No. m BOULANGISME. FEUILLETON. Een Huwelijksleven, Een en Negentigste Jaargang. 1889. ZONDAG 20 OCTOBER. Dit nummer bestaat uit twee bladen, EERSTE BLAD. Prijs der gewone Advertentiën: JONAS XjUES. ALKIAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag-en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80franco door het geheele rijk f 1, De 3 nummers f 0,06. Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de Uitgevers HEEM». COS- TEE ZOON. Reeds meermalen hebben wij de aandacht gevestigd op het wonderlijk verschijnsel, dat een man als gene raal Boulanger zich in Frankrijk een aanhang van een'ge beteekeuis heeft kunnen verwerven. Een man als generaal Boulanger, van wien toch eigenlijk niets anders kan gezegd worden dan dat hij indertijd als Minister van Oorlog op zijn mooi zwart paard een kranig figuur maakte later op hoogen toon de Re geering den Senaat en de Kamer veroordeeldeen zich de middelen wist te verschaffen om op een grooteu voet te leven en duizenden te besteden om bij de verkiezingen voor zich en zijn aanhangers de over winning te verwerven. Hij is thans wel niet naar wensch geslaagd, maar dat er nog 47 Boulan- gisten zijn gekozen in weerwil van het veroordeelend vonnis en de vlucht van den man naar wien zij ge noemd wordenis inderdaad meer dan genoeg om ons te doen vragen: hoe is het mogelijk? Want wat Boulanger eigenlijk wilheelt niemand ook hij zelf niet, ooit gezegd. Misschien is het hem evenmin duidelijk als een ander. Maar al had hij voor zich zeiven op die vraag een volkomen bevredigend ant woord gevondenen al kon hij haar ook voor ieder ander duidelijk en klaar beantwoorden zeker is het dat hij zich wel zou wachten het te doenhij zou er ten minste de helft van zijn aanhang door ver spelen. Juist omdat hij niet zegt wat hij eigenlijk beoogt, verwacht ieder kiezer van hem wat hij wenscht, en kan hij menschen van verschillende inzichten en de meest uiteenloopende begeerten voor zich en zijn volgelingen naar de stembus doen gaan. In geen land is zoo iets misschien gemakkelijker te doen dan in Frankrijk; maar toch ook in andere landen en bij volken van kalmer aard zijn gevaren van deze soort verre van denkbeeldig. In het soci aal-weekblad van 12 October 11. wordt er de aandacht op gevestigd en ook wij achten het niet overbodig naar aanleiding van hetgeen wij in Frankrijk hebben zien gebeuren, een waarschuwend woord te doen hooren. Algemeen stemrecht hebben wij nieten niet wei nigen vinden ons kiesrecht veel te beperkt. Toch is het bij de Grondwetsherziening aanmerkelijk uitge breid, en het aantal kiezers, wien tijd en gelegenheid ontbreken om onze politieke geschillen geregeld te volgen is daardoor nog veel grooter geworden dan rooB 14) Maar de kleine jongen zorgde daarentegen dat hij hen beiden het grootste deel van den nacht wakker hield. Hij scheen juist den nacht te hebben uitge kozen om eens duchtig te schreeuwen en op zijn poot te spelen. Den geheelen dag was hij zoet en stil precies alsof hij had opgemerktdat er dan toch te weinig notitie van zou worden geDomen. En bij wilde juist de groote mensehen eens flink lastig vallen dat kleine kereltjeEen wijsgeer in den dop was het zei Jakob „kijk dat breede voorhoofd en die den kende oogen en hij weet zoo goedhoe hij zijn ouders moet inpakken, en begrijpt nu al, hoe bij zijn moeders hart moet vers-veren. Van zijn vader wil hij niets weten maar altijd strekt hij zijne armen naar het moedertje uitdie bengel 1" En de jongen bleef 's naebts wakker en maakte het Alette zoo lastig dat zij hem soms alleen door heen en weer wandelen tot bedaren kon brengen. Hij had nooit geweten dat Letta zooveel wiege- en slaapdeuntjes kon zingen. Zij volgde elkander in bonte afwisseling op en zij wist ze op zoo'n slaapwekkenden droomerigen toon te zingen dat de kleine wel onwil lekeurig moest gapen en Jakob moest meêgapen of hij wilde of niet Alette werd bleek en moe van al dat nachtwaken. Als zij net op 't punt was van in te slapen deed het jonge mensch zich weer booren en dan moest zij al weer opstaan. „Men zou bijna een baat krijgen aan dien jongen die zulk een vroege neiging tot moedermoord toonde het vroeger reeds was. Alleen wanneer de verkiezingen naderen en de kiezers worden opgeroepen om hunne stembriefjes in te vullenwordt de belangstelling levendig. Groote en