No. m\
Een en Negentigste Jaargang.
1889.
TW
ZONDAG 13 OCOBER.
JöntteuiauÏL
BELGIE. De gemachtigden der verschillende liberale
groepen te Brussel zijn het volkomen eens geworden over
het in te dienen protest tegen de plannen der regeering,
vooral wat betreft de afschaffing van het verleenen van
kiesrecht aan personen op grond van gebleken be
kwaamheid capaciteitenZij spraken den wensch uit
dat zoo spoedig mogelijk op het programma der geheele
liberale partij worde opgenomen de eisch tot herziening
van de belgische grondwet in dit opzicht, opdat het
kiesrecht in zijn geheelen omvang verzekerd worde aan
alle burgers, die den graad van bekwaamheid bezitten,
welke door de wet wordt voorgeschreven.
DUITSCHLAND. De minister voor de spoor
wegen in Beieren heeft naar aanleiding van de vele, in
den laatstee tijd aldaar voorgevallen spoorwegonge
lukken aan den Landdag een krediet van f 30,000.000
gevraagd voor den aanleg van dubbel spoor op de lijoen,
waar tot nog toe slechts enkel spoor bestond.
ENGELAND. De zware stormvergezeld van
hevige regens, die den 6 en 7 in het geheele rijk heeft
gewoed, heelt tal van rampen veroorzaakt. Te Dublin lag
de straat vol gevallen boomen, schuttingen, luikeD, tele
graaf- en telephoonpalen en draden, terwijl verscheidene
gaslantarens omgewaaid waren. Eeae kanonneerboot, die
van Plymouth naar Liverpool gesleept werd strandde
en verging; de bemanning werd aan reddingslijnen naar
land getrokken. In een golf brefcershoofd bij Holyhead
werd een gat geslagen, 50 voet lang en 7 voet breed.
Groote steenen, zeven voet lang, werden o. a opgenomen
en door de zeeën meegenomen.
FRANKRIJK. De ministerraad beeft den 8
besloten aan te blijven en de nieuwe Kamer tusschen
en 12 November bijeen te roepen,
ITALIË. Den 9 zijn te Rome de g ondslagen
eeuer overeenkomst tusschen Rusland en het Vatikaau
geteekend door IswoLky en kardinaal Rampolla. Waar
schijnlijk zullen vijf' bisschoppen benoemd worden.
OOSTENRIJK-HONGARIJE. De hon-
BULGARIJE. Prins Ferdinand beeft den 9 voor
het eerst gedurende zijne tweejarige regeering geheel
VEREENIG DE-STATEN., Den 7 is in Con
necticut een voorstel om in de grondwet een verbod
tegen het gebruik van geestrijke dranken op te nemen
verworpen met eene meerderheid van 30000 Btemmen.
BuuisiUauè.
T wieede Kamer.
WIE HELPT ONS?
AIKMAARSCHE COURANT
DENEMARKEN. De Keizerin van Rusland, de
Grootvorsten, de Koning en de Koningin van Denemarken
en de prins en de prinses van Wale3 deden den Keizer
van Rusland den 10 uitgeleide naar het station van
Fredensborg, van waar hij zich naar Kopenhagen begaf,
om zich daar aan boord van het keizerlijk jaoht Der-
schawa naar Kiel in te schepen.
Volgens de bij het Folketbing ingediende begrooting
bedroegen de inkomsten 55.000.000 en de uitgaven
59.000.000 kronen. Het tekort is een gevolg van het
voorstel om nieuwe spoorwegen aan te leggen.
