~v^ïTdag~
iWhrnmk
No. 32.
Een en Negentigste Jaargang.
1889.
Provinciale kiestabel.
15 MAAR T.
Deze Conrant wordt Dinsdag-, Donderdag-en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80franco door
het geheele rijk f 1,—.
De 3 nummers f 0,06.
Prijs der gewone Advertentiën:
finiUttlAttb.
DUITSCHLAND De Norddeutsche Zeitung
meldtdat den 12 in de zitting van den Branden-
ALK1AABSCHË COURANT.
Per regel f 0,15. Q-roote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERM>. COS*
TEE ZOON.
tenbond gehouden, welke door ongeveer 1000 personen
werd bijwoond. Osn de inmeDging der politie te voor
komen, waren de leden opgeroepen, alsof er een concert
zou worden gegeven. Werkelijk stond bij de tribune
wuorrm OBT1 tiid tnh hiid orosnoeld
By de huiszoeking aan het kantoor van den Patriot-
tenbond zijn geheime statuten ontdekt, waaruit blijkt,
dat de bond eene vereeniging is wier leden op een
wachtwoord onmiddellijk gemobiliseerd kunnen worden,
om weerstand te bieden aan een tegen haar gerichteo
Onderstaande nota werd in de zitting van den 12 aan de
Provinciale Staten van -Noordholland door Gedeputeerde
Staten ingediend.
1,
l.n de ontwerp-tabel t.ot regeling van de verdeeling der pro
vinciën in kiesdistrictenwaaromtrent het oordeel der Staten
is gevraagdwordt aangenomen dat het aantal leden der Pro
vinciale Staten van Noordholland 76 bedraagt.
Bij het nog van kracht zijnde art 2 der Provinciale Wet
is dit aantal op 72 bepaald.
Hieraan kan echter moeielijk een overwegend bezwaar tegen
het uitspreken van het gevraagde oordeel worden ontleend.
Het getal der leden en de inrichting der kiestabel zijn zóó
nauw verhonden, dat., waar de Regeering meent, volgens den
maatstaf, die vroeger tot grondslag strekte, ook thans het
cijfer der leden te moeten vaststellen de Staten zich niet op
grond van een bezwaar van formeelen aard mogen onthouden,
hun oordeel over de ontworpen kiestabel uit te spreken.
Ter loops zij hierbij opgemerktdat voor de berekening van
het getal der leden, waaruit de Staten van Noordholland voor
taan zullen bestaan, de bevolking van dat gewest is aange
nomen op 803.460, terwijl de bijeenvoeging van de getallen,
in de ontwerp-tabel voor de inwoners van de verschillende
kiesdistricten aangegeven, een totaalcijfer oplevert van 796,044.
Hit verschil van 7.416 inwoners moet gezocht worden i'n dé
negen districten, waarin Amsterdam en Nieuwer-Amstelte
zamenverdeeld zijn; de cijfersdaarvoor in de tabel gesteld,
geven na aftrek der 23.050 inwoners van Nieuwer-Amstel
voor Amsterdam eene bevolking aan van 382 600, terwijl deze'
in werkelijkheid op 1 Januari 1888 390.016 bedroeg.
2.
l)e voorgestelde nieuwe indeeling brengt medeopheffing
van de vijf bestaande kiesdistricten Schagen, Purmerend, Edam,
Nieuwer-Amstel en Weesp; vorming van drie nieuwe kiesdis
tricten, nl. Beverwijk, Haarlemmermeer en Hilversum; splitsing
van het kiesdistrict Amsterdam, vereenigd met de gemeente
Nieuwer-Amstel, in 9 districten
He bevolking der opgeheven districten Schagen Purmerend
en Edam wordt verdeeld over de bestaande districten Hoorn
Enkhuizen, Alkmaar, den Helderen Zaandam. Van het be
staande district Nieuwer-Amstel worden de gemeente Nieuwer-
Amstel bij een der districten van Amsterdam, de gemeente
Üuder-Amstel bij het nieuwe district Hilversumde overige
gemeenten bij het nieuwe district Haarlemmermeer gevoegd.
