsidie
ontnomenHet nut er van te betwisten gaat niet. Daartegen
komt hg op. Hij toont met cgfers aan, hoe nuttig die instel-
Ungen werken. Is het niet beneden de waardigheid der Volks-
vertegenwoordiging en der regeering met die cijfers vooroogen
dat men van die subsidien zegttot hiertoe en niet verder
tig doet een beroep op de welwillendheid des ministers om met
het oog op het groote nut dier inrichtingen dat woord niet uit
inrfü? 6 ^fu'iug'hg betreft voor de bewaarschool-
mnohting te Leiden, ook daarvan, vertrouwt hij, zal de minister
ugkomen. De heer Roell had reeds gewezen op meerdere
uitkeering aan gemeenten op grond van art. 49 van de onder-
wyswet. Daarop dringt hij ook aan.
wenk naar den candidaat, „ik dacht dat alle predikanten
leelyk en vervelend warenmaar deze kon wel een
assessor zijn. Toch ben ik overtuigd, Isa, dat hg zijne
vrouw zou verbiedenschoenen met booge hakken te
dragen en verlangen, dat zy zelve hare kinderen voedde."
Nauwelijks een uur later hoorde men een rijtuig het
voorplein oprijden en Willy atond op, om haar nieuw
aangekomen gast tegemoet te gaan.
„Dat kan heel gezellig worden", fluisterde Gert zijne
zuster toe „ik zou wel willen dat er nu eens een
vrouwelijk persoontje versobeen."
En werkelijk verscheen er een vrouw Het was freule
van Malknitzdie met een kraohtigen sprong op den
grond terecht kwam en vlug haar hoed, die soheef zat,
weder recht trok, toen Willy haar, onder aan de trap
tegemoet kwam.
k'"dik moest toch eens zien of gy en het
oude Warnitz nog dezelfde waart gebleven", sprak zü
opgeruimd. „Gunther zal ook wel spoedig komen hij
is nog even omgereden om naar de rogge te vernemen."
Zoo sprekende beklom zij de trap en opende de
kamerdeur. Een oogenblik bleef zij verbluft staan
terwijl een donkerroode gloed zich over haar gelaat
verspreidde. 5
„God zy mg genadig 1" zei ie eindeljjkdiep adem
halend. „Ben ik krankzinnig of ben ik in een gekken
huis aangeland P,
Willy dankte God in stilte, dat zij alleen getuige
van deze uitbarsting was; in gedaohten bad zij het zich
juist zóó voorgesteld.
„Mijne familie vond onze omgeving niet zeer aange
naam, lieve tante in een groote stad is men het niet
zoo eenvoudig gewend, weet ge. Om hun genoegen te
doen, heb ik hier dus eenige veranderingen laten aan
brengen."
„'t Is schande om zijn zuur verdiend geld voor zulke
dingen uit te geven", vervolgde freule van Malknitz
ademloos. „Hé, Willy, hebt ge nog geen chignon en
een sleepjapon gekocht met kanten, doffen, oplegsele,
tournure of hoe dat goed meer heet? Zij konnenje
zoo toch ook niet met genoegen aanzien 't is God
Zitting van den 18.
sprekersvolgt'. a n 0 0 r 1 0 g beantwoordde d« verschillende
Hij wijst er op, dat de vrees, dat hij de doode weermiddelen
*j6n- voor§ro zou stellen, ongemotiveerd is.
Jh ai r 8 r a f Hem dunkt d»t de reden die voor de
afschaffing zou pleiten ishet in het leven roepen van een
gelijken rang Luitenants-kolonel 1 en 2 klasse in bet leven
te roepen zou de fout met verhelpen. Bij nadere regeling kan
deze rang verdwijnen.
m,L«iakte j entsregeling der officieren. Het
middel van den heer Seyffardt gaat niet op. Anciënniteit mag
geene voordeelen bezorgen; verantwoordelijkheid en kunde
moeten gewicht in de schaal leggen. Dienstjaren te berekenen
gaat alleen bij de ondergeschikte rangen. Gelijkstelling van
traktement voor kapiteins en luitenants bij alle wapens is moeielük.
Hg is daartoe bereid, maar het zou anderhalve ton kosten. Hij
t.6n hü Wa!r,Ze teJvmdan' Bij eene algeheele hervorming
kan het vraagstuk worden opgelost.
lrJLnflllen,0i?.oL1De beer Seyflardt heeft de zaak ver-
r® begrepen. Meer dan de helft der jongelieden komt bij
het kader terecht en ze kosten niet meer dan p. m. f 600.
Opheffing der pupillenschool acht hij verkeerd.
Wat de tactisch-practische oefeningen der officieren aangaat,
het volgend jaar zullen daaromtrent voorstellen worden gedaan.
Hg hoopt spoedig over te gaan tot het voorbereiden van een
nieuw militair strafwetboek.