De Keizer van Rusland stapte den 11 des avonds
bij de Jensenbrucke aan land en begaf zich met zijn
gevolg en de duitsche officieren, die hem begeleidden,
te voet naar het dichtbij gelegen station. De soldaten
van het garnizoen stonden met fakkels aan weerszijden
van den weg geschaard. Eene dichte volksmenigte
begroette eerbiedig den Keieer, die even na middernacht
naar Berlijn vertrok. Den 12 des voormiddags te tien uur
kwam hij aan het feestelijk versierde Lehrtsr-station te
Berlijn asn alwaar hij verwelkomd werd door Keieer Wil
helm, alle prinsen van den bloede, te Berlijn aanwezig, prins
Bismarck, graaf Herbert von Bismarck en de voornaamste
regeeringspersonen. De Keizer van Ruslandin de
uniform van het prnisische regiment Keizer-Alexander
gekleed omhelsde Keizer Wilhelm eenige malen en
drukte prins Bismarck de hand. Onder het spelen van
het russische volkslied, inspecteerde beide Keizers de
eerewacht en reden daarna onder schoon weder in een
open met vier paarden bespannen en door kurassiers
en hnzaren begeleid rytuig naar de woning van den
rnssischen gezant terwijl de troepen aan weerszijden
van den weg geschaard stonden. Eene talrijke menigte
was op de been en juichte de Keizers toe. Toen zij
de Brandenburger poort doorredenwerden 101
kanonschoten gelost. Onder de Linden en in de andere
hoofdstraten was van de meeste openbare gebouwen en
van zeer vele particuliere woningen de vlag uitgestoken.
Na de aankomst in de woning van den russiscben
gezant trokken daar de troepen voorbij. Keizer Wilhelm
droeg de uniform van het russische regiment infanterie
met de Andreas-orde. Prins Bismarck en de overige
aanwezigen droegen allen de versierselen van de rus
sische ridderorden. De ontvangst van de zijde der
bevolking was in het oog loopend koel.
De bladen zijn zeer ingenomen met het bezoek, door
den Keizer van Dnitsohland aan het engeische eskader
in de haven van Kiel gebracht en sommige bladen vin
den in de reis van den Keizer van Berlijn naar Kiel
aanleiding, om nogmaals te doen uitkomen, hoe goed
de betrekkingen tnsscben beide rijken thans ziju.
Generaal Boulanger zal onder den naam van Monsieur
Duchejjne op Jerseij verblijven.
Eene sedert lang voorbereide groote werkstaking is
den 10 in de mijnen van Lens nabij Atrecht uitgebroken.
Versterking der gendarmes heeft naar aanleiding daarvan
plaats gehad.
gaarscbe Kamer is den 12 geopend.
Op de geestelijke goederen van bisschop Strossmeijer
is wegens wanbeheer beslag gelegd.
overwacht zijn vorstendom verlatennaar het heette
om zijne moederprinses Clémentine, op het kasteel
Ebenthal nabij Weenen een bezoek te brengen. Gelijktijdig
werd bekend gemaakt, dat de minister-president Stam-
baloff tot regent was aangesteld. Deze onverwachte
reis heeft groot opzien verwekt. Men verzekertdat
deze reis in verband staat met een huweljjksplan en
wel met de 24jarige beiersche prinses Atnalia.
Te Nieuw-York verbrandden vier,, pakhuizen met
katoen; de schade bedraagt f 1.000.000.
Volgens het landbouw-verslag over October is de
algemeene toestand middelmatig. Katoen 814/l0 maïs
917/l0 tegen 9Q9/lo',in September. De opbrengst van het
oogstjaar wordt geschat voor tarwe op 128/lo, rogge op
ll9/l0 en gerat op 221/,,. De vorige maanü is gunstig
geweest voor maïsmaar de wintertarwe heeft ge
leden door hevige regenB.
Hoofdstuk Waterstaat enz. In het geheel wordt
1,198,976 meer aangevraagd Hieronder is begrepen voorde
verbetering van de Waal 445,000het verleggen van den
Maasmond 231,527 Merwede-kanaal 45,500sluiswerken
te IJ muiden 353,000aanleg Staatsspoorwegen 80000.
11e verhooging van de afd. Posterijen met 161,510 is, behalve
aan uitbreiding van personeel, te danken aan de vergoeding,
door afloopende toelagen voor, de voorgenomen afschaffing der
emolumenten van de postambtenaren. Het hooger bedrag der
afdeeling Pensioenen ad 10,500 is een gevolg van het ontslag
van meerdere ambtenaren bij den aanleg der Staatsspoorwegen.
l)e minister wensclit dit jaar gebruik te maken van het hem
toegestane crediet van 5000 voor de aanstelling van ambte
naren voor de spoorweg-aangelegenbeden bij zijn departement.
