fiinuettlanb.
STATEN-GENERAAL.
Tweede Kamer.
Vergadering van den gemeenteraad
te Z IJ P E
Lager Onderwijs.
Het verslag over het ontwerp tot wijziging der wet
op hetiageronderwijsis veracheDeD en bevat
104 bladzijden met inbegrip van bet antwoord der
regeering en de uitkomsten van het mondeling over
leg. Opneming eener bepaling betreffende leerplicht
in dit ontwerp acht de regeering onraadzaam; later
kan dit punt afzonderlijk worden geregeld. Opgenomen
is de gymnastiek als verplicht leervak doch beperkt
tot bet doen van goede lichaamsoefeningen en wel tot
de vrije— en orde-oefeningen. Van invoering van dit
vak op 1 Januari 1892 kan echter geen sprake zijn.
Het subsidie-stelsel voor bijzonder onderwijs houdt
de regeering vol. Het ontwerp bevat ten behoeve van
dat onderwijs de voorziening, welke binnen de gren
zen van art. 192 der grondwet verlangd en naar het
oordeel der regeering gegeven kan worden. Wordt
het aangenomen dan is de regeering niet voornemens
de herziening van art. 192 der grondwet op nieuw aan
de orde te stellen.
Op aandrang der commissie van rapporteurs zijn de
termijnen voor de berekening van het aantal school
gaande kinderen gesteld op 1 Februari, 1 April, 1
October en 1 December. De kweekelingen blijven
behouden maar niet bIs zelfstandige leerkracht.
Afschaffing der vergelijkende examens moet als zuiver
beginsel behouden blijven maar de eiscb van vijfjarige
praciijk voor scholen van me6r dan 200 leerlingen ver
valt. Bj verschil omtrent de voordracht tussoben
gemeentebestuur eo schooltoezicht kan een vergelijkend
examen tusschen een beperkt aantal candidaten worden
toegelaten.
De regeering geeft toe dat da keuze geschiede uit
eene voordracht, door burgemeester en wethouders op
gemaakt n a overleg in plaats van i n overleg met
den districts-schoolopizenerzonder echter overeen
stemming te eischen omdrt daardoor hooger
beroep noodig zou worden.
De eisch van schoolgsldheffing behalve van onvermo-
genden naa de vrije beslissing der gemeentebesturen,
iB behouden. Desnoods kunnen do gemeenten tot hef
fing gedwongen worden. Het ontwerp is nader gewij
zigd, zoodat alle openbare en bijzondere scholen voor
uitgebreid lager onderwijs eene Rijksbijdrage genieten.
Voorts zal eene Ryksbydrage uitgekeerd worden voor
één onderwijzer, wanneer aan scholen van 309 en minder
leerlingen het minimum-aantal onderwijzers is overschre
den en voor ten hoogste 2 onderwijzers, wanneer
aan scholen van 310 en meer leerlingen meer onder
wijzers verbonden zijn d^n de wet eischt. De staats
uitgaven zouden door deze twee wijzigingen verhoogd
worden met 270.100.
De minister wil toekenning van wachtgeld gedurende
twee jiren aan onderwijzers, tengevolge van afschaffing
hunner betrekking ontslagen, te dragen voor de helft
door het Rijk en voor de helft door de gemeente.
Waar evenredig schoolgeld wordt geheven, moet de
helling geschieden bij wege van aanslag op kohieren
met recht van reclame.
Op de gemeentelijke verordeningen ter vaststelling
van schoolgelden mag de koninklijke goedkeuring niet
anders worden geweigerd dan bij een met redenen
omkleed besluit, den Raad van State geboord.
Art. 73 wordt aangevuld met eene bepaling dat op
de bijzondere scholen bet schooltoezicht op aanvraag
onverwijld moet worden toegelaten.
De termijn van 9 jaar in de overgangsbepalingen
wordt behouden maar bij kon. besluit zullen termijnen
gesteld worden voor de aanstelling van onderwijzers tot
bet vtreiscbte getal.
