1 E R T H A.
Feuilleton.
No. 92.
Twee en Negentigste Jaargang,
1890
ZONDAG
3 AUGUSTUS.
Dit iiiunni er bestaat uit 2 bladen.
EERSTE BLADr
Telegraafdienst voor liet
platteland.
Binnenland.
ALKMAARSCIÏE COERAAT.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Katerdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden voor Alkmaar 0,80; franco door bet
geheele rijk 1,
De 3 nummers 0,00.
Prijs der gewone Advertentïën:
Per regel 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
Telefoonnummer S3.
Vóór een viertal weken klaagde de Standaard over de
misdeeldheid van het platteland met betrekking tot den
telegraafdienstdeze klachten werden in verschillende
bladen overgenomendie instemden met den daarbij
gevoegden wenschdat de Regeering het den besturen
van kleine gemeenten gemakkelijk mocht maken om in
het bezit van een telegraafkantoor te komen, en dat het
aan heilzame samenwerking tusschen Rijk en gemeenten
op dit gebied niet mocht ontbreken. Andere bladen
hebben er daarentegen op gewezendat hier te lande
reeds sedert jaren de weg bewandeld wordtdie door
de Standaard met zoo grooten nadruk wordt aanbevolen,
en dat het dus geheel onnoodig was op dit punt aan
onze Regeering de les te lezen. Intusscheu is het moge
lijk dat de wijze waarop deze zaak geregeld is en aan
de gemeenten kan worden te gemoet gekomen minder
algemeen bekend is dan wenschelijk geacht moet worden.
Het is althans van belang dat niet alleen de leden der
gemeenteradenmaar ook de ingezetenen daarmede be
kend zijn opdat de raad waar dit in het belang der
gemeente geoordeeld moet worden den weg kenne om
een telegraafkantoor te verkrijgen of wel de ingezete
nen waar de raad mocht meenen dat de behoefte niet
groot genoeg is om do kosten te rechtvaardigenvan
hunnen wensch doen blijken om bij het telegraafnet aan
gesloten te worden.
Waar het gemeentebestuur daartoe den wensch te
kennen geeftkan een rijkstelegraafkantoor worden ge
vestigd in verband met het postkantoor. De kosten
waarin de gemeente moet bijdragenzijn tweeerlei
lu kosten van aanleg en oprichting en 2° kosten van
instandhouding.
Moet er om het nieuwe kantoor in verband te bren
gen met het bestaande telegraafnet, een verbindingslijn
worden aangelegd van meer dan vijf kilometer lengte
dan betaalt de gemeente de kosten van aanleg voor
zooveel de lengte van de lijn de vijf kilometer te boven
gaatde eerste vijf kilometer van de lijn betaalt het
Rijk, en zoo de afstand dus niet meer dan vijf kilo
meter bedraagt, heeft de gemeente voor den aanleg van
de lijn niets bij te dragen. Zij moet echter voor noodige
lokalen voor den post- en telegraafdienst zorgen en tevens
voor huisvesting van den beambte.
De kosten van onderhoud van de lijn komen geheel
voor het Rijk, maar de gemeente moet de lokalen en
de woning van den beambte onderhoudenvoor de lokalen
ten behoeve van den telegraafdienst ontvangt zij geen
vergoedingmaar voor de ruimte die voor den post
dienst noodig is en voor de woning van den beambte
UIT HET HOOGDUITSCH VAN E. ECKSTEIN.
51)
H oo fd stuk XXIII.
Hertha maakte nog tot het einde van September gebruik
van de gastvrijheid, die haar op zulk eene ongekunstelde
wijze was aangeboden. De frissche herfstlucht, het stille
en majestuouse der pijnboomenwouden, de bloemenpracht
op haar balconwaar zij gewoonlijk de voormiddagen
doorbracht alles te zamen werkte kalmeerend op haar
gemoed en op haar geschokt zenuwgestel.
Eberhard en Marie wedijverden in hartelijkheid en
teedere opmerkzaamheid. Natuurlijk was het voor dezen
zomer gedaan met het feestvieren; maar hoezeer Marie's
hart in gewone tijden ook vervuld was met diners
groote tochten te paard, bals champêtres en schitterende
vuurwerkenhet scheen weldat het haar niets kostte
zich dat alles, ter wille van hare vriendin, te ontzeggen.