kleine couranten van verschillende richting bevelen de candidaten aanstrooibilletteu regenen op de kiezers neer openbare vergaderingen worden belegdwaarop zij worden aangemaand hun plicht te vervullen en hunne stem uit te brengen op den candidaat van deze of gene partij en waarbij de tekortkomingen van de tegenpartij in het licht worden gesteld naast de loffelijke daden, juiste inzichten en goede voornemens der mannen van de partij waartoe de candidaat behoort, üat kan nu eenmaal niet anders, en het is goed ook dat de kiezers behoorlijk worden ingelicht en tot stemmen opgewekt; maar er schuilt een groot gevaar in die tijdelijke opwinding. Er kunnen verwijten en beschuldigingen worden ingebracht, voor welker wederlegging de tijd ontbreekt of geen ge schikte gelegenheid gevonden kan worden. Er kunnen beloften worden gedaan, waarvoor niemand aansprake lijk is en waaromtrent niet onderzocht kan worden of er eenige waarschijnlijkheid bestaat dat zij ooit vervuid zullen worden. Er kan van de staatkundige geschiedenis der laatste jaren en den tegenwoordi- geu toestand een volkomen valsche voorstelling worden gegeven. Vooral het gesproken woord is een gevaarlijk wapen. Wat gedrukt is en gelezen wordt, kan althans nog eens rustig worden overgelezen en met kalmte overwogen. Men kan er met een ander overspreken en inlichtingen vragen en de tegenpartij heeft somtijds geFgenheid om er tegen op te komen. Maar wanneer daar een redenaar in een groote ver gadering een uur staat te pratenis het heel iets anders. Zijn woord vliegt over de hoofden heen men kan hem onmogelijk narekenen wat hij zegt laat een a^gemeenen indruk nadie misschien alleen kan worden uitgewischt door een anderen spreker bij een volgende gelegenheid. Die het best bespraakt is behaalt allicht de overwinning. Treffende uitspraken, sterk gekleurde uitdrukkingenscherpe teekeningen van toestandenklinkende leuzen en schoone beloften slepen de hoorders meede volgende dag roept hen weer tot den gewonen arbeid en er is geen tijd om te onderzoeken of die uitspraken gerechtvaardigd die uitdrukkingen juist, die teekeningen getrouw,die leuzen toepasselijk, die beloften houdbaar waren. Of lievervan dat alles hebben velen nauwelijks eenige herinneringbun is alleen een algemeene indruk bijgebleven die over hunne stem beslist. Tot zekere hoogte is deze manier van spreken niet geheel te vermijden. Er is geen tijd om alle onder werpen die aangeroerd moeten wordenook met gepaste nauwkeurigheid te behandeleu; er moet indruk Wel probeerde zj dikwijls het kindje weer in slaap te wiegen maar daarmee was hij niet tevreden hij wilde er uit en in de handen zijn En Alette liep half slapend met hem heen en weer en zong met tranen in haar stem. Het wbb eens voor den vierden keer op één nacht en toen werd het Jakob al te bar „Ges! mij den jongenAletteEn ga in bed en ga slapen ik zal het eens met hem probeeren wees maar gerustik zal hem wei in slaap maken Het was waarlijk of de jongen onder den indruk kwam van zijn nieuwe rustplaats; bij zweeg onmidde- lijk en deed alsof hij sliep. Maar toen hij hem in de wieg wilde leggen was het mis en zette hij opnieuw een keel op. „Het helpt niet, Jakob" en Alette wilde weer op- Btaan. „Blijf nn slapen Letta ik zal het wel gedaan krij gen" en Jakob ging ook aan 't neuriën en aan 't zingen. Muzikaal was bij volstrekt niet, maar toch wist hij den rechten toon van een slaapdeuntje te vatten zoo goed zelfs dat Alette insliep De kleine scheen met een nieuwe schreeuwbui te wachtentotdat zijn vader goed genoeg van vertrouwen zon zijn, om met zijn gezang op te houden, maar Jakob had hem leeren kennen en zong zijn lied steeds voortal rachter en zactiter een aur lang met zijn jongen in de armen tot de klok drie uur sloeg. Toen sliep hij en zij sliepen ongestoord alle drie, totdat 's morgens de kindermeid het kind kwam halen. „Nu Letta-lief, had ik geen gelijk, heb ik hem niet in slaap gemaakt Het gevolg van zijn meesterstuk wasdat er van zijn muzikaal-bypnotisch talent telkens als uiterst red middel gebruik werd gemaakt, wanneer de jongen 's nachts onrustig was. Als hij over dag druk bezig was geweest, was het hem dikwijls, als hij zijn liedje zongalsof hij in zijn droomen heen en weer zweefde; Lij was dan wel eens te moedeom in te slapen gemaakt worden. Dr, Schaepman heeft