De Drins Hendrik-Stichting
te Egmond aan Zee.
de beraadslagingen werd eebter met 38 tegen 32 stem
men een beslissing genomen, geheel afwijkende van het
geen bij do vorige behandeling van do uitzonderings
wetten, als verbindend voor de toekomst, was aangenomen.
Hierdoor zijn wij landbouwers belast, om weder voor
de twee komende jaren, de algemeen veroordeelde wik-
en weegloonen naar het oude tarief te betalen.
Zou nu in de omstandigheid, dat wij voor eene billijke
tegemoetkoming aan onze grieven weinig meer te hopen
hebben, geen aanleiding bestaan, zelf naar middelen om
te zien, in dezen toestand verbetering to brengen Zijn
wij daarvoor wel zoo machteloosals men in de steden
gelooft? Hoe dan ook! In ieder geval moeten wij alles
aanwenden, om voor onze kaasboeren een billijken toestand
te verkrijgen. Voortdurend moeten wij blijven protesteeren
en opponeeren tegen eene exploitatie onzer zuivelnjver-
heid als met de heffing der bestaande wik- en weeg
loonen geschiedt.
Om te beginnen, geef ik der afdeeling in overweging,
zich met eenige landbouwers te verstaan om hun kaas,
die voor de alkmaarsche markt is bestemd, in de waag
te Wieringerwaard te doen wegen verder zich in be
trekking te stellen met eenige heeren kaaskoopers en te
onderzoeken of zij eventueel bereid zullen zijn, de kaas
hij aankoop op de markt te Alkmaar te accepteoren in
wicht, als op het door den verkooper vertoonde waagceel
is aangegeven. Wij zullen dan voorloopig eens kunnen
nagaan, in hoeverre de beweringen van den heer van der
Kaay door Z.E. den minister van B. Z. bevestigd nl.
dat wij geheel vrijwillig van de waag gebruik maken en
te Alkmaar toch geen marktgeld wordt geheven, kunnen
steunen op de verhoudingen en het vrije verkeer op de
kaasmarkt aldaar.
Niet alle heeren kaaskoopors mogen bereid zijn, hier
mede met ons een proef te nemen toch zullen wel en
kelen, die geheel buiten de kwestie staan, loijaal genoeg
zijn, om ons do behulpzame hand te bieden.
De heer van der Kaay zegt in zijne rede dat land-
houwers zijn getart deze proef te nemenZ.WEd.G. heeft
het mij wel eens voorgesteld maar ik weigerde toen
omdat ik, voor de toekomst vertrouwen stellende in de
wetgevende macht, eene handeling als deze min gewenscht
vond, te meer daar ik in het algemeen de landbouwers
volkomen tevreden geloofde, wanneer ook maar langza
merhand aan hunne grieven word tegemoet gekomen.
De heer Brands is gaarne bereid, do proef te nemen.
Hij vraagt echter, hoe de kaas naar de schuit te krijgen
wel heeft de heer v. d. Kaay beweerd dat de dragers
hiertoe tegen betaling verplicht zijndoch hij vreest
dat er nog al wat tijd mede zal heengaaneer men
geholpen wordt.
Ook de heer J. Bakker Jr. oppert bezwaren.
De heer V. Bakker daarentegen ondersteunt hot denk
beeld van den voorzitter, hij meont dat het geen bezwaar
zal oploveren, eenige kooplieden te vinden, die ons willen
helpen spreker wenscht, dat het bestuur zich in ver
binding zal stellen met eenige zusterafdeelingen, zoomede
met den Bond van kaasfabrieken, om alsdan gezamenlijk
op te treden.