Het oude district Weesp vormt, behoudens de toevoeging van
Uuder-Amstelgeheel het nieuwe district Hilversum.
Het nieuwe district Beverwijk omvat de noordelijk van Haar
lem gelegen gemeenten, thans deel uitmakende van het district
Haarlem, ahsmede eenige gemeenten, thans tot de districten
Zaandam en Alkmaar behoorende. Het nieuwe district Haar
lemmermeer wordt gevormd door twee der thans tot het district
Haarlem en drie der thans tot het district Nieuwer-Amstel
behoorende gemeenten.
Voorts worden nog eenige gemeenten van het. district Hoorn
afgencmen en bij het district Enkbuizeu gevoegd.
3.
Dat aan de voorgestelde verdeel ing geene leidende gedachte
ten grondslag ligt springt aanstonds in het oog.
De vorming der nieuwe districten met uitzondering van
de negen, waarin Amsterdam en Nieuwer-Amstei zijn verdeeld,
berust uitsluitend op de verdeeling in kiesdistricten, voor de'
verkiezing van de ieden der Tweede Kamer van de Staten-
Generaal aangenomen; bij de splitsing van Amsterdam is echter
dit beginsel weder losgelaten.
Evenzoo staat tegenover deze splitsing, welke volgens de
toelichting haren grond vindt in het stelsel van enkelvou
dige districten voor de verkiezing van ieden der Tweede Kamer,
en tegenover de beperking van het district Haarlem tot de
gemeente van dien naa ,ide aanzienlijke vergrooting van ver
schillende der bestaande districten en de samenvoeging dien
tengevolge van tegenstrijdige belangen.
Aan dit gemis eener leidende gedachte paart zie'i miskenning
van heigeen volgens den geest der Provinciale wetzooals die
in de stukken bij de behandeling dier wet gewisseld, is uit
gedrukt, den voornaaaisten grondslag van de verdeeling der
provinciën in kiesdistricten behoort te vormennamelijk de
plaatselijke gesteldheid. Wel moet daarbij ook op de bevolking
worden gelet, maar aan het cijfer van deze behoeft noch be
hoort de verdeeling volstrekt en alleen gebonden te zijn. Ook
andere omstandighedeninzonderheid het grooter oi kleiner
getal^ der in een district aanwezige kiezers, mogen wel in aan
merking komen wanneer dit gevorderd wordtom te zorgen,
dat de belangen van elk deel der provincie behoorlijk vertegen
woordigd zijn en dat niet die van het ééne deel door die van
eenig ander kunnen overheerscht worden. In overeenstemming
daarmede werd de verdeeling der Provincie destijds geacht
meer provinciaal dan een algemeen rijksbelang te gelden.
Volgens de cijfers, in 1 vermeld, telt Noordholland met
uitzondering van Amsterdam, 413.443 inwoners Ueze zijn
thans over 11 districten verdeeld, hetgeen voor elk district een
middencijfer geeft van 37.536. He ontwerp-tabel biedt voor
deze bevolkingverminderd met de 23,050 inwoners der ge
meente Nieuwer-Amstel, slechts 9 districten, met een midden-
cijfer van 43.377.
