HERTHA.
Feuilleton.
Twee en Rfegentigste «Jaargang.
1890
VRIJDAG
4 JULI.
Amsterdamsche Brieven.
t
Van verschillende zijden wordt ons het
verlangen kenbaar gemaakt., dat de vie r
novellen tezamjea voor f 0,40, ook ver
krijgbaar zullen worden gesteld voor hen,
die niet als geabonneerde bekend staan
maar met anderen de courant medelezen.
Wij willen., zoolang de voorraad strekt,
gaarne aan dien wensck voldoen, Men ver
zoeke ilan 'den lezer, ten wieais name de
courant -staal., bij ons of bij den brieven
gaarder of boekhandelaar een exemjBaar
aan te tragen.
De ÜITftEFERS.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
ïaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden voor Alkmaar O,§0; franco door het
.geheeie rijk 1,
De 3 nnmmers 0,88.
COURANT
Prijs der gewone Ad vertent iën
Per regel 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
Telefoonnummer S3.
XVIII.
Geen dag gaat -er bijna voorbij, ef onze nieuwsbladen
bevatten allerlei berichten omtrent engelukkendie aan
werklieden hetzij in fabrieken of op straat., zijn over
komen en telkens als wij dan .daarbij lezenhoezeer
de arme kerels verminkt werden, hoe bij hunne opname
in het gasthuis vaak het afzetten van beenen of andere
lichaamsdeelen noodzakelijk bleekwaarbij de .dood niet
zelden de schoonste resultaten van den chirurg kwam
te niet doen krimpt tveler hart ineen. De liefdadigheid
wordt dan vaak ingeroepen om goed te maken, wat de
onachtzaamheid bedierfmaar al vindt deze velen tot
offers bereid zij kan toch het onherstelbaar verlies van
man ef vader of broeder niet geheel vergoeden. De
eenige .lichtstraal in den nacht van dergelijke onheilen
is dat ieder ongeluk «des te levendiger Moet beseffen
dat er middelen moeten gevonden worden om de .veilig
heid der,arbeiders tejj hunne werkzaamheden te vergrooten.
Bij het .humane streven, dat het laatste gedeelte der
19e eeu« kenmerkt en waarvan de arbeidersklasse al
vele schaone vruchten .heeft mogen plukkenkon het
niet anders, of dit pont moest hoe langer h&e meer der
overweging waard geacht worden. Hier opende zichten
•verrukkelijk arbeidsveld -voos- de werkmansvrienden van
de daad diewars van aille breedvoerige besprekingen
en ellenlange betoogen, hunne denkbeelden niet its schoons
woorden, doch in tastbare vormen trachten neer te leggen.
Menige schitterende zegepraal is in deze richting behaald,
waarvan de Tentoonstelling ttot bevordering van veilig
heid in fabrieken en werkplaateen, die op het oogenblik
in het Paleis voor Volksvlijt gehouden wordt, de beste
bewijzen oplevert.
Een vluchtig bezoek aan deze expositie geeft al dade
lijk aanleiding tot de opmerking, dat men het met den
naam der tentoonstelling niet al te nauw moet nemen
•en dat een niet onaanzienlijk gedeelte van het Paleis
UIT HET HOOGDUITSCH VAN E. ECKSTEIN.
38)
HOOFDSTUK XVII.
Graaf en gravin Gassier bewoonden in de aanzienlijkste
wijk van de hoofdstad een waar paleis zoowel wat de
grootte als de geheeie inrichting betrof. Het scheen wel,
alsof Marie zich ten volle schadeloos had willen stellen
voor de donkere gangen en zwaresombere muren van
het slot Gruthenau, want evenals Göllrode zich door
licht en lucht en door zijne weelderige menbeleering
onderscheidde van het slot harer voorvaderenzoo was
ook de woning in de stad geheel ingericht naar den
smaak van de jongelevenslustige eigenaresse. Alles
aan deze woning was massief en degelijkmaar zonder
eenige lompheidde kleuren waren frisch en levendig
zonder schel te zijn in één woordhet geheel was het
ideaal van eene schitterendearistocratische woning
bij welker inrichting men op geen enkele wijze aan
banden was gelegd door vragen van finantiëeleu aard.
