No. 86*
Twee en IVegentigste Jaargang.
1890.
ZONDAG 20 JULI.
TWEEDE BEAD.
Munnikenweg.
Het IJKKANTOOR zal ge
opend zijn op 25 en 26 Juli
1890.
Amsterdamsche Brieven.
Binnenland.
UKIIAARSCIM! CO! RAM.
OFFlCIEEIi GEDEELTE.
Burgemeester ou Wethouders van Alkmaar brengen
ter algemeene kennisdat tot nadere aankondiging
het verkeer over den MUNNIKENWEG voor r ij-
en voertuigen, wegens vernieuwing der bestrating
van af Maandag 21 Juli 1890 op alle werkdagen
van zons op- tot zonsondergang GESEOTE1V zal zijn.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
Alkmaar, A. MACLAINE PONT.
15 Juli 1890. De Secretaris,
NÜHOUT VAN DER VEEN.
Burgemeester en Wethouders van Alkmaar
brengen ter algemeene kennis, dat de gemeente-rekening,
dienst 1889met alle daarbij behoorende bescheiden
heden den gemeenteraad aangeboden op de gemeente
secretarie voor een ieder ter lezing nedergolegd en tegen
betaling der kosten in afschrift verkrijgbaar is.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
Alkmaar A. MACLAINE PONT.
19 Juli 1890. De Secretaris,
NUHOUT VAN DER VEEN.
XIX.
Wohlthütig ist dos Eeners Macht
Wenn sie der Mensch bezShmtbewacht
Und was er bildetwas er schaflt
Das dankt er dieser Himmelskraft
Doch furehtbar wird die Himmelskraft
Wenn sie der Pessel sicli entrafft
Einhertritt auf der eignen Spur,
Die freie Tochter der Natnr.
Wehe wenn sie losgelassen
Wachsend okne Widerstand
Durch die volkbelebteu Gassen
Walzt den ungehouren Brand
Moge Schiller's schoon »Lied von der Glocke" ook
nog zoo bekend zijn toch veroorloven wij onsboven
staande regelen nog weder eens bij onze lezers in her
innering te brengen. Ja Dnitschland's groote dichter
had wel gelijk, toen hij na deze ontboezeming de onver
getelijke woorden neerschreef, dat de elementen de werken
der menschen haten. Een enkel vonkjedat tot een
vlam wordt aangeblazen, is in staat om in weinige uren
de schoonste producten van menschelijke vlijt en van
menschelijk vernuft hopeloos te vernietigen. Geen wonder,
dat zoo'n macht op de gemoederen der onbeschaafde vol
ken een diepen indruk maakt en dat de vrees daarvoor
haar een goddelijke afstamming toekent. Met smeekbeden
tot het vuur om zijne bezittingen onaangeroerd te laten,
zinkt zoo menig neger nog heden ten dage in de afri-
kaansche binnenlanden op de knieën en als hij zich van
dien »plicht" gekweten heeft, meent hij zich op de beste
wijze tegen brandgevaar verzekerd te hebben. Doch daar
komen de Arabieren met hunne brandende lonten die
zij in de dorpen werpen; het eene groepje huizen steekt
het andere aan en
Leergebrannt
1st die Statte
Wilder Stürmen rankes Bette.
Hoe meer de beschaving toeneemtdes te meer leert
de mensch inziendat de godheden zijner voorvaderen
niets goddelijks hadden en men deze niet aanbidden moet,
doch veeleer bestrijden zoodra zij zich roeren. Daarbij
doen zich evenwel groote moeilijkheden voorwant wat
de vlammen eenmaal aangetast hebbenlaten zij niet
zoo gemakkelijk los. Zelfs heden ten dage nu zoovele
scherpzinnige mannen hnnne hersenen hebben afgepijnigd
om doeltreffende brandbluschmiddelen te vinden, mislukt
bet nog maar al te vaak om gebouwenwaar de vlam
men niet in den aanvang gestuit worden te behouden.
Daarom zijn velen er dan ook op bedacht geweest om
de aanwezigheid van het eerste vonkje aan te kondigen,
opdat terstond de hand tot blussching aan het werk kan
worden geslagen. Anderen hebben weder zelfwerkende
brandblusschers uitgevonden of de extincteurs tot een
grooten trap van volmaaktheid gebracht.
