No. 56.
Een en Negentigste Jaargang.
1889.
V K IJ D A G
10 MEI.
ASSCHEPOETSTER
Prijs der gewone Advertentiën;
©ffieiiel (Bcbeelte,
XtaiUttlAub.
DUITSCHLAND. De Staatscourant maakt een
u tvoerig verslag openbaar over het verhoor, den inspec
teur van politie Wohlgemuth aan het departement van bui-
tenlandsche zaken afgenomen. Hij heeft daarin verklarin
gen afgelegd omtrent het aanknoopen zijner verstandhou
ding met den heer Lutz, die brieven van Liebknecht en van
de hoofdleiders der socialisten vertoonde en zich bereid
verklaarde inlichtingen over de socialistische beweging
te geven. De beer Wohlgemuth bad den heer Lutz
verboden rechtstreeks tot woelingen uit te lokken.
Wel gaf bij toe, in een brief aan Lutz gezegd te
hebben „houd mij steeds op de hoogte eu woel er
maar lustig op los." Maar met die woorden had hij
niet tot agiteeren willen opwekken maar Lutz slechts
willen aansporen, om zijne inlichtingen uit alle hoeken
bijeen te brengen. In zijn eerste gesprek met Lutz
waren beiden dan ook van oordeel geweestdat alle
tot woelingen opwekkende werkzaamheid moest uitgeslo
ten zijn. Het verraad van Lutz was kennelijk in overleg
met de overheden te Rheinfeldeu geschied. Dit bleek
reeds hieruit, dat zijne inhechtenisneming plaats had,
toen bij nog maar drie minuten met Lutz gesproken
had, alsmede hieruitdat de overheidspersoon reeds bij
het eerste verhoor op een pakket door hem aan Lutz
geschreven brieven gewezen had die hem echter den
volgenden dag, als eerst pas bij de huiszoeking bij Lutz
gevoüden, waren voorgelegd. Eindelijk nog hieruit, dat
Lutz wel met hem in hechtenis genomen, maar terstond we
der vrijgelaten was. Hij was te Rheinfelden als een gemeen
Jb 'g-tTTTT .T .-FT:nr«r->TVT1
H. SCHOBERT.
ITALIË. In de Kamer heeft den 8 de interpel
latie omtrent Massoeah plaats gehad. De minister-pre
sident Crispi heefc geantwoord dat de regeoring geene
verovering beoogt maar dat men haar vrij moed laten
in de keuze der middelen welke zij geschikt acht. Hij
ontkende verder nadrukkelijk, dat oneeDigbeid in het
kabinet zou heerscben.
£»imiculAt>b
STATEN-GENERAAL.
Tweede Kamer.
HkMAARSCHG COURANT.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag-en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80; franco door
het geheele rijk f 1,
De 3 nummers f 0,06.
Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HEEM». COS-
TER ZOON.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR
noodij^en de ingezetenen beleefdelijk
uit, op 12 Hei e k. door het uitsteken
der vlaggen van hunne belangstel
ling te doen blijken in het heugelijk
feest der -lOjarigc regeering van
'Ma. II. onzen gecerbledigden !4oning.
Burgemeester en Wethouders voornoemd.
Alkmaar, A. MACLAINE PONT.
9 Mei 1889. De Secretaris,
NUHOUT VAN DER VEEN.
Lijst van brieven, waarvan de geadresseerden onbekend zijn,
verzonden gedurende de le helft der maand Apail 1889.
Gouwe, H. Maijkels, Amsterdam; J. Engelenburg, Arnhem;
Wed. Bos, 's GravenhageBeske,
Van Bergen:
D. van der ScheurBergen.
Van Petten.:
Du Pery CoAmsterdam.
Van Rustenburg:
JH. KleiBenschop.
Van Schermerborn:
B. HaartRotterdam.
DOOE
70)
Gert knikte. Onwillekeurig spitste hij de ooren; want
het was hem reeds opgevallen, dat Treitel buitengewoon
kalm was onder het geval en nog geen oogenblik over
zijn verloren geld aan het jammeren was geweest,
„Het ia een eerlijke zaak en u kunt er eens over
denken, baron."
Gert haalde ongeduldig de schouders op. „Vooruit
nu maar 1"
„Trouwt u, baron trouwt u een rijk meisje."
