No. 18*.
Twee en Negentigste Jaargang.
1890
TWEEDE B31.AD.
ZONDAG 9 FEBRUARI.
AMSTERMMSOHË BE IE VEN.
i n ii e n i a n d.
ALKIAARSCHE COURANT.
VII.
De influenza is gelukkig aan het afnemen in de hoofd
stad. Een waar slachtveld heeft zij daar aangericht en
zelfs nu nog i3 de sterfte zeer aanzienlijk Op de straten
is de invloed der ziekte nog duidelijk waar te nemen
vooral des avonds zijn vele buurten, die anders tamelijk
druk zijn, als uitgestorven. De Kalverstraat, die op de
Amsterdammers steeds zulk een groote aantrekkingskracht
uitoefentis tegenwoordig stiller dan in het hartje van
den zomer wanneer alleswat het maar even betalen
kan, naar buiten vlucht om daar in bosschen en velden
de zuivere lucht in te ademen die de longen hier zoo
zelden te genieten krijgen. De winkeliers klagen steen
en been, want het aantal vreemdelingen is buitengewoon
gering en vele stadgenooten wagen zich niet buitenshuis,
wanneer zulks niet dringend noodzakelijk is. Dat toch
is niet het minst onaangename van die griep dat zij
haar prooi, na dien eenmaal losgelaten te hebben, weder
aanpakt, zoodra zij de gelegenheid daartoe gunstig acht.
Loomheid in de beenen hoofdpijn en onlekkerheid zijn
tegenwoordig dan ook zoo algemeen dat de omstanders
er bijna geen notitie meer van nemen. Gelukkig denkt
het hoofd der politie hier ter stede daarover anders.
Tegenwoordig krijgen namelijk de agenten, die 's avonds
om 10 uur op straat gaan om daar 4 uren te surveil-
leeren, een kop bouillon, van tabletten getrokken. Dat
hebben zij waarlijk ook wel noodig, want weer en wind
leggen het nu meer dan ooit op hun verzwakt lichaams
gestel toe en maar al te vaak moeten zij hunne krachten
inspannen om huu plicht, die hun dikwijls zoo moeilijk
wordt ganaaktte volbrengen
Ja dat baantje van politie-agent is in de hoofdstad
een der moeilijkste posten. Het volk is, tenzij bij hooge
uitzonderingsteeds op de hand der gearresteerden en
doet al het mogelijke om de agenten, die de hun gege
ven voorschriften ten uitvoer brengen te bemoeilijken.
Daarover is al veel hartigs gezegddoch ik geloof niet
dat daardoor eenige verbetering zal verkregen worden.
Dat verzet ligt namelijk, naar mijne bescheiden meening,
min of meer in don aard der meeste menschen en hoe
geringer de beschaving is des te krachtiger komt dat
tot uiting. Stelt u voor, dat daar een man langs den
publieken weg gaatwiens onzekere gang maar al te
duidelijk bewijstdat hij te veel aan Bacchus heeft ge
offerd. Twee drie of meer politie-agenten schieten op
den overtreder der drankwet toe en beduiden hem, dat
hij mee naar het bureau moet. Daarin heeft de beschon-
kene natuurlijk weinig lusten zijn door drank geprik
keld gemoed komt daartegen nog meer in protest dan
dit anders reeds het geval zou zijn. Maar al zijn tegen
spartelen helpt niets een tweetal forsche handen omvat
zijn linkerarm een andere agent grijpt hem bij den
rechterarm en dan gaat het voorwaarts met versnelden
pas. De agenten doen niets anders dan hetgeen hunne
superieuren hun hebben voorgeschreven, maar de aanblik
van twee sterke mannen die één dronken man weg
voeren heeft iets weerzinwekkends en doet bij ons het
gevoel ontwaken uit den jongenstijd, toen wij het nooit
zouden duldenals twee onzer een ander tegelijk
aanvielen. De ontwikkeling brengt die stem echter
tot zwijgen en houdt ons voordat er orde in de
maatschappij dient te zijn en dat de politie flink
moet optreden om haar prestige niet te verliezen
doch zoo denkt niet menig man uit het volkdie niet
geleerd heeft aan eerste opwellingen weerstand te bieden.
