Jngtzouben &t»fcfrcn.
fiinucul&nft.
Dienstplicht.
QMUrlci.
tracht het onmogelijke te bereiken zij wil allerlei
eischen stellendoch tevens zorgen »dat daardoor
de aan de bijzondere school onmisbare vrijheid
niet worde aangetast"en als zij hare eischen heeft
uiteengezeteindigt zij weder met de voor haar zeker
volkomen bevredigende woorden «Deze eischen laten
de vrijheid van onderwijsin gezonden zin opge
vat volkomen ongeschonden." Aan een instelling
eischen te stellen en tevens hare vrijheid ongeschonden
te laten is een taak die nu eenmaal het menschelijk
vernuft te boven gaat.
Zoo onmogelijk is het inderdaad tusschen de door de
overheid geregelde, voor allen openstaande en voor allen
bruikbare openbare school en de bijzondere school, die de
Regeering zoo gaarne de vrije school noemt, een eisch
van rechtsgelijkheid te stellen. Gaat dit aan den eenen
kant niet aan, omdat de vrijheid der bijzondere school,
die inderdaad haar wezen uitmaakt, daardoor zou wor
den aangetast, dan mag er ook aan den anderen kant niet
op worden aangedrongen. Wij willen gaarne open oogen
hebben voor hetgeen er aannemelijks in de gegeven
omstandigheden aanbevelenswaardigs en billijks in het
Regeeringsvoorstel kan gelegen zijn maar den eisch
van rechtsgelijkheid verwerpen wij zonder aarzeling
als ten eenen male onhoudbaar.
Op de vergadering der liberale kiesvereeniging
Burgerplicht te Amsterdam, den 15 gehouden, werd
door den heer mr. B. E. Asscher ingeleid „De herzie
ning der wet op het lager onderwijs." Na uitvoerige be
spreking diende de beer mr. J. A. Levy de volgende motie
in „De kiesvereeniging Burgerplicht, gehoord de beraad
slagingen, is van oordeel, dat het hoofdbeginsel van het
wetsontwerp op het lager onderwijs, subsidieering der
bijzondere scholen afkeuring verdient." De heer
Willeumier stelde de volgende motie voor „De verga
dering, geboord de discussie, spreekt als hare meening
uitdat de liberale partij alleen dau met bet stelsel
van subsidie kan medegaan, indien bierdoor de apenbare
school niet wordt verzwakt."
Ten slotte werd met algemeene stsmmen besloten om
geene motie aan te nemen en de zaak aan de afgevaardig
den in de 2e Kamer en ter Liberale Unie over te laten,
omdat, na de flinke uiteenzetting van beginselen, zooals
die in deze vergadering gedaan was, er geene motie
uoodig was.
In dan nacht van den 17 is te Krommenie brand
ontstaan in de boerenwoning van den heer D. Raijne
Jz.een groot gedeelte van dit gebonw met hooiberg
en daarbij staand wagenhuis is afgebrand het vóór- of
bewoonde gedeelte bleef met behulp van_zes spuiten
gespaard.
De liberale kiesvereeniging te Leeuwarden heeft
de volgende door de beide afgevaardigden ter
Liberale Unie de heeren mr. A. Bloembergen Gz. en
mr. J. C. Meijer voorgestelde motie aangenomen
..De liberale kiesvereeniging te Leeuwarden, kennis
genomen hebbende van den inhoud eener door het
bestuur der Liberale Unie aan de afgevaardigden ver
zonden missive dd. 2 Mei j,l. betrekkelijk het ontwerp
tot wijziging der wet op het lager onderwijs met
den gedachtengang van dit schrijven zich in hoofdzaak
vereenigende spreekt als hare zienswijze uit
„dat er aanleiding bestaat voor de liberale partij om,
tot beëindiging van den schoolstrijd, tot de aanneming
van bet wetsontwerp mede te werken, mits het in dier
voege worde gewijzigd, dat de handhaving van het libe
rale beginsel, goed en algemeen volkson
de r w ij s, voldoende blijke gewaarborgd.
