No. 114.
Een en Negentigste Jaargang.
1889.
WO EN s!dA~G~
Twee belangrijke beslissingen.
FEUILLETON.
Een Huwelijksleven,
25 SEPTEMBER.
SCHOUW.
PA11ÏJSCHË BRIEVEN.
Prijs der gewone Advertentiën:
ciiel (BcbeelU.
JOKTAS LIE.
ALKMAARSCHE COURANT
Deze Coarant wordt Din8dag-, Donderdag- en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80franco door
het geheele rijk f 1,
De 3 nummers f 0,06.
Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERM». COS-
TER ZOON.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR
Urengenonder herinnering aan de verplichtingen, aan eigena
ren of gebruikers van slooten opgelegd bij de algemeene politie
verordening van '6 April 1889, ter algemeene kennis, dat op
Woensdag 16 October 1889, door den opzichter over den
hout en de plantsoenen zal worden gehouden de jaarlijksche
schouw over de vaarten en slooten in de gemeente.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, A. MACLAINE PONT.
24 Sept. 1889. De Secretaris,
NUHOUT VAN DER VEEN.
(s T. O T.)
Een tweede belangrijke beslissing, ten aanzien van
het wetsontwerp tot gedeeltelijke herziening der school
wet genomenbetrof de voorwaarden waarvan het
toekennen van de rijksbijdragen aan de bijzondere
scholen afhankelijk is gesteld. Bij herhaling toch
was door de Regeering verzekerddat behoorlijke
waarborgen mochten en moesten geëischt worden voor
de deugdelijkheid van het onderwijs aan die scholen;
die waarborgen waren haars inziens te vinden in een
viertal voorwaardendie zij in haar ontwerp opnam
en waaraan elke schoolwaarvoor een rijksbijdrage
werd verlangd zou moeten voldoen. Een vijftal Ka
merleden wenschten deze zoogenaamde waarborgen wat
te versterken en dienden daartoe eenige voorstellen
in. In de eerste plaats wenschten zij duidelijk te
doeo uitkomen dat niet lichtvaardig tot het toeken
nen der rijksbijdragen moest worden overgegaan en
dat met ernst moest worden onderzocht, of de school
aan de gestelde voorwaarden voldeed. Daarvan, meen
den zijmoest ten aanzien van elke school behoor
lijk blijken.
Volgens een amendement dat bij de Segeering en
de rechterzijde weinig tegenstand ontmoette en met
groote meerderheid werd aangenomen, zallen Gedepu
teerde Staten daarover hebben te beslinsen. Indien
dezen van gevoelen mochten zijndat niet aan de
voorwaarden is voldaan en mitsdien geen rijksbijdrage
mag worden toegekendzullen belanght ibbenden in
hooger beroep kunnen komen bij den Koni. ig. Gelijke
bevoegdheid is toegekend aan den Comn lissaris des
Konings en den Inspecteur van het Lager onderwijs,
indien één van beiden mocht meenen dat d »or Gede
puteerde Staten ten onrechte was geoordeel d dat de
school aan de voorwaarden der wet voldeed en de
rijksbijdrage alzoo niet had moeten worden toe'gestaan.
Bij dit hooger beroep wordt de zaak door de.u Raad
van State onderzochthebben belanghebbendent gele.
BOOR
3)
De landweg liep nu niet meer door het boscb aan
de eene zijde stroomde een breed helder water, terwijl
aan de andere zijde van den weg verschillende boer
derijen lagen.
Als mess van het mooie uitzicht leven kon, dan
zou het hier heerlijk wonen zijnLetta en ik zouden
hier heerlijk in een schuitje kannen gaan roeien en
visschen, wij zouden de forellen koken en melk en brei
van een der boerderijen uit de buurt halen
„Zeg eensvriendje I wat is er hier voor visch
forellen of baars
„Wat zegt u
„Zijn er hier forellen of baars? Of misschien zalm
„In dit water, hier
„Ja."
„Odaar weet ik niets van." De man krabde zich
achter 't cor.
„Zijt gij advocaat?"
„Ja, zeker."
„Dat dacht ik al, das..."
„Is er geen visch hier
„Bet kan best zijn als men een hengel heeft en 't
geluk ze te vangen. Maar ik bedenk me daar, dat gij
mij waarschijnlijk wel zult kannen zeggen of het volgens
de wet 1b, dat mijn zaak na al voor de derde maal
voor het gerecht komt?"
„Voor den hoogen raad
„Ja, zoo noemt men het."
„Ik zon eerst iets meer van nw zaak moeten weten."
genheid van hun goed recht te doen blijken, en brengt
de Raad van State advies uit aan den Koning. Deze
wijze van onderzoek en beslissing vond zooals wij
reeds opmerkten weinig bedenking bij de Regeering
en bijval bij de meerderheid der Kamer. De voorge
stelde wijziging werd met 61 tegen 22 stemmen
goedgekeurd.