Hij wenscht eene ernstige poging te doen om bet vraagstuk
van de verbetering der kleine rivieren op te lossen. Hij zal
dat doen bij eene zoo spoedigtmogelijk in te dienen wet, die
zal inhouden, welke stroomen in de regeling begrepen zullen
worden, welk .maximum-bedrag zal komen ten laste van den
Staat, en voorts voorschriften zal bevatten omtrent de plannen,
de uitvoering der werken en het onderhoud, üe voorbereidende
werkzaamheden eiscben 11000. Sedert,de wet van 26 Januari
1883 is aan de verlegging van den Maasmond besteed/8,712,834.
Voor de verruiming van bet Heusdenscbe kanaal enz. wordt
voor onteigening f 190,000 vereisebt. Voor de verdere werken
in verband met de Maasmond-verlenging zal nog noodig zijn
tot beteugeling van het Spijkerboor 25,000; vorming der
riviervakken Haagoort— Uusschensche Gantel en üoode Maas-
Doeveren (voortzetting) respectievelijk 360,OOOjen f 300,000,
en van bet riviervak Uoevereu-Haagoort (voortzetting) /175.000,
van bet riviervak Keizersveer-Dongemond t 300,000. Voor de
I o2°o™g brug over het 0ude Maasje te Capelle wordt
"0,000 aangevraagd, voor de verbreeding enjverdieping der
Langstraatsche havens 75.000, voor de verruiming van bet
Heusdenscbe kanaal met den aanleg der afsluitingswerken nabij
Neer-Andel i 60,000 en f 150,000?
Hoofdstuk Nationale Schuld. Daar de koers der 3
pet. schnld boven pari staat en in Januari 1890 wel zoo zal
3fn> bestaat het voornemen om, ook nu weder, al wat voor
k ■i?J)0r lossing van niet bepaald aangewezen fondsen
beschikbaar is, aan te wenden tot aflossing op 1 Januari 1890
van voora uit te loten 3% pet. schuldbekentenissen van bet
voormalige Amortisatie-Syndicaat, en tevens om op dat tijdstip
aflosbaar te stellen de vooraf uit te loten 3% pets. schuldbe
kentenissen krachtens de wet van 6,Mei 1889..Door dezen
maa rege wordt voor 1890 eene besparing verkregen van
J maanden rente van kapitalen, die aflosbaar worden.
oor 890 wordt de post "interesten, lijfrenten enz." voorge-
dragen tot 30,975,652,78 of 84,258,50,minder dan voor 1889.
Voor Doofdstuk Financiën is 124,137 minder aange-
vraaB voornamelijk tengevolge van de lagere raming voor de
uitgaven der herziening van de belastbare opbrengst der onge
bouwde eigendommen ad 264.000.
Aan bei verlangen naar eene afzonderlijke begrooting van
uitgaven voor bet Entrepotdok te;Amsterdam kan de minister
van nnneiën, bangende de onderhandelingen over de overneming
van dat dok niet voldoen.
Uitgetrokken is een post van f 24,600 als eerste termijn voor
de verbouwing van bet Üost-Indiseb Binnenhuis te Amsterdam,
Dooidstuk Koloniën. Hiervoor is 107,602,81 meer
aangevraagd. Het subsidie voor Suriname is 126,000 hooger
gesteld. Daarentegen zijn de kosten van de landmacht in West-
n ie 26,400 lager geraamd, omdat er niet zooveel suppletie-
troepen behoeven uitgezonden te worden.
Eet Hoofdstuk Onvoorziene Uitgaven is op nieuw
op r 50,000 geraamd. Voor 1888 is 16,949,23% noodig
geweest.
De Afdeelingen hebben benoemd tot rapporteurs over
de algemeens beschouwingen, alsmede hoofdstukken I, II en
Vil A der Staatsbegrooting voor 1890dé beerenLohman, R. J.