Gert sprong op. Hij lachte hartelijk.
„Is dat alles wat je mij teraden weet? Wie wil een
officier hebben, d;e zóó tot over zijne ooren in schulden
steekt, als ik
„Laat dat maar aan mij over", zeide Treitel met een
snellen zijdelingschen blik.
„Alle duivels, wil je iu allen ernst als koppelaar
optreden Gert liep weder heen en weêr. „Daar heb
ik verduiveld weinig lust in. Heeft zij een bochel of
leepoogen of slagtanden of een ander sieraad dat zij
een huwelijk met mij zoo duur betalen wil?"
„Niets van dat alles! Het is een jong, aardig, zeer
beschaafd meisje, dat ik voor u op bet oog heb, baron.
Van den zomer pas van de kostschool gekomen; nu is
zij met haar vader te Parijs. Schat- en schatrijk
luitenant."
„Zoo! En hoe kom je aan dat goudviscbje
„Dat is mijn geheim. Alleen mag ik n welvertellen,
dat haar vader met n wegloopt. Hij zal grilweg uw
schulden betalen hij is een eerlijk man - zijn geld
misdadiger behandeld de directeur van politie te Aar-
gau had zelfs zijn sleutelring een dievenwerktuig ge
noemd en hem op de schandelijkste wijze verdacht
gemaakt.
In het kolendistrict Gelsenkircben in Westfalen is
eene ernstige werkstaking uitgebroken die zich reeds
tot Bochum en Essen heeft uitgebreid. De werkstakers
hebben glazen ingegooid en de politie met steenen en
revolvers aangevallen, waardoor eenige personen gewond
zijn. Uit Munster zijn daarop troepen ontboden om de
politie te helpen.
ENGELAND.
Lagerhuis- Den 6 stelde de heer Atherley voor,
dat het Huis zich zou verdagen, om onderzoek te doen
naar de houding der politie te Falcarrngh bij de inhech
tenisneming van Harrison en bij de vervolging tegen
Conybeare. Dit voorstel werd na verdediging door den
heer A. Balfour verworpen met 253 tegen 195 stemmen,
De heer Hamilton stelle de tweede lezing voor van het
ontwerp tot uitbreiding der vloot de heer Labouchère
vroeg daarentegen de verwerping.
Met 277 tegen 136 stemmen werd den 7 het wets
ontwerp tot versterking der vloot bij tweede lezing
aangenomen.
FRANKRIJK. Bij de opening der tentoonstel
ling was geen enkel boulangist tegenwoordig. Ook de
gezanten van de voornaamste rijken waren afwezig.
Zitting van den 8.
Besloten wordt na de boterwet in de sectiën te onderzoeken
verschillende ontwerpeno.a. betreffende de verlenging van
den diensttijd der milieiens, het voorstel-Seyffardt, de consig
natiekas en de voortzetting der arbeidsenquete.
Aan de orde is het voorstel van 10 ledenom de school
wet ter onderzoek te verzenden aan eene commissie van voor
bereiding.
De heer R o 11 had voorshands niet veel geneigdheid voor
dit voorstel te stemmen. Het geeft een démenti aan de toe
lichting der regeering, die volstrekt geen diep ingrijpend ka
rakter aan het ontwerp gaf, waarom alleen de bijzondere com
missie kan worden ingesteld.
De heer de Savornin Lohman juichte het voorstel
toe met het oog op eene betere voorbereiding van het ontwerp
dan in de laatste tijden wetsontwerpen hier hebben gevonden.
Door aanneming van het voorstel krijgt men eene commissie,
die studie van de zaak heeft gemaakt en bij de algemeene be
raadslaging niet in zoovele onderdeelen behoeft te treden. Als
deze week de leiddraad wordt vastgesteld, kan de volgende
heeft hij eerlijk verdiend zijne dochter mag natuurlijk
van niets weten."
„En hoe kent die „eerlijke man" mij vroeg Gert
wantrouwend.
„Ik heb hem uw portret laten zien, luitenant."
„Duizend bommen en granaten!" vloekte Gert.
„Ja, men heeft zoo zijne relatiën", zei Tieitel met
een fijn lachje, „ik heb de geheele zaak wel zien aan
komen, daarom heb ik de noodige voorzorgen genomen."
