Hollands Noorderkwartier.
In de den 13 te Wieringerwaard, by den heer
J. Boon gehouden voorjaarsvergadering dezer vereeni-
ging, waren 78 leden en 8 gasten tegenwoordig. De
voorzitter de heer J. Zijp Kz wees, in zyne openings
rede met voldoening op den meer gnnstigen toestand
van den landbouw in Nederland, en hoe daarin onder
scheidene lichtpunten waren waar te nemen, o. a.:
vermeerderde uitvoer van fokveeiets hoogere prijs
van landbouwproducten de talryke conversiëu en de
daardoor verlaagde rentestandaard, waardoor voorname
lijk de daling der landprijzen had opgehouden, en niet
het minst de opening der havens van Groot-Brittannië
voor ons hoorn- en wolvee, waardoor ook voor de toe
komst gunstige teekenen aanwezig zijn. Het laagste
standpunt mag bereikt worden geachten wanneer het
waar is, dat, in tyden van crisis, de landbouw den
laaisten terugslag voeltmaar ook in den landbouw
het eerst verbetering komtdan is er reden tot goeden
moed. Waar in andere landen dit door bescherming
is gezocht, daar hebben wij het te danken aan eigen
initiatief, naast verbetering van het wereldverkeer. De
leden dezer vereeniging mogen zich de eer toerekenen,
voor hun deel aan die verbetering te hebben medegewerkt.
Mogen zy ook nu bewyzen, wars van alle bescherming,
zich op eigen kracht te willen veriaten.
-
De notulen der vorige vergadering, uitvoerig en zaakryk
als zij waren, werden door den secretaris, den heer
W. Teengs, voorgelezen en met onverdeelden aandacht
aangehoord. Medegedeeld werddat het ledental van
179 tot 190 was vooruitgegaan; dat de voorgenomen
st r em s elp r oef zou geschieden op de kaasfabriek van
de heeren SwartGroot en Haringhuizen te Nieuwe
Niedorp en tot leden der commissie van toezicht en
uitvoering waren benoemd de beeren C. Bijpost, J. Bak
ker Jz. en (van het bestuur) K Breebaart, benevens
als uitvoerder de heer C. Swart; dat van de op de
algemeene tentoonstelling te 's Hage met le prijzen
bekroonde zaaigranen ruim 30 mudden van ver
schillende soorten, waren aangekocht en deels kosteloos,
deels voor den kostenden prijs, aan 60 personen waren
verstrekt, onder voorwaarde alleen, dat van den uitBlag
aan het bestuur mededeeling zou worden gedaan wat
een en ander eene uitgaaf vorderde van 275; dat,
voor de inzending ter ten to onstelling teParijs
de etalage der vereeniging weder is opgeknapt en de
firma Wijsman en Co., op verzoek van het bestuur,
belangeloos op zich heeft genomen haar te voorzien
van het beste kaasproduct; dat gereed waren gemaakt
en ter vergadering aanwezig waren ontwerp-adressen
aan de regeering 1°, in zake de mutatierechten
2°. in zake de wet op de besmettelijke veeziekte, waar die
regelt de varkensziekte; 3°. in zake de af
sohaffing van den zout-accyns. Ook in overeen
stemming met een voorstel van den heer Wallek werd
besloten, het adres in zake de mutatierechten eerst te gele
gener tijd te verzenden en daarop de adhaesie te vragen
van zooveel mogelijk belanghebbende vereenigingen. Wat
betreft het proefstation te Hoorn, dat men vreesde
in ge/aar te zynwaarom in de vorige vergadering
besloten werd een adres aan de Begeering te zenden,
hiertoe behoefde niet meer te worden overgegaan na
de geruststellende verzekering op dit punt van den be
trokken minister.
Onder de ingekomen stukken washet leerplan van de
zuivelhoeve, het programma der tentoonstel
ling te Windsor en een afdruk-adres van de
Vereeniging tot wering van de knoeierijen in den
boterhandel aan de Tweede Kamer, in zake het
ontwerp-boterwetmet verzoek om adhaesie. Aan dit
laatste werd besloten gevolg te geven, behoudens tege
moetkoming aan een bezwaar van den heer Waller,
die opmerkte, dat in het adres werd geëischt, in strijd
met de strafwet, toepassing van de maximum-straf, bij
herhaling van een zelfde misdrijf.
