IJkkantoor. HERTHA. Feuilleton. No. 95. Twee en Negentigste «Jaargang. 1890 ZONDAG 10 AUGUSTUS. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. EERSTE BLAD. Officieel Gedeelte. Stedelijk Museum. Eerste verslag over de leerhoeve voor zuivelbereiding. - ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar ©,§0; franco door het geheele rijk ƒ1, De 3 nummers O,O©. Telefoonnummer 23- Prijs der gewone Advertentiën: Per regel 0,15. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS- TER ZOON. Burgemeester en Wethouders van Alkmaar brengen ter algemeene kennis, op grond van art. 54 dei- gemeentewet, dat de gemeenteraad in zijne vergadering van 6 dezer voor het jaar 1890 benoemd heeft tot lid der vaste Commissie van financiën, in plaats van den heer W. Helling, overleden, den heer J. DE LANGE C.Jz. Burgemeester en Wethouders voornoemd Alkmaar, A. MACLAINE PONT. 7 Aug. 1890. De Secretaris NUHOUT VAN DER VEEN. Burgemeester en Wethouders van Alkmaar brengen ter kennis van belanghebbendendatnu de herijk in de buitengemeenten afgeloopen ishet ijkkantoo r alhier, te beginnen met 18 Augustus e.k., weder ge regeld geopend zal zijn eiken maandag, Woensdag, Vrijdag en Zaterdag, van des voormiddags 9 tot des namiddags 1 uur. Burgemeester en wethouders voornoemd Alkmaar, A. MACLAINE PONT. 8 Aug. 1890. De Secretaris, NUHOUT VAN DER VEEN. Bezichtiging tegen 1© ets. de persoon op Zondag 1© Aug.'s namiddags van 1—3 uren. Kostelooze bezichtiging op Zondag 17 Aug. van 14 uren waarvoor toegangskaarten te verkrijgen zijn ter vergadering der Commissie op Donderdag 14 Aug. 1890,'s namiddags van '23 uren, ter gemeente-secretarie. Verder is het museum te bezichtigen tegen betaling van 25 ets de persoon op maandag en Vrijdag van iedere week, van des namiddags 1 3 uren. Aan kinderen beneden 13 jaren worden geene toegangs kaarten afgegeven. De volger de personen worden verzocht zich ter gemeente secretarie (afd. bevolking) ten spoedigste aan te melden: A. van Oosterbrugge laatste woonplaats Helder. Marijtje van Dijk Barradeel. Gunrtje Mooij Castricum. Ontjer de Geus Zijpe. Gerhard Heinrich Buers Amsterdam. Christina Johanna Balster Valburg. Arie Holtman Dijters Hoorn. UIT HET HOOGDUITSCH VAN E. ECKSTEIN. 54) Hoofdstuk XXV. Den geheelen zomer bleef Hertha, in weerwil van de vriendelijke uitnoodiging van Mariedie haar gaarne eenige weken op Gollrode bij zich zou hebben gezien rustig in de hoofdstadzelfs op den sterfdag van haar echtgenoot want Roland wilde het zoo. Het scheen weldat hij de nabijheid van den overledene in een of ander opzicht gevaarlijk achtte. Waartoe het geluk van heden te verstoren! Gravin Marie zorgde immers in ruime mate voor bloemen op het grafDen vierden September had zij er persoonlijk nog twee groote lauwerkransen heengebracht. Haar brief, waarin dit feit vermeld was, bevatte ook het berichtdat de treurwilg, dien Hertha er in het vorige jaar geplant had, prachtig stond en dat de hartroerende teederheid van tante Susette onbeschrij felijk was. Niettegenstaande het buitengewoon sombere en regenachtige wederhad freule von Halff kerke niet opgezien tegen eene wandeling naar Göllrode en zelve een kunstig vervaardigd kruis van rozenklimop en maagdepalm op het graf gelegd. Daarna had zij den geestelijke van het dorp honderd mark voor de Göllroder armen overhandigd. Zij was toch een trouwe zieldie tante Snsette, in weerwil van hare vele eigenaardigheden! In het midden van November werd het