In art. 54 bis is de term leertijden vervangen
door het voorschriftdat er 18 uur 's weeks onderwijs
moet worden gegeven in de vakben a—k, en dat van
die 18 uren ten hoogste twee uren mogen worden be
stemd voor k (de vrouwelijke handwerken).
Op de gesubsidieerde scholen moet het onderwijs ge
geven worden volgens eenen rooster, aan het school
toezicht mede te deelen en in de schoollokalen op te
hangen. Die rooster moet tevens vermelden de feest
dagen en de vacantietijden.
Voor de abten van bekwaamheid moet voortaan weder
betaald worden.
Tusschen het ontstaan van eene vacature en bet in
dienst treden van den nieuwen titularis mag voor bet
hoola der school niet meer dan 6, en voor de onder
wijzers niet meer dan 4 maanden verloopen.
Scholen van welke blijkt dat zij als winstgevend
bedrijf worden gehouden zijn van de Rijksbijdrage uit
gesloten.
De besturen der vereenigingen ztjD verplioht aan den
minister alle inlichtingen te geven, welke hij verlangt,
om te kunnen beoordeelen of de scholen voor subsidie
in aanmerking komen.
Over 1890 blijft het bestaande artikel 45 gelden
behalve dat voor den bouw der scholen in dat jaar de
Rijks bijdrage van 30 op 25 pet. wordt terug gebracht.
Over 1891 wordt door bet Ryk als buitengewone ver
goeding aan de gemeenten uitgekeerd het nadeelig
verschil tusschen de oude en de nieuwe regeling. Over
1892 2/3 en over 1893 1/3 van dat verschil.
olgens het gewijzigde ontwerp, zal bet verlies voor
de volgende gemeenten bedragen (behoudens de bepa
lingen op de scholen voor meer uitgebreid lager onderwijs):
voor Amsterdam
Rotterdam
Den Haag
Groningen
Utrecht
Arnhem
Leeuwarden
Middelburg
Haarlem
f 109,000,
76,000,
in plaats
?an
f 146,000
n n
n
103,0C0
35,000,
n n
45,000
14,000,
n n
V
20,000
19,000
11.000,
n n
TT
8,000,
v n
TT
13,000
5,300,
n
TT
8,500
5,100,
n n
TT
8,400
4,700,
n n
TT
10,000
6 Augustus 18 8 9.
(Door onvoorziene omstandigheden eerst beden ge
plaatst.)
Tegenwoordig alle leden. Na opening der vergadering
door den voorzittervoorlezing der notulen door den
secretaris en goedkeuring daarvan, worden aangeboden
de rekening van de gemeente, het algemeen armbestuur
en het weeshuis over 1888. De rekening der gemeente
sluit ia ontvang met f 33467.31j, in uitgaaf m?t 30699.73,
alzoo met een batig saldo van ƒ2776 58%. Op voorstel
van den voorzitter wordt bij acclamatie besloten voor
het onderzoek van gemelde rekeningen eene commissie
van onderzoek te benoemen om in de volgende ver
gadering rapport uit te brengen. Tot loden dier com
missie worden bij meerderheid van stemmen benoemd
de heeren C. PaarlbergK. A. Kaan en G. Nobel
die zich die keuze laten welgevallende beer Nobel
echter onder voorwaarde dat de raad tot vaststelling
van de rekening vergadert vóór of op 20 Augustus
a.s., waartoe wordt besloten.
Thans is aan de orde het onderzoek der geloofsbrieven
vau de heeren G. C. HulstJ. Zeeman G. Nobel en
K. A. Kaan den 16 Juli 1.1. tot leden van den raad
herkozen, waartoe eene oommissie van drie leden wordt
benoemdbestaande uit de heeren G. SchuitK.
Francis en A. Zijp diena zich van die opdracht te
hebben gekweten rapporteert dat alle stukken in orde
zijn bevonden en er diensvolgens geen bezwaar bestaat
heu opnieuw toetelaten. Met algemeene stemmen wordt
daartoe besloten.
