334e StaaMoteriT
Ingezonden Stukken.
Markt- en Beursberichten.
Ns. 3114, 9121 en 13744 1000; No. 8341 ƒ400;
Weggeven van Duinwater.
De gemeenteraad van Haarlem heeft den 23 be
noemd tot onderwijzeres 3e kl. rnej. J. Jansen te
Heemskerk en tot onderwijzers 3e kl. M. Eikelenboom
en J. Tijm te Haarlem en K. de Boer te Hengeloo.
De gemeenteraad van Haarlem heeft den 23 naar
aanleiding van klachten over den toestand van het
Spaarne voor de nitdieping in één jaar f 30000 be
schikbaar gesteld.
Den 20 had te Heiloo een ernstig ongeluk plaats.
De twee gebroeders P. en C. B., wonende aldaar, waren
met paard en rijtuig op reis naar de Uitgeester kermis,
toen het paard verschrikte en op zijde sprong, waar'
Haai* nooivl nn i
i - r t) j VV datl
jOr paard en rijtuig omver geraaktenmet het gevolg,
dat P. B. zijn been brak en ook het paard ernstig werd
gekwetst. De beide jachtopzieners Bakker en de Vries
verleenden de eerste geneeskundige hulp, terwijl spoedio-
-daarna de heer Dr. Haspels zijn bijstand verleenen kom
Bij de den 22 gehouden harddraverij met paarden
kar, aan den Omvalis de prijs behaald door het paard
van den heer D. Govers, te Alkmaar, de lo premie
door dat van den heer D. Akkerman en de 2e pre-
mie door dat van den heer J. Houtkooper, beiden in
de Schermecr.
De gemeenteraad van 's-Hertogenbosch heeft be
noemd tot secretaris dier gemeente den heer T. Pels
commies ter provinciale griffie, met 11 stemmen, teo-en
b stemmen op den heer mr. H. Sassen.
Bij de den 24 te Akersloot gehouden stemming
ter verkiezing van een lid van den gemeenteraad, in plaats
van den heer J. van der Oord, die om gezondheidsrede
nen bedankt had, werden 107 stemmen uitgebracht
Daarvan verkregen de heeren J. Blokker Nz. 36, J.
Blokker Jz. 30 en J. Dil 25 stemmen, zoodat tussc'hen
beide eerstgenoemden herstemming moet plaats hebben
Boor het bestuur der vereeniging Pa* humanltate
is het volgende^ schrijven gezonden naar het vredecon-
gres dat dit jaar in de maand Juli te Londen ge
houden zal worden
Den heeren bestuurders enz.
De nederlandsche vereeniging »Pax Hnmanitate", hoe
wel niet bij machte door afgevaardigden aan uwe bespre
kingen deel te nemen stelt te levendig belang in het
^vredesvraagstuk" om nietzij het dan ook eene be
scheiden bijdrage tot den arbeid van het congres te
leveren. Zij heeft daarom de eer u het volgende advies
over enkele punten^ van het programma aan te bieden
met verzoek dit advies ter kennisse der congresleden te
brengen.
Namens het bestuur enz.
Den heeren leden van het congres
Hoewel zonder twijfel alle onderdeelen van het pro
gram oven zoovele belangrijke kwestien betreffen, meenen
wij, dat in de hoofdstukken H en I de kern der zaak
begrepen isen tevens meenen wij dat dit nog niet »e-
noeg woidt ingezien. Deze opvatting vereischt eene toe
lichting.
Wat is het hoofddoel van het congres Door do be
sprekingen en de te nemen maatregelen den arbeid van
allen die hier vereenigd zijn te bevorderen een gun-
stigen invloed uit te oefenen op het edele streven van
zoovele menschenvrienden de opheffing van den oorloo-.
Doch de logica eischt immers datalvorens men er zich
toe zet een kwaal te bestrijden men vooraf met zoro-
hare oorzaken heeft opgespoord. En welke zijn deze?