huwelijk van Roland en Hertha in alle stilte gesloten. Alleen de Sleinmannsde Gasslers en Wladimir Orlowsky waren er bij tegenwoordig. Juffrouw Stadler, die nu reeds dertien maanden Hertha Dat uit het kwade het goede kan voortkomen is een waarheid reeds sinds eeuwen erkend en die de opmer kende en nadenkende mensch nog dagelijks ziet be vestigd. Zoo hebben ook de tegenspoeden, waarmede de landbouw in ons vaderland gedurende verscheidene jaren te worstelen heeft, de oogen geopend voor eigen fouten en gebreken bij de uitoefening van dit schoone en veel omvattende bedrijf, en met ernst de vraag doen overwegen, wat tot verbetering zou kunnen worden beproefd. Het viel niet langer te ontkennendat wij in de laatste jaren op sommige punten voor den vreemdeling onder deden. Vroeger waren wij hem vooruit, dank zij de zaakkennis, den ijver en de nauwgezetheid van het voor geslacht onze producten hadden overal een goeden naam, en verdienden hem ook; gelijk het evenwel in jaren van voorspoed gewoonlijk gaat, namen wij langzamerhand de zaken wat gemakkelijker op, zondigden op onzen goeden naam, werden minder zorgvuldig en minder nauwgezet, en deden niet zoo ons best als voorheen. Hierbij bleef het niet; sommigen begonnen daarenboven te knoeien, de vreemdeling kocht immers onze boter en kaas op den goeden naam af, en zou er weinig of niets van bemerken, dat de waar niet meer zoo uitmuntte als vroeger Aanvankelijk ging dat goedmaar langzamerhand be merkte de vreemdeling het wel, en onze producten brach ten op de bnitenlandsche markten de oude prijzen niet meer op. Tegen knoeierij en bedrog hebben onze bnren zich door hunne bekende boterwetten trachten te beveiligen en voor onze binnenlandsche markt hebben wij ten slotte een gelijken maatregel genomen. Maar van meer gewicht bleef de vraag, door welke middelen de opleiding onzer landbouwers en zuivelbereiders verbeterd kon worden, zoodat zij geheel op de hoogte van hun vak kwamen te staan en van onzen bodem en onzen veestapel het meeste zouden kunnen trekken. Een rijkslandbouwcommissie werd beuoemd en verschillende maatregelen werden aan bevolen, waarmede wij onze lezers indertijd hebben be kend gemaakt. Voor enkele maatregelen is de noodige hulp uit 's lands kas verkregen en in het Maandblad der Hollandsche Maatschappij van Landbouw voor Au gustus kunnen wij reeds het eerste jaarlijksche verslag lezen van het onderwijs aan de leerhoeve voor zuivelbe reiding te Oudshoorn. De kosten van deze inrichting worden gevonden uit de jaar lijksche toelagen van het Rijk en de provincie Zuidholland, elk ten bedrage van 3000, en van de Hollandsche Maatschappij van Landbouw, ten bedrage van 1500 en uit de contributiën van de leden der Vereeniging de Zuidhollandsche Leerhoeve voor Zuivelbereiding", die voor het bestuur en de instandhouding dezer zaak is opgericht. Veertig bunders weiland in de gemeente Oudshoorn aan den Rijn met boerderij en verdere ge bouwen voor het bedrijf en het onderwijs zijn het eigen had gezelschap gehouden, nam gedurende de afwezigheid van het jonge paar den kleinen Max onder hare bescher ming. Zij zou hare betrekking behoudenRoland had dit zelfs uitdrukkelijk gewenscht. Na een veertiendaagsch verblijf in Zuid-Tirol keerden de jonggehuwden, stralend van geluk en levenslust, naar de hoofdstad terug, waar Roland, niet ver van de Gass lers, eene bekoorlijke woning had gehuurd. Al wat kunst en smaak vermochtwas te hulp geroepen, om Hertha's