ZINDELIJKHEID.
Een eerste plicht voor den boer.
£11U vlet
Het besluit geeft aau genoemden minister de bevoegd
heid, in bijzondere gevallen de inenting op Eijks-boaten
te doen geschieden.
De minister van binnenl. zaken heeft den 24
bepaald, dat heb schriftelijk gedeelte van het examen
ter verkrijging van de akte van bekwaamheid als hoofd
onderwijzer en hoofdonderwijzeres voor 1889 zal plaats
hebben op 25 en 26 Juni; dat de mondelinge examens
zullen aanvangen den 15 Juli en dat de commissiën
met het afnemen dezer examens belastzitting zullen
houden te BredaArnhem, 's-Gravenhage, Amsterdam,
Leeuwarden en Zwolle; en zijn benoemd tot lid en voor
zitter der commissie te Amsterdam, de heeren W. J.Bonte,
schoolopz. in het district Hoorn; tot leden E. Leopold,
te Gouda; D. Laméris, te Utrecht, beiden hoofd eener
openb. schoolP. Ie Grandhoofd eener bijz. school
J. Stamperiushoofd eener openb. schoolA. L. Eoest,
hoofd eener bijz. school H. Bijleveld directeur eener
bijzondere kweekschool; G. Meijeronderwijzer aan de
gemeentelijke kweekschool voor onderwijzers en onder
wijzeressen, allen te Amsterdam; M. L. van Gemert, hoofd
eener bijz. school en P. H. van der Ley, directeur der
Eijks-kweekschool voor onderwijzersbeiden te Haar
lem dr. J. H. Jennesleeraar aan de H. B. S. met
driejarigen cursus te Botterdam; K. Bes, teekenonder
wijzer te Amsterdam; tot leden plaatsvervangers E. K.
Kuipers, onderwijzer aan de Bijksnorinaallessen te Go-
rincbem; W. Jansen, hoofd eener byz. school te Utrecht;
J. Eovershoofd eener openb. school te Delft; C. W.
Hoenkamp, hoofd eenar openb. school te Utrecht; S. C.
Eademakerhoofd eener openb. school te Botterdam.
Den 24 hebben zware onweders in verschillende
deelen van Nederland onheilen veroorzaakt. Te Gestel
werd een lOjarige knaap, die zich in huis bevond, dood
geslagen; te Wageningen verbrandde het achterhuis
van eene woning op de steenfabriek de Blauwe Kamer,
terwijl 3 paarden gedood werden te Leersum brandde
een gedeelte van een huis afin de legerplaats bij
Oldebroek werden een stukrijder en vier paarden doo-
lijk getroffen, terwijl een militair aan een been en een
aan een arm verlamd werdte Oosterwolde werd eene
vaars in de weide gedood te Grouw en te Friens
brandde eene boerenplaats afte Enkhuizen sloeg
de bliksem in een gebouwtje waar geweerpatronen
bewaard werden wel werd daaraan groote schade toe
gebracht doch er ontstond geen brand van een meel-
molen werd eene wiek gedeeltelijk gespleten en de
meubelen in het daarnaast staande woonhuis door elkaar
geworpen te Zevenaar werden twee huizen getrofien
en beschadigddoch geraakten niet in brand te
Schoonebeek werd een boerenknecht in de weide gedood
en brandde het armenhuis gedeeltelijk at.
In eene druk bezochte vergadering van de kies-
vereenigicg Amstflrdflm den 24 gehoudenis met
90 tegen 49 stemmen aangenomen een door verschei
dene leden ingediend voorstel tot intrekking van bet
onlangs genomen bsluitom aan personen, die zich als
leden aangemeld hebben het recht toe te kennen, in
de vergadering der kiesvereeniging het woord te kunnen
voeren vóór hunne ballotage, nadat met 92 tegen 58
stemmen verworpen was een voorstel van den heer
Gerhard, luidende:
Be vergaderingerkennende de ingebrachte bezwaren tegen
mogelijke gevolgen van het amendementdraagt het bestuur
op in overleg met den voorsteller, eene zoodanige uitbreiding
aan het amendement te geven als waardoor de bedoelde be
zwaren zullen worden opgelost.
Daarna werd het afgetreden bestuur na eenige bespre
king bij acclamatie herbenoemd.
De staatscourant van den 25 bevat een kon. be-
sluit van den 10 April, omschrijvende de eigendommen
in Velsendie ten behoeve van den spoorweg van
Yelsen naar IJmuiden onteigend zullen worden.