SchimmelpenninckFabius, van der Feltz en Haffmans
over hoofdstuk IIIde beeren Brantzen van de ZijpE.
CremersMichiels van VerduijnenLieftinck en de Ram
over hoofdstuk IV de beeren Hartogh, Bever, Walter, Ver
niers van der Loeff en Lucasse over hoofdstuk V, de neeren
Brantzen van de Zijp, VV. Cremers, Mackay Zaayer en M.ut-
saersover hoofdstuk VI, de beeren Travaglino, van Kempen,
Eaud, Viruly en de Beaufort; over hoofdstuk VII B, de beeren
Zylker, Vos de Wael, G. W. van Dedem, Royiards en ülinder-
man; over hoofdstuk VIII en vestingbegrooting, de beeren
vaa V' ^dben ^e'3> Seijflardt, Seret en de Vries; over
fiooidstuk IX en spoorwegbegrooting, de beeren Tak, Clerex
Reekers, Bool en Rutgers; over hoofdstuk X, de beeren Lob
man, Donner, VV. van Dedem,^Cremer en Bahlmann.
Volkstelling Gebouwen te Woerden.
In bet antwoord van den minister van binnenl. zaken op bet
verslag over de suppletoire begrooting voor zijn departement
(dienst 1889), betreffende de twee bovengenoemde onderwerpen,
spreekt hij ten aanzien van het eerste tegen, dat de nieuwe
wijze, bij de eerstvolgende tienjaarhjksche volkstelling te volgen,
noodeloos duur en omslachtig zou zijn. Voor bet bewerken
der uitkomsten is de nu voorgestelde wijze eenvoudiger en
veel zekerder. Boven het dusgenaamde „pointeerings-systeem",
dat algemeen afkeuring heeft gevonden, verdient de bewerking
met afzonderlijke kaarten de voorkeur, omdat deze vlugger kan
geschieden en meer waarborgen voor nauwkeurigheid geeft.
W egens het groote belang van bet bezit van nauwkeurige uit
komsten eener goed ingerichte volkstelling, kan hij de qualificatie
van „noodeloos duur" niet onderschrijven. Eene betrouwbare
statistiek van het aantal al of niet schoolgaande kinderen is
beter dan bij eene volkstelling te verkrijgen door toepassing
van art. 80 der schoolwet of door de opgaven van hoofden der
scholen. Aan eene goede omschrijving der verschillende be
roepen zal de grootst mogelijke zorg worden besteed. Afzon
derlijke beroepskaarten worden niet gevraagd, en daar er voor
mannen en voor vrouwen kaarten van verschillende kleur
worden gebezigd, vervalt de vraag naar ^het ;geslacht.
Ten aanzien van het raadhuis te Woerden verdedigt hij de
instandhouding tengevolge van aankoop door het Rijk (dat
eerst sedert 24 Juli 1.1. bet gebouw ter beschikking kreeg) van
een voor de kennis onzer bouwkunst bijzonder merkwaardig
monumentdat geacht mag worden een der meest volledige
tvpen te zijn van de raadhuizen in onze kleine steden, en dat
zoozeer getuigenis aflegt van den smaak en den kunstzin onzer
voorouders. Daar bet huis, thans bestemd voor post- en tele
graafdienst, tot eene roomsche kerk (wordt ingericht, wordt het
gebouw, waarin thans bet kantongerecht wordt gevonden, voor
dien dienst bestemd, omdat betraadbuis, bij minder verbouwings-
kosten, geschikter is voor kantongerecht. De nieuwe inrichting
van het post- en telegraafkantoor zal niet meer dan 2000
kostendie van het kantongerecht niet meer dan 12000.
Wegens gemis van ruimte kan niet een en hetzelfde gebouw
tot beide doeleinden worden bestemd. Aangezien de geheele
herstelling en verbouwing bij éene aanbesteding kan geschieden,
wordt bet volle bedrag ad f 12000 aangevraagd en in dien zin
de suppletoire begrooting gewijzigd, Alvorens het voorstel tot
herstel gedaan werd, is gebleken, dat het gebouw aan de nieuwe
bestemming tkan voldoen.
