beschikking, dd. 14/16 Maart 1888, waarbij dat Collegie verklaarde geene
vrijheid te vindenom aan de Provinciale Staten een voorstel te doen om
aan de ondergeteekenden eene provinciale subsidie te verleenen tot zoodanig
bedrag, als door ons wordt noodig geacht.
Naar aanleiding van die beschikking hebben de ondergeteekenden ge
meend, zich te mogen wenden tot de Provinciale Staten.
Het zoude evenwel weinig eerbied verraden hebben voor het Collegie
van Gedeputeerdenindien niet de ondergeteekenden getracht hadden, om
middelen te vinden om aan de bezwaren van Heeren Gedeputeerden, die ge
durende de onderhandelingen ter hunner kennisse gekomen zijntegemoet
te komen.
Zij vleijen zich, den tijd sedert die beschikking verloopenniet onge
bruikt te hebben laten voorbijgaan zoodat zij de hoop koesteren mogen voor
hun tegenwoordig verzoekschrift aan de Staten der Provincie, den steun van
uw uitvoerend Collegie te mogen vinden.
Volgens de raming van den Heer Evers, welke hierbij wordt overge
legd zal de bouw van den lokaal-spoorweg een kapitaal vorderen van
879000,—.
Het schijnt evenwel noodzakelijk om den weg zoodanig interichten
dat die kan worden bereden met gewoon materieelen zulks met het oog op
exploitatie van den weg door de Holl. IJzeren Spoorweg-Maatschappij en de
mogelijkheid om zonder overlading te Hoorn of te Alkmaar, geladene goederen
wagens van en naar de aansluitende lijnen te kunnen vervoeren.
Daartoe zullen in den weg geene bochten mogen voorkomen met min
der straal dan 500 M., en zullen de kunstwerken moeten worden verzwaard.
Daartoe is eene meerdere uitgave noodig van elf duizend gulden zoo
dat de lijn zal kosten 890,000,
De Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij heeft zich bereid ver
klaard deze lijn te exploiteeren en te onderhouden.
Teneinde eene goede aansluiting aan de beide eindpunten te verzekeren
zal de exploitatie moeten geschieden met zes treinen dagelijks in iedere richting.
De kosten van onderhoud en de stortingen in de verschillende fondsen
zijn berekend op denzelfden grondslag als waarop de Maatschappij de kosten
van onderhoud berekent van de Staatsspoorwegen onder haar beheer.
De Holl. IJzeren Spoorweg-Maatschappij zal voor exploitatie en onder
houd jaarlijks ontvangen 45,000,—.
De te vormen vennootschap zal bovendien hebben te voorzien in eene
jaarlijksche uitgave van 36,000,ter bestrijding van de renten van het
kapitaalde kosten van beheer der te vormen vennootschap en van alle uit
gaven aan een dergelijke onderneming verbondendie niet direct begrepen
zijn onder de raming van den ingenieur.
Aan de ondergeteekenden is eene subsidie van ƒ40,000,— toegezegd
door de gemeente Alkmaaronder de uitdrukkelijke voorwaardedat op 1
Juli 1890 de tot standkoming der zaak naar het oordeel en ten genoege van
Burgemeester en Wethouders verzekerd zij.
Bij de raming van het genoemde cijfer van 36,000,— is op de bijdrage
van de gemeente Alkmaar gerekend.
Door deze bijdrage van Alkmaar zijn de ondergeteekenden in staat ge
steld om hunne aanvrage aan de provincie te beperken tot een cijferdat
anders buiten verhouding zoude staan tot de risico'sdie zij op zich nemen.
De jaarlijksche uitgavendie ten laste der te vormen vennootschap zul
len komen, bedragen mitsdien 45,000,36,000,81,000,
In geval de opbrengst dit cijfer overtreftzal dit meerdere tusschen de
exploitante en de vennootschap, eigenaresse van de lijn, worden verdeeld in
gelijke deelen.