Het jaarverslag werd niet voorgelezen met het oog
op den welvoorzienen beschrijvingsbrief dezer vergadering,
maar zou worden opgezonden aan het maandblad der
H. M. v. L.
Door den heer G. Wonder werd, namens de finan-
cieele commissierapport uitgebracht over de rekening
van 1888 en voorgesteld, die goedtekeuren, in ontvang
bedragende 3363.62 in uitgaaf 2041.06, blijvende
het aanzienlijk saldo van f 1316,56.
De heer W. Teengs bracht verslag uit over de jongste
vergadering van bet Nederlandsch Paardenstamboek.
Eeeds in het begin der vergadering had de heer
Wallek, naar aanleiding van het herinneren, door den
voorzitter, in diens openingsredeaan de openstelling
van Engeland voor Hollandsch vee, de aandacht ge
vestigd op de groote wenschelijkheidook voor Hol
lands Noorderkwartier om het nederlandsche vee op
de weldra te houden tentoonstelling te Windsor te doen
vertegenwoordigen.
De Vookzittek deelde nu mede, dat ook het bestuur
daarop bedacht was geweest en de heer K. Bkeebaakt
leidde daarop de zaak in. De tentoonstelling zal plaats
hebben van 24 - 29 Juni dezes jaars bij gelegenheid
van het vijftigjarig bestaan van de Kon. Maatschappij
van landbouw aldaar. Het inleggeld voor ieder stuk
vee bedraagt 12, waarvoor ook stroo, hooi en groen
voeder wordt verstrekt. Het bestuur stelt voor: de in
zending, in de rubriek La nggehoornde rassen,
van 3 stieren en 4 koeien, waarvoor prijzen zijn uitge
loofd van 240, 120 en 60, benevens een gouden
medaille door de Koningin Eenig ander ras,
bij het programma niet genoemd van 2 stieren en 2
koeienmet prjjzen van 120 en 60Koeien,
onverschillig van welk ras, met de grootste
hoeveelheid melk niet minder dan 12°/0 vaste stollen
en 3°/0 boter bevattende: 3 stuks in de afdeeling koeien,
van meer dan 1200 eng. ponden3 stuks in die
tusschen 900 en 1200 idem, met prijzen van ƒ240,
120 en 60,De bedoeling iseene openbare
oproeping tot inzending te doen waaruit door eene
daartoe te benoemen commissie eene keuze moet wor
den gedaan. By eventueele bekroning van de in te
zenden dieren, zal de eigenaar 25 #/a van de behaalde
prijzen moeten afstaan ten behoeve van de kaader ver
eeniging die daartegenover alle kosten van in
zending, geschat op f 2000,—, voor hare rekening zou
nemen. Over het saldo der begrooting van 1889 werd
tot dat doel de beschikking gevraagd, benevens mach
tiging om te trachten, door vrywillige bijdragen in het
tekort te voorzien.
Nadat een subsidie-aanvrage aan de Prov. Staten ge
bleken was niet te kunnen geschieden, omdat de tentoon
stelling eerder plaats had dan eene volgende zitting
der Staten, waarin die zaak zou kunnen worden behan
deld, evenmin aan het Kijk, omdat de bedoeling was,
alleen uit Noordholland in te zenden en nadat men beslo
ten had, bij de keuze voor inzending alle vee toe te laten
of het in de stamboeken is geschreven of niet, maar alleen
te vorderen, dat het in te zenden vee n a de keuze
worde ingeschreven in het Ned. Eundveestamboek
werd overigens aan het bestuur de vrye hand geiaten.
Vooral was dit noodig na de mededeeling van deu
heer E. C. Willekes MacDonald dat waarschijnlijk
de mededinging naar de rubriek Langgehoornde
rassen niet geschieden kon, omdat dit een speciaal
engelscb ras was en van een gevoelen van den Vook
zittek, dat het z. i. wenschelijk was, ook schapen van
Texelsch kortstaartras in te zenden. Het bestuur zal
zich nu tot de bedoelde Kon. Maatschappij van Land
bouw wenden en trachten het daarheen te leiden, dat
speciale prijzen voor die beide soorten worden uitgeloofd.