Gebruik van sterken drank. Hij handhaaft zijn in
de memorie aangenomen standpunt. Bevordering van het Ge
bruik mag op den weg van geen enkel officier liggen. Toezicht
is tegen misbruik een groote factor. Hij acht de meeste be
zwaren overdreven. In enkele garnizoenen, b. v. aan het werf
depot, wordt slechts voor ruim 1 cent per hoofd drank gebruikt
per dag en de straffen voor drankmisbruik zijn zeer germ" in
aantal. De schrijver van een brief aan den heer Domela Nieu-
wenhuis heeft zich in menig opzicht vergist. Het verstrekken
van drank in de cantine houdt de soldaten uit kroegen en
andere huizen. Burgers drinken wel eens een glas in de can
tine, maar heel weinig en juist in die kazernes waar eene halve
üesch per batal|on wordt gedronken. Onvoorzichtig zou het zijn
den drankverkoop in de cantines op te heffen, daarbij blijft hij
verstrekt m°et6n beperkt andere dranken meer worden
Wat de mindere opgewektheid der officieren, naar aanleiding
an de promotie betreft, dat is een gevolg van omstandigheden,
die van tijd tot tijd zullen wederkeeren. Eene betere regeling
kan echter in het vooruitzicht worden gesteld De promotie
P-i aZia 15., den f0nSen minister volkomen correct
ehandeld. Men moet er echter zeer voozichtig bij zijn.
mflitW Trhn- 611 °kffioieren besPot z'jn om het bezoek van
militaire Tehuizen, betreurt hij. Hij zal de medewerking der
hoogere officieren tot bestrijding van dit euvel inroepen. Van
onverdraagzaamheid in zake den godsdienst is hem in zijn
20,arigen diensttijd niets gebleken. Dat de onderofficieren on-
tevreden zijn, heeft hem bevreemd. Voor het kader is toch
ïwrJ?11' Jï de «de van den heer Domela Nieu wenhuis
betreft, als arbitrage hielp in alle gevallen, zou hij niets liever
willen. Hij meent dat Nederland wel kan verdedigd worden
en toont met cgfers aan, wat oorlogsrampen kosten. Bij het
ontwerp op den dienstplicht kan zijn stelsel worden besproken.
Hij is voor zoover dit van hem afhangt, tot openbaarmaking
van het verslag der staatscommissie bereid. Het stellen van
een vast eindcijfer verdient z. 1. geene aanbeveling. Hij heeft
reeds nu het met strikt noodige niet op de begrooting gebracht
zulai? d gestreefd. Bezuiniging op den geneeskun
digen dienst is thans met geboden. Om met den heer Lief-
h»KK.n0Vn 1 ataatsc°mmissie te beraadslagen kan nu geen nut
hebben. De lezing van de brochure van den heer Tijndal heeft
n minister bitter gestemd en hij zal daarover niet spreken.
2llt'\rdeflgeil1 Zal veeI Seld ko9ten, maar betere regeling,
mem- zekerheid op kans van slagen is noodig
wJ-T.Hi lï8e °,efening in den wapenhandel.
Het is de eerste maal, dat hij ontdekt, dat niet aan alle wen-
schen, b v. wat de uren betreft, wordt voldaan. Om buiten de
garnizoensplaatsen ook oefeningen te doen houden is zeer moeie-
gk en hij heeft daartegen ernstige bezwaren. Aan den wensch
v»n ff uf ,lru1?. Verbrugge, om eene duidelijke opgave
van de traktementen der officieren, zal hij gaarne voldoen. Of
de begrooting er echter eenvoudiger door zou worden Bo-
tTcalffin.mve5idgeringen t0e'a"eQ iS telken e™als in *ra"
De algemeene beraadslaging werd gesloten.
tv uBrt de vo'gende bespreking plaats
miërf mnüri °om e 1 s Ne n t u i s meende, dat men pre-
mien moest blyven geven bij re-engagement.
r»nnLt a 'Uu ,deed "tornen, dat de commissie van
sbfrf tr J L® vraag vergeten bad in het voorl. rer-
slag. Hij zegt tot den heer Nieuwenhuis, dat deze de nu gestelde
Ireule van Malknitz vouwde hare handen en lang-
zamerband kwam er een spotachtig lachje op haarscherp
„Is het nu werkelijk mooi genoeg P" vroeg zij en
wydde haar aandacht aan een elegant buffetdat met
metaal was beslagen en waarop een prachtige massive
schotel prgkta, Zjjt ge nu zeker, dat er niets meer
aan ontbreekt Je grootouders zouden werkelijk trotsoh
hadden I,Jn °P d'9 Pr<lehtindi°n Zl3 het baleefd
Lievs tante", zei Willy, terwijl er een half ontevre
den, half vroolyk lachje op haar gelaat versoheen ik
heb den storm met gelatenheid verdragen; ik had hem
reeds zien aankomen, maar ik hoop, dat het nu genoeg
geweest is. Ik ben geen kind meer en alles is met
myne volle toestemming geschied; kom nu meê naar
het terras en laat ik u san mijne familie voorstellen en
met waargij zult er niet over spreken Terwijl zij
ïöidowees zij op hare omgeving.