De door de ondergeteekenden ontworpen en naar hun bescheiden oordeel
voor de provincie noodzakelijke verbindingkan mitsdien tot stand komen
indien zij kunnen beschikken over eene jaarlijksche bruto-opbrengstvan 81000,-
Is nu de Provincie genegen die opbrengst te guarandeeren
De ondergeteekenden zijn bereid daarop dadelijk te laten volgen en
mits die guarantie nimmer liet bedrag van f 30,(MM),per jaar overtreffe.
De ondergeteekenden nemen daarmede voor hunne rekening en risicodat de
ontworpene lijn onmiddellijk en van den eersten dag af aan de aan de Holl.
IJzeren Spoorweg-Maatsch. uit te keeren som van 45,000,opbrengen zal.
Welke opoffering zal eene dergelijke guarantie van de Provincie
vorderen
De lengte van den ontworpen lokaal-spoorweg is 22 kilometer. Eene
jaarlijksche opbrengst van ƒ81000,— staat dus gelijk met eene opbrengst van
ƒ3686,36 per jaar kilometer.
Ter vergelijking raadplege men de volgende cijfers, ontleend aan de
Verslagen der Holl. IJzeren Spoorweg-Maatschappij.
Baanvak.
HelderAlkmaar
AlkmaarUitgeest
ZaandamHoorn
HoornEnkhuizen
Opbrengst per jaar - kilometer.
in 1886.
4635 82
8207,13
5724,19
3115,74
1887.
4773 47
8591,83
6753,14
3749,66
1888.
4803 53
8514 42
6808,74
3525,48
Alle deze opbrengsten overtreffen de gevraagde guarantie met uitzon
dering van de opbrengst van het baanvak HoornEnkhuizen in de beide
jaren 1886 en 1888 zoodat indien men met de ondergeteekenden van oordeel
is, dat de opbrengst van den ontworpen lokaal-spoorweg niet minder zal zijn,
dan die der aangrenzende spoorweglijnen de gevraagde guarantie aan de Pro
vincie geene of althans eene uiterst geringe opoffering zal kosten.
Tegen deze becijfering is alleen aan te voeren dat de ontworpene lijn
een lokaal-spoorweg zal zijnen dus de vergelijking met de aangrenzende
baanvakken van den Staats-spoorweg niet geheel opgaat.
De ondergeteekenden zien niet wel in, waarom een lokaal-spoorweg ge
bouwd op de wijze, als die tusschen Hoorn en Alkmaar thans is ontworpen,
en mitsdien bruikbaar voor het gewone spoorweg-materieelnoodwendig min
der zal moeten opbrengen dan een gewone spoorweg. Zij zijn echter bereid
ook dit bezwaar onder de oogen te zien,
De opbrengsten van het baanvak Hoorn-Enkhuizen kunnen aldus wor
den verdeeld
Jaar 1888, lokaal verkeer 1085.67 per jaar - kilometer,
rechtstreeksch verkeer 1456.89
transiet verkeer 982.92
te zamen 3525.48
Aannemende nu de meest ongunstige veronderstelling namelijk dat er
op de lijn AlkmaarHoorn als lokaal-spoorweg in het geheel geen transiet-
verkeer zal zijn, dan zal de opbrengst op 1085,67 -f 1456,89 2542,56 ge
raamd moeten worden. Dus over de geheele lijn 22 X 2542,56 f 55936,32
zoodat de guarantie in dat geval van de Provincie eene jaarlijksche uitgave
zal vorderen van 81,000. 55936,32 ƒ25063,68.
De ondergeteekenden wijzen er op, dat deze veronderstelling wel de
meest ongunstige is, die zich denken laat. Niet alleen heeft het baanvak
HoornEnkhuizen de geringste opbrengst per kilometer van alle door de
Holl. Spoorweg-Maatschappij geëxploiteerde baanvakken (behalve Amersfoort
Kesteren) maar deze lijn verkeert ook ten aanzien van het lokaal-verkeer in
buitengewoon ongunstigen toestand. De weg loopt paralel met den straatweg
door de Streek, waarover een paardentram loopt, die uit dien lokaaldienst
belangrijke opbrengsten heeft, en aan den spoorweg onttrekt.