De gemeenteraad van Groningen heeft den 25
aangenomen bet door de firma Julius Oppenheim aldaar
gedane aanbod tot overneming en bloc, tegen den koers
van 99'ls pet., van eene 3% pet. geldleeninggroot
f 331000, tot dekking van buitengewone uitgaven en
converteering van de in 1884 en 1885 aangegane 4
pet. leeningen.
Den 25 heeft eene hevige hagelbui tijdens een
boven Loosdrecht losgebarsten onweer bijna alle tuin
vruchten en een groot deel der te veld staande rogge
en aardappelen vernield te Wijhe brandde eene boe
renplaats af.
De Kon. Fabriek van stoom- en andere werk
tuigen te Amsterdam heeft in 1888 wederom een
ongunstig jaar gehad. Er werd een verlies gele
den van ruim 100000dat het geheele verlies
cijfer van dit en vroegere jaren heeft doen klimmen tot
f 424.800. Dientengevolge is de bij art. 47 van het
wetboek van koophandel bedoelde toestand ingetreden;
de helft van het maatschappelijk kapitaal is verloren,
waarom het bestuur zich verplicht zag aan de vergade
ring machtiging te vragen, om de door de wet gevor
derde mededeeling daarvan te doen aan de arr. recht
bank. De reden, waarom het bestuur daaraan de voor
keur gaf boven vermindering van het aandeelenkapitaal,
was, dat het de hoop niet wilde uitsluiten, dat het geleden
verlies nog zou worden terug verdiend. Het werk der
fabriek was sedert den aanvang van 1889 vermeerderd
en de kolenvoorraad was groot genoeg om geen nadeel
te ondervinden van de werkstaking in Westfalen.
Het tekort, dat de gemeente-reiniging te Zaandam
over 1888 opleverde, bedroeg f 5686.24%.
Uit het financieel verslag der Holl. IJzeren Spoor
wegmaatschappij over 1888 blijkt o. a., dat het vervoer van
reizigers en bagage 4.311.125.99$ opbracht, ƒ6541,19$
meer het ijlgoederen vervoer gaf 7.867.08% en
het veevervoer f 8967.53% meer, daarentegen bet zand-
vervoer voor leveringen 210584,61 minder dan
in 1887. Op den lokaalspoorweg Hoorn—Medamblik
werd f 28324,64 ontvangen. De gemiddelde opbrengst
van alle lijnen bedroeg f 16138 tegen f 16749 per mijl
in 1887. Evenals in 1887 werd voor eene waarde van
ruim f 40000 aan grint over de baan verspreid, om
het stuiven tegen te gaan. De huur van het gedeelte
Staatsspoorweg Amsterdam Helder is niet vermeerderd,
doordat de ontvangsten in vergelijking met 1887 minder
waren, in hoofdzaak wegens minder opbrengst nit personen-
en zandvervoer. De huur van het gedeelte Zaaudam
Enkhuizen vermeerderde met 200 per mijl en de ge
heele uitkeering aan den Staat, met inbegrip van die
voor het stoombootveer, bedroeg f 301.492.09%.
Voor de voor ome toonkunstenaars en kunstena
ressen zoo nuttige maatschappij „Apollo", te Amster
dam, commissarissen de heeren J. F. Tack Hzn., mr.
W. van Lannep en dr. H. C. Eogge, heeft zich met
het oog op haar 40jarig bestaan in October a.s., een
raad van bijstand gevormd waarvan de burgemeester,
mr. G. van Tien hoven, het eere-voorzittersohap welwil
lend heeft aanvaard en waarin verder zitting hebben
genomen de heeren H. Tb. Boelen, voorzitter, M. Me-
rens, secretaris, Prins Hendrikkade 144, mr. J. N. van
Hall prof. mr. G. A. van Hamel, D. H. Joosten, W.
A. van der Mandere, Justus van Maurik Jr., M. B.
Mendes da CostaH. J. SchimmelL. Simons Mzn.,
prof. dr. B. J. Stokvis, W. F. Stumpfi, M. J. Waller, A.