Preule van Malknitz bromde iets, dat noch bevesti-
korf'zijn' °ntkenning ■8nduidde> d°ch ook beide tegelijk
„Het is mij goed."', zeide zij met sanmgeknepen lippen
„maar of het je op den duur 11
„Tante I"
„Wat
„Zou ik mijzelf en Warnitz moeten laten bespotten
Willys toon drukte by deze woorden een groote mate
van gevoeligheid uit.
d° W'nd uit dien hoek"» dacht Malwine
van Malknitz en ging vervolgens naar het terras, waar
men opstond om baar te verwelkomen.
„Lieve hemel 1" fluisterde Gert Blanche in het oor,
en kneep haar even in den arm, „wat is dat een pracht
exemplaar van je geslaobt
Van den Broek reikte zijne oude tegenstandster van
vóór vierentwintig jaar de hand.
„Nu", zei de deze, een onderzoekenden blik op zijn
gelaat werpende, „dat hadden wij ook niet gedroomd,
dat wy elka£r hier nog eens te Warnitz zouden ontmoe-
veriaten'" erti|d h»rtelSk bl'J» d«l gij 't kondt
vragen mef minder verlies van nationaien tijd in de sectiën had
kunnen doenwaar hij echter niet kwam. (bravo's).
De mi nis ter antwoordt, dat er niets onbillijks geschiedt.
no,ifL k m J ia \e U w e n h u 18 zegt' dat bij door zgne
positie en behandeling als melaatsche onder een troep reinen
°1®t.komt 18 de. sactles die geheim zijn. Als hij hier beleedigd
n uW0 ten aanzien Tan het geheeie volk.
"e be" va" d e r T e 11 z meent, dat de heer Nieuwenhuis
j .eeft genoemd. Hij heeft met dezen in de sectie
gezeten doch niets kwetsends gezien.
beer Nieuwenhuis wenscht zich niet bloot te stel
len aan beleedigingen.
Bij art 49 wordt een amendement der rapporteurs om voor
de aanmaak van 250 tenten, een bedrag van f3000, niet toe
staan, met 59 tegen 29 stemmen aangenomen.
2r neemt de minister amendementen van den
paarden over°mbetrefllende de rergrooting van het aantal
o m^bjart' wordt met 56 tegen 32 stemmen aangenomen een
amendement der rapporteurs om niet toe te staan f 27200
voor eene overdekte manege te Utrecht.
De heer Lam b r e c h t s besprak het adres der liaiburgsche
landbouwmaatschappij om rijkssubsidie voor landbouw en vee-
teeld. De limburgsche leden zouden overleg plegen over in-
dienmg van een snbsidiepost op deze begrooting. Hij bepleitte
Heerlen—AkenZ d d®n lokaien sPoorweg Sittard—
„„Vil6,'8 j.4 besprak de voorziening in invaliditeit door
ongelukken, in dienst der regeermg gebeurd en drong op
voorziening daarin aan. 5
P® 5eer v a.n, 4/ °b W ij c k is niet tevreden over de
betoonde zuinigheid, dankt den minister voor zijne bemoeiingen
in zake de Zondagsrust, en dringt verder aan op Zondagsrust
voor postbeambten en spoorwegambtenaren.
De heer Domela Nieuwenhuis wil bespreken de
spoorwegen en de post- en telegraphie, twee belangrijke takken
van dienst. Hg zal het personeel bespreken, niet het materieel.
Als wet zou moeten gelden, dat alle spoorwegambtenaren één
rijen dag in de week hebben moesten, zondag of niet. Zon-
dagsrust zou in menig opzicht schaden, want op zondag is het
zfin Meer r- m0et feitelÜk altÜd zondag personeel
zijn. Meer gebaat zou liet personeel zijn door korteren dienst,
want die is zeer zwaar, als maximum 16 uren per dag On-
nTr iT 6'!18 de toestand dier mannen, wien we dikwijls
onze veiligheid toevertrouwen. De werktijd tegen schrale be-
a m£ W0^ e verkort- Wegwachteressen krijgen slechts 0,25
nnn \5\°rW ge exPloitatie. Behalve verbetering van
j .lo0)a P" feek worden uitbetaald. Het boete-
V«n hL de oedenkelgke zijde, dat men het geheele gezin
nnreHptilr^A6 kf str&,f,t.met honger en het werkt bovendien
onzedelijk. Ambtenaren krggen bij ziekte 3 maanden traktement,
de werklieden uit hun fonds slechts 1 maand uitkeering. Hij
Z?U b°r:f.nd'en Wlllen een gedicht voor oude beambten en weezen,
TWoht S aaD 6ene ™aatschaPpij opgelegd. De Raad van
HpT !il i ongelukken als voorzorgsmaatregel niets.