Hij ziet een makker in noodmisschien weet hij zelfs
bij ondervindingwat het zeggen wil .opgebracht" te
worden en weldra helpt hij trouw mede om het den
agenten lastig te maken. En gelukt het aan de steeds
aangroeiende bende om den gearresteerde te bevrijden
dan heeft zij het gevoel als had zij een heldendaad
verlicht. Komen er echter omstandighedenwaarin de
vertegenwoordigers dierzelfde verblinde menigte den
sterken arm van noode hebben omdat zij zelf niet in
staat zijn zich recht te verschaffen dan roepen zij het
hardst om de politie en heffeu luide klachten aan
wanneer deze eenige consideratie gebruikt voor hunne
slachtoffers.
Wat het amsterdamsche politiecorps echter bitter
grieven moet is dat er in den gemeenteraad zoo nu en
dan ernstige klachten omtrent hon worden ingebracht.
Dat is namelijk een der stokpaardjes van de zooge
naamde .radicale" partijdiegelijk mijne lezers wel
zullen wetensinds eenigen tijd enkele zetels in den
gemeenteraad veroverd heeft. De voornaamste woord
voerder daarvande heer Gerritsenmaakt nu eens
aanmerking op de onbeschoftheid der agenten, dau weder
beschuldigt hij den commissaris Steeukamp dat hij zijne
ondergeschikten zulk een slecht voorbeeld geeft in gema
nierdheid en zoo is er telkens wat. Of hierbij echter
niet een weinig vooringenomenheid in het spel is, vraag
ik met vele Amsterdammers. Ik voor mij kan niet
anders dan met waardeering spreken over het amster
damsche politiepersoneel. De agentenaldus is mijne
ondervindingzijn bij eene beleefde behandeling steeds
voorkomend en bereidwillig; dat zij niet overalom-
tegenwoordig zijn en dat menigeenvooral onder de
straatbengels de gelegenheid van hunne afwezigheid
gretig gebruikt om ongeoorloofde dingen uit te voeren
kan men hun toch waarlijk niet als een verwijt toe
rekenen. Het zal wel waar zijn, dat zij somtijds wat
hardhandig te werk gaandoch men moet ook maar
niet vragen hoe bet publiek het er soms naar maakt
en mag niet vergeten dat de ondervinding leertdat
flink optreden gewoonlijk meer uitwerkt dau goede
woorden. De menschen, die zich nu eenmaal verbeelden,
dat zij alles mogen doen moeten van tijd tot tijd maar
eens ondervinden dat er nog een hoogere macht is
en zij niet het recht hebben om anderen met hun erger
lijk gedrag lastig te vallen.
Nu ik zooeven de radicale partij noemde mag ik de
jongste verkiezing voor den gemeenteraad niet met stil
zwijgen voorbijgaan. Bij de periodieke aftreding van
raadsleden in het afgeloopen jaar is het namelijk aan
de tegenstanders van het toenmalige Dagelijksch Bestuur
gelukteen tweetal wethouders te doen vallen en daar
de radicale kiesvereeniging «Amsterdam" zich aan het
hoofd dezer beweging gesteld had begonnen velen te
denken, dat de macht der kiesvereeniging „Burgerplicht",
wier candidaten sinds vole jaren gewoon waren te zege
vieren, had moeten wijken voor die harer jongere zuster.
Men moet daarbij evenwel weten dat de radicalen, die
meereudeels door het jongere Amsterdamsche geslacht
worden gevormd een eigenaardige politiek in de wereld
hadden gebracht en wel die der zoogenaamde .propor-
tioneele vertegenwoodiging." Met verlokkende stem
wezen zij de antirevolutionairen en roomscben er op
dat het zoo onbillijk was dat deze slechts enkele afge
vaardigden in den raad bezaten hoewel hunno partij
toch vele leden telde. De vrienden van Dordt en Bome
liepen in den valwant zij vereenigden zich met de
radicalen en alsnu werden door de verbonden partijen
candidaten van anti-liberale richting gesteld met dien
verstande evenwel, dat één daarvan steeds radicaal was.