De secretaris, de heer W. Teengs, heeft met genoegen
gezien, dat deze zaak hier ter sprake is gebracht; het is
algemeen bekendhoeveel moeite de Vereeniging tot
ontwikkeling van den landbouw in Hollands Noorder
kwartier zich voor de wik- en weegloonen heeft gegeven;
weliswaar is alles wat zij de laatste dagen heeft gedaan,
vruchteloos geweest, doch aan deze Vereeniging hebben
wij het zeker in geen geringe mate te danken, dat steeds
het oog is gevestigd op het onbillijke en onhoudbare der
heffing. Bij de laatste verkiezing is duidelijk gebleken,
dat een groot deel der kiezers in dit district in den
hoer van der Kaay niet zag den vertegenwoordiger van
het platte land; de heer van der Kaay heeft nu weder
bewezen dat men toen niet heeft misgezien. Spreker
wil niets afdingen op do groote bekwaamheid van den
heor van der Kaay doch vertrouwtdat bij eene vol
gende verkiezing do landelijke bevolking in dit district
als één man zal opstaan, om te trachten, iemand af te
vaardigendoor wien de belangen van den landbouw
meer naar behooren worden behartigd.
i
s in één woord het staat aan ons deugdzaam te zijn
want genot, zoo begrepen, is deugd. 177.
Gonot en deugd zijn gevolgen van veredeling. Deze
wordt bevorderd door kennis. Kennis is grootendeols een
gevolg van gebruikt denkvermogen. 858.
De zeer noodzakelijke huishoudelijkheid met onze
geestvermogens moet zich voor een groot deel openbaron
in onthouding. Tot vrije studio is gewis noodig dat
we ons verstand niet verdooven door geloof. Evenmin
door sterken drankdoor onmatigheiddoor slavernij
onder de zinnen, door ounatuurlijken strijd tegen gepaste
aanspraken dor zinnelijkheid, door toegeven in hartstocht,
door luiheid. We moeten ons doordringen van 't besef
dat begrijpen plicht isen 't berusten in het tegendeel
eene onzedelijke lafhartigheid. Elk mysterie is een vijand,
die do denkridder mensch uit don zadel behoort te ligten!
Of althans hij moet dit beproeven. We zijn geboren kam
pioenen voor duidelijkheid, voor eenvoud, voor harmonie
tnsschen daad on woordvoor waarheid
De lieve natuur zorgt er wel voor, dat er ten allen
tijde monstersreuzen en spoken te bestrijden blijven.
Elk verjaard wanbegrip laat vlokken na, die uitgewischt
moeten worden. Elke verklaarde verborgenheid baart
nieuw mysterie.
Bij t lezen van elke bladzijvan elke zinsnede in
't groote hoek dat van eeuwigheid tot eeuwigheid wordt
voorgeschreven door de feiten behooren wij gedurig ons
zelf de vraag voor te leggen die Filippus richtte tot
den kamerlingverstaat ge wat gij leest Meu be
hoort zich toe te leggen op juistheid van uitdrukking
en zoo dikwijls mogelijk zich tot taak te stellon iets te
verklaren aan anderen, of zich de vraag voor te legden
hoe zou ik antwoorden als iemand op zulke verklarino'
aandrong? 268a.
Alle studie vordert matigheid onthoudingeconomie
van verstand en hart en in zekeren zin ascetisme. De
zeer moeielijke taak van zielontleding kan niet worden
ten uitvoer gebrachtdoor iemand die zijn eigen ziel
wegwerpt, d. i. het gereedschap waarmee hij arbeiden
moet. Deze waarheid schijnt zeer eenvoudig en wordt
toch door de meesten niet begrepen. Men moet hen uit
drukkelijk bij herhaling verzekeren en dan nog vaak
to vergeefs, dat een dronken Jan Steen niet schilderen
De Voorzitter weerlegt de geopperde bezwaren van
de heeren Brands en Bakker. Kan men de kaas niet door
de dragers naar de schuit gebracht krijgen, dan zijn er
in Alkmaar wel lieden te vinden die dit voor billijke
vergoeding willen doen. Spreker vindt het treurig, dat
op een vergadering als deze dergelijke zaken moeten
worden besproken, te meer daar wij toch allen overtuigd
zijn, dat als centraalpunt van de landbouwnijverheid
Alkmaar eene schoone plaats zou kunnen innemen,
maar daarvoor moeten stad en land samenwerken en
niet de eene partij gebruik maken van de gelegenheid,
om van de andere zooveel mogelijk te profiteeren. Men
vergete, ook in Alkmaar niet, dat in onzen tijd van
centralisatie, de zuivelindustrie moer en ineer in handen
zal komen van groote en grooter wordende fabrieken en
waar tot op heden de waag met haar prerogatieven kon
steunen op do machteloosheid van den kleinen boer, zij
in de naaste toekomst in verrekening zal komen met
een goed aaneengesloten bond van belanghebbenden bij
onze zuivelindustrie.