Aan de belangrijke vijfde afdeeling der Tentoonstelling
van veiligheidsmiddelenwaarin allerlei wordt geëxpo
seerd dat betrekking heeft op reddings- en voorzorgs
maatregelen bij en tegen brandgevaar, zij na deze over
wegingen onze tweede rondwandeling in het Paleis voor
Volksvlijt gewijd. Laat ons eerst enkele oogenblikken
stilstaan bij de acht groepen van brandsignalen opge
steld in het Paleis voor Schoone Kunsten in Belgie's
hoofdstadwelke door den heer Engène Raikem te
Brussel zijn ingezonden. Het principe van dat toestel
is de uitzetting van luchtdie verwarmd wordt. Een
tweearmige omgebogen glazen buis die half met kwik
gevuld is, zoodat in beide armen het metaal op dezelfde
hoogte staatis aan de eene zijde verbonden met een
koperen buis, die hermetisch gesloten is en een poreuzen
bodem bezitterwijl de andere in vrije gemeenschap
staat met de lucht van het vertrek waarin het toestel
wordt aangebracht. In beide armen zijn platina-draden
gestoken, waarvan die in den open arm zich onmiddellijk
boven de kwikoppervlakte bevindtdeze draden staan
met eene electrische batterij in verbinding. Wordt nn de
temperatuur der kamer door een begin van brand een
weinig verhoogd dan zet zich de lucht in de kope
ren buis nit, waardoor het kwik in den open arm
rijst zoodat de platina-draad daarmee in aanraking
komt de palen der batterij zijn nn met elkaar in ver
binding gebracht en de electrische bel begint te luiden.
Deze kan men natuurlijk op elke plaats van bet huis
bevestigenbij voorkeur op de slaapkamer zoodat men
's nachts onmiddellijk gewaarschuwd wordtals in huis
een begin van brand is ontstaan. Uit den aard der zaak
is zulk eene inrichting voor hotels bijzonder aanbevelens
waardig, mits men van tijd tot tijd de batterijen behoor
lijk naziet, daar deze anders in het oogenblik des gevaars
hare diensten wel eens konden weigeren.
Gebrs, Heijermans te Rotterdam exposeeren de Mil
ler's Patent Brand-alarmschel. Deze berust op het eigen
aardige stelsel dat door verbreking van den electrischen
stroom in een gedeelte der geleiding, een andere geleiding,
waarin een schel is geschakeld, wordt gesloten. Om die ver
breking mogelijk te maken is de geleidende koperdraad
over korte afstanden door een gemakkelijk smeltbaar
alliage verbondenbij betrekkelijk geringe verhitting
doet zich dus de alarmschei hooren.
Bij deze beide systemen beeft men het onbetwistbare
nadeeldat erterstond na de aankondiging van het
vuurnog geen middelen aanwezig zijn om daaraan
terstond de kop in te drukkenzoodat de ontdekking
van den brand nog geenszins met blussching gelijk staat.
Met die gedachte bezieldheb ik met levendige belang
stelling eeno inzending van de heeren Vrolijk en Tim-
perley in deze afdeeling bestudeerd. Stelt n voordat
in een kamer een temperatuur van 70° fahr. beerscht.
Dan stelt men een manometer op ongeveer 20° hooger
een geringer aantal is niet aan te bevelen omdat an
ders de verklikker wel eens zou kunnen gaan werken
wanneer door toevallige omstandigheden de warmte in
bet vertrek eenige graden liooger dan gewoonlijk was
geworden. Ontstaat er nn brand, dan is de temperatuur
van 90° spoedig bereiktde uitgezette lucht drukt op
een dergelijk dun metalen plaatje als in onzen gewonen
aneroïde-barometer, waardoor ook weder eene electrische
verbinding tot stand wordt gebracht en de alarmbel
begint te werken. Deze bel correspondeert met een me
talen ballondie boven het plafond zoodanig is vast
gemaakt, dat hij zelf niet te zion is, doch alleen het
eenigszins vooruitspringende einde daarvandat van tal
rijke gaatjes is voorzien. Dezelfde stroomdie de bel
in beweging bracht, wordt overgeplant naar een tweetal
glazen buizen in den ballon waarvan do kleinstedie
een alcalische vloeistof bevatgestoken is in de andere
welke met een zuur is gevuld. Een vermenging dei-
beide vloeistoffen door verbrijzeling van den glaswand
heeft nu plaats en een sterke ontwikkeling van koolzuur
is daarvan bet gevolg. Daardoor wordt het water, dat
zich nog buitendien in den ballon bevindtmet kracht
door de genoemde gaatjes gedreven en oen dichte regen
daalt neer. Indien men nu nog weet, dat de alcalische
vloeistof vermengd is met chemische bestanddeelen die
voorwerpen onbrandbaar makendan heeft men alzoo
bij dit zoogenoemde »Douse's Patent Eire Check System"
drie factorenwelke tot blussching bijdragennamelijk
het waterhet koolzuur en de genoemde chemische stof,
terwijl bovendien de geringe temperatuursverhooging
die noodig is om het toestel te doen werken, een waar
borg is, dat men op dit systeem bij het allereerste spoor
van vuur mag rekenen (1).