„Zij is tevens van meeuing, en wenscht dit zoo krach
tig mogelijk uit te spreken, dat diezelfde liberale partij
verplicht is, deze gelegenheid aan te grijpen, ten einde,
zoo mogelijk, het beginsel van leerplicht in de
wet te doen opnemen."
Te Hilversum is tot lid van den raad gekozen
de beer mr. K. Bangs kantonrechterlib.met 215
stemmen tegen 134 op den candidaat der anti-rev en
kath.
Het vee uit deze streken, oorspronkelijk bestemd
Willy P" vroeg de predikantsvrouw, met vochtige oogen
tot haar opziende. „Günther is er tooh niet de man
naar, om meer naar Warnitz, dan naar jou te vragen."
„Stil I" riep Willy ineenkrimpendhaastig en met
gefronsd voorhoofd maakte zij zich uit de armen harer
zuster los. „Zeg zoo iets nooit weer, Isa Nooit weer
Dat mag je niet En achteloos pakte zij nog eenige
kleinigheden, die zij naar de pastorie wilde meênemen,
bij elkander. Een drukkende stilte heerscbte er nu in
de eenvoudige gezellige kamer men hoorde duidelijk
het gonzen van een dikke bromvlieg, die onophoudelijk
met zijn kop tegen de ruiten vloog. Isa durfde uiet
spreken en in Willy's hart werden zalke tegenstrijdige
gevoelens levendig, dat zij er geen woorden voor vinden
kon. Eindelijk hoorde men een rijtuig aankomen het
kwam al nader en nader hield voor bet huis stil
en Hollfeld en freule van Malknitz sprongen er uit.
Willy, zoo wit als een muur, stond met den rug tegen
den schoorsteen geleund zij opende den monddoch
geen woord kwam over baar bleeke lippen.
„O, Erich riep Isa weenend en wierp zich aan de
borst van haar echtgenoot. Hij streek zacht over haar
fijn kopje, toen trad hij op Willy toe en schudde deze
aangedaan de hand.
„Wie wie heeft het gekocht?" vroeg zij byna
onhoorbaar.
„Een onbekende. Voor twaalfduizend gulden boven
de hypotheek. Het is in ieder geval niet onder
de waarde weggegaan, Willy laat het je een kleine
troost zijnal is zij schraaldat je toch nog iets
overhoudt."
Zwijgend bracht zij de handen voor hare oogen. Een
zonnestraal gleed over haar gebogen hoofd als wilde
die haar troosten. De bromvlieg had met gonzen op
gehouden; plechtige stilte heerschte er in de kamer.
Wordt vervolgd
voor de tentoonstelling te Windsor, wordt door ameri-
kaansche kooplieden opgekocht. De heer J. Clay
landbouwer in de Baarsdorpermeer (gem. Berkhout)»
verkocht aan ben twee melkkoeien, eene vierjarige, hoog
147 lang 171 en breed 60 daim. („Groote Mayfee",
N. R. S.) en eene driejarigehoog 135lang 155 en
breed 60 duim, te zamen voor f 750.
Ia den Haarlemscben Boek. en Muziekhandel, in
de Groote Houtstraat no. 45 is thans een depót ge
opend van voorwerpen vau oud nationale nederlaodsche
houtsnijkunstin vrijen tijd door handwerkslieden ver
vaardigd. Dit is weder een gunstig gevolg van de
pogingen, sedert het vorige jaar door de Nederlandsche
Maatsohappij ter bevordering van nijverheid aangewend,
om de oud-nationale nededandsche houtsnijkunst als
nuisvlijt te doen herleven. Te Zandvoort is het voor
vaderlijk vak thc.ns door Jacob Keur opgevatvoorts,
op Wieringen, Terschelling, te Amsterdam, Katwjk,
BergenHarlingen en op verschillende plaatsen ia
Friesland, Gelderland, Oierijeel en Zeeland. O.k te
Haarlem zijn verschillende ambachtslieden met hout
snijwerk ais hnisvlyt bezig. Sommigen hebben het daarin
reeds ver gebracht en hunne voortbrengselen vonden
goeden aftrek. Om echter een meer geregelden en
blijvenden aftrek aan dit eigenaardig artikel van volks
vlijt te verzekeren zijn gelegenheden tot verkoop een
onmisbaar vereischte. Te Amsterdam zal zulk eece
gelegenheid spoedig tot stand komen. Belangstellenden
in de vaderiandsche industrie zullen zeer zeker met
genoegen deze eerste teekenen van een weder ontwa-
kenden oorepronkelijken kunstaanleg in ons voik be
groeten en naur vermogen ondersteunen. (Haarl. Ct.)