Daarna toog men lustig naar de stembus in het ver
trouwen door gemeenschappelijke inspanning wel te zullen
zegevieren De roomschen en anti-revolutionairen stemden
trouw den radicaaldoch de geestverwanten van dezen
vulden wel den naam van huu eigen candidaat op hun
stembriefje in maar niet dien van de met hon zoo
heterogene bondgenooten. Aldus kwam de uitverkorene
van .Amsterdam" met vlag en wimpel in den raad
terwijl de clericalen steeds in de minderheid bleven.
Uit den aard der zaak moest op die wijze tweespalt
ontstaan in het kamp der geallieerden en deze is dan
ook niet uitgebleven. Dinsdag 1.1. is nu iedere politieke
richting met haar eigen candidaat voor den dag gekomen,
met het gevolgdat de heer G. Vas Visser (liberaal)
1771, de heer Paul Strater (roomsch-katholiek) 1334,
de heer Hugo Muller (radicaal) 1146 en Mr. D. P D.
Eabius (Anti-Bevoiutionair) 603 stemmen op zich ver
eenigden. Voor de kiesvereeniging .Amsterdam" is deze
verpletterende nederlaag nog des te smadelijker omdat
ook verschillende liberalen waaronder zelfs de kiesver
eeniging Amstel's Burgerij", haar candidaat hebben
gestemd, terwijl bovendien voor den heer Muller nogal
eenige r'eclame is gemaakt Bij de herstemming tusschen
den liberalen en den roomschen candidaat zullen de
radicalen nu eene moeielijke keuze hebbenin principe
verschillen zij het minst met den heer Vas Visser, doch
het is zeer de vraag of zij dat zullen willen erkennen,
nu deze door het gehate .Burgerplicht" is geproclameerd.
Ja, dat Jong Amsterdam met zijne proportioneele
vertegenwoordiging had wel eens een lesje noodig en
dat kan niet anders dan heilzaam werken. Ik moet nog
met een enkel woord wijzen op de merkwaardige incon
sequentie die deze partij zoo nu en dan aan den dag
legt. Vóór eenigen tijd zijn namelijk de sociaal-demo
craten uit de vereeniging verwijderd men ijverde wel
voor vertegenwoordiging van alle partijenmaar met de
sociaal-democratische wilde men toch niet te doen hebben
Of men die meening ook toegedaan zou zijn geweest
als de vrienden van Fortuyn den radicalen evenveel
stemmen vermochten aan te brengen als de katholieken met
hunne bondgenooten? Dat zou nog te bezien hebben gestaan.
In een schets van een bekend journalist heb ik eens
gelezen dat chroniqueurs het recht hebben om in hunne
verslagen van den hak op den tak te springen en daarvan
wil ik deze keer gaarne eens gebruik maken. Zoo noodig
ik dan mijne lezers uit om thans den blik van Amster
dam's politiek leven af te wenden en dien vluchtig te
richten op eene der amsterdamsche industriën, waarvoor
Neerland's hoofdstad reeds in vroegere eeuwen zoo gun
stig bekend stond. Ik bedoel namelijk het diamantwer
kers-bedrijf. Sinds eenigen tijd verkeert dit vak in een
gedrukten toestand waardoor velen die anders hooge
loonen verdienen zonder werk zijn of althans een veel
lager inkomen hebben dan gewoonlijk. Gelukkig zijn
er echter teekeneo dat de crisis voorbij is Zoo word
Maandag j. I. een nieuwe eerste-klasse-diamantslijperij
toebehoorende aan den heer J. C. G. Kampfroth, geopend,
die 200 molens rijk iswelke nu reeds bijna alle ver
huurd zijn tegen f 0,50 per dag. Deze fabriek is gelegen
op een open terrein aan de Albert Cuypstraathoek
Buysdaelkade en een bezoek ten volle waard. Vooral
trof het mijdat op iedere verdieping zoo uitstekend
gezorgd is voor zindelijkheid en frischheid. Het gebouw
is in 6 maanden opgetrokken door de architecten gebr.