De voorzitter wenscht nu de toegelatenen met den
uitslag der verkiezing geluk eu spreekt den wenseb uit
dat het ook in het vervolg hun streven zal zijn gelijk
het doel is van hem zelf, om de belangen der gemeente
le bevorderen.
Een suppletoir kohier der hondenbelasting, door bur
gemeester en wethouders opgemaakt tot een bedrag
van f 28, wordt vastgesteld tot een bedrag van f 27
nadat de heer Schuit de opmerking heeft gemaakt, dat
de veldwachter Schiieken bii hem een houd abusief
heeft beschreven. De voorzitter sluit daarna de ver
gadering.
-Naar aanleiding van de in het buitenland ver
spreide ongunstige berichten omtrent den gezondheids
toestand van Z. M. den Koning, deelt de berichtgever
van het Utreebtsch Dagblad mededat die toestand
tegenwoordig zóó gunstig is als men met mogelijkheid
mag verwachten. Z M. toch verricht met opgewektheid
H. D. bezigheden. Hj staat 's morgens vroeg op en
gaat des avonds niet naar bed alvorens de brieven en
dienststukken, die met de laatste post, d. i. te ruim 9
uren zijn aangekomente hebben nagezien. Van een
consult met prof. Rosenstein is in het geheel geen
sprake, ja zelfs is de komst van dr. Vinkbuyzen reeds
sinds lang onbepaald uitgesteld. Wel bezoekt dr, Vlaan
deren telken morgen te acht uren Z, M maar dat
kan meer als een geneeskundig toezicht beschouwd
worden want geneesmiddelen worden er niet meer
gebruikt.
De eenige klacht, die Z. M. uit, ia over een onaan
genaam gevoel, dat opgewekt wordt door staan, loepen
en rijden. Bestond dat niet, dan zou men Z. M. voor
volkomen gezond kunnan verklaren nu is hij tot een
kamerleven gedoemd, waarin bij zich evenwel bijzonder
gemakkelijk schikt, daar hij zich met hart en ziel aan
zijne bezigheden wijdt.
In zijne binnenkamer zittende, maakt Z. M. den
indruk van een flink uitziend grysaard, wien men, naar
het uiterljjk oordeelende, stellig minstens nog een tiental
levensjaren zou toedenken.
Uit het verslag, den 31 Juli uitgebracht omtrent
den toestand vaD het Fonds ter aanmoediging en on
dersteuning van den gewapenden denst in de Neder
landen blijkt, dat de inkomsten ever 1888 hebben be
dragen eene som van f 89,573,88%,
Behalve de renten van bet kapitaal op bet Grootboek,
die f 44,979.70% beliepen en de opbrengst der jaar-
lijkscbe collecte ad f 25,846.89 zijn onder de in
komsten begrepen de renten van het nationaal hul
deblijk ter gelegenheid van Zr. Ms. 25jarige regeering,
ad f 9070.33het Rijkssubsidie ten behoeve van het
Invalidenhuis te Leiden, groot f 5000, en een bedrag
van f 4676.96 aan legaten.
Aan 1610 deelgerechtigden werd f 72,518.23% aan
gratificatiën en toelagen uit de renten van 's Konings
geschenk uitgekeerd.
Onder die deelgerechtigden waren 1 nageblevene van
een gesneuvelde van den veldtocht van 1815, 312 ver
minkten uit Oost-Indië47 verminkten en 3 nageble-
venen van gesneuvelden in den strijd met België, 1238
infirmenblinden en veteranen 8 oud-strjjders van
Waterloo en 1 militair van de Amsterdamsche land
militie.
Het Invalidenhuis te Leiden verkeert in goeden staat.
Tegen afstand van bun pensioen en hunne gratificatie
genoten 54 deelgerechtigden van het Fonds daarin
doelmatige huisvesting en goede verzorging. De uit
gaven voor dat gesticht beliepen f 19,130.25%.