Nadat nog door eenige heeren het woord was gevoerd,
werd met algemeene stemmen besloten het bestuur op
te dragen zich in verbinding te stellen met eenige heeren
kaaskoopers zoomede met de omliggende afdeelingsbe-
sturen. Niets meer te behandelen zijnde, sluit de voor
zitter de vergadering.
Den 14 zijn Jan Gelderman en J. Hendriks te
Koekaige, verdacht van den moord gepleegd te hebben
op G. Vulton aldaar, gevankelijk naar Assen overgebracht.
Dc gemeenteraad van Utrecht heeft den 16 beslo
ten het buizennet der gemeente-gasfabriek uit te brei
den, eene uitg'ave zullende vorderen van ongeveer f 260.000
en een gedeelte van het Sterrenboschgelegen op
den noordelijken hoek van dat terrein, ter oppervlakte
van ongeveer 2610 vierk. ellen, niet meer voor den open
baren dieifst te bestemmenmaar kosteloos aan den
Staat af te staan ten einde daarop laboratoria te stichten
voor gezondheidsleer en anorganische scheikunde.
Den 17 is te AWSTEISBAM aan eene long
ontsteking overleden de heer mr. S. Katz advocaat en
procureur en den 14 te Zutfen de heer S. A. Schoe-
vers commissaris van politie aldaar.
Den 17, toen te AKSTEBBAH nog 51 tele
graaf beamten en 14 bestellers ziek waren is bepaald dat
den 20 het bijkantoor der Rijkstelegraaf op de Rozen
gracht weer geopend en de doorloopende dagdienst van
het bijkantoor op de Houtmankade hersteld zal worden.
De Paard etram 19 O O lt IV - K A' li U U 1XIIJU ver
voerde in Dec. 1889 10207 reizigers. Opbrengst 1862.79|.
De heeren P. M Balen te M®©5iIV en A. M.
P. G. Brinkerink te BERKHOUT zijn den 14 geslaagd
voor het surnumerairs-examen gedeelte A, bij de Maat
schappij tot exploitatie van Staatsspoorwegen.
De Indische regeering heeft voor het jaar 1890
de uitzending gevraagd van 1800 man suppletietroepen
voor Oost-Indie en 85 man voor West-Indie, namelijk
43 man voor Suriname en 42 voor Curasao. Naar
aanleiding van de ongunstige uitkomsten der koloniale
werving in 1889 heeft de minister van oorlog aan
de plaatselijke en garnizoens-commandanten een schrij
ven gerichtwaarin de belangen dier werving bij
vernieuwing en met den raeesten nadruk aanbevolen
worden. Volgens hem is één dier middelen gelegen in
het op goed zichtbare wijze doen aanplakken, ter plaatse
waar zulks te doen gebruikelijk is, van de zoogenaamde
blauwe biljetten bevattende de voorwaarden tot dienst
neming bij het indische leger.
Verder verdient het aanbeveling, omtrent die voor
waarden van tijd tot tijd berichten te doen opnemen in
plaatselijks advertentiebladen welke in grooten getale
kosteloos worden verspreid.
Ter wille van het goede doel en den plicht, op elk
Nederlander rustende, die ons van der jeugd af aan werd
ingeprenttoen ons reeds geleerd werddat de wei
konen dat een kunstenaar, die voortbracht wat hij
voortbracht, met inspanning moet gewerkt hebben.
Arbeid nu is t meest doorslaand blijk van moraliteit. Wie
dit niet inziet, heeft te weinig gewerkt en staat dus
zekerlijk niet zeer hoog.
Altijd zouden wij goed zoekend in onze hersens een
ongezonde plek vinden. Men kan er zeker van zijn, dat
zoo n fout in ons organisme heerschzuchtig is. Het is
onze^ plicht haar te leeren kennen en ons tegen over-
woldiging to verzetten. De hulp van God is hiertoe
noodig. Zonder Hem zijn wij nietsweten wij niets
kunnen wij niets Die god heet logosdo Rede. Hij
is wijs, goed, eeuwig, almachtig, trouw. Hij is de
waarheid. Hoe dienen wj hem Door hemd. i.
de waarheid te zoeken. Hoe beleedigen wj hem Door
waarheid te versmaden. Door 't bederven der middelen
die ons gegeven zijnom de waarheid te benaderen.