Maar wat zon nu als voorwaarde gesteld worden
voor de toekenning der rijksbijdrage
Behalve enkele punten van minder belangbetrof
het verschil tusschen de Regeeringsvoordracht en de
voorstellen der vijf liberale Kamerleden hoofdzakelijk
de tweede en derde voorwaarde waaraan de school
waarvoor de bijdrage gevraagd werd zou moeten
voldoen.
Volgens het ontwerp moest het onderwijs alle vak
ken van het gewone lager onderwijs omvatten en
moest in die vakken gezamenlijk gedurende ten minste
18 uren per week onderwijs worden gegeven volgens
een rooster van lesuren, waarop ook de feestdagen en
vacantietijden zijn vermeld. Van die 18 uren zonden
■niet meer dan twee aan het onderwijs in nattige
handwerken voor meisjes besteed mogen worden.
Alzoo er moet een rooster van lesuren zijn, waaruit
blijkt dat er in alle vakken behalve de handwerken
voor meisjes onderwijs wordt gegeven gedurende ten
•minste 16 uren per week behalve op de feestdagen
en in de vacantietijden die er op vermeld staan. Het
bestuur der school blijft niet alleen vrij zooveel feest
dagen en vacantietijden in te voeren als het verlangt,
maar het mag aan elk vak van onderwijslezen
schrijven rekenen taal aardrijkskunde teekenoefe
ningen, gymnastische spelen enz. zooveel tijd besteden
a!s het goed vindt. De voorstellers der amendementen
meenden dat daarmee geen genoegen kon worden ge
nomen maar dat althans mocht worden gevorderd
dat in elk vak voldoend onderwijs wordt gegeven.
Het ging toch niet aan het bestuur der school geheel
vrij te laten sommige vakken geheel te verwaarloozen,
door er geen behoorlijken tijd voor beschikbaar te
stellen. Zoover mocht de vrijheid niet gaan. Er wer
den reeds in de andere voorwaarden bepalingen aan
getroffen omtrent ket aantal bevoegde onderwijzers
daarbij mocht gevorderd worden, dat in elk vak door
een bevoegden onderwijzer voldoend onderwijs werd
gegeven.
Maar de Minister en de rechterzijde konden daarmee
geen vrede hebben. Reeds hadden zij er bezwaar tegen,
dat er gelezen zou worden dat van het voldoen aan
de voorwaarden moest blijken. Dat woerd «blijken"
was te sterk. Wel verklaarde de Regeeriug in het
verslag der Commissie van Voorbereidingdat de
bijzondere school gelijke aanspraken heeft op een rijks-
„Ja, ziet ge, mijnbeer, het is al san 't begin af, dat
men mij den koopbrief van de boerderij onthouden
heeft, ofschoon ik toch het contract heb."
„Welke boerderij bedoelt ge?"
„Ja, mijnheer de procureur, om alles te begrijpen
moet ge eerst wetendat mijn vader en Jonsruden
hunne vaste goederen geruild hebben."
Letta's vriendelijk gelaat verscheen vcor het oog zijner
verbeelding. Dat zou een lange geschiedenis worden
Maar het was een cliënt
„Hoe heet ge eigenlijk, vriendje?"
„Ik heet Halvor Moberget."
„Hoor dan eens, Halvor, als ge wilt, dat ik uw be
langen zal voorstaan dan kom ik eens op een dag
hier bij u buiten. Dan kunt ge mij een bootje Jeenen.
Mijn vrouwtje ik heb zulk een lief, aardig vrouwtje
zal mij graag vergezellen en hier eens visschen; daar
houdt aij zooveel van en dan kunnen wij uw zaak
eens goed bepraten."
„Jaeen schuitje kant ge wel ©ens van mij krijgen
en over de huur zallen we het ook wel eens worden,
denk ikmaar ik wilde nu den procureur nog wat
anders vragen. In 't najaar ben ik van plan, mijn zoon
in Amerika te gaan opzoeken en dan
„Nu, dat bepraten we dan ook wei,"
„Ja, maar ik wilde n liever nu eens vragen want
ik heb n, mijnbeer de procureur, op den landdag ge
zien en toen dacht ik dadelijkzoo'n nieuwen bezem
moet ik hebben wilt gij op u nemenom de
boerderij voor mij te verkoopennet zooals ze nu is,
zonder koopbrief... En dan moeten er nog twee oude
kwesties over bet vischrecht in orde gemaakt worden.
Als gij eens even wilt uitstappen, mynheer en een glas
melk drinkendan kan ik u de kaarten en papieren
laten zien. Want de zaak, die ik voor het hof verloor,
ziet ge
Er was geen raad meer op; de boer leidde het paard
langs deu kronkelenden weg door het hek tot voor de
huisdeur.
bijdrage als de openbare«als de overheid maar de
zekerheid let wel de zekerheid! heeft dat
bet onderwijs goed gegeven wordt"; maar als men in
de wet wil schrijven, dat er moet blijken dat aan
de voorwaarden voldaan is dan gaat haar dit te ver.