Zij was dat aan hare »lieve, eenige Hertha" verschuldigd
en in zulke gevallen kende gravin Marie geen halfheid.
Gedurende de eerste acht dagen waren Hertha's tranen
bijna niet te stelpen. De condoleantiebrieven van dokter
Steinmann en Julie, hoe hartelijk ook, hadden toch geene
andere uitwerking dan dat zij Hertha hare eenzaamheid
dubbel deden gevoelen. Nog nooit had zij zóó duidelijk
ingezien dat deze twee menschen een geheel vormden
eene organisch samengevoegde gemeenschap, die vijandig
stond tegenover eiken derde, die het zou hebben durven
wagen zich in te dringen. Het was niet mogelijk er eene
duidelijke beschrijving van te geven, maar er lag iets in
Julie's zusterlijke deelneming, dat zeide »Ik heb ont-
wordt haar door het Rijk een billijke huurprijs betaald.
Daarenboven moet de gemeente tot bestrijding van de
overige kosten nog een verbintenis met het Rijk aan
gaan namelijk deze, dat zij voor elk jaar dat het tele
graafkantoor minder dan f 800 heeft opgebracht het
ontbrekende aan het Rijk zal vergoeden. Elke telegram
die door het kantoor in de gemeente wordt verzonden
of uit het buitenland ontvangen, wordt als opbrengst
van het postkantoor voor 30 centen in rekening gebracht,
en doet de jaarlijksche uitkeering van f800 dus met 30
centen verminderen.
Deze verbintenis is voor sommige gemeenten het
grootste bezwaar. De opbrengst van het telegraafkantoor
overtreft echter meermalen binnen korten tijd de ver
wachting. Waar nochtans deze verbintenis de gemeente
te bezwarend mocht voorkomenkunnen bijzondere ver-
eenigingen of particulieren de zaak gemakkelijk maken
door een zeker gedeelte van hetgeen misschien bijgepast
zal moeten worden voor hunne rekening te nemen. De
verbintenis met het Rijk wordt telkens voor tien jaren
aangegaanblijkt zij op den duur voor de gemeente te
bezwarend, omdat de opbrengst van het telegraafkantoor
niet medevalt dan kan de verbintenis uiterlijk drie
maanden vóór den afloop van den tienjarigen termijn
worden opgezegd en wordt het kantoor opgeheven.
Het is onmogelijkhet platteland en de kleine steden,
wat den post- en telegraafdienst betreft, dezelfde ge
makken te bezorgen als de groote steden dat begrijpt
iederen daarin berust ieder verstandig menschaan
den anderen kant is het echter de plicht van den staat
en van zijne ambtenaren in dit opzicht ook voor het
platteland en de kleine steden naar het bereikbare te
streven. Men zij niet te karig. Wordt er ook in de
minder bevolkte streken voor een behoorlijke gemeen
schap door post- en telegraafdienst gezorgd het kan er
iets toe bijbrengen om den trek naar de groote steden
te doen afnemenen dat moet voor den staat iets waard
zijn. Nemen voorts handel en verkeer door beteren post
en telegraafdienst toe dan komt dit daarenboven langs
verschillende wegen aan de schatkist ten goede. Maar
ook do gemeentebesturen beliooren voor deze zaken iets
over te hebbenen het ligt op den weg van vereeni-
gingenvennootschappen en particulierendie bij een
telegrafische verbinding het meeste belang hebben op
hunne beurt door bijdragen of borgstelling de gemeenten
te steunen. Wij mogen aannemen, dat wij in dit opzicht
in ons land op den goeden weg zijn. Door de invoering
van de pakketpost is aan het platteland vooral een groote
dienst bewezen. Heeft de regeling van de oprichting
van telegraafkantoren, die wij voor onze lezers geschetst
hebbengebrekenof is zij in het algemeen voor de
gemeenten te bezwarendde gemeentebesturen en eerste
belanghebbenden mogen zich de zaak aantrekken, hunne
grieven openbaren en voor bereikbare verbeteringen ijveren.