Dat deze vergrooting der kiesdistricten reeds op zich zelve
niet wenschelijk is schijnt, weinig betoog te behoeven, en op
merkelijk mag het heeten dat daartoe het. voorsle' wordt ge
daan wat betreft de verkiezing der Provinciale Staten in de
helft van het gewest, terwijl, zooals in de memorie van toelich
ting wordt herinnerd voor de verkiezing van de Tweede Ka
mer der Staten Generaal enkelvoudige districten zijn aangeno
men. Zoo de vorming van kleine districten aanbeveling verdient,
voor de verkiezing van afgevaardigden, die het geheele Nederland-
sehe vo.k vertegenwoordigen en waarbij niet anders dan op de
algemeene belangen behoeft te worden geletdan ge'dt dit
zeker in nog veel hoogere mate voor de verkiezing van de
Provinciale Statenaan wie de wetgevende macht over de
vV atersehappen en het, toezicht over de Gemeentebesturen en de
Waterschappen is opgedragen. Bij de samenstelling van dit
College is het van groote waardedat ieder belang van de
1 rovincie zooveel mogelijk vertegenwoordigd zij en dit kan
zeer zeker het best verkregen worden bij eene verdeeling in
kleine districten, althans in de zoodanige, waarbij groepen,
die gelijke belangen hebben, of die door plaatselijke omstandig-
heden met elkander in betrekking staanbij elkaar worden
gevoegd.
Als eene verbetering is daarom te besehouwen, de wijziging,
in. de tabel voorgesteld, van het district Haarlem en de vor
ming van de districten Haarlemmermeer en Beverwijk voor
zoover deze met die wijziging in verband staat. Af aar tegen
over deze verbetering staat, wat het noordelijk gedeelte van
Noord.ïolland aangaat, een uitkomst in de verkeerde richting,
veel sterker nog dan de hiervoren vermelde verboudin°rschfers
aaugeven
V olgens de ontwerp-tabel toch zullen de vijf districten Hoorn,
Enkhuizen Alkmaar, den Helder en Zaandam te zamen 218.S73
ol gemiddeld elk 43 774 inwoners tellen. Voegt men bij dit
cijfer van 218 873 de bevolking der gemeenten, thans tot Alk
maar ot Zaandam behoorende en bij het ontwerp opgenomen
in bet, nieuwe district Beverwijk, dan verkrijgt rr.en een totaalcijfer
van ongeveer 240,000 inwoners nu over de acht districten 'den
Helder, öchagen, Alkmaar, Zaandam, Enkhuizen, Hoorn, Pur
merend en Edam verdeeldeen gemiddeld alzoo van 30,000
tegenover het zoo even genoemde van 43,774
In deze vervorming van neht districten in vijf geschiedt door
samenvoeging van gemeenten, welke naar hare geschiedenis niet
hij e.kander bebooren en tusschen welke niet. de minste band
bestaat noch nimmer heeft bestaan terwijl omgekeerd plaatsen
worden losgescheurd van een geheelwaar zij naar ligging en
gemeen belang bij passen.
Zoo worden aan het district Zaandam ontnomen de gemeenten
W estzaan en Krommeniewelke in 1851 op uitdrukkelijk ver
langen der Staten bij Zaandam waren gevoegd. Daarentegen
wordt aan de Zaanstreek een deel van Waterland toegevoegd,
dat met die streek niets gemeen heeft. Ue Zaanstreek is een
op zich zelf staand geheel, waar, in tegenstelling van Water-
«d, met veeteelt en zuivelbereiding, maar handel en nijver
heid de hoofdbronnen van bestaan der ingezetenen uitmaken,
jemeenschap door rechtstreeksche middelen van vervoer bestaat
tusschen de Zaan en Waterland niet; evenmin gemeenschap
gedachte "hem niet verliet, hoe aueen hij voor naar
zou kunnen zorgen.
„Ik heb mij de engelen altijd anders voorgesteld",
kon Isa niet nalaten op te merken, ofschoon haar toon
niet meer de scherpte had van vroeger „maar ik wil
volstrekt niets op uwe meening afdingen. Wend dus
ter wille van Blanche al uwe scherpzinnigheid aan
Mag ik daarop rekenen, beate mijnheer Knauer Het
zou mijz ulk een gernststelling zijn."