nieuw tehuis zoo gezellig mogelijk in te richten. De villa van kolonel von Anzendorff was met goedvinden van Hertha en den voogd van het kind verkocht. Roland had verklaard, dat hij er bepaald tegen was, om, zooals misschien een man van zaken zon doen bij Hertha »in te trekken" en Hertha zelve moest erkennen, dat een jong en nieuw geluk heerlijker nog moest bloeien, wan neer l»et zoo weinig mogelijk aan het oude werd herinnerd. Inderdaad, het was een jong en nieuw geluk, dat hier ontsproot, nieuw vooral voor een leeftijd, die de gloeiende, echte alles verterende liefde bijna nimmer zou hebben gekendEindelijk, eindelijk scheen de wereld te zijn ge dompeld in den rozerooden gloed, waarin Hertha zich als zestienjarige de toekomst had gedroomd Eene maand verstreek en nog had Roland zijn arbeid niet weder hervat. Hij schilderde wel maar 't was nog niet het ware, 't was alleenomdat men toch niet den geheelen dag kussen en kozen kan. Haar sierlijk ezeltje stond naast den zijneen werkelijk zij han teerden wel tien minuten ijverig het penseel. Dan echter had zij zich op de eene of andere wijze vergist. Dan moest hij er bij komen om het te herstellen, eene lijn op te halen eene nuance te verbeterenEn dan plotselingzonder dat zij het zelve wistenlagen de penseelen en paletten op het kleine houten stoeltjede schilderstokken vlogen rechts en links in den hoek en Hertha had de armen om Roland heengeslagen. O, hoe heerlijk waren die uurtjesDan bewonderde hij haar prachtige haar en drukte de lippen op die verrukkelijke krulletjes in den nek en dan lachte Hertha zóó helder zóó vol, dat men meenen zou den kleinen Max te hooren. dom dezer vereeniging, alles aangekocht en gebouwd met opgenomen geldenwaarvan rentebetaling en aflossing door hypothecaire inschrijving en persoonlijke borgstelling behoorlijk zijn verzekerd. 24 Leerlingen, 1G jongens en 8 meisjes, hebben den eersten jaarlijkschen leergang ge volgd die den eersten Mei van dit jaar is geëindigd zij waren bij de ingezetenen der drie naburige gemeenten, Alfen, Aarlanderveen en Oudshoorn gehuisvest; aan 14 leerlingen (9 jongens en 5 meisjes) kon een getuigschrift worden uitgereikthet Bestuur verzekert onsdat er zich daaronder bevinden, die met de beste zuivelbereiders en zuivelbereidsters zoowel hier te lande als buiten 's lands kunnen wedijveren. Dat aan 10 leerlingen geen getuig schrift kon worden gegeven, is volgens het verslag vooral hieraan te wijten, dat ook leerlingen zijn toegelaten, van wie niet gezegd kon worden dat zij de lagere school met vrucht hadden bezocht. Voor het tweede jaar zal daarom een toelatingsexamen worden afgenomen. »De morgenstond heeft goud in den mond" is een spreekwoord dat vooral voor het landbouwbedrijf een gulden waarheid bevat. Van vroeg in den morgen waren de leerlingen bezig, met behoorlijke rusttijden tot zeven uur in den avond. De lessen werden gegeven 's namid dags van 14 uur. Een deel der lessen betrof de kennis van planten, zaden en gewassen, de kennis van den grond en van de bemesting, ook door kunstmeststoffen, vooral met het oog op gras- en weiland. Een ander deel der lessen gold /neer bepaald de veehouderij en de zuivelbe reiding; daarin werden behandeld de kennis van het vee, de voeding en verpleging en de veefokkerij. Veel zorg werd besteed aan de kennis der boter- en kaasbereiding ofschoon voor de laatste de noodige tijd ontbrak hier werd gehandeld over de samenstelling en de eigenschap pen vau de