Wij meenen op deze gronden te moeten aannemendat een cijfer van
25063,68 het maximum aanwijst, dat onder de meest ongunstige omstandig
heden in eenig jaar door de Provincie zal moeten worden betaald.
Uit den aard der zaak zal die uitkeering jaarlijks verminderentenge
volge van de gewone toename van het verkeer, die aan alle spoorwegen, zij
het dan ook niet in gelijke mate ten goede komt.
Het is niet te ontkennen dat de provinciale regeering in Noordholland
zich belangrijke opofferingen voor het verkeerswezen heeft getroost.
De haven van Zaandam, de verbetering van den waterweg naar Edam,
de subsidie toegestaan aan den lokaal-spoorweg HoornMedemblik mogen
worden aangehaald als zoovele bewijzen dat de Staten der Provincie het pro
vinciaal belang in ruimen zin opvatten en zich, waar het de uitvoering van
nuttige werken geldtniet laten weerhouden door de bedenkingdat ieder
openbaar werk van provinciaal belang altijd in engeren en beperkteren zin
een werk is van lokaal belang waarbij niet alle deelen der provincie juist
even groot interest hebben.
De ondergeieekenden vreezen geen tegenspraak indien zij de tot stand
koming van eene bruikbare communicatie van het Oosten naar het Westen der
Provincie, getrokken ongeveer in het midden van Noordholland en verbin
dende twee der voornaamste steden een dringend provinciaal belang noemen.
Tevens meenen zij dat het vast staatdat zonder hulp der Provincie
zoodanige weg nooit tot stand kan komen. Immers de bestaande wegen zijn
ongeschikt voor eene goedkoopere verbinding per stoomtram, en de hooge waarde
van den grond veroorzaakt hooge kosten van onteigening.
Na een onderzoek van meerdere jaren na ernstige overweging van alle
geopperde bezwaren aarzelen de ondergeteekenden niet hunne overtuiging uit
te sprekendat de noodzakelijke verbinding niet tot stand kan komen op min
der bezwarende voorwaarden dan thans worden gesteld.
De Staten der Provincie mogen nu beslissen of de hun toevertrouwde
belangen vorderen dat dit verzoek om guarantie eener bruto-opbrengst behoort
te worden toegestaan, dan wel verworpen.
De ondergeteekenden zijn bereid zich te onderwerpen aan alle zoodanige
voorwaarden en bepalingen als door de Staten zullen worden gesteld tot het
verkrijgen van waarborgendat de weg op de voorgestelde wijze zal worden
gebouwdonderhouden en geëxploiteerdverandering in de cijfers der ge
vraagde guarantie zoude echter met afwijzing van hun verzoek gelijk staan,
omdat zijalleen op deze wijze de beschikking hebben over het benoodigde
kapitaal tegen den lagen rentevoetdie zij bij hunne berekeningen hebben
nomen.
Om deze redenen verzoeken de ondergeteekenden CORNELLS BOSMAN
zoutzieder te Alkmaar, en Mr. ABRI ANUS PETRUS BE LANGE, advocaat
aldaar dat het den Provincialen Staten van Noordholland behage te besluiten
aan en ten behoeve van den door adressanten ontworpen lokaal-spoorweg
AlkmaarHoorn te guarandeeren eene bruto-opbrengstvan ƒ81,000,een
en tachtig duizend gulden per jaar, zulks met dien verstande, dat de Pro
vincie ter zake van deze guarantienooit en onder geene omstandigheden
meer zal hebben te betalen dan ƒ36,000,zes en dertig duizend gulden-
per jaaren verder onder zoodanige voorwaarden en bepalingenals de Staten
in overleg met de ondergeteekenden zullen vaststellen en zij aan hunne gua
rantie zullen meenen te moeten verbinden.
Alkmaar, October 1889.
C. BOSMAN.
A. P. BE LANGE.
Stoomdr. Herms. Coster Zoon Alkmaar.
r