C. Wertbeim, S. Bouberg Wilson, voorts de heeren
H. Schut namens de tooneelvereeniging „D. V. G.",
H. Swildens, Studenten-Tooneelvereeniging, H. Kröber
P.Gz., koninklijke letterlievende vereeniging „Hooger
zij ons doel", L. J. Schut, het letterlievend genootschap
„Jac. Leon Wertheim", en W. P. van Wageningen Jr.,
de rederijkerskamer „Joost van den Vondel." Men is voor
nemens een beroep te doen op de velen in den lande,
die oude tooneelkunstenaars of kunstenaressen jaren lang
hebben leeren waardeeren velen nog lang hopen te
behoudenen voorzeker allen gunnen om althans
van hun 65e jaar af hun laatste levensdagen onbe
zorgder te mogen slijten. Jaarlijkscbe bijdragen van af
f 6, alsook giften ineens van f 100, zullen strekken, om
als donateur te worden beschouwd. De raad van bijstand
is bezig plaatselijke commusiën te vormen in Botter
dam, Utrecht, Dordrecht, enz., (reeds gereed) allen werk
zaam voor het doeldat kunst en kunstenaar huldigt
en der natie tot eer strektopdat uit onderscheidene
groepen van vrienden en vereerders een fonds worde
verkregen om den ouden dag onzer kunstenaren onbe
zorgd te maken. Eeeds nu kan men zich aan den
secretaris als donateur aanmelden, hetgeen recht geeft
tot bijwoning van twee jaarlijkscbe gecombineerde
voorstellingen, waaraan de beste krachten medewerken,
en waarvoor de toegangsbewijzen niet persoonlijk zjd,
terwijl men in October een extra feestavond denkt te
geven. Dat de poging zal gelukken, zegt ons het goed
hart van zoovelen in den lande, <Jie het wel meenen
met de kunst.
Bij kon. besluit van den 23 is met ingang van
1 Juni tot directeur van het kon. kabinet van schil
derijen te 's-Gravenhage benoemd de heer dr. Abr.
Brediusgewezen onder-directeur van het Nederl.
museum van geschiedenis en kunst.
De heeren Holdert en Co. hebben het oude
gebouw Felix Meritis te Amsterdam aangekocht
voor hunne drukkerij.
Tusschen den Staat der Nederlanden en het ge
meentebestuur van AlE8terdam is, behoudens goed
keuring, eene overeenkomst gesloten, waarbjj in hoofd
zaak bepaald wordt
1°. de afschaffing der kanaal- en havengelden voor
schepen bestemd voor of komende van Amsterdam
2°. aankoop van gemeentewege van het Entrepótdok
voor 2,500.000;
3°. indien vóór 1 Januari 1900 geen nieuw handels-
entrepöt te Amsterdam is gesticht, is de Staat bevoegd,
het oude entrepótdok terug te koopen voor f 1.500.000
en ocder enkele nader omschreven voorwaarden
4°. de overeenkomst treedt in werking op 1 Jan.
1890 of op 1 Oct. 1889 indien de wetwaarbij zij is
goedgekeurd vóór dien dag wordt uitgevaardigd.
De commissionair van de stroocartonfabriek te
Leeuwarden die zich voor eenige weken heimelijk had
verwijderd nadat hij de fabriek voor een aanzienlijk
bedrag aan geld opgelicht had, is op verzoek van de
nederl. regeering bij zijne aankomst te Nieuw-York
gevat en in verzekerde bewaring genomen^ zoodat zijne
uitlevering weldra mag worden te gemoet gezien.
Voor het voltrekken van huwelijken op buitenge
wonen tijd te Helder zal voortaan verschuldigd zijn
1 10 15 of f 25.
De verkiezing van een lid der 2 Kamer in het
hoofdkiesdistrict Eoermond, in plaats van den heer mr.
H. J. Brouwers, is door den minister van binnenl. zaken
bepaald op den 18 Juni de herstemming, mocht die
noodig zijn, op den 2 Juli.
Tot ambtenaar ter secretarie der gemeente Anna
Pauiowna is benoemd de heer J. Steenbeek, volontair
op de secretarie te Krommenie.
De zuiderschool te Zaandijk is gesloten wegens
het heerschen der besmettelijke keelziekte.
By kon. besluit van den 13 is de heer Gerhardus
Barnardus de Sigers Ther Borch te Zeist met zijne
wettige zoo mannelijke als vrouwelijke afstammelingen
erkend als te behooren tot den nederl. adel met de
praedicaten van jonkheer en jonkvrouwe.
Te Amsterdam is opgericht de Nederlandsche
Grootboek-Bankmet een volteekend maatschappelijk
kapitaal van f 1.000.000, ten doel hebbende: a. het
in eigendom verkrijgen van kapitalen ingeschreven op
een van de grootboeken der nat. schuldbelast met
vruchtgebruikverbonden voor periodieke uitkeeringen,
uitgesteld successierecht of soortgelijke lasten, of onder
welken naam ook bezwaard b. het in eigendom ver
krijgen en daarna in vruchtgebruik uitgeven van onbe
zwaarde kapitalen op voorschreven grootboeken.