J. W. en G. W. Meijer die reeds 14 diamantslijperijen
bouwden. Do machines en stoomketels die een verwar-
mond oppervlak hebben van 50 vierkante meters zijn
door gebr. Stork te Hengeloo geleverd.
De schoone kunsten zijn ditmaal niet aan de beurt
gekomen. De vereerders van Wagner spitsen zich op het
aanstaande concert der Wagner-vereenigingwaar ver
schillende stukken van dezen zoo verschillend beoordeelden
toonkunstenaar zullen worden uitgevoerd. Overigens zijn
vele bezoekers van publieke vermakelijkheden nog
moeilijk te bewegen om hunne woningen des avonds te
verruilen voor een zaalwaar zij hunne gezondheid zoo
licht in de waagschaal stellen. Doch wacht maar de
tijd is waarschijnlijk niet verre meer dat iedereen zal
trachten het verzuimde in te halen.
kwartier nog slechts 15 over waren. De rest was spoorloos
verdwenen. Of onze kaas in den vreemde ook in den
smaak valt
De kiesvereeniging .Vrijheid" voor Langedijk
on St. Pankras hield den 5 te ZUIDSCHAR-
WOEDE, bij A. Kist, hare jaarlij ksche huishoudelijke
vergaderingwelke door slechts 43 van de ruim 120
leden werd bijgewoond. De aftredende bestuursleden
C. Opperdoes te Noordscharwoude en W. Stolp Pz., te
Broek op Langedijkwerden herkozen. In plaats van
den hoer H. van Twuijver, die als secretaris en bestuurslid
had bedanktwerd de heer D. O. van Dijkte Oud
karspel als lid van het bestuur gekozen terwijl den
heer T. J. Kuipers, te Broek op Langedijk, in eene
voorafgegane bestuursvergadering het secretariaat was
opgedragen. Daar onder de leden stemmen waren op
gegaan, om do vereeniging af te scheiden van de centrale
kiesvereeniging in het district Alkmaar en .Vrijheid"
te doen aansluiten aan den Bond van liberale kiesver-
eenigingen in dat districtgevestigd te Schagenzoo
was door het bestuur de bespreking van die zaak aan
de orde gesteld. Na ampele en breede besprekingen, waarin
met warmte de bestaande aansluiting aan do centrale
werd verdedigd en door anderen met evenveel vuur de
afscheiding daarvan en de aansluiting aan den Bond
werd bepleitstelde het bestuur voor, tot stemming over
te gaanen eerst te doen uitmaken of aansluiting ge-
wenscht werden zoo dit bevestigend mocht worden
beantwoorddan te beslissen tusschen Alkmaar en
Schagen. 41 Leden namen aan deze stemming deel
waarvan 24 zich verklaarden voor niet-aansluiting. De
kiesvereeniging .Vrijheid" zal dus voortaan bij verkie
zingen van leden voor de 2de Kamer in isolement hare
kracht moeten zoeken. Nadat nog de wenschelijkheid
was besprokenvoor dit seizoen een spreker uit te
noodigen om het een of ander politiek onderwerp te
besprekenwerd te 10 uren de vergadering door den
voorzitterden heer L. van de Vijzelte St. Pankras
gesloten.
De afdeeling AMSTERDAM van de Nederl.
Maatschappij voor tuinbouw en plantkunde heeft beslo
ten, van 13 tot 17 Nov. a.s. eene nationale chrysanthe
mum-tentoonstelling te houden, waarvoor ruim f 1000
aan medailles en prijzen wordt uitgeloofd. Het pograinma
zal uit 12 nummers bestaan.