t °U u ,eerendie zich Persoonlijk nergens van
overtuigen kunnen. Het voornaamste oogenblik van eene inspec-
hpeThJ3 maa'tljd met bet bestuur der maatschappij &o
j j a een wagen niet in dienst mag genomen worden
zonder toestemming van dien Raad, en toch zijn bij de Rijn-
spoor bagagewagens zonder licht of lucht. Hij keurt de on-
practische rem-innchting bij de Hollandsche öpoorwegmaat-
ei L vlT t Maar,zoo'n rnaatschappij laat zieti door
t toezicht niet dwingen. Ook komt hij op tegen
een Zs wLrT t d« statioos. waar men niet kosteloos
water kan krggen. De verkeersmiddelen moeten rijks-
helanp0 Hn'p Haawm# sP?°rwegen door bet rijk in 's lands
be ang. Hoe denkt de regeering daarover f
De postergen. Voor het gemak van het publiek wil hii
kpndf6 h behandelen. Hij wijst op den last met aangetee-
kendo brieven en postwissels. Waarom kan men die niet aan
ltnd P ff.n en gBn ontvangbewijsgelijk in Duitsch-
men geeee postzegels m het leven roepen voor
teeen u, rent^ T't- ,M8X'mum"gewicht voor couranten
tegen cent port kon ook tot halve en heele maandhlnHpn
worden uitgebreid. Het korps, dat hg de post yen^Tens doet
k geze?d 7rden d»t bet trouw en eerlijk is voor weinit
OS nnhdt hen nlet 18 verzoeking. Hun dienst is te lans
Geef ook hun een vrijen dag. De samenkoppeling van post- en
telegraphie is nadeelig voor de telegraphie. Hij tracht die
t0PCen' b v' m de examens voor de telegraphie.
in promotie, in salaris, voorrechten. Men verhooee de trakte-
diensten '^et^dp8^^^emeenéén korps ambtenaren voor beide
ffplHkhepH dezelfde rechten en voorrechten. Dat is rechts-
d Wordt vervolgd.)
„Ën nu ben ik toch weder teruggekeerd. Het doet ons
arme gemartelde hommee de peine natuurlijk in fi-
„Ja, ik hoor dat ge eene groote onderneming begon
nen zyt zoo iets als een bank. Gij zyt 't toch, die haar
°P tonw hebt gezet, niet waar?"
k«n?0n» be8°fhfiden deel d»arvan durf ik mij gerust toe-
kennen gaf hy nederig ten antwoord.
„Natuurlyk en ik zal je verdiensten in dezen niet
kleiner maken dan ze zyn. Ieder zoekt op zgne manier
zalig te worden en wanneer bij te laat inziet, dat bü
een verkeerden weg is ingeslagen, moet bij zelf de
B iek? wi™ L,Tn- klEn i8 dat cn J'e 'ieve vrouw,
Broek Wat ziekelyk en bleek! Nu, als men drie kinderen
heeft groot gebracht, heeft men ook zyu plicht gedaan.
Maar gy zelf zyt met veranderdjuist dezelfde van
vroeger. Men zou met zeggen dat er reeds twintig
jaar over heen gegaan zijn
„Gekheid I Ik ben mijn leven lang een vrouw geweest,
die haar plicht heeft gedaan en daarmeê uit I Aan mijn
schoonheid heb i k daarbjj niet veel gedacht en mün
ouderdom verloochen ik evenmin. Met eere grijs te
worden is ook eene verdienste. Als men ons naast
elkander ziet, zal zeker niemand zeggen, dat wg beiden
de vyfenvyftig reeds aohter den rug hebben." Bij deze
woorden sloeg zij hem met hare groote roode hand flink
op,,Ba j 8°boiider en knipoogde hem vriendelijk toe. Zij
zette daarbij zulk een onschuldig gezicht, dat alle aan
wezigen uitgezonderd Willy en de presidentdie als
op spelden zat, overtuigd waren, dat de vreemde oude
dame volstrekt met vermoedde, welken indruk hare
woorden maakten. En toch deed zij het enkel uit wel
overlegd leedvermaak.
De president was werktuigelijk wat naar links ge
bogen, toen haar hand zyn schouder zoo gevoelig aan
raaktehy zette daarbjj een gezicht, alsof hy zand
Unde.n bad merron» Angela's ontstelde
blik behoefde met duidelyker te ceggen „Wat een
onmogelijke, batelyke »rouw!" (Wordt vervolgd.)