Zij vreest partijdige schoolopzieners, inspecteurs die
door hunne voorliefde voor het openbaar onderwijs
belet worden over het bijzonder onderwijs een billijk
verslag uit te brengen zij maakt zich bevreesd voor
een college van Gedeputeerde Staten een Raad van
State en een Minister die door dezelfde voorliefde
verleid, voorwendsels zullen zoeken om het onderwijs
aan de bijzondere school onvoldoende te verklaren.
Als het aantal onderwijzers aan de eischen voldoet,
als er 18 uren per week onderwijs wordt gegeven
waarvan niet meer dan twee in handwerken en er
in de school een rooster van lesuren hangtwaarop
alle vakken voorkomen, dan moet dit voldoende zijn;
de belangstelling der ouders zal wel zorgen dat het
onderwijs voldoende isen de onderwijzers zeiven
wenschen niets liever.
Niemand zal betwisten dat de toewijding en de
ijver der onderwijzers den besten waarborg opleveren
voor de deugdelijkheid van het onderwijs maar 1°
zijn er ook onderwijzers wier toewijding en ijver te
wenschen overlatenen 2<> kunnen alleen bijzondere
scholen die onder het bestuur eener instelling of
vereeniging staan een rykstoelage genieten, zoodat de
geheele regeling van het onderwijs aan deze scholen
ten slotte niet van de onderwijzers afhangtmaar
van de besturen waaraan zij ondergeschikt zijn.
Da voorstellen tot versterking der voorwaarden
werden door de meerderheid verworpen alle liberale
leden stemden er voor. Ten slotte werd art. 2 der
Regeeringsvoordracht aangenomen met 65 tegen 18
stemmen. Van de 35 liberalen die aan de stemming
deelnamen, stemden 17 voor het artikel; bij de stem
ming over art. 1 had zich van de 42 liberale leden
ook juist de helft er voor verklaard, zoodat er gegrond
vermoeden bestaatmits de overige bepalingen van
het ontwerp die nog behandeld moeten worden geen
verandering in deze verhouding brengen, dat ongeveer
de helft der liberale leden de bezwaren die naar
hunne meening aan het wetsvoorstel verbonden blijven,
niet overwegend genoeg zullen achten om er hunne
stem aan te onthouden.
XXXIV.
De goedkoope treinen Utrecht—Parijs brengen buiten
gewoon velen onzer landgenooten naar de tentoonstel
ling en mea moet aankomst en vertrek aan het spoor
station zelf hebben bijgewoond om zich een denkbeeld
Het werd een lange sessie; hij zag door het venster
de kariolee van de andere afgevaardigden voorbij rollen
en werd hoe langer boe ongeduldiger.
Het was ai acht uur en de laatste zonnestraal scheen
door de ruiten op de half leege melkkan, vóór de jonge
rechtsgeleerde Halvor over zijn vier kwesties genoeg
had aangehoord en ondervraagden vóór hij begreep
aafc hy te doen had met een dier haarfijn juridische
koppen, die het in deze wereld zeer moeieljk valt recht
te krijgen, maar die des te meer processen hebben.
Ieder der vier kwesties, twee betroflen het bosch
ten noorden, de twee andere het water ten zuiden der
boerderij bevatte eenige goudkorrels van recht om
over te procedeeren, het ongeluk was maar, dat ze zoo
bitter weinig in getal waren
En toen hy eindelijk om half negen wegreed, was hij
het nog niet met zichzelven eens of' bij zijn tijd ver
spild had of niet. De slotsom was, dat hij de opdracht
had om een kleine boerderij te verkoopenwaarvan
aan den eigenaar het recht betwist werd en waaraan
zooveel processen hingen als zandkorrels in de zee.
Daarom wilde de boer dan zeker ook naar Amerika
trekken.
„Hola ho
Hij had den geheelen middag spijt gehad van zijn
inval om beslag te leggen op een paard dat voor de
deur der vergaderzaal gereed stond, om weer naar zijn
woonplaats terug te keeren. Maar nu deze de stal
naderde, scheen hij van natuur veranderd en moest nu
veeleer ingehouden worden. Hy draafde zoo lustig door
en danste zoo licht en luchtig over den weg dat hij
deed denken aan een oude gevierde danseres, die no"
eens haar kunsten wilde vertoonen.
Zij waren het spoorwegstation al voorbij en reden
juist de brug over, toen de avondtrein stoomend en
fluitend aankwam. De rook zweefde over de stad
de gedachten van den jongen man zweefden ook daar
heen, waar zjn Alette zat te wachten.
„Neen, paardje, hieiheen, hierheen!"