Akersloot heeft den 12 algemeen feest ge
vierd. Op initiatief van en onder de leiding der
onderwijzers daarbij kraohtig gesteund door den bur
gemeester werden niettegenstaande den weinig be
schikbaren tijdmet grooten spoed de noodige voor
bereidingen gemaakt. Er werd aan den raad subsidie
gevraagd met een lijst bij de ingezetenen rondgegaan,
een en ander werd met succes bekroondzoodat op
onbekrompen wijze de hand aan het werk kon worden
geslagen. Een optocht werd met groote vaardigheid
georganiseerd. Een kleindochtertje van den burge
meester reed, op een wit paard gezeten, dat met oranje
kwistig was getooid, ais bet prins sje aan het hoofd
en werd onder meergevolgd door een aantal andere
schoolkinderen, de hofdames voorstellende. Het gaf,
in het anders zoo stille dorp, eene groote levendigheid,
een ieder was op de been. De kinderen werden in de
schoollokalen ruim onthaald. Zij hadden een zeldzaam
aangenamen dig. Ook de volwassenen namen ijverig
deel aan het feest. Tot laat in den avond bleef hel
druk in het dorp. Door den burgemeester werd een
adres van gelukwensch aan Z M.den Koning verzonden,
waarvoor Hoogstdeszelfs dank werd betuigd.
Den 12 was te Gouda een deel der bevolking
verstoord over het feitdat er dien dag feest gevierd
werd. Den 15, toen er groote opgewondenheid heerschte
over de herkiezing van den burgemeester en de vlaggen
door tal van ingezetenen uitgestoken werdenzoodra
hij de meerderheid verkregen had, heeft eene bende op
geschoten jongens gebruik gemaakt van die opgewonden-
beid, om een opstootje te maken. Zingend en schreeu
wend trok die bende door de stad en wierp bij zestien in
woners, waarvan de moeste niet de vlag hadden uitgesto
ken, de glazen in. Bij een anti-rev. ingezeten, bij wien de
vlag uithing en die zijne vlag inhaalde toen de her
kiezing van den burgemeester bekend was geworden
werden de ruiten het eerst ingeworpen Later werd in de
woning van den heer Fortuijn Droogleever voorzitter
der liberale kiesvereenigingook een spiegelruit inge
worpen, Om elf uur was de rust hersteld.
Te Amsterdam is overladende heerdr.Ph. R.
Hugenholtz vroeger predikant bij de ned. herv. ge
meente aldaar en met zijnen jongeren broeder een der
eerste stichters van de Vrije gemeente aldaar.
Het bestuur ven Geestmerambaclit beeft
in zijne vergadering van den 15, te Oudkarspel ge
houden o.a. opgemaakt eene voordracht aan Z. M.
den Koning, ter benoeming van een hoofdingeland
van West-Friesland ter vervanging van den heer C.
Groenewoud te Koedijk, bestaande uit de heeren A. Wit,
Obdam K. Blom, St. Maarten en S. Kramer, Koedijk.
Het verslag der staatscommissie tot voorbereiding
der wettelijke regeling van den militairen dienstplicht
is in druk verschenen. Daaraan is toegevoegd een af
zonderlijk advies van de heeren Reuther Brouwers en
Mutsaerswier gevoelen afweek van dat der meerder
heid terwijl prof. Sprnijt in eene afzonderlijke nota
bestrijdt de door de meerderheid voorgestelde vrijstelling
van eenige wettige zoon.