Ter gelegenheid van de feestelijke herdenking door
den heer M. Kooger te ERSEM van diens vijfentwin
tigjarig jubilé als hoofd der school aldaar en zijn zilve
ren huwelijksfeest, kunnen wij ter aanvulling van ons
i bericht in ons vorig nummer nog melden dat achter
eenvolgens den schoolkinderenden ingezetenen der
gemeente en den oud-leerlingen door den jubilaris een
feest werd bereid, waarbij het telkens aan een gul onthaal
niet ontbrak.
Men meldt ons als eene bijzonderheid, dat, bij het
sluiten der Parijsche tentoonstelling van de ruim 100
stuks kazen van de inzonding van Hollands Noorder-
VEBGADEBING VAN DEN GEMEENTEBAAD
TE XIJPE
4 Februari.
Afwezig de heer A. Zijp.
1. Na opening der vergadering door den voorzitter,
lezing en goedkeuring der notulen van de vorige zitting,
wordt vastgesteld het kohier der hondenbelasting voor
dit jaar. tot een bedrag van 388.
2. Deelt de voorzitter mededatvolgens art. 46
dor gewijzigde wet op het lager onderwijs, schoolgeld
zou moeten worden gehevendoch dat het 3e lid
van dat artikel don gemeentebesturen nog vrijheid geeft,
ontheffing van die bepaling aan Z. M. den Koniug te
vragen dat het dagelijksch bestuur besloten heeft den
raad voor te stellen die ontheffing te vragen aange
zien sedert 1871 hier geen schoolgeld is geheven en invoer
van die belasting zeker niet is in het algemeen belang.
De heeren FrancisKaan en Paarlberg kunnen zich
hiermede zeer goed vereenigon zij meenen dat heffing
van schoolgeld veel ontevredenheid zou verwokken niet
bevorderlijk zou zijn aan het onderwijs en het te vroeg
verlaten der school daarvan het gevolg zou zijn, waarmede
ook de heer Kaan instemt, die echter betwijfelt, of eene
gunstige beschikking zal worden verkregen met het oog op
alhier de bestaande bijzondere school. De meerderheid is
echter met den heer Nobel van oordeeldat het be
proefd moet worden.
Het voorstelin stemming gebrachtwordt met alge-
meene stemmen aangenomeneven als het ontwerp-
adres dat daarna wordt voorgelezen.
3. Aan de orde is thans het voorstel-Kaan om bij
de bruggen langs de Groote Sloot en aan de Oudesluis
lantaarns te plaatsen om die bij donkere maan te branden.
De voorzitter deelt mede datvolgens opgaaf van de
betrokken burgemeesters, de kosten van iedere complete
lantaarn hebben bedragente Winkel f 26,50 en te
Wieringerwaard 17,80 de jaarlijksche onkosten op
beide plaatsen p. m. 7 per stuk en dat burgemeester
en wethouders van meening zijn, dat, zal de verlichting
iets helpen, er minstens 21 lantaarns in de gemeente
moeten komen.
De heer Nobel zegtdat in het voorstel-Kaan slechts
7 lantaarns zijn begrepen. De heer Kaan wijzigt zijn
voorstel in dien zindat er 9 lantaarns zouden
komen, u. 1 aan de Mennonitenbuurt, Zijpersluis, Bur
ger brug, St. Maartensbrug, Schagerbrug, Keinsmerbrug,
Vlab, Oudesluis en bij de school aan't Zand. Hij meent,
dat het op den weg der gemeente ligtom voor ver
lichting te zorgen.
Na verdere zeer uitvoerige discussie wordt bedoold
voorstel verworpen met 7 tegen 3 stemmen van de
heeren Kaan Nobel en den voorzitter.
4 Wordt medegedeeld, dat de begrooting der gemeente
door Ged. Staten is goedgekeurd, waarna de vergadering
gesloten wordt.