„Je moest je schamen, voor koppelaar te spelen
De zwierige jonge handelsman trok de schouders op.
„Het iB een zaak, zooals iedere andere, baron. De
uwe is, de menscben te vermoorden, als er oorlog komt,
de mijne, huwelijken tot stand te brengen, om den
staat voor uitsterven te behoeden iedereen doet het
om er wat meê te verdienen. Een aardig vrouwtje is
toch wezenlijk aangenamer, dan een onzekere positie en
als ik u nu help, ben ik zelf ook geholpen."
Gert stond aan het venstermet den mg naar
Treitel; hij gaf geen antwoord.
„Wat zult u beginnen", ging Treitel met nadruk
voort, „als u uw ontslag neemt? Werken? Dat kant
u zelf niet gelooven. Stalmeester misschien by den een
of anderen grooten mijnheer? Dat zou wel eens te
veel voor uw trots kunnen zijn. Blijf hier, mijnheer de
baron laat mij voor alles zorgen tot nw huwelijk is
mijn beurs tot uwe beschikking evenals tot nu het
geval was,"
O wat klonk het verleidelijk voor iemand die zich
reeds als verloren had beschouwd Kon hij er weerstand
aan bieden? Treitel bad maar al te zeer gelijk. Wat
moest er van hem worden Evenals Scheven iemand
zonder middel van bestaan Moest hij afstand doen
van al zijne hem onmisbaar geworden gewoonten van
zijne kameraden van zijne familie zijn eergevoel
kreeg het bij ai die herinneringen zwaar te verant
woorden. Waar kwam het dan ook eigenlijk maar
op neêr op een ruilhandel met het eenige wat hij
nog bezatzijn naam zijn persoon
week reeds het seetieonderzoek plaats hebbendan kan da
commissie met moed aan 't werk tijgen en vooraf alles met de
regeering bespreken-.
De heer van der Loeff doet uitkomendat de heer
Lobman den heer Roëll onbeantwoord heeft gelatendie er
op wees dat wij hier geen voorstel van diep ingrijpenden aard
hebben. Wel beweert de lieer Lohman, dat eene commissie
van voorbereiding zooveel sneller arbeidt. Dit is eene groote
dwaling. Van seetiearbeid in de volgende week over de
schoolwet kan geen sprake zijn en dat de bijzondere werkwijze
algemeene beraadslagingen over de schoolwet zou uitsparen,
is waarlijk niet, te denken.
De heer Schaepman begrijpt niet, dat het voorstel niet
diep-ingrijpend wordt genoemd, terwijl men in een adres be
weert dat het zoo moeielijk is een leiddraad vast te stellen.
Ieder voor zich heeft reeds een leiddraad voor zich zelf vast
gesteld. Vertraging kan bij aanneming van het voorstel niet
verwacht worden. Men ziet het bij de pensioenwet hoe lang
de gewone werkwijze duurt. Het voorstel is gedaan in een
geest van verzoening en hij hooptdat het geene vijandige
stemming zal uitlokken.
De heer Farneombe Sanders is tegen het voorstel. Het
wetsontwerp is van zuiver staatkundigen aard en tracht eene
staatkundige modus vivendi te vinden en nu meent hijdat
de gewone werkwijze veel spoediger tot overeenstemming kan
leiden dan eene bijzondere.
De heer Roëll wijst er nog op, dat, door de buitengewone
werkwijzeop het ontwerp het karakter van diep ingrijpenden
aard wordt gedrukt en het bij de geheele behandeling behoudt.
Dat de sectiën toevallig eenzijdig zijn samengesteld, is onver
schillig voor de beoordeeling van het voorstel.
Het voorstel om eene bijzondere commissie tot voorbereiding
van het onderzoek der schoolwetwijziging te benoemen, wordt
daarna aangenomen met 48 tegen 40 stemmen.
Tegen stemden alle liberalen en de heer Domela Nieuwenhuis.
Na de pauze benoemde de Voorzitter tot leden der com
missie van voorbereiding de heeren Lobman, van der Loeff,
Schaepman, Roëll en Vermeulen.