Bij het overwegen van de hoofdbeginselen voor de
wetwelke den verplichten krijgsdienst moet regelen,
benevens de verplichtingen op te leggen aan hen die
niet tot de zee- of de landmacht behooren, heeft steeds
bij de commissie op den voorgrond gestaan de vraag .-
Wat is het minimum der persoonlijke en geldelijke lasten,
die op het Nederlandsche volk moeten gelegd worden
om niet te kort te doen aan de eischen van 's lands
verdediging
Loopen de meeningen omtrent de wijze, waarop
dat vraagstuk kan worden opgelost, zeer uiteen, ten op
zichte van éóne zaak bestaat sinds lange jaren volkomen
overeenstemming van inzicht, namelijk dat de strijd
krachten waarover Nederland thans beschikken kan,
onvoldoende moeten geacht worden. Geenszins zal het
daarom verwondering baren, dat de commissie vau oor
deel isdat tot het verkrijgen van eene voldoende
regeling onzer weerbaarheid eenige meerdere offers
niet alleen in geld maar ook in persoonlijke dienst
verrichtingen van de natie moeten worden gevor
derd. Bij de door haar gekoesterde overtuiging
dat de natie den ernstigen wil heeft om hare onafhanke
lijkheid te handhaven, twijfelt zij niet, of zij zal ook
bereid zjjn de offers te brengen, welke dringend noodig
worden geacht tot bereiking van het gestelde doel en
die naar haar oordeel in geenen deele de draagkracht
van het Nederlandsche volk overschrijden. Hetgeen
de meerderheid der commissie na nauwgezette overwe
ging meent te moeten aanbevelen, is nedergelegd in de
Grondslagen voor de wettel ij ke rege
ling van den dienstplicht. Op die grond
slagen wordt nader door ons teruggekomen.
Wel Edele Heer t
Uw verslaggever omtrent d9 gemeenteraadsverkiezing,
ahier, is blijkbaar slecht op de hoogte der Rijper ver-
kiezingstoestanden. De quaestie liberaalroomsch of
antirevolutionair wordt in de Rijp bij gemeenteraads
verkiezing, gelukkig niet aangeroerd 2 Jaar geleden
werden een antirevolutionair en ik zelf, door de hulp
der liberalen, tot leden van den gemeenteraad gekozen.
Uw verslaggever zegt, dat de beer Admiraal liberaal
is, maar voegt dit er niet bij voor den heer A. P. (niet
P. A.) Geerke. En toch geloof ik dat de laatste vooral
niet minder liberaal is dau de eerste. Beide candidaten
hebben stemmen van r. katholieken gekregen; dit weet
ik zeker. De heer Geerke was niet de candidaat der
antirevolutionairen en katholieken zooals uw verslag
gever gelieft te schrijven. Ware hij eenigszins bekend
met onze gemeentetoestanden, dan had hij b.v. kunnen
zeggen candidaat der rechter- en candidaat der linker
zijde. (Aldus worden de partijen in den raad alhier
genoemd). Met de opname hiervan zult U verplichten,
de Rijp, UWelEd. Dv. Dienaar,
17 Mei 1889. LAU.
Benijdenswaardig is zeker de gemeente, waar dit van
kan worden gezegd. Zij zal echter wel eene gunstige uitzon
dering maken. Onze berichtgever zal hiervan vermoedelijk niet
genoeg doordrongen zijn geweest en daarom, de, helaas, heer-
sehende gewoonte volgendede candidaten naar hun partij
en geloof hebben aangeduid. (Red.)
Het volgendebij den uitgever M. Waterreus te
Roermond uitgekomen stuk ia algemeen verspreid ge
worden. De Volksvriendweekblad van Roermond
deelt het in zijn geheel mede en acht commentaar
overbodig.
Oebei voor de bekeering van Nederland.
Nog immer leven er duizenden protestanten en an
dersdenkenden in ons land. Zij dwalen als schapen zonder
h?rder.^ De een belijdt dit, de ander dat, alsof voor
den eenen onveranderlijken God waarheid en logen
hetzelfde is.
De band des doopsels welke vroeger hen nog bijeen
hield als christenen is verscheurd de grenslijn opge
heven tusschen christendom en heidendom.