De regeling echter, die sinds 1870 bestaat en laatstelijk
den 15 September 1886 gewijzigd isheeft naar onze
meening plaats gehad in de goede richtingop den
grondslag van samenwerking tusschen staat en gemeenten,
en kan zich in die richting ontwikkelen.
zaglijk veel medelijden met u; ik zal u trouw met raad
en daad ter zijde staan, maar gij zult daarom toch niet
van mij eischen, dat ik nu voortaan mijn huishouden zal
verwaarloozen om uwentwilof mijn Hansdie zoo
vreeselijk veel broekjes verslijtof mijn Fritsin wiens
studeerkamer ik altijd eigenhandig het stof afneem, opdat
er niets in het ongereede gerake en elk papiertje weer
op dezelfde plaats kome, waar het lag."
Met de scherpzinnigheid van eene gewonde ziel las
Hertha dit tusschen de regels door. Indien zij al het plan
had gehad, om onmiddellijk na de begrafenis naar hare
woning in de residentie terug te keeren, deze brief zou
zonder twijfel eene verandering gebracht hebben in haar
besluit. Wellicht kwam hier ook nog het drukkende ge
voel bijdat een gewond hart ondervindt bij het zien
van anderer kalmte en rust. Niets was dus natuurlijker
dan dat Hertha gaarne gebruik maakte van Marie's
aanbod, om gedurende de eerstvolgende weken op Göllrode
te blijven waar zij alles kon doen en latenwaaraan
haar hart behoefte gevoelde.
Gedachtig aan zijne belofte had Wladimir Orlowsky
zich, zonder veel woorden te gebruiken, geheel ter be
schikking gesteld van de gemalin van zijn vriend. Hij
nam de regeling op zich van al de pijnlijke formaliteiten,
waarmee de achterblijvenden in zulke treurige dagen
worden lastig gevallenhij dacht aan alles zoowel aan
het kleinste als aan het grootstehij bestelde de kist
regelde alles wat de teraardebestelling betrof, sprak met
den geestelijke, die hem eenige aanknoopingspunten ver
zocht voor zijne toespraakzorgde voor de aangifte ter
bevoegde plaatse en dat alles deed hij kalm, schijn
baar onverschillig zelfsofschoon zijn hart menigmaal
dreigde te bersten. Als vreemdeling kon Orlowsky niet
tot voogd benoemd wordenanders zou Herthawier
vertrouwen in den offervaardigen vriend thans grenzenloos
was zeker den wensch daartoe hebben te kennen ge
geven. De rechtbank koos thans graaf Gassier voor dien
eerepost uit.
Het was een aangrijpend tooneel, toen graaf Eberhard
in tegenwoordigheid van zijne gemalin, zijne zuster Clau-
- Den 30 is op de jaarlijksche algemeene vergadering
van het hoofdbestuur met de afgevaardigden van het Fonds
ter aanmoediging en ondersteuning van den gewapenden
dienst in de Nederlandenop voorstel van den heer L.
Max, afgevaardigde van het district 's Hertogenbosch
met algemeene stemmen beslotendatvoor zoover zij
vóór de algemeene vergadering van 1891 zich aanmelden,
eene gratificatie zal worden verleend van 10 aan de
gerechtigden tot het dragen van het Metalen Kruisof
van 15 aan de gerechtigden tot het dragen der Citadel
medaille, voor zoover die oud-strijders behoeftig zijn en
niet reeds als deelgerec'ntigden in het fonds zijn opgenomen.
De afdeeling Haarlem van de Holl. Maatschappij
van Landbouw heeft den 30 de aangekondigde keuring
gehouden van veulens afkomstig van den in 1889 be
kroonden dekhengst Agamemnon van den heer A. A.
van den Berg. De uitgeloofde belooningen zijn toegekend
als volgt: H. SchooHaarlemmermeer le-prijs; A. J.
G. Timmermans, idem, 2e prijs; Johan de Clercq, Houtrijk
en Polanen, 3e prijs. Er waren zestien veulens aanwezig,
van 46 maanden «ud.