De eenige aanmerking, die men zon hebben kunnen
maken wasdat zij zich wel wat al te veel kenmerkte
door de zucht naar genot en naar de ijdelheden der
wereld en hierdoor juist in de hoofdstad in het centrum
van zooveel ernstigen arbeid en rusteloozen strijdals
het ware iets uitdagends had.
De helft der boven-étage was geheel bestemd tot bet
geven van feesten. Men vond hier eene zaal van buiten
gewone grootte en vier kleinere buiten en behalve
de nevenvertrekkencorridors en portalen. Elke zaal
was, wat menbeleering en versiering betrof, een toon-
ingeruimd is voor inzendingendie met de eigenlijke
fabrieken of werkplaatsen al heel weinig te maken hebben.
Daarom is het geheel echter nog zooveel te interessanter.
Beginnen wij ons nauwkeuriger onderzoek bij het ge
deelte van den koepeldat het meest in het oog valt
als wij het gebonw door het voorportaal aan het Frede-
riksphiin binnentreden. In de eerste plaats wordt daar
onze aandacht gelrokken door de verschillende toestellen
voor de redding van schipbreukelingen. De Noord- en
Zuidhollandsche Reddingmaatschappij zond een fraaie boot,
die haren vervaardigers, den heeren M. Bruyne en Zoon
te Amsterdam, alle eer aandoet, en bovendien een vuur
pijltoestel met alle daarbij behoorende werktuigen. Uit
gebreider is de collectie der Zuidhollandsche maatschappij
tot redding van schipbreukelingente Rotterdam geves
tigd waarvan vooral de geheel opgetuigde en uitgeruste
reddingbootdie zich onder alle omstandigheden moet
oprichtenook al keerden de golven haar onderstboven,
de bezichtiging ten volle waard is. Als men die flinke
booten ziet en daarop alles aanwezig vindtwat slechts
mogelijk is om de woeste zee te dwingen, haar prooi los
te laten zou men meenen dat de schipbreukelingen op
de Hollandsche kust geen gevaar te duchten hadden
doch helaas de ervaring is daarmee maar al te zeer
in strijd. Hoevele weken zijn er nog maar verloopen
dat te Seheveningen een reddingboot bij betrekkelijk
kalme zee een proeftocht ondernam en de bruisende
golven die geen beheersching duldden een 12tal rappe
zeelieden een gevoelige les toedienden om het zilte ele
ment niet te gering te schatten.
Belgie's reddingwezen is vertegenwoordigd door de
Societé Royale des Sauveteurs de Belgiquedie op de we
reldtentoonstelling te Antwerpen in 1885 een eere—diploma
behaalde. De boot is berekend voor stroomend water
•cn van een .completen inventaris voorzien. In een g
houwtjedat door deze maatschappij is opgericht, vindt
men allerlei hulpmiddelen om drenkelingen te redden.
Van het grootste belang voor een schip in nood is uit
deai aard der zaak een onfeilbaar middel om de kust
bewoners van het dreigende gevaar in kennis te stellen.
In dit opzicht schijnt ons de inzending der firma Wijn
malen Hausmann te Rotterdam, van het grootste ge
wicht. Daar vindt men, in plaats van kanonnen, toestellen,
waarmee noodsignalen kunnen voortgebracht worden
die hoog in de lucht .een sterk licht en een zwaren slag
geven. Bereikt zulk een signaal het gewenschte doel
dan is het de groote naoeielijkheid om eene verbinding
tussehaa het schip en het strand te bewerkstelligen
en iedereen die het eenmaal met kloppend hart heeft
aanschouwdhoe bij een schipbreuk herhaalde pogingen
met het vuurpijltoestel mislukten en het doodsgevaar
voor de mannen en vrouwen in het zweepend want met
elke seconde vermeerderdekan niet anders dan een
dankbaar gevoel hebben, wanneer hij door deze tentoon
stelling leertdat velen hunne hersenen hebben afge
pijnigd om hierin de zoo noodige verbeteringen te brengen.