Het geloof in de Godheid van Jezus Christus, waarlijk
God gelijk zijn Vader, wordt door de meeaten hunner
voorgangers en bijgevolg ook grooteudeels door het volk
niet meer aangenomen. Koud, alledaagsch, doodsch
is het in hun kerkgebouwen. Offer hebben zij niet
noch minder uitwendige godavereer ng; die kerken staan
ledigof worden zij door enkelen bezochtwaarlijk
gebeden wordt er niet.
Helaas diep ongelukkig is de toestand van deze onze
landgenooten Medelijden I diep medelijden bedelen zij
ons af, Naastenliefdes eischt, dut wij hen te hulp komen
Laat ons die liefde toonen door het gebed Door het
eenparig bidden der geloovigen werden er in Engeland
duizenden afgedwaalden teruggebrachtdoor dat gebed
in ons land zijn reeds zeer velen bekeerd. Hoe kan
het anders Jezus leert ons in het H. Evangelie dat
het eenparig vertrouwvol en aanhoudend gebed altijd
moet verhoord worden. Gebeden dan voor de bekee
ring onzer protestantsche medebroeders Wat kan er
zoeter zijn voor het hart te kunnen zeggenifr heb
een uitmuntend liefdewerk gedaan dat aangenaam is
aan God noodig voor zoovele ongelukkigen verdien
stelijk voor mij zeiven ook mij werd het gegeven zielen
voor God te winnen wat mag ik niet verhoop6n door
dit gebed voor mijne eeuwige zaligheid
Bid dan dagelijks de volgende gebeden en doe ze
zooveel mogelijk gezamenlijk in uwe huisgezinnen.
Gebed der Kerk voor de bekeering der protestanten.
Almachtige eeuwige God die wilt dat allen zalig wor
den en niemand verloren gaatzie neêr op de zielen
die door het bedrog des duivels zijn misleid opdat zij
na alle kettersche boosheid afgelegd, en de dwalingen
nit hunne harten verwijderd te hebben, tot de eenheid
uwer waarheid terugkeeren. Door Jezus Christus
onzen Heer. Amen.
Tot de Heiligen van Nederland.
H. Servatius en Willebrordus, eu gij alle H. Aposte
len van Nederland, die ons het eenigzaligmakend geloof
zyt komen brengen H. Lambertus en Bonifacius en
gij allen H. Martelaren die hier voor dat geloof uw
bloed en leven gaaft aanhoort de gebeden van een
kind der Katholieke Kerk van Nederland. Ik kom u
smeeken om Gods barmhartigheid te verwerven voor
onze afgedwaalde broedersvooral voor hen die kinde
ren zijn van hetzelfde vaderland. Ach, zoovelen hebben
thans dat geloof geheel en al verloren zoovelen dwa
len als schapen zonder herder. H. Mortelaren en
belijders van Nederland hebt medelijden met die
ongelukkigen. Door nwe prediking, nw gebed, ja
door uw doodhebt gij onze voorouders bekeerd.
Bidt ook nu voor Nederland bidt vurig bij den troon
van God opdat het licht van datzelfde geloof weder
strale voor de oogen van onze afgedwaalde 6n verblinde
broeders. Doet hun de waarheid kennen en verwerft
hun den moed om die waarheid openlijk te belijden.
Goede Herder der zielen Jezus aanhoor de smeekin-
gen der zegepralende en strijdende Kerk van Nederland,
Zoek uwe afgedwaalde schapen opondersteun ze door
uwe genade en voer ze tot den waren schaapstal weder.
H- Maria Moeder van den goeden Herder, vereenig
uw gebed met het onze, opdat er in Nederland slechts
één Herder één schaapstal zij. Amen.
Z. H. Pius IX sohonk den 12 Juni 1852
1) een aflaat van 200 dagen aan allen, die dit of eenig
ander gebed voor de bekeering van Nederland bidden
2) een vollen aflaat eens in de maand onder de
gewone voorwaarden mits men de gansehe maand
iederen dag dusdanig gebed bidt.
Imprimatur. P. J. H. Russet, Can. Poen et Prof. libra
rum censor