Welke ritus is de geschiktste om dezen godsdienstigen
zin levendig te houden Denkon overdenken rede
neeren. Wie redeneert dient de rede en de rede zal u
vrijmaken. Als onderwerp van denken kieze men
eenvoudige grondwaarheden. In majesteit van symme
trische logiek staan ze op gelijken trap met de* meest
ingewikkelde vraagstukken die allen en altijd uit zulko
eenvoudige gegevens zijn saamgesteld. De gnoompjes had
den gelijk 2 maal 2 is 4. Wie zich schrap zet, het geloof
hieraan en de toepassing daarvan op alles wat bestaat in
het oog te houden, kan niet verloren gaan. Waarde
lezer, als ge bedroefd zijt, angstig voor 't afnemen
uwer zedelijke krachtals ge gebukt gaat onder zorgen
denkEn kunt ge 't nietleer denken. Kies ter oefe
ning onderwerpen die op de meest in 't oog vallende
wijze, de macht der logiek openbaren; de verhouding
vau cijfers en ljnen de elementaire Catechismus van
het zijn. Dwing u zelf tot de stiptheid van het 2 maal 2
en gij zult weldra erkennen dat God zich niet onbe
tuigd laat aan wie hem dienen in geest en in waarheid
(Zaaier 73.)
Wie to veel wil, bereikt niets, wordt er gezegd. Dit
is onjuist. Dat willen zelf is een iets en 't veraehte-
lijkste niet. Ons leven is te kort om op alles te letten,
zegt men. Ons leven is te kort om alles te verwaar-
loozen, is mijn antwoord. Juist de aanhoudende pogingen
vaart van ons kleine Nederland ten nauwste samen
hangt met den bloei der zeevaartplaatsen wj het vol
gende op verzoek van den directeur.
Herinnert ge u noglezershoe reeds als jongens
ons_ de verhalen van koenedappere zeeheldenvan
schipbreuken en lotgevallen van zeelieden boeien kon
den, heel mooi, niet waar Ja heel mooi in een boek,
waarvan bovendien de schr jver nog onze phantasie wist
te prikkelenM aar hebt ge als buiten de stormen gieren
en de wolken daarheen stuiven en gj binnenbljft bij
den gezelligen disch in een warm vertrek ook dan wel
eens gedachtaan hen die in de diepste diepten van
den Oceaan hun graf vondengedacht aan de kreten
van wanhoop en vertwijfeling van hen die in hangen
doodstrijd verre van allen, die hun lief zjn, zwevende
tusschen bange vrees en hoop uitziende in den vreesel jk
stikdonkeren nachtnaar reddingen wien iederen mi
nuut banger str jd hooger nood te wachten staat Maar
de stormen wakkeren aan de golven zwiepen hoog in
de luchthet nu ranke vaartuig, dat in onze oogen,
vastgemeerd liggendeen zeekasteel isdobbert als'
ware het een klomp, drjvende op onze binnenwateren,
bj harden wind.
Hebt gj er nimmer aan gedacht, hoevelen er ieder jaar
den dood vindenzonder dat hun zelfs de voor den zee
man plechtige eer wordt bewezen dat zijn Ijk om den
grooten mast gedragen wordt en dan na het een, twee,
drie^in Gods naam een rustplaats kr jgt
Niet allen, o neen de meerderheid wordt doorGodsVader-
hand bewaard, en sommigen worden oud, zelfs zeer oud,
85 jaar is geen zeldzaamheidmaar danals hij oud
en stram geworden is als zjn haar grijsde rng gebo
gen en de handen vereeld zjn ja dan komt gij
hem te^ hulpliefdadigen in Nederland. Het Asyl voor
behoeftige oude zeelieden tot welks oprichting een der
beminde zonen van 't Oranjehuis het initiatief nam bj
zjn leven, hebt gj Hem ter eere hun ten zegen opge
richt. Zie daar staat het in gindsche duinen, aan Eg-
inonds strandenwaar de zeeman kan uitrusten dank
baar z jn hart opheffen kan tot Hem die zoo wonder-
1 jk wist te bewaren maar de handen nu ook niet van
hem aftrektmaar in een veilige haven deed ankeren.