Daarna werd de beraadslaging over de boterwet voort
gezet, welke niet veel nieuws opleverde. Alleen gaf de heer
Domela Nieuwenhuis rekenschap van zijn gevoelen.
Hij betoogde, dat men bij dit ontwerp, evenmin als bij alle
hier behandelde wetten, niet doordringt tot de oorzaak van
het kwaad. Zal door dit ontwerp alle bedrog in den boter-
handel verdwijnen? Zeker niet. Tegen de uitzonderingswet
op zich zelf tot bestrijding van misbruiken in den handel
heeft hij niets, al meent hij, dat het knoeien een integreerend
bestanddeel der tegenwoordige maatschappij is. Ons geheel
maatschappelijk stelsel steunt op bedrog en knoeierij. Alle
handel is feitelijk afzetterij en knoeierij. In den boterhandel
werd en wordt geknoeid. Waarom? Omdat de boeren moeten
knoeien, willen ze in hun onderhoud voorzien. De kleine boeren
gaan langzamerhand onder, ze moeten meer betalen, dan ze uit
den grond kunnen halen. De grondeigenaars, hypotheekgevers
en hypotheekhouders zijn de eigenlijke oorzaken, dat de boer
knoeit. De grootste plaag voor den boer is de grondeigenaar.
(Algemeen gelach.) Zoolang men dat kwaad niet durft aan
tasten, zal deze wet weinig helpen. De kleine boeren zijn
onverschillig over de wet, de groote boeren hebben zich er
warmer om gemaakt. Al zal de scheikunde, naar zijne meening,
wel nieuwe knoeierijen mogelijk maken, hij vindt toch iets
goed in de wet, nl. dat elke waar haren juisten naam zal dragen.
Nadat de ministers van waterstaat en justitie het standpunt
der regeering uiteengezet en verschillende bedenkingen beant
woord hadden, is met 55 tegen 27 stemmen, op voorstel van
den heer van Kerkwijk, de algemeene beraadslaging gesloten
en de behandeling van artikel 1 met de daarop ingediende
amendementen aangevangen.
Zijne vingers omklemden krampachtig de gouden
tressen van zijn uniformjaszij hielden hem vast met
onweerstaanbare kracht; hij kon zonder de uniform niet
leven het was hem niet mogelijk En als hij haar
behield, deed bij niets verkeerde, integendeel in de
oogen der wereld was het een verstandige zet en
iedereen zou hem er om benijden.
Nog eens kwam zijn beter ik met vernieuwde kracht
in hem naar boven het was de laatste wegstervende
illucia van een neiging des harten. Waarom wilde hij
het ook zooveel beter hebben dan zoovelen zijner ka
meraden
„Het z(j zoo Treitel 1" zeide hij zich haastig om-
keerende, met hoogrood gelaat, „Ik neem je voorstel aan."
De geroutineerde man van zaken sloeg voorzichtig
een stofje van zijn glanzenden cylinder.
„Dat doet my geDoegen, baron. Om uwentwil doet
het mij inderdaad veel genoegen! Het zou toch eeuwig
jammer zijn geweest! Zoo'n kranig officier als u
„Houd je moud maar Het is al welDe overeen
komst is gesloten daar is bet meê uit", viel Gert
hem haastig in de rede ieder verder woord deed hem
pijnlijk aan. „Neem je maatregelen verkoop mij aan
de meestbiedende maar kom niet eerder weêr terug,
voordat de zaak beklonken is boor je 1 Ik heb geen
lust mij iu bijzonderheden met de zaak in te laten."
„U zult er wel anders over loeren denken metter
tijdmijnbeer de baron", zeide Treitel met een fijn
lachje. „Een zorgeloos, weelderig leven is waarlijk niet
te versmaden, 't Is het fondament van een gelukkig
bestaan. Over een jaar spreken wij elkaar nader, mijn
heer de baron 1"
„Verkocht! Verkocht!" steunde Gert, na Treitel's
vertrek hij zat met de hand onder bet hoofd en de
oogen strak op het tapijt gericht, ,,'t Is eene laf beid
en toch als ik nog eens voor hetzelfde alternatief
werd gesteld zou ik niet anders bandelen het is nu
eenmaal het gevolg van ons leven, van onze opvoeding,
Gat het ons aan moed ontbreekt om den strijd met het