De heer J. H. Biegel te Bussum en de vereeiiiging van
scfeeepsgezagvoerders Eendracht" te Harlingea zonden,
althans volgens den catalogusnoodvliegers met toebe-
beeld van goeden smaak. De groote feestzaal gaf den
indruk van iets warms en zonnigs; de glans der was
kaarsen, wier heldere vlammen duizendvoudig werden
weerkaatst in de reusachtige Venetiaansche spiegels, ge
voegd bij al bet schitterend damast van behangsel en
gordijnenmaakte een bijna verblindend effect. Korin-
thische zuilen van giallo antico ondersteunden eene estrade,
waar de toeschouwers zich gemakkelijk en ruim konden
bewegenterwijl een zijde er van werd ingenomen door
eene schelpvormige nis voor het orkest.
De overige zalen hoewel minder grootwaren elk in
hare soort prachtigde eerste purperde tweede zee
groen de derde zwartblauw en de vierde wit met een
voudige decoraties van zwart en scharlaken. Kortom
zoo ergens in de hoofdstad dan was hier een waardig
tooneel voor het phantastische feestwaarop meer dan
driehonderd personenallen behoorende tot den adel of
tot de aristocratie des geesteszich zouden vereenigen.
Kolonel von Anzendorff hadingevolge den wensch
van zijne gemalin het costuum gekozen van een Ara-
bischen scheik Hertha zelve verscheen als eene Floren-
tijnsche edelvrouwe. Eerst had zij het oog laten vallen
op een allerbekoorlijkst boerinnen-costuumdat haar,
volgens het oordeel van haar echtgenootverrukkelijk
stondmaar de wijzewaarop zij dan het haar zou
moeten dragen was naar haar zin wat al te schoolmeis
jesachtig. Otto von Anzendorff zag er in den witten
bournousdie zoo voordeelig afstak bij zijn verbruind
gelaatprecies uit als in het tableau-vivant op Gruthe
nau »een knap man," had men toen gemompeld; toch
zou het ouderscheid tusschen hem en het boerinnetje
uit het Schwarzwaldmet deu stroohoed aan den arm
en het hoog opgeschorte rokje altijd nog meer in het
oog zijn gevallen dan Hertha wenschte. In de voorname,
waardige kleedij van eene aanzienlijke Florentijnsche
dame scheen zij daarentegen drie of vier jaren ouder.
Het zware brokaat gaf van zelf reeds iets kalms en rus
tigs aan bare bewegingen de sleep ruischte haar achterna
als ware zij een koningin. Zij zag er verrukkelijk uit in
dit costuum waarlijk als eene vorstin beweerde haar
hooren die volgens hen voldoende zijn om de bewuste
communicatie tot stand te brengen. Naar opgave moesten
deze vliegers op de galerij van de zaal aanwezig zijn
waar wij ze echter niet hebben kunnen ontdekken, zoodat
wij ze voor het oogenblik nog buiten bespreking moeten
laten. De firma Crans Co. te 's-Gravenhage zond
lijn werp vuurwapenen" van de Line Throwing Gun Com
pany Limited te Dundee. Een kanon met een geweer of
een pistool zijn de werktuigen, waarmee deze maatschappij
een lijn aan boord van een gestrand schip bij onstuimig
weer meent te kunnen brengeneen gevoelen, dat zeker
in waarde wint, als men bedenkt, dat Jnles van Hasselt
te Kampen al sedert langen tijd telkens weer in verschil
lende couranten de voortreffelijkheid eener dergelijke
methode betoogt. Het pneumatisch reddingkanon der
heeren Wijnmalen en Hausmann te Rotterdam is dezelfde
gedachte, op andere wijze uitgevoerd. Wat evenwel reden
tot donken geeftis het feit dat de mannen aan onze
kusten die wellicht het gevaar van strandingen meer
malen zelf onder de oogen hebben gezien die zoo dik
wijls in hun leven een schip in nood zagen verkeeren
en misschien zelf ook menige keer de gespierde armen
uitstaken om een steentje tot de redding bij te dragen,
blijkbaar weinig verwachting hebben van dergelijke ka
nonnen en andere toestellen hebben uitgedacht. Zoo o. a.