Velen zijn geneigd om dadelijk rassenhaat" als eene
zeer werkzame oorzaak op te geven. Maar zou dit
inderdaad waar zijn Zouom een enkel voorbeeld te
nemen, zou ooit de ontzettende worsteliog van '70 en '71
hebben plaats gevonden, indien men vooraf ieder Fransch-
man individueel hadde afgevraagdwaaraan hij de voor-
keui gatin zijn woonplaats te blijven of Duitschers te
gaan doodschieten en evenzoo ieder duitscher voor een
dergelijk dilemma hadde gesteld?
Bj hot ingewikkeld organismedat we maatschappij
noemen is het ook zelfs niet denkbaar meer dat een
geheel volk in botsing komt met een ander geheel volk.
Wat kon ooit de Pommeranen Oost-Pruisen of Beieren
in 't harnas jagen tegen de Vendeërs of de Bretons b v
De oorzaken liggen belaas bijna altijd in de handen van
enkelen, 't zij deze koning, keizer, president, minister
oi hoe ook heete. 't Is een droevigder menschheid
onteerend teitdat nog steeds enkelen het in hun macht
hebbenduizenden ter slachtbank te leiden en al de
rampen des oorlogs over hun land te brengen. Maar
wat goed beschouwd de grootste verwondering moet wek
ken is de omstandigheid, dat die duizenden zich ter
slachtbank laten leiden ja zelfs vaak met vurige geest
drift er heen tijgen. En toch zijn het juist die° duizen
den wien alle rampen treffen het is de groote massa
die niets wintnooit eenige reden tot oorlogen heeft
en aJes er bij verliezen kan.
Vreeselijke satire: duizenden bij duizenden, die zich
met ijver laten doodschieten voor hetgeen hun in de
verste verte niet raakt en ze nog veel minder kennen.
Vanwaar die ongerijmdheid? Zeker kan ze niet alleen
verklaard worden uit de traagheid der massa, die zoo
uiterst moeielijk de richting verlaat waarin ze gaat
uit de buitengewone kracht van slenr en gewoonte die
den gehoorzame zich steeds doet onderwerpen. Neen
want dan zou het flauwste bewustzijn van de latente'
kracht in de massa volstaan, om den onnatuurlijkeu toe
stand te veranderen, dan zon een weinig ontwikkeling
reeds groote gevolgen hebben.
Doch die onnatuurlijke toestand is het direct hoewel
langzaam geboren gevolg van den kunstmatig gekweekten
nationaalhaat en zijn onafscheidelijken gezel den gemo-
dermseerden eeredienst van Mars. Zeer diep is deze
laatste nog in het volksleven geworteld en zonder bui
tengewone inspanning en lang tijdsverloop zal hij niet
uitgeroeid worden
De krijgsmansstand staat in allezoo beschaafde als
onbeschaafde landen het hoogst aangeschrevenen een
omcier geldt ongeveer voor den besten burger, want hij
is bij voorkeur »een man van eer." Wanneer men Ge
waagt van moed en van helden, dan denkt men in "de
eerste plaats aan het slagveld. Wie zich daar onder
scheidt, vaak slechts door eene uiting van oorlogswaanzin,
wordt geëerd en geprezen boven velen op welk gebied
van kunst en wetenschap dezen zich ook verdienstelijk
mochten gemaakt hebben.
r o]ü 'i Tf' vors^aa^ me" de" regel onder vaderlands
liefde O mocht het wezen het warme en edele streven
om zijn vaderland tot een gelukkig land te maken', uit
blinkende in de beoefening van kansten en wetenschap
pen in de welvaart van al zijne landgenootenHelaas,
het is slechts bekrompen nationale eigenliefde chauvi
nisme dat verheffing van het vaderland eischt ten koste
van andere natiëndat blinde vooringenomenheid ver
langt voor wat nationaal" heet, dat reeds bij voorbaat
wantrouwen inboezemt tegen wat daarbuiten gaat. Van
kindsbeen afis ieder mensch er aan gewend om te
stoffen op zijn vaderlanddat bij iedere natie steeds bet
voorwerp der bijzondere zorg van een nationalen God
was. t Is dat chauvinisme die als kind reeds ingezogen
minachting voor vreemdelingen, (de spotnamen, die ieder
volk gretig beschikbaar heeft voor andere natiën bewij
zen dit ruimschoots)die waanzinnige hulde van krijgs
mansdolheid die het volk zoo geschikt maken voor den
oorlog. Daardoor alleen werd het mogelijkdat bet
Duitsche volk zich kon gaan verbeeldendat het in 't
Fransche volk zijn doodsvijand zag: daardoor laat het
zich verklaren dat de franschen zoo gebeten waren op
»les Prussiens" en dat beide volkeren elkander als wilde
dieren verscheurdenomdat eene vrouw voulait avoir
sa petite guerre.