Te Amsterdam heeft zich een plaatselijk
comité gevormd tot het bijeenbrengen van gelden ten
einde de oprichting mogelijk te maken van een Her
stellingsoord voor drankzuchtigen dat voor lydeis van
alle gezindten zal worden opengesteld. Voor de op
richting en bestrijding van de in de eerste jaren nood
zakelijke tekorten op de exploitatie enz. is eene som
van f 100.000 nocdig.
De Samarang-Joana stoomtram maatschappij keert
over 1888 6 pet. dividend uit.
Bij de verhuring der vrouwen-zitplaatsen in de
kerk der ned. herv. gemeente te Uitgeest is dit jaar
de opbrengst slechts f 63 geweest j ter wijl-die een jaar
geleden nog ruim f 200 bedroeg.
De heer Clay landbouwer te Barkhout, heeft
dezer dagen aan amerikaansche kooplieden twee melk
koeien voor 750 verbocht.
Tegen den 4 Juni is de inschrijving geopend op
de 3% pet. geldleening der gemeente Zwolle groot
f 699.000, tot den boers van 99 pet., met recht van
voorkeur voor houders van 4 en 4% pet. obligatiën en
bij vrije inschrijving tot den koers van 99V< pet.
n - W—IIB—n—
Al ware het, dat ik de wijsheid in pacht had al ware
het dat ik mild en goedhartig was en tegelijkertijd vroom en
godsdienstigal ware hetdat ik bewijzen kon dat 3 maal
4 evenveel is als 4 maal 3 ja al ware het dat ik Volapük
sprak en ik was niet zindelijkof voerde mijn vee slecht ik
zou geen boer zijn. Waarom we met dergelijke inleiding be
ginnen Omdat èn van de zindelijkheid èn van de verzorging
van ons vee in de boerderij alles afhangt. De eerste wordt
vaak niet genoegzaam betracht en de laatste laat veeltijds te
wenschen over. En weet ge wat ongelukkig is P Dat de bi
trokken personen er doorgaans weinig notitie van nemen of ze
al eens vriendelijk op hun tekortkomingen worden gewezen
en dat ze wetenschappelijk te weinig ontwikkeld zijn om on
voorwaardelijk geloof te hechten aan 't geen de uitkomsten
bewezen hebben steekhoudend en recommandabel te zijn ook
al kost het nieuwe totaal niets.
Vertel eens aan een boerindat het aanbeveling verdient
om 365 maal in één jaar haar melkkelder te schrobben of te
dweilen. Zouden uw woorden geloof vinden Wijs er haar
eens op, dat zelfs rook in een melklokaal moet geweerd worden,
zou ze u niet voor overdreven houden Er zijn er zoo dat
verzekeren we uWe hebben vaak kaas zien maken in een
lokaalwaar door 3 a 4 mannen gerookt werd uit de treuren
en we kunnen u de stellige verzekering gevendat de betrok
ken boer is een ontwikkeld menschmaar helaas een soort
heer er bij. Ware hij dat niet, dan ging er zeker een roep
van hem uitnu echter maakt hij blauwe kaas. We kennen
een anderen boer die nooit tegen zijns gelijken over de boer
derij spreektmaar altijd over het loopend nieuws't zij op
staatkundig, 't zij op godsdienstig gebied. Vindt ge dat niet
vervelend P Behoef ik u nog te zeggendat collega's den man
nooit bezoeken Voorts zouden we u een boer kunnen aan
wijzen die altijd in zijn melkkelder brood en gekookte spijzen
heeft staanen we verzekeren u tegen beter weten in. Is
dat niet om razend te worden? Hij weet, dat melk uiterst
gevoelig is voor onzuivere lucht en dat het hoogelijk afkeuring
verdienthaar in bedompte of muffige lokalen te plaatsen en
toch dat hij dan voele waar hij weigert te hooren of
waar hij zijn eigen licht betimmert, 't Is bij velen met de
voedering van het vee precies eendertegen beter weten in
doet men het vee vaak te kort. Eilieve, houd dan minder
veeDe kracht van elk boerenbedrijf ligt niet in het getal
koeien of paardendat men er op na houdt, maar in een flinke
verzorging van al het vee. Eén goed gevoede koe geeft veel
meer voordeeldan tweedie bij de gratie des boers leven
Er is van 't winter ook geschipperd met de beesten, maar dat
schipperen gaat niet alleen ten koste van het betrokken dier
maar evenzeer ten nadeele van zijn eigenaar.