Alvorens de pauze te houden vroeg en verkreeg de
heer Wallek machtiging tot het doen van het voorstel,
om de najaarsvergadering in October te houden, in plaats
van in November. Na eenige discussie wordt dienover
eenkomstig besloten.
Gedurende de pauze werden door eenige leden by-
dragen toegezegd in de kosten van inzending naar de
tentoonstelling te Windsor en hadden de ditmaal tal
rijke verkiezingen plaats, waarvan de uitslag was, dat tot
algevaardigde voor het landhuis houda undig
congres werd gekozen de Vookzittek; tot idem naar
de vergadering vau de afdeeling Noordbolland van het
Neder 1. Paardenstamboek de heer W.
Teengs tot b e s t u u r s 1 e d e n, in plaats van de af
tredende en niet herkiesbare heeren E. C. Willekes
MacDonald, S. Zuurbier en J. Koopman, de heeren
J. J. Ensched6, Anna Paulowna, L. Visser, Baemster
eu A. J. C. Daamen, Obdam ,tot onder-voor
zit ter, de heer jhr. mr. P. van Foeeest.
Na heropening der vergadering werdonder alge
meene toejuiching, besloten, toe te treden tot het lid
maatschap van de Heide-Maatschappij, ad ƒ10,waar
van de wenschelijkheid was betoogd door den heer
Jn Zijp Hz.
De heer J. L. T. Gkoneman zette in een hoogst
belangrijk rapport uiteen, aan de hand van een onlangs
verschenen werkje van Dr. Maurits Snellen, de wensche
lijkheid om een onderzoek in te stellen naar de deug
delijkheid van de in den kring der vereeniging bestaande
bliksemafleidersEr werd daartoe een crediet gevraagd
van f 250. Eene langdurige discussie ontspon zich
over dit voorstel, eensdeels over de vraag, of deze zaak
inderdaad een algemeen landbouwbelang kon genoemd
worden en integendeel niet veeleer was van individueel
belang, hetzij voor den eigenaar, hetzij voor de assurantie-
maatschappyen van welk gevoelen de heer Waller
de vertolker was, waaraan zich o. a. de heer J. Bkeebaakt
aansloot anderdeels over den bij wetenschap
pelijke mannen bostaanden twijfel omtrent het nut van
bliksemafleiders, welke stelling kortelijk werd behandeld
door den heer G. C. van Balen Blanken. Men eindigde
echter met het algemeen nat te erkennen en bijna
unaniem de gevraagde som te verleenen.
Een bedrag van 200 werd gevraagd voor het nemen
van proeven met Blunts voederpers, voor het inkuilen
van groen voeder, die zieh door haren lagen prijs, grooten
eenvoud bijzonder schijnt aan te bevelen. De inrichting
is bovendien practiscber dan van de tot heden ge
bruikte persen, door het daarop toegepaste hefboomen
stelsel. De inleider, de heer J. Koopman, staafde dit
gunstig oordeel door de mededeeling van de ervaring
van een man van de praktijk, die er proeven mede
genomen had. Het voorstel was, om ééue pers aan te
koopen, daarnaar twee te laten vervaardigen en de proeven
uit te strekken over gras Is. van zwaren kleigrond,
2*. van lichtere gronden en 3°. over klaver, lucern of
eenig ander gewas uit de bouwstreek.
Bij afwezigheid van den heer S. Zuurbier, vroeg de
heer E. C. Willekes MacDonald, namens het bestnur,
machtiging tot aankoop, ook dit jaar, van Lincoln rammen
op den ouden voet. De vergadering vereenigde zich hier
mede geheel; alleen merkte de heer J. Bkeebaakt op, dat
het zeer wenschelijk was, dat de commissie zich van
een grooter aantal adressen van goede fokkers in En
geland voorzag, ten einde ruimer keuzs te hebben. De
vroeger gekochte konden niet zonder uitzondering
uitmuntend worden genoemd.