Gedurende 1888 werden 62 nieuwe deelgerechtigden
in het Fonds opgenomen als 9 verminkten uit Oost-
Indië en 53 infirmen. Het getal sollicitanten be
draagt 977.
De Vereeniging van de Broederschap der notarissen
in Nederland telt 551 leden. Op de vergadering den
6 te Maastricht gehouden werd Arnhem aangewezen
als plaats voor de eerstvolgende algemeene vergadering;
de heer C. van Olst Jr., notaris te Amsterdam, werd
als lid van het hoofdbestuur herkozen en ais zoodanig
gekozen de beer A. M. Beijermannotaris te Utrecht.
Bij kon. besluit van den 7 is benoemd bij de
dienstdoende schutterij te B0Y0rWijk tot kapitein
commandant de heer G. Boevé, thans eerste luitenant;
tot eersten luitenant de heer T. O. J. Boonekamp, thans
tweede luitenant; tot tweeden luitenant de heer J. Braun,
thans schutter.
Den 8 werd te Bolsward de algemeene verga
dering van den NederlandacheD Bakkersbocd gehouden.
Uit het verslag bleek, dat het iedental met 24 vermeer
derd was en op het einde van 1888 722 beliep. De
rekening werd goedgekeurd met een batig slot van
f 927.19. De heer S. W. Siemons werd bij acclamatie
als voorzitter herbenoemdtot penningmeester werd
benoemd de heer Sehreuder van Amsterdam met 50 stem
men en tot bestuursleden werden verkozen de beeren
W. Propstra te Bolsward E. Dalenoord te Enschede
en Yerbnrg te Delft. Als plaats voor de aanstaande
algemeene vergadering werd Amsterdam gekozen met
24 stemmen. Voor 's Hertogenbosch verklaarden zich
15, voor Zaandam 9, voor Deventer 3, voor Dordrecht
en Schiedam ieder 2 stemmen en voor Rotterdam 1
stem. Er werd besloten de contributie onveranderd te
laten en met 34 tegen 15 stemmen tot gebeele wets
herziening over te gaan. Aau de Tweede Kamer
zal een adres ingediend worden tegen het voorstel van
den heer Bahlmann tot heffing van een recht op bui—
tenlandsche tarwe en tarwemeel.
Daarin zal de Kamer op de volgende overwegingeu
opmerkzaam worden gemaakt:
1°. Eene belasting op den invoer van tarwe en tarwe
meel zal eene aanmerkelijke verhooging van broodprijzen
tengevolge hebben, wat zeker ten nadeele van het alge
meen belang gerekend moet worden.
2°. Door bet hellen van invoerrechten op meel zal de
mededinging aan onze meelfabrikanten met buitenland-
sche fabrieken worden ontnomen wat niet wensehelijk
is èn omdat de beste meelsoorten uit het buitenland
worden betrokken, èn omdat de bakkerij daardoor ge
heel afhankelijk wordt van iolandscbe fabrikanten, die
in sommige gevallen, zooals thans, de bakkerij niet op
tijd van meel kunnen voorzien.
3®. Het hefien van invoerrechten op meel brengt
aan de meel- en broodfabrieken ecae bescherming aan.
die op gebeele vernietiging vaa de particuliere bakkerij
uitloopt.
Den 8 is te VeiZ0H een lójarige jongen, die
het middageten gebracht had aan zijnen aau de balla t-
maatscbappij tegenover de zandsteenfabriek werkzameu
vuder op het Noordzeekanaal verdronken. Met een
schuitje het kanaal overstekende tracht',e hij een ander
vaartuig vast te houden en viel daarnaar grijpende
door bet kantelen van zijn schuitje te water.
Den 9 heeft te Zaandam een lSjarig jongeling
van Zaandijk zich door ophanging van het leven berooid.
Den 9 en 10 zijn te Amsterdam voor de
hoofdakte drie van de zestien geslaagdnamelijk
D. Brouwer en S. Buisman te Enk.llU.iZ9n en
C. Brandt te VelZ9n.
Den 9 des avouds is de room- en boterfabriek
van den heer K. Zonneveld te Akkrum tfgebrand. Er
verbrandden 1300 kazen, die opgehouden waren om
hoogere marktprijzen af te wachten, eu f 700 in geld.