Waarom krijgt in den winter een paard vaak niets anders
dan stroo Omdat het niets doet Maar moet het dan altijd
werkeloos blijven? Wij voeren in den winter waarlijk ook niet
veel uit, want veldarbeid is er niet en het koren wordt door
gaans gedorscht met de machine, maar zouden wij er mede
tevreden zijnals men ons ia de maag ging besnoeien door
ons op half rantsoen te stellen
In onze onmiddellijke nabijheid stierf verleden herfst een
beste koedie gevoerd werd met roggemeel. In de rogge
zat moederkoorn, zelfs zooveel, dat jongens het er uitzochten
en voor 10 st. per pond verkochten. Maar het graan was zoo
verontreinigddat uitzoeken niets baatte. Dat goedje is ver
voerd gewordenZou de dood der koe ook aan het gebruik
van bedoelde rogge toegeschreven mogen worden Wij hadden
er nog tegen gewaarschuwdmaar wat weet nu een boer van
saffraan zaaien niet waar P
Is ons gras niet vaak weinig voedzaam, omdat we den besten
tijd voor maaien hebben laten voorbijgaan Is ons land niet
dikwijls in slechten staat, omdat we onbekend zijn met de
wijzewaarop het behandeld moet worden P Maar gelukkig
ook in deze kunnen we zeggen: »het licht rijst uit de kimmen
Er is ook hier vooruitgang te bespeuren. In den jongsten tijd
hebben we in Zuidholland de leerschool voor zuivelbereiding
zien verrijzendie in een lang gevoelde behoefte voorziet.
Wanneer zij maar eerst rijpe vruchten heeft afgeworpen, zul
len, naar we ons vleien, er meerdere komen. Waarom zijn
zij bepaald onmisbaar? We weten allen en we behoeven het
dus onder stoelen noch banken te stekendat ons zuivel in
Engeland niet meer gewild is; het heeft nu eenmaal gebreken
en daarmee uit. Daarmee zij volstrekt niet gezegd, dat niet
op verscheidene plaatsen in ons land eerste kwaliteit boter en
kaas wordt gemaaktWaren we zoo stumperachtig, dan waren
we niet jarenmaar eeuwen ten achter. Zóó is 't goddank
met ons niet gesteld, maar toch, we zijn onder de maat.
Over 't algemeenwe zeiden het straks alis de boer te
weinig vertrouwd met de eenvoudigste wetenschap omtrent
zijn vak. Daarin nu wil de zuivelschool voorzien. Zij wil,
zonder geleerdheid te debiteeren, den leerlingen een helder
inzicht geven in de wijzewaarop zuivel bereid moet worden;
zij willen dat niet alleen zeggenmaar zij wil den jongens en
meisjes dat practiseh leeren De leerlingen moetenonder be
kwaam op- en toezichtaan genoemde school werkengelijk
ze dat thuis deden. Alles wat er in een boerderij valt te
doenmoeten zij hier verrichtenzoodat ze in werkelijkheid
kunnen toepassenwat ze op de les hebben geleerd.
De jongens zullen ook het land in moetenwant bij de
school behooren 40 bunders uitmuntend grasland, die natuur
lijk met »eigen volk" in orde gehouden zullen moeten worden.
De kosten van onderwijs zijn gering: f 30 per jaar; de vruch
ten zullen vele zijn. De leertijd duurt één jaar 1 Wat zal dat
voor menige vader en moeder een gezegend jaar zijn, want
als Jan of Mietje weer thuis komt, verrijkt met een getuig
schrift van de schooldat een ware aanbevelingsbrief isdan
zal het zijn: 'Neen, moe, zóó mochten we te Oudshoorn nooit
doen", of 'kijkvaderzoo leerden we 't op schoolAls
Mie dan zegthoe een melklokaal moet zijnhoe de melk
moet behandeld worden en hoe boter gemaaktof als J an ver
telt wat het beste voêr is in den winterhoe men de melk
kan onderzoeken en op grond hiervan besluiten of een koe
voor- of nadeelig isals hij meedeelt wat aan de zuivelschool
werd gedaan om het land in orde te houden, zeg, vriendelijke
lezerzouden vader en moeder dan niet gebaat zijn met de
kennis hunner kinderen en zich niet haasten omzoo noodig
verbeteringen aan te brengen in een of ander deel van hun
bedrijf P En voor de leerlingen èn voor hun onders is zoo'n
school dus een zegen 1 Mogen er weldra meer komen
Ku deïst aart10 Mei 1889. G. DROS.
(Hoewel wij ons niet vereenigenzegt de Redactie der
Landbouwcourantwaaruit wij dit overnemenmet alle
onderdeelen der beschouwingen van den schrijver, verleenen
wij om de algemeene strekking toch plaats aan het opstel.
Stoomdr Herms. Costnr en Zoon Alkmaar.