Dit laatste zeggen wij met zooveel nadruk omdat de
Grinnel's zelfwerkende brandblusscherdie dagelijks in
den tuin van het Paleis vertoond wordt, oen veel grootoro
warmte vereischt., oer de waterstralen zich op den vuur
gloed neerstorten. Het toestel bestaat uit een koperen
klepjedat door een licht smeltbaar soldeersel in ver
binding staat met een systeem van waterpijpen, langs
de zoldering of het plafond van een lokaal aangebracht.
Eerst als een temperatuur van minstens 160° Fahr. be
reikt issmelt het soldeerselwaardoor het klepje ge
opend wordt. Erkend moet wordendatals het een
maal zoo ver gekomen is, een dichte watermassa zoowel
tegen het plafond als in een wijden cirkel over het vuur
wordt uitgegoten dat slechts zelden daaraan weerstand
vermag te bieden. Zoodra door het openen van een of
meer dezer sprenkelaars het water in de hoofdaanvoerbnis
in beweging komt, treedt onmiddellijk een brandsiguaal
in werkingdat luide het onheil verkondigt. In do
meeste gevallen wordt de inrichting met de waterleiding
verbonden, doch waar deze niet bestaat, kan een reservoir
van grooten omvang volstaan. Achten wij de diensten
van het Grinnel-stelsel niet doelmatig bij de allereerste
beginselen van brand de uitkomst heeft bewezen dat
het ter voorkoming van groote vuurverwoestingen uiter
mate geschikt is. Meer dan 8000 gebouwen in bijna
alle landen der wereld worden thans door 2 millioen
Grinuel's brandblusschers beschermd, waarvan in Neder
land de katoendrukkerij der heeren van Vlissingon en
Co. te Helmond de Enschedesche Katoenspinnerij te
Enschedéde Rijststijfselfabriek der heeren Oudewater
en Co. te Dordrecht en de Cacaofabriek der firma C. J.
van Houten en Zoon te Weesp. In Amerika, Engeland,
Eng. IndiëRusland en Australië verleenenvolgens
het prospectus der heeren Fred. Stieltjes en Co. te Am
sterdam de assurantie-maatschappijen 2040 pet. ver
laging van premie voor gebouwendie van dezen brand
blusscher voorzien zijntorwijl zij ook de kosten voor
de inrichting vergoeden. Ook moet hot Koninklijke
Saksische Brandassurantie Comité onlangs hebben vast
gesteld dat voor schouwburgen de verhoogde premie
wegvaltindien de Grinnell-sprenkelaar wordt toegepast.
Bij de Douze Fire Checks is nw aandacht zeker reeds
getrokken door de extincteurs die daar ook aanwezig
zijn. Deze hebben denzelfden inhoud als de beschreven
ballons men behoeft ze derhalve slechts omgekeerd in
de nabijheid van het vuur te houden om eene gelijke
uitwerking te krijgen. Een bezwaar scheen hot mij toe,
(1 De geheele aanlegalles daaronder begrepenmoet
niet meer dan f 30 kosten.
dat de overvloedigo ontwikkeling van koolzuur in een
vertrok, waar de extincteur werkzaam is, allicht nadeo-
lige gevolgen zou hebben voor de gezondheid van den
persoon die den blusscher vast moet honden hetgeen
echter door een vertegenwoordiger der heeren Vrolijk en
Timperley ten stelligste werd ontkend. Zijn argument
»dat men immers alle dagen koolzuur inademt, dat zich
in de lucht bevindt" kon mij maar slecht met mijne grief
verzoenen De extincteurs van Heijermans zijn op dezelfde
leest geschoeid. In een metalen bus wordt eerst poeder
een geheim van den fabrikantzooals mij werd verze
kerd gestrooid waarop water wordt gegoten. Een
glazen bolletjemet vloeibaar koolzuur gevuld wordt
dan in de bus gedaan en daarop laat men een kogel
neerdalen, die door den weerstand van het water daarop
zachtjes neerkomt, zoodat het glas niet breekt. Aldus
geprepareerd wordt het toestel met behulp van een ring
aan een muur opgehangen. Is er onverhoopt brandgevaar
ontstaan, dan is het voldoende om de bus op den grond
te werpen waardoor de kogel het vloeibare koolzuur in
vrijheid steltdat alsnu met krachtige gasontwikkeling
het water in forsche stralen uit een pijpje drijft, hetwelk
boven aan de bus is aangebracht. Bij brandblusschers
van grooteren omvang bevindt zich een hamer, waarmee
men een nagel naar binnen drijftwaardoor insgelijks
het bewuste bolletje verbrijzeld wordt. Ontegenzeglijk
hebben deze extinctenrs veel vóór boven de gewone, die met
niet geringe moeite verplaatst worden en bij het ontstaan
van brand dikwijls een al te groote tegenwoordigheid
van geest vooronderstellen.