Evenzeer door den heer Macdonald werd 100
gevraagdtot onderzoek naar de redenenwaarom
melk-export tot heden niet op grooter schaal plaats
heeft. Waar men let op het feit, dat nergens de
melk lager in prijs is dan hier en in andere landen
melk van buffels en geiten ontzettend veel duurder wordt
betaalden ons land met die streken in geregelde
verbinding staatdaar mag hetvolgens den inleider,
bevreemdend heetendat de uitvoer vau melk niet
grooter afmetingen aanneemt. De wetenschap toeh doet
b. v. de middelen tot condenaeeren aan de hand. Is
verder het verzenden van melk in gewonen Btaat niet
mogelyk, zonder dat hare hoedanigheid er te zeer onder
lijdt? Welke prijs wordt er voor koemelk betaald in
Europa en andere werelddeelen Welke uitvoerinrich-
tiugeu bestaan hier te lande en hoe is haar werkkring
Welke oorzaken hebben geleid tot het te niet gaan van
die te Hoo-n? Welke werking moet melk ondergaan,
om te verduurzamen Ziehier tal van vragen, waarvan
de beantwoording wellicht leiden kan tot practische
resultaten. Om dit cohter te kannen doenmoeten
wellicht eenige kosten worden gemaakt en daarom wordt
de beschikking gevraagd over genoemd bedrag.
De heer Wallek deelde naar aanleiding biervan
mededat indertyd door prof. Baumhaner een middel
in practyk was gebracht om melk te verduurzamen en
deze eene hoeveelheid van aidns toebereide melk heen en
terug naar Indie verzonden had. De proef was echter
bepaald zeer slecht uitgevallen. Z. i. is in Engeland
stellig geen afzet te vinden en zon de groote afstand
altijd het bezwaar blijven. Bovendien zal steeds in den
weg staan de noodzakelijkheidom inrichtingen in het
leven te roepen tot het verwerken van niet verkocht*
melk ter plaatse, waar zij aan de markt werd gebracht,
wat groote kosten zou medebrengen en hetgeen niet
rentegevend zon kunnen worden, omdat die inrichtingen
altyd tot werken gereed moesten zijn en men slechts
nu en dan daarvan zou behoeven gebruik te maken,
n.l. wanneer voor het aangevoerde product, in natnur-
lyken toestand geen afzet te vinden was.
De heer De. F. Graeee, van Alkmaar, herinnerde
aan het bestaan van melkuitvoor nit Noorwegen naar
Engeland en wees op de talrijke fabrieken o. a. in
Zwitserland, waar melk in poeder wordt omgezet. Ook
in die richting vooral zou hij het beoogde onderzoek
willen zien gedaan.
Het gevraagde bedrag werd daarop toegestaan.
Door den heer Jhr. Me, P. tan Foeeest werd aan
gedrongen om by de regeering wederom de aandacht
te vestigen op de wenschelijkheid van afschaffing der
wik- en weegloonen en op de hooge marktgelden welke
in de verschillende steden van de marktproducten wor
den geheven. Naar zyne meening, moet de Vereeniging
niet rustenalvorens de geheele afschaffing een feit
is geworden en daarvoor in de plaats is getreden eene
vergoedingevenredig mat de kosten van het markt
wezen in de verschillende plaatsen.
De heer Jhr. Citteks, burgemeester van Purmerende,
gaf als zyn gevoelen te kennen dat z. i. wel geen
bestryding zou ondervinden, dat geheele afschaffing
zonder equivalent ondoenlijk zou zijn met het oog op
een goed geldelyk beheer der genwenten. Men zou
moeten ophouden te „wikken en te wegen." Heeft men
zich we) eenB afgevraagd, welke ko^en het kaasmarkt
wezen vordert, zoowel direct als indirect? Alleen het
bedienend personeel bestaat uit 36 man. Voor
100 ned. po.iden betaalt men 70 ets, men bedenke
echterdat men daarvoor groete voordeelen geniet
voor het vervoer en de aflevering zorgt de gemeente
heeftals 't ware
men
tie. Althans te Purmerende
gemeente schade vergoed
vervoer geleden
dat marktgelden
ontvangsten zijn
eene stilzwijgende assuran-
werd dikwijls door de
voor kaas, die onder het
had. Men boude verder in het oog
eu wik- en weegloonen wisselvallige
dat de aanvoer van kaas vaak ver
mindert, zonder dat daardoor de kosten minder worden.