Leerden de volkeren elkaar eerbiedigenwaardeereu
en op prijs stellen wat de vreemdeling beter heeft dan
de landgenooten vond men roemeer en heldengroot
heid niet langer in hem, die het meest bad gemoord;
daarentegen juist in hemdit alles deed en opofferde
om zijn medemenschen gelukkiger te doen leven, dan
eindigde de oorlog, in spijt van alle twistzieke en eer
zuchtige rijkshoofden,uit gebrek aan soldaten. Wan
neer iedere natie beslist weigerde om over de grenzen
van zijn land te trekken tot aanvaldan was de oorlog
opgeheven. Noch scheidsgerichtennoch diplomatieke
onderhandelingen zouden er noodig zijnals de groote
massa zeide »wij willen den oorlog niet
En de hoofdrichting, waarin iedere vredesbeweging
gaan moetzal zij eenigermate kunnen slagenmoet
zijn tegen die valsehe begrippen van eer, roem en vader
landsliefde. Doch reeds in de jeugd wordt de grondslag
gelegd voor wat het komende geslacht als man zal zijn
en 't is juist in den tijd der jeugddat het grootste
kwaad geschiedt ten opzichte der humaniteit.
Reeds in zijn prilste jaren zijn de spelen en liederen,
waarmede het kind zich bezig houdt, geschikte middelen
tot zijne latere voorbereiding alsburger neen
als soldaat. Zijne spelen zijn voor de helft ontleend
aan het krijgswezen, zijne liederen verheerlijken den
soldatenstand. In de school geven zijne geschiedenis
boeken slechts het doorloopend tafereel van veldslagen
en heldenfeitenwordt het kind er reeds vroeg aan gewend
om in ziin vaderland alles voortreffelijk te vinden. Nooit
is de kritiek scherper dan waar het den vreemdeling
geldt. Roofoorlogen zedeloosheid zijner vorsten, afper
singen enz. worden streng gelaakt bij den buurman.
Nooit is de lof warmer dan waar het den landgenoot
betreft. Men ga eens nahoe dezelfde gebeurtenissen
in de wereldgeschiedenis wordt voorgesteld bij de ver
schillende volkeren in hun schoolboeken en men staat
verbaasd over het verschil. De geheele opvoeding is
bewust of onbewustdienstbaar aan de aankweekin°* van
al die hartstochten, welke den oorlog mogelijk maken
Met nadruk herhalen wij nu hier, dat naar onze over
tuiging de eigenlijke aanleiding tot de oorlogen dus nooit
ligt m het volk maar altijd bij de machthebbenden
doch de averechtsche en bekrompen ontwikkeling van
het nationaliteitsgevoel is oorzaak dat al die persoon
lijke twisten veeten enz. een oorlog kunnen doen ont
staan. Het is de domheid en blindheid der massa die
de legers levert. Een der hechtste wortelen des oorlogs
ligt dus in de verkeerde opvoeding' der jeugd en aan
dien woitel moet de bijl aangelegd. Dien weg het eerst
te hebben ingeslagen is het kenmerk der bewegino- Van
den heer Molkenboer te Bonn. Het is nu, dunkt ons,
duidelijk waarom juist bij voorkeur de punten H, Iaën
b en J Ia en III2) door ons zijn aangeroerd.
F. I. »Het volk beslisse over oorlog en vrede" is een
schoone en streng rechtvaardige eischdoch beduidt
weinig waar de eerstgenoemde zaken niet reeds beslecht zijn.