Wie Texel bezoekt, passeert het dorp Oudeschild
met zijne nijvere visschersbevolkiog. Die bevolking beeft
een goeden naam en;, staat bpvelen gunstig bekend.
Haar moeielijk en onzeker bedrijf ve.schaft een zeer
sober bestaan. Toch hebben de wakkere visschers zich
steeds geoefend in de moeielijke kunst zichzelven te
helpen. Het dorp telt verschillende nuttige instellingen,
alseen ziekenfonds, een uitkeeringsfonds bij overlijden,
een plaatselijk nut, dat veel goeds tot stand bracht,
enz. enz. Eene belangrijke instelling- kan echter door
de Oudeschilders niet in het leven geroepen worden
eene algemeene bewaarschool. En zij is een groote
behoefte voor eene plaats vlak aan zee. Sedert vele
jaren werd op middelen gepeinsd te Oadeschild eene
bewaarschool te krijgen, maar te vergeefs. Thans hebben
ondergeteekenden zich tot eene commissie vereenigd om
het gezegde doel te bereiken. Zij doen daartoe een
beroep op de mildheid der aanzienlijken, der gegoeden
en op de mededeelzaamheid van allen die iets kunnen
bijdragen. De mannen van Oudeschild hebben in vroeger
jaren menig menschenleven gered^van den dood in de
golven, door met de reddingsboot ter hulp te komen,
weduwen en weezen van omgekomen visschers werden
en worden nog dagelijks door heD gesteund en geholpen.
Laten de gegoeden en rijken bun^eene bewaarschool
schenken eene bewaarschool die een waardig gedenk-
teeken te meer zal wezen van hetgeen de aanzienlijken
voor de minder bevoorrechten over hebben. De Oade-
schilders zullen door wekelijksche en jaarljjksche bij"
dragen, naar de mate hunner^krachten ,|toonendat
zijzelf ook de hand aan den ploeg slaan. Welaan
msnschenvrienden helpt ons! Uwe gaven zullen met
dankbaarheid ontvangen worden door
C. M. KOOIJBurgemeester van Texel.
J. K. G. MULLER, Hoofd der School te Oudeschild.
W. METS Tz,, Lid van den Raad van Texelte
Oudeschild.
G. Ka. BROUWER, Lid»van den Raad van Texel,
te Oudeschild.
W. HILLEN1US, Aannemer van Publieke Werken,
te Oudeschild.
S. KUIJPER, Vischhandelaar te Oudeschild.
De ondergeteekenden ondersteunen gaarne en met
warmte het beroep ,$dat hierboven op welwillende be
langstellenden in den lande wordt gedaan. Zij zijn
overtuigddat de bevolking van Oudeschild de ge
vraagde huip behoeft en verdient en zullen er zich over
verblijden indien door de medewerking van veleD het
stichten der ontworpen zegen belovende instelling mo
gelijk wordt.
Zij verklaren gaarne bereid te zijn uwe gaven in ont
vangst te nementenj,einde die aan de Commissie
voornoemd over te maken.
POUTSMA Distr.-Schoolopz,, te Haarlem.
Mr. A. KERDIJK, Lid van de Tweede Kamer der
Staten-Generaalte 's Gravenbage.
D. C. LOMAN, Lid der Provinciale Staten van Noord-
Holland oud-Burgemeester van Texel.
D. POSTPred. te Hoorn vroeger te Oudeschild.
Dr. J. TIMMER, 2e Geneesheer aan het Geneeskundig
Gestioht voor Krankzinnigen te Utrecht, vroeger
Geneesheer te Texel.
A. J. ADRIANIPredikant te Warmenhuizen.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Aan het Commissariaat van Politie zijn voor de rechtheb
benden terug te bekomen een zilveren armband met sterretje;
een eind manillatouw; een tafelbeleen zilveren schakel-arm
band eene portemonnaie inhoudende 10 ets.; een schilders
diamant een duimstok een gedeelte van een fluit; een zwarte
parasoleen rozenkranseen paar kouseneen ring met drie
sleuteltjes; eeu rekenboekje; een stuk van eene horlogeketting.