De Bauer's Annihilator wordt niet door het koolzuur
in werking gebracht, waardoor ook het mogelijke gevaar,
dat een toestel bij te grooten druk van ontwikkelde
gassen uit elkander springtwordt vermeden. Dit is
zeker wel het grootste voordeel van dit apparaat, het
welk slechts bestaat uit een cilinder, met water gevuld,
waarop een pomp is bevestigd, dio do vloeistof dooreen
gummi-slang naar buiten stuwtde eenvoudigste soort
brandspuit alzoo die men in huis kan nemen. Het
toestel kan daarom ook gebruikt worden voor glazen-
wasschen, bet schoonmaken van rijtuigen het besproeien
van tuinen enz. De uitvinder van dezen annihilator heeft
ook een bluschpoeder uit verschillende anorganische
stoffen samengesteld in den handel gebracht. Bij brand
worden daardoor eensdeels dampen ontwikkeld die bet
vuur verstikken,, maar anderdeels hecht zich het gesmolten
poeder in den vorm van kristallen aan de brandende voor
werpen, waardoor deze tegen alle vuur bestand worden.
Met goed gevolg werd dit poeder aangewend op katoen,
garen geweven stoffen parafine en naphta ja zelfs op
brandend vernis, spiritus en terpentijn, die met water
niet kunnen geblnscht worden. Typisch is het tweeregelige
versje, waarmee de heeren Henri Huinck en Co. te Rot
terdam de vertegenwoordigers van Siegfried Bauer te
Bonn de annihilators in de wereld zenden
Bij 't begin een brand gestuit
Beter is 't dan later stoomgespuit
Aan Landré en Glinderman heeft de tentoonstelling
een tweetal extincteurs uit de fabriek van Schaffer en
Bndenberg te Maagdenburg te danken die door een
manometer gecontroleerd wordenzoodat men daarop
slechts behoeft te kijken om er zich van te overtuigen,
of de bluschmachine nog in orde is. Verder ontbreekt
het in deze afdeeling natuurlijk niet aan allerlei brand
spuiten waarvan evenwel weinig bijzonders valt mee
te deelen. Van den commandant der Haagsche brand
weer zijn twee brandschellen aanwezig, die vervaardigd
zijn om te voorkomondat het publiek door ruw of
onhandig trekken niet alleen het overseinen van het
bericht beletdoch den geheelen stroomloop ontregelt
waardoor verscheidene brandschellen tijdelijk onbruikbaar
worden. De heeren A. Bikkers Zoon te Rotterdam zonden
een kleine stoombrandspuit, voor groote fabriokon geschikt,
dio door drie man vervoerd kan worden en 500 L. water
per minuut geeft. Ook do amsterdamsche brandweer is
vertegenwoordigd door een spuit op wagen mot toebehooren,
gelijk die bij haar in gebruik is. Do brandspuiten van
H. B. Beider Landré en Glinderman, Bhilipp Otterbein
en J. v. d. Ploeg geven geen aanleiding tot bijzondere
opmerkingen.
Ons bestek de belangrijkheid der tentoonstelling
doet ons toch reeds op een grooter ruimte der courant
beslag leggen dan ons eigenlijk is toogestaan gedoogt
nietdat wij heden do vijfde afdeeling ten einde brengen.
In onzen volgenden brief zullen wij daarmee dus vervol
gen en misschien nog aan een andere groep beginnen,
ST ATEN-GENEK AAL.
EERSTE li A .11 ER.
Bij de op den 17 voortgezette behandeling dor spoor-
wegovereonkomsten verklaarde de heer van Weideren
R e n g e r s zich daartegen. Er bestond voor dit voorstel
geen aandrang van buiten. De bestaande toestand kou
nog wel eenigen tijd behouden blijven. De heer Stork
verklaarde dat de bestudeering dezer zaak hem meer
en meer gebracht bad tot eene ongunstige overtuiging.
De zekerheid eener gezonde concurrentie kon niemand
geven en daarin berustte zijn hoofdbezwaar. Ook wees
hij op het opmerkelijk verschijnseldat de voornaamste
organen van handel en nijverheid zich tegen het ontwerp
haddon verklaai'd. Hij kwam op tegen de bewering van
den heer Verheijen dat in de Tweede Kamer van deze
zaak eene partijzaak gemaakt was. De liberale partij had
die insinuatie niet verdiend. Zij had slechts haren plicht
gedaan. De lieer Fransen van de Putte was na
nauwkeurige overwoging ook tot eeno ongunstige over
tuiging gekomen. Ook hij keurde afdat de minister in
de memorie van antwoord de politiek in de zaak gemengd
had. In de Eerste Kamer bestaat geen partjjverband.
Dit was in den laatsten tijd meermalen gebleken. Hij
zette daarna zjjne bezwaren uitvoerig uiteen om tot de