En het spel, èn het lied èn het leerboek der jeu»d
moeten aan eene grondige en ingrijpende kritiek in atle
lauden worden onderworpen. Er behoort overeenstem
ming te komen in opvoedings-beginselenwederzijdsche
samenwerking op het gebied van het ouderwijs is een
eisch des tijds geworden. Daartoe streeft bovengenoemde
beweging, die o. i. den eenig juisten weg hoeft inge
slagen In '70—'71 zei men: »de Duitsche schoolmeester
heeft de Franschen verslagen." Wie waarlijk humanitair
denktmoet, zich aan dat woord geërgerd hebben. De
beste vergelding zou wezenindien men eenmaal kon
zeggen dat de onderwijzer den oorlog heeft verslagen.
Moge het Congres aanleiding geven tot een krachtiger
weiken in die richting en tot eene ruimere erkenning
der waarheid dat de oorlog bestreden moet worden
door de opvoeding des kinds.
Amsterdam. Juni 1890.
Namens het bestuur van P. H
H. W. J. A. SÜHOOK
Secr.
Deze hoofdstukken luiden
H. Indiiekte oorzaken van den oorlog middelen om
dien weg te nemen.
I. Het vraagstuk uit een opvoedkundig oogpunt be
schouwd.
2) H. la. Vooroordeelen en overleveringen.
b. Verkeerde voorstelling en overdrijving inde
pers, de wetgevende lichamen en vergaderingen.
I. la. IV ijze waarop de aandacht der jeugd in de lagere
school kan gevestigd worden op het belang van
den vrede zoowel voor de volken als voor de mensch
heid. Middelen waardoor men den moreelen en
burgerlijken moed, bij vergelijking met den militairen
moed en onderscheiding in den oorlog, beter kan
doen uitkomen.
3. Invoering van leesboeken over geschiedenissen, die
er op berekend zijn om het kinderachtige en dwaze
van den oorlog, en de voordeelen van nijverheid en
vrede voor den vooruitgang der menschheid en de
ontwikkeling der volken beter te doen uitkomen.
Ns.3750 en 10784./ 200; Ns. 7863, 17536en 20519 ƒ100.
2e klasse, 4e lijst 24 Juli.
Nr. 1640 400 Ns. 253 en 5466 100.
Ie klasse, 3e lijst, 23 Juli.
Alkmaar, 24 Jnli 1890.
Mijnheer de Redacteur
Naar aanleiding van het feit, dat in de vorige week
het perceel van eenen contractant der duinwaterleiding
is afgesloten en van hem eene boete van 100 is
geëischtverzoek ik U beleefd het volgende te willen
opnemen in Uwe Courant.
In Angustns^ 1885 is een prospectus der Alkm. Waterl.
huis aan hnis in deze gemeente bezorgd, en bij het sluiten
van contracten geef ik, desverkiezende, een duplicaat.
De contracten (voor gewoon huiselijk gebruik) der
Waterl., bevatten de verklaring dat contractant bekendis
met de bepalingen daarvan, en er zich aan onderwerpt.
In het prospectus staat woordelijk
»Het is hem (contractant) niet toegestaan, bet hem.
geleverde water, onder welken vorm ook, aan andereu
»af te staan of te verkoopen."
Hoe ter wereld kan iemand nu hieruit lezen, dat hij
wel oen kar af je duinwater mag weggeven.
Wil iemand een partijtje geven en zijne gasten ont
halen op duinwater, dan is hier niets tegen, al willen
zjj ieder een emmertje van dit edel' vocht genieten
dit is gewoon (misschien zelfs eenigszins buitengewoon)
huiselijk gebruik. Er mag echter geen druppel aan
niet-aangeslotenen, buitenshuis, worden afgegeven.
Ik hoop dat dit nu duidelijk genoeg is. Mocht iemand
nog eene exceptie vinden, dan verzoek Ik ZEd. of HEd.
beleefd, ter voorkoming van onaangenaamheden, even
bij mij te komen of mij te laten ontbieden.
Waarschuwen doe ik niet meerdaar velen bij wie
ik dit heb gedaan na betuiging hunner dankbaarheid
voor deze beleefdheid mijnerzijdskalm doorgaan met
het cadeau maken van karafjes duinwater.
Mijne instructie schrijft mij voor, te handeleu zooals
in dit geval geschiedde en 'ik zal steeds-, waar ik be
wijzen heb mij etrikt aan die instructie houden.