Bij de harddraverij den 31 door de Goudsche
harddraverij-vereeniging »Eendracht maakt macht" ge
houden is de prijs f 200 gewonnen door Prins van den
heer P. van Santen te Rotterdam, bereden door den
eigenaar en de premie f75 door Victoria van den heer
C. Oudijk te Waddingsveen, bereden door den heer J.
G. Matze. Er namen 12 paarden aan deel.
Den 1 zijn van de Noordhollandsche vereeniging
„het Witte Kruis" de volgende zes series uitgeloot Nos. 2785,
4838, 530, 2252, 4377 en 3604. Bij de opgevolgde premie
trekking zijn uitgeloot serie 2785 No, 24 met 50000,
15 1000,
530 28 5000,
4838 3 1000.
De overige premiën zijn 100 en 50 groot. De zonder
premie uitgelote aandeelen van genoemde seriën zijn
aflosbaar met 14. De betaling heeft plaats 31 Maart 1891.
Te Grootschcrmer zijn van den landbouwer J.
Smit in den avond van den 1 twee melkkoeien door den
bliksem doodgeslagen.
Aan den gemeenteraad van Schiedam is eene
ontwerp-verordening ingediend op de heffing eener belas
ting onder den naam van straatgeld
De Veiligheidstentoonstelling in het Paleis voor
Volksvlijt te Amsterdam zal voortaan des Maandags
voor den halven toegangsprijs, 25 centen, geopend zijn.
Beroepen bij de chr. geref. kerk te AVestataan
W. Laatsman candidaat.
Bedankt voor Harken door ds. P. Bongers te
Eemnes-Buiten.
Met ingang van 1 September a.s. is bij kon. be
sluit van den 30 benoemd tot directeur van het Rijks
telegraafkantoor te Goes de heer W. F. A. de Rijk,
thans in gelijke betrekking te Edam.
De Koningin brengt met prinses Wilhelmina op
den 6 een bezoek aan Arnhem.
dine en den wakkeren Orlowskyder jeugdige weduwe
plechtig beloofde alles te zullen doen, wat in zijne macht
stond, om het geluk van haar kind te helpen bevorderen
en verzekeren.
Niettegenstaande de vriendschapdie haar van alle
zijden op zulk eene hartelijke wijze werd geschonken
voelde Hertha zich in deze dagen bijna nog hopeloozer
en eenzamer dan onmiddellijk na Otto's dood. Langza
merhand echter ontwaakte toch vooral met het oog
op haar Max het bewustzijn dat de toekomst voor
haar nog plichten en zelfs een heerlijk levensdoel verborg.
Ook freule Susette von Halffkerke droeg er veel toe
bij om haar tot een kalmer inzicht te brengen van haar
toestand. De oude dame was door de tijding van von
Anzendorff's gruwzamen dood zóó vreeselijk geschokt, dat
zij acht dagen het bed moest houden. Drio malen kreeg
zij het op de zenuwen en de laatste keer zóó ergdat
zij bijna gestikt was. Zij had zoo genoten van het geluk,
dat de kolonel nog op zulk een hoogen leeftijd deelachtig
was gewordenEn nu lag alles weder in puinHij
dood en hare lieveling op tweeëntwintigjarigen leeftijd
weduwe Het lot gunde haar niets niets Het ver
volgde haar zelfs in die onschuldige, bekoorlijke vrouw,
aan wie zij zich met haar geheele hart had gehecht
Tante Susette was eene vromegeloovige Christin.
Zeer spoedig reeds schaamde zij zich er over, dat hare
ziel in opstand was gekomen tegen de raadsbesluiten van
Hemdie Heer is over leven en dood. In vurig gebed
vond zij het evenwicht van hare gestoorde zielsrust terug.
Toen zij zich nu ook lichamelijk sterk genoeg voelde,
bracht zij Hertha een condoleantiebezoek, dat op de jonge
weduwe een verrassenden invloed uitoefende. Zonder het
zich bewust te zijn, deed zij zich toch half en half voor
als eene lotgenoote van Hertha. Ook zijfreule von
Halffkerke had immers met den kolonel den droom
harer jeugd ten grave zien dalen Zij schreide niet
alleen ter wille van Hertha maar ook bij de levendig
geworden herinnering aan haar eigen verleden. Ja, het
deed haar innig goeddat zij eindelijkeindelijk eens
vrij en in tegenwoordigheid van eene mede-voelende ziel