Daar staat z j, de Prins Hendrik-Stichting, waar reeds
80 van die oude zeerobben gehuisvest zijn, maar waar
nog velen met verwachting naar staren om er ook van
don zegen te genieten. Zij toch ondervonden een gelijk
lot, hadden een even kommervol bestaan dan dezen.
Zouden wij beter aanmoediging kunnen vinden voor
hen, die zich aan de zee en haar gevaren gaan bloot
stellen dan hnn eenen steun te verzekeren als zj oud
zullen geworden zijn
Of de behoefte wel zoo groot is? Sedert 1880 word
zij driemaal vergroot, in evenredigheid van de middelen
die ten dienste stondenmaar haar bestaan vindt zj
uit giften en bjdragen.
Het bestuur wenscht ook nu uitvoering aan haar
programma te gevenwaarbij voorop staathulp te
bieden aan hen, die wachten of er ook mogeljk door
stei fgeval eene vacature komt, wier getal aanzienljk is.
Wie het daarbj steunt zal zich zjn offer niet beklagen.
Op eene eigenaardige wijze werd ditmaal die steun
gevraagd in den <rorm eener plaatvoorstellende een
der verpleegdendie voor zjn oude makkers vraagt
door te zeggen »Och m'n ouwe maats zouden er ook
zoo gaarne in willen", welke plaat gratis werd verspreid
en op aanvraag gaarne wordt toegezonden.
Moge de hoed, die hj in de hand houdt, overvloeien
van uwe milde giften, die door het bestuur dankbaar
worden aangenomen
De directeur der stichting, de heer G. E. A van
Hall brengt hartelijk dank voor de giften en bjdragen,
die hij door de vriendelijke tusschenkomst van den heer
W. F. G. L. Gouwe, te Alkmaar, reeds voor de stichting
mocht ontvangen.
om t verband tusschen alles en alles te vatten zjn
noodig om iets van de onderdeelen te doen begrijpen.
Zedelijke en verstandelijke ontwikkeling, identisch met
arbeidgenot en deugd is gevolg en belooning van
aanhoudende kritische vergelijking der feitendie de
natuur ons te aanschouwen geeft. Wie den blik van
dat schouwspel afwendt, die punten van vergelijking
geen aandacht waard keurt en alzoo de harmonische ont
wikkeling zijner gaven veronachtzaamt, krimpt in tot
een diertot een machinetot een zaak.
De steen ligt. Dat is alles wat- i kan Zijn s/?eciali-
teit We willen meer zijn dan zoo'n steen
Het rad draait. Het kan niet anders Zijn specialiteit,
We willen meer zijn dan 't werktuig, dat zich zoo dom
eentonig beweegt.
De plant groeit, bloeit, verdort en sterft zouder genot,
leed of besof. Haar specialiteitWe willen meer zijn
dan zoo'n plant.
De koe eet grasherkauwt eet weer gras en her
kauwt tot ze geslacht wordt. Dat is haar specialiteit.
Excelsior excelsiorDe roeping van den mensch is
mensch te zijn. (Special. 210.)
En vraagt ge wie het meest invloed behoort to heb
ben t Wéldie 't verdient. Maar wie verdient
het? Wie 't meest ontwikkeld is als mensch. 181.
Op dan gj weinigen die nog niet geheel zijt ver-
leugend
Op giji Gie nog uw hart voelt kloppen voor het goede
Op op gijdie nog niet hebt verleerd te gloeien
van verontwaardiging bij 't aanzien van het booze
Gij mannen, gij vrouwen, gij jongelingen, gij meisjes
gij zjt menschen.
Men zegt u dat ge 't niet zjt. Men behandelt u alsof
ge 't niet waart. Men dwingt u het niet te zjn.
Maar ik zeg n; gij zijt menschen. Op u rust men-
schenplicht
Die plicht schrijft voor: streven naar waarheid!
En overal heerscht leugen.
Op dan! Ten strijde tegen de leugen! Op, ten strijde!
Op, ter overwinning! (Vrije arbeid. 131.)
Stoomdr. Herms. Coster ZoonAlkmaar.