Zij reikte hem onder deze dringende woorden
haar hand. Hij vatte die en drukte er een kus op. Het
was immers de zuster van Blanche, die zoo tot hem
sprak die zich vol vertrouwen tot hem wenddealsof
geluk en ongeluk in zijn banden lagen. Mocht hij nog
aarzelen, om te helpen? Was het integendeel niet zijn
plicht, zonder met zichzelf rekening te houden Mis
schien had hij den president van menig waagstuk
kunnen terughouden, indien hjj dringender gewaarschuwd,
met meer nadruk gesproken hadhy had dus ook
schuld. En onder deze gewetenswroegingen voelde hij
Isa's onderzoekenden blik op zich rustenvoelde hij
zich onuitsprekelijk ongelukkig en zwak
„Verlaat u geheel op mij, freule", zeide hij, met een
plotseling besluit. „Zoover mijne krachten reiken, kunt
u gerust zijn."
En datzelfde herhaalde hij tot zich zelf, toen hij een
ur later weer in het kantoor van de bank stond. Het
uae nu geen tijd meer, om te aarzelen of zich te be-
wenkenhet moest geschieden, ter wille van Blanche.
Wist zeer gueu uw uou w, goueOltelijk Uu
ningen van kleine burgerluidjes warenwaarvan hij
zioh meester gemaakt had maar hij kon nu niet meer
terug. De teerling was geworpen. O, die noodlottige
liefde, wat kwam die hem duur te staan! Wat oöerde
hij niet voor haar op Ten laatste misschien nog zijn
goeden naam, die door zijn onders en voorouders zoozeer
in eere was gehouden! Maar daaraan mocht hij nu
niet meer denken. „Voor BlancheTer wille van
Blanche 1" Dat mocht voortaan slechts de ster zijn, die
hem leiddehjj had het Isa beloofd
UdBI IVUVUl
XVI.
Willy richtte zioh eensklaps in haar bed op. Zij
had het klappen van een zweep gehoorder werd ge
roepen, de hofhond sloeg aan. Wie kon daar zoo laat
nog zijn Zij stak licht aan en zag op haar horloge.
Het wees half één.
Sloffende schreden naderden de poort, zij zag duidelijk
het heldere schijnsel van Eadeke's lantaarnhoorde
korte vragen en antwoorden, daarop knarsten de deuren
en een rijtuig reed het plein op.
Met bevende handen trok Willy hare kleeren aan
een voorgevoel van het op handen zijn vau een groot
onheil maakte zieh plotseling van haar meester. Zij
wilde er niet aan toegeven het kwam zeker door
de verrassing midden in den nacht en doordat zjj zoo
Het lichtdat zij in de haod hield wierp zijn flik
kerend schijnsel op haar ontsteld gelaat en beseheen
tevens de bleeke, zenuwachtig overspannen trekken van
den president.
„O odat kan ik zoo niet in een paar woorden
vertellen Dat het iets van gewicht iskunt gij wel
begrijpen. Jullie slaapt hier als marmotten", zeide hij,
zijn handen wrijvende en rusteloos heen en weer loo-
pende, terwijl Willy bij de tafel stond, met baar handen
naar achteren, om zich er aan te kunnen vasthouden.
Het lieht achter haar bescheen nu slechts den omtrek
van haar figuur en zij was in de oogen van den pre
sident buitengewoon groot en vreemd. Op eens bekroop
hem eene heftige angst voor hetgeen komen zou.
„Spreek dan toch, papa", vroeg zij eindelijk dringend;
want haar keel werd als dichtgeschroefd, „ik ben sterk
ik ben op alles voorbereid spreek J"
Broek bewoog zijn handen tastend voor zich uit
inderdaad ontbraken hem de woorden. „Je moet dan
weten de bank", begon hij aarzelend.
Met een diepen zucht van verlichtingdat veel van
steunen had, zonk Willy op den naastbyzijnden stoel
neer. Wat had zij dan wel voor vreeselykB verwacht,
dat dit letterlijk eene uitkomst voor haar was? Zij
wist het zelf niet, maar in ieder geval zag zij na hetgeen
komen moest, met meer gerastheid tegemoet.
Wordt vervolgd