het ten vorigen jare in de Tweede Kamer openlijk erkend. »Wij allen zeide hij voorzoover wij aan den verkie zingsstrijd deelnemen weten dat bij dien strijd de zaken op eenigszins andere wijze moeten uitgesproken wordendan dat hier pleegt te geschieden. Men behoort dan te spreken met woordendie treffen, met woordendie teekenachtig zijn die oogenblikkelijk indruk maken. Wanneer van deze zijde dan soms gesproken wordt van liberale tyranniedan aarzelt men niet van de andere zijde te spreken van priester heerschappij. Ik geloof, dat het een tegen het ander opweegtmaar ik meen ookdat wij wel doen met deze dingen in deze Kamer niet te zeer ter sprake te brengen." Het is zeer verklaarbaar dat de heer Schaepman toen de vereenigde anti-liberalen in de Tweede Kamer ter verantwoording werden geroepen over hetgeen zij bij de verkiezingen zoo vrij waren geweest te schrijven en te spreken, zich daarover zoo vergoelijkend uitliet. Zijn geestverwanten en politieke bondgenooten hadden er groot belang bij dat deze dingen in de Kamer niet te zeer ter sprake werden gebracht. Toch zal hij het gevaar niet ontkennen dat in deze treffende, teekenachtige indrukmakende wijze van spreken ge legen is. Zou het geen aanbeveling verdienen zon het niet van heilzameu invloed kunnen z:jn en in het onbetwistbaar belang van het geheele Nederlandsche volk wanneer de woordvoerders van alle partijen die prijs stellen op een goeden naam bij voor- en tegen standers bij die gelegenheden het voorbeeld gaven van bescheidenheid en soberheid en zich van over drijving en partijdige voorstellingen onthielden? Zij althans die zeiven in de Kamer aan den politieken strijd deelnemen en moeten medewerken om tot stand te brengen wat hunne partij in haar program heeft geschreven moeten er niet tegen opzien dat zij later nog eens aan hunne woorden worden herin nerd. Wordt dat goede voorbeeld niet gegeven dan loopen wij gevaar dat de onbeschaamdste grootspreker in onze kiezersvergaderingen den boventoon krijgt. Men vergete het niet, de kwakzalver heeft, als hij zijn waar aanbeveelteen groot voordeel boven den kun- digeu geneesheer. Hij weet voor alles raadzijn geneesmiddelen helpen tegen alle kwalen en zijn on feilbaar. De geneesheer weet beter en zou zich schamen aldus te spreken. Welnu, laat dan ieder, die zijn land lief heeftonverschillig tot welke partij hij behoortdoor woord en daad en vooral door eigen voorbeeld er toe medewerken, dat met de kwakzalvers bij ons goede volk het hoogste woord krijgen. Maar tcch stelde hij er een eer in, dat de jongen niet rustig kon inslapen zonder in zijn armen te hebben gelegendaar was bij trotech opdat kleine ventje met die aardige vingertjes had een machtigen invloed op hemhet was een krachtige magneetdie hem steeds naar buis trok. Terwijl Jakob met bedaardheid en overleg de moei lijke vraagstukkendie op 't èantoor voorkwamen oploste, had zich binnenskamers een lastige vraag voor gedaan die heel wat hoofdbrekens kostte en op een echten Gordiaanscben knoop scheen te zullen uitdraaien. Het kind moest gedoopt worden en het zon Johan Hendrik heeten, Johan naar Jacobs vader en Hendrik naar den ouden heer Vosgrafl. Maar de vraag was welke peter zou het kind ten doop houden, zou Alet te's moeder of tante Vosgrafl het doen? Het was en bleef een moeilijk dilemna. Mevrouw Vosgrafl scheen zich zelve de aangewezen persoon te vinden zij had een mooi doopjurkje gezonden en de komst van haar en van den heer Vosgraff bij de doopplech tigheid aangekondigd En moeder konden zij toch ook niet voorbij gaan Het was een moeilijk ding om de brieven zóó in te richten dat men niemand beleedigde VII. Het was een drukke dag geweest en de kopiëerpers had het met vele belangrijke stukken zwaar te verant woorden gehad, waarvoor Jacob zich erg had moeten inspannen om ze in elkaar te zetten. Hij was tot lang na kantoortijd bezig geweest met het opmaken van een ingewikkeld huishuur-contract dat onderteekend moest worden door den militairen dok ter en den ontvanger, die er beiden geduldig op zaten te wachten, de eerste, de huurder, af en toe moppe rende, daar hij den huurprijs te boog vond, en de ander de eigenaar, die in stille vergenoegdheid zat te knik ken en te glimlachen, leunende op den knop van zijn

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1889 | | pagina 1