Ter verklaring van het handhaven der hoogste
boete van 100 dient het volgende
Het is der Mij. niet te doen -om bet bedrag der boeten,
maar alleen om een voorbeeld te steden. Ik ging daarom
naar den overtreder en raadde hem, aan de M. t. E.
v. W. in Ned. een beleefd briefje te schrijven, waarvan,
evenals bij vorige gelegenheden het gevolg zou geweest
zijn, dat de boete óf kwijtgescholden, óf tot een minimum
gereduceerd zou zijn.
Overstelpt met betuigingen van dankbaarheid voor mijn
welgemeenden raadvan de zijde der overtrederstrok
ik af, zeer tevreden dat het voorbeeld gesteld was, en
de mensehen er gemakkelijk zouden af komen met een
paar dagen zonder duinwater te zitten.
De raadsman der familie dacht er anders over, schreef
een' treurig ironischen brief over zaken, die met het feit
niets te maken hebbenterloops eindigende met de
hoofdzaak en hielp de familie van den wal in de sloot.
U beleefd dankende voor de afgestane plaatsruimte,
ben ik hoogachtend,
UEd. Dw. Dr.,
H. J. ANSINGH,
Controleur der Alkm. Waterl.
B R G E R L IJ IC E STAN D.
GEBOREN.
22 Juli. Louise, D. van Friedrich Stütner en Trijntje
Marees.
OVERLEDEN.
23 Juli. Maria Cornelia, I). van Franciscus Johannes
Quax en Cornelia Gerarda Langerak 22 d.
24 Elisabeth, van Jan Peereboom en Petronella
van den Wijngaard ruim 3 m. Louise D.
van Friedrich Stütner eu Trijntje Marees, 2 d.
Veiling van vaste goede ren.
Door den Notaris H. METMAN.
23 Juli.
1. Winkelhuis, erf en tuin, Gedempte Lange Nieuwe-
sloot, hoek Hoogstraat, A No. 3110 ged., onge
veer .01.77. Str. C. P. Rijkenberg,
Verhoogd door C. Koopman met
2. Woonhuis, erf en tuin, o.z. Hoogstraat,
achter No. 1A No. 1906 geheel eu
3110 ged., ongeveer .01.55.
Str. C. P. Rijkenberg
Verhoogd door denzelfde met
As. 1 en 2 gecomb. Str. C. P. Rijkenberg
Opgehouden op
3. Huis met bovenwoning en erf, z.z.
Heul, A No. 2662, .82.
Str. W. Burger
Verhoogd door P. Jonker met
4. Huis met bovenwoning, z z. Aschstraat,
F No. 731 —.—.54.
Str. C. P. Rijkenberg
5. Dito aldaar, naast No. 4, F. No. 732
—.—.54. Str. J. Mujjs
Ns. 4 en 5 niet verhoogd.
Beiden gecomb. Str. Jb van Twisk
Verhoogd door denzelfde met
2375.—
1800.—
1-505.-
50.—
5795.—
10.—
2005.-
50.-
705.
620.—
1400.—
50.
AMSTERDAM 23 Juli. Aardappelen geld. kralen
f 2,50 a 2,60, katvvijker zand f 3,50 a 5,— andijker
muisjes 4,— a 4,50 blauwe 'f 2 50 a 3.—, idem zand
f 4.50 a 4,60, Haarlemmer zand 1.50 a 1.60 alles per
H.L. Handel zeer flauw.
23 Juli. Petroleum vaster. Amerik. loei f8,05, Sept.
Dec. f 8.10 E., Cons, f 9,25, Nobel onveranderd.
Raapkoeken f 52 a 80, Lijnkoeken f 7,25 a 11.
Aangevoerd 167 vette Kalveren f 0,60 a 0.80 per
P., 28 nucht. dito f 10 a 14, 172 vette Varkens f 0,44
a 0,47 per P.
HAARLEM 23 Juli. Aangevoerd 109 stapels Kaas,
uitmakende 15468 stuks weg. 29833 P. Hoogste prijs
f 26,50.
Aaugevoerd 2 Koeien f 180 a 160, 19 nacht. Kal
veren f 15 a 8, 27 Schapen f'28 a 22.