de bootmaker L. M. Zachariassen uit den Helder, wiens
redmiddel op een derde der ware grootte, ter expositie
aanwezig is. Wij kunnen dit hier niet in alle bijzonder
heden beschrijven en moeten volstaan met de vermelding,
dat een proefneming met dit toestel, in tegenwoordigheid
van bestuurders van het. fonds tot ondersteuning van
redders van schipbreukelingen genomen, uitmuntend heeft
voldaan. De verdienstelijke Texelaar Pieter Koning Cz.
aan wien reeds zoo menig zeeman het behoud van zijn
leven te danken heeft, is op de tentoonstelling vertegen
woordigd door een bolvormige, koperen reddingsbus met
een doorsnede van p. m. 1 elwaarom een 1000 ellen
lange schietlijn is die lengte wel voldoende i is
gewonden welke dienen moet om schip en strand met
elkaar in verbinding te brengen.
Zoo menig vaartuig vergaat echter, zonder dat de na
bijheid van het vasteland nog een sprankje van hoop doet
gloren in de harten der ongelukkige schepelingen. Het
ongeluk met de Prins Frederik, waardoor Holland weder
zeven zijner zonen aan de onverbiddelijke zee moest af
staan ligt allen nog versch in het geheugen. Met don
derend geweld voer de Marpessa tegen de boot van de
maatschappij «Nederland" aan en boorde in,haar pantser
een onherstelbaar gat. Met volle kracht drong het water
naar binnen zoodat slechts enkele minuten overbleven
om de reddingbooten uit te zetten. Bij die gelegenheid
is de voortreffelijkheid gebleken van Duinkers apparaat
voor het lichten van scheepsbootenwaarmee de heer
T. A. L. de Gruyter te Amsterdam den bezoekers der
tentoonstelling gelegenheid heeft gegeven, kennis te maken.
De booten worden met behulp van een schroef naar be
neden en naar boven verplaatstdus niet meer met
takels zooals vroeger algemeen in gebruik was.
(Wordt vervolgd.)
gemaalterwijl hij den arm om hare slanke leest sloeg
en haar een kas op de lippen drukte.
In de vroolijkste stemming stapten zij in het rijtuig
dat joijlsnel voortrolde over de hard bevroren macadam-
bestrating naar de woning van de Gasslers.
Het beeld dat zich reeds terstond aan hunne oogen
vertoondeherinnerde inderdaad aan een sprookje nit
de Arabische nachtvertellingen. De grootste helft der
gasten was reeds aanwezig. De muziek speelde de be
kende My-Queen-wals en de smeltende tonen schenen
bet symbool te zijn van do luchtige wijzewaarop het
leven in deze woning werd opgevat.
Het dansen was nog niet begonnen. Paarsgewijze wan
delden de gasten door de verschillende zalen. De zwart
blauwe hoekzaal en de aangrenzende wintertuin waren
door eene kunstenaarshand tooverachtig gedecoreerd. De
hoekzaal stelde den plat-form voor van den Monte-Pincio
te Rome. In het midden verhief zich de alombekende
prachtige palmboom overal in het rond langs de wanden
laurierboschjes daar vóór gelegenheid om te rustenop
den achtergrond het heerlijk panorama van de stad der
zeven heuvelen, eene schildering, die een waarlijk grootsch
effect maakte. Men zag de obelisken van de Piazza del
Popoio de beide kerken waartussehen de ingang van
het Corso, en scherp afstekende tegen den vlammend
rooden hemel den koepel van de St. Pieterskerk het
Vatikaan en den berg Soracte met de vijf toppen. De
wintertuin stelde het hij den Monte-Pincio behoorende
park voor. Geheel op den achtergrond gloeide de keten
der Sabijnsche heuvelen in de laatste stralen der avond
zon en de bleeke schijf der volle maan stond boven den
koepel van de St. Pieterskerk.
Gedurende eenigen tijd wandelde Hertha aan den arm
van haar gemaal rond. Zij hadden zich zóó lang van alle
feestelijkheden onthouden dat de indruk dien het prach
tig geheel op haar maaktehierdoor merkbaar werd
verhoogd en Hertha de bonte gestalten, die haar in zulk
een groot aantal voorbijgingenden schitterenden glans
van de prachtige zalen en de schoone romeinsche deco
ratie niet genoeg kon bewonderen. Wordt vervolgd.