melk, de omstandigheden die op de melkaf scheiding van invloed zijn, het onderzoeken van de melk, het afroomen en de verdere bewerking tot boter of kaas volgens de verschillende stelsels die tegenwoordig daarbij gevolgd worden. Eindelijk worden behandeld de gereed schappen de inrichting van het bedrijf, de verkoop der producten en de aanvoer van grondstoffen waarbij ge wezen werd op de gevolgen van vrijen handel en be scherming, en ook de boekhouding, om de uitkomsten van het bedrijf met juistheid te leeren kennen. Maar op deu voorgrond stond de handenarbeid van de leerlingen zeiven. Uitleggen, verklaren, begrijpelijk maken, op voor- en nadeelen wijzen, aantoonen waarom het een de voorkeur verdieDt boven het ander dat maakt het theoretisch onderwijs nit; doch de praktijk eischt, dat de aanstaande veehouder en boter- en kaasboer alles zelf doet en goed loert doen wat tot zijn vak behoorthij moet werkenmaar leeren werken met oordeelzich rekenschap gevende van alles wat hij doeten daarbij lettende op alle omstandigheden die invloed kunnen hebben op gunstige of minder gunstige uitkomsten op alle verschijnselen die zich tijdens den arbeid en gedu rende de verschillende tijdperken van de bereiding der producten voordoen. Hij moet leeren werken met verstand, leeren denken bij al wat hij doet en uit alles zooveel Hertha maakte zelve op zekeren dag die opmerking en te gelijkertijd viel haar toen in, dat de knaap vroeger de morgenuren hij haar, in het atelier, doorbracht. Jadat was waarmaar thans kon men den knaap daar niet gebruiken en bleef hij beneden bij juffrouw Stadler, die immers zoo goed voor hem zorgde en zooveel van hem hield. Maar aan tafel, waar de ouders zich wat inhieldendaar kwam hij aan het woord en het was aardig om te zien hoe Roland zich beijverde om den knaap genoegen te doenhoeveel belang hij stelde in alles wat hem aanging. Hertha's oog gleed dan vol tee derheid en zalige verrukking van den vurig geliefden man naar haar jongen, die zich zoo spoedig vertrouwd had gemaakt met den nieuwen papa. Wanneer de ouders des namiddags uitreden of gingen wandelenkon de kleine weder niet meegaan. Dat was immers zoo natuur lijk Men had elkander nog zoo duizenderlei dingen te vragen en te vertellenwaarover men aan tafel het zwijgen moest bewaren. O hoe genoot Roland op die wandelingen door het park of door de eenzame straten in de nieuwe wijken Hoeveel herinneringen werden dan weder opgewektHet onderwerp was onuitputtelijk de eerste ontmoetingde strijdde twijfelhet verlangen dat beider hart had vervuld Hertha was weinig spraakzaam op die punten; zij had het doffe bewustzijn alsof zij trouwbreuk pleegde tegenover haar overleden echtgenootindien zij thans bekende dat reeds bij zijn leven de liefde voor Roland haar geheele hart had ingenomen. In het geheim vond zij in de herinnering aan den tijd, toen zij elkander niet mochten toebehoorentelkens nieuw voedsel voor het zalige heden. Bijzonder welsprekend toonde Roland zich in de schildering van zijne onbeschrijfelijke jalouzie. Niet alleen had hij haar misgund aan haar echtgenoot, neen, op allen en alles, wat zij gekend had vóór hem, was hij jaloersch, boos zelfs. Hij kon het niet van zich afzetten, dat hare jeugd en hare meisjesjaren waren voorbijgegaan zonder dat hij haar gekend had terwijl zooveel anderendie dat geluk niet begrependagelijks met haar hadden mogen om-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1890 | | pagina 1