By kon. besluit van den 10 is met ingang van
1 Sept. herbenoem! tot burgemeester van EgmOUd
aan Zoe de heer P. Pranger, van Scb.9rm0rh.orn.
de heer H. vao Aken van UrS0ai de heer J. Kos
allen secretaris dier verschillende gemoeuten.
In den nacht van den 10 op den 11 tegen half
één, ODtstond te midden der kermisvreugde brand in
het perceel Klein Heiligland Nr. 99 te JTaarl0m
bewoond door J. H. Duljfl, letterzetter, wiens vrouw
eene uitdragerszaak uitoefende. Het buis brandde ge
heel uit en da belendende perceelen bekwamen weinig
schade. Vermoedelijk is tijdens de afwezigheid der be
woners een petruleuintoestel door eene bat omverge
worpen.
De Holl. Spoorwegmaatschappij vervoerde den 11
bij gelegenheid der kerm s ie Haarlem 7000 personen
van Amsterdam naar Haarlem tegen 9000 ten
vorigen jare.
De heer S. den Elzen, pastoor te Beemster, her
dacht den 11 zijn veertigjarig priesterschap. Zjjue ge
meenteleden vereerden hem een rijtuig, eene prachtige
coupé clarence waarmede hij, voorafgegaan en gevolgd
door een honderdtal ruiters te paard len vele rijtuigen,
een rijtoer door die gemeente maakte. In verschillende
wijken der gemeente waren bovendien eerepoorten met
toepasselijke opschriften opgericht.
Don 12 is te Utrecht o. a. voor de franse'ae taal
geslaagd P. Sobuitemuker te Har0Jlkarsp0l.
Den 12 namen aan de harddraverij bij den heer
K. Kuilemau te H0erhU2[OWaard 9 paarden deel.
De prijs werd gewonnen door dat van heer K. Kooij
te Spanbroek, berijder de beer A. Boot, de le premie
door dat van den heer W. Oudbuis de 2e premie
door dat van den heer N. Dekker, beiden te Heer-
hugowaard.
De voorloopig goedgekeurde rekening der gemeente
Urs0m over 1888 bedraagt in ontvang f 9528,46,
in uitgaaf f 8163,20%, en sluit dus met een batig
saldo van f 1365,25%.
Toezegging van beroep bij de herv. gemeente van
H0n8brO0k en bij die van Eeuigenburg is ver
leend aan den heer C. Hille Ris Lambers, candidaat.
Den 10 vertrokken uit Amsterdam 12 neder-
landsche werklieden naar de parysche tentounetetling.
Deze zending gaat niet uit van de commissie, die zieb
voor dit doel gevormd heeftmaar wordt bekostigd door
het Volksblad „de Echo"; bet initiatief daartoe was
door de directie van genoemde courant reeds genomen,
eenigen tijd vóórdat het uitzendingscomite tot stand
kwam. Het gezelschap wordt geleid door den heer
R. R Lit, directeur van de Ambachtsschool alhier.
Den 16 des avonds of den 17 des ochtends zijn de
reizigers in Amsterdam terug.
Voor het eind-examen der hoogere burgerscholen
met 5jangen eursus in Noordholland, dat den 15
Juli begon en thans geëindigd is, meldden zich 82
candidaten aan, waarvan 1 candidaat niet was opgekomen.
Van die 81 candidaten waren 8 leerlingen van de
Loogere burgerschool met öjarigen cursus te Alkmaar,
36 van die te Amsterdam, 13 van die te Haarlem, 9
van die te Hoorn, 10 van die ts Leiden, 4 van de
hoogere burgerschool met 4jarigen cursus te Zaandam
en een extraneus.
In de vorige week is o. a. voor het notaris-exameu
geslaagd de heer J. C. Tb! Grouoman te Hoorn.