De Vookzittek herinnert hoe de naam uitzon
deringswetten reeds aanduidtdat zij iu strijd
zijn met de wel. Oreral trouwens zyn de stedelijke
belastingen opgeheven. Hg veroordeelt voorts de wijze,
waarop de belasting nog wordt opgedreven in Hoorn
door bet draaggeld, in Alkmaar door den tas
man. Hij brengt hulde aan het gemeentebestuur
van Purmerende voor de wijze waarop zy de markt
belangen behartigtmaar kan niet nalaten te wijzen
aat
waar het marktgeld voor
de veemarkt
op de onbillijkheid
vee uiterst laag iszeer veel zorg aan
wordt besteed, daarentegen de kaas in de open lucht
aan alle weer en wind is blootgesteld en de daarvoor
betaalde belasting onevenredig hoog is. De heer Cit
teks repliceerdede heer Wallek achtte het niet
rechtvaardig, allerlei, te recht of ten onrechte, te brengen
onder de kosten van het marktwezen ook de heeren
Jb. Zijp en L. Visser gaven ten slotte nog hunne
meening te kennen, totdat, met toejniching, het bestuur
werd gemachtigd tot het indienen van het desbetref
fend adres.
Door den heer dr. F. Geaeef werd het onderzoek
van melk besproken. Met nadruk wees hy op de drin
gende noodzakelijkheid voor den kaasmaker, om telkens
en telkens zijn melk te controleeren. Hij achtte het
hoogst verkeerd dat in kaasfabrieken de boer betaald
werd naar het gewicht van zijn melk. Eekening moest
worden gehouden met de hoedanig heid, betaald moest
worden naar de kaasstof en de vetstofdie de melk
bevat. Ook waar kaasgebreken bes'aan, zoekt men het
z. i. meestal verkeerd nu eens wijt men het aan de
gereedschappendan weder onderzoekt men de kaas
om het euvel te vinden, waar de melk alleen de oplos
sing geven kan. Op dien weg den kaasmaker voor te
lichtenis naar sprekers meening voor Hollands
Noorderkwartier eene schoone en dankbare taak.
De Voorzitter zegt den inleider in hoogst waar-
deerende woorden toe, dat deswege te zyner tijd voor
stellen zullen worden gedaan.
De begrooting wordt in ontvang en uitgaaf ter goed
keuring door de financieels commissie voorgedragen tot
een bedrag van 3125,03hetgeen geschiedt.
Nadat de Vookzittek had meegedeeld, dat door het
bestuur de indiening zal worden overwogen van
voorstellen betreffende de beproeving van werktuigen
geschikt voor de uitzaaiing van kunstmeststoffentot het
nemen van vergelijkende proeven met suikerbieten tot
idem met kunstmeststoffen vooral met het oog op het
veelgeprezen Thomasphosphaatmeel en de heer tan Ba
len Blanken tot gelijk doel de aandacht van het
bestnur gevestigd had op de inenting tegen de besmet
telijke varkensziekte en dezelfde heer den Voorzitter be
dankt had voor diens uitstekende leiding sloot deze
de vergadering.
Den 13 zyn te 's-Gravenhage voor de nattige
handwerken geslaagd de dames C. M. Nejjenhuis,
C. M. de Bos en G. C. Olij alhier.
BB li GE R LUKE STAND.
GETROUWD.
14 Mrt. Joseph Petras Maria Grimmon en Elsje Geerling.
GEBOREN.
12 Mrt. AlidaD. van Hendricus Martinus Witte en Jantje
Room.
OVERLEDEN.
12 Mrt. Guurtje van Dam, eclitgen. van Jan Tym, eerder wed.
van Pieter Buren, 51 j.
14 i Theodoras Hendricus, Z. van Jaeobus Schut en Guurtje
van Dijk, 2 dagen.
