~s*\
HERTHA.
KERMIS.
Feuilleton.
Twee en Negentigste Jaargang.
1890.
V R IJ 1) A G
15 AUGUSTUS.
Officieel Gedeelte.
Amsterdamsche Brieven.
ALRMAARSCHE COURANT
Deze Courant wordt Binsd^g-, I>oii«lerC«g- en
a&a&erdagavond .uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden voor Alkmaar /'®,8«; franco door het
gshsele rijk ƒ1,
De 3 nummers C,OB.
Prijs der gewone Advertentiën
Per regel 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
Telefoonnummer 33.
Burgemssbstse en Wethqubers van Alk maak
brengen ter algetneene kennis, dat de kermis dit jaar
wordt gehouden van HateMla® 23 tot ei; met 31
Augustus 18®» dat de regeling van de staanplaatsen
en van hetgeen verder met de kermis in verband staat
voortaan osagedragen is aan den commissaris wan politie;
dat de 1 o td n:g voor staanplaatsen zal plaats hebben
aan het p<ütie*-bïireau op W o.c.n s d a g 20 Augustus
1800's namiddags te 2 urendat op Maandag
1 September., des morgens, onmiddellijk mort worden
aauCeva,nSen met hot af breken en opruimen der Kramen,
tenten of uitstallingendat de straatmuziek zooveel mo
gelijk beperkt en .aan regelmaat onderworpen zal worden;
'dat alle muziek .in of bij de draaimolens uiterlijk te
twaalf uren dee -naöhfs geëindigd moet zijn.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
Alkmaar, A. MACLAINE PONT.
12 Am 1890. De Secretaris,
'NUHOUT VAN DER VEEN.
De volgende personen worden verzocht zich ter gemeente
secretarie (afd. bevolking) ten spoedigste aan te melden:
A. van Oosterbrugge laatste woonplaats Helder,
tl;.rijtje van Dijk 3 Barradeel.
Christina Johanna Balster Valburg.
Arie Holtman Dijters Hoorn.
Bürcemeestek <©n Wethouders van Alkmaar;
Gezien artikel 240 .der algemeene .peditie-verordemug
-wan.3 April 1889 (Gemeenteblad Mo. 15:) o. a. bepalende,
dat de in onafge&ioten stoepen aanwezige regenbakken
•van zoodanige afsluitingen voorzien meeten zijn ,als
"hnijgemeester en wethouders, dit naodig achtende, voor
dschrijven;
Overwegende dat spersöteidene regenbakken, gelegen dn
«onajgeslotöïs. stoepenniet van bekoorlijke afsluitingen
voorzien zijn of gedekt zijn met plaatijzeren luiken, wier
•toestand geheel onvoldoende is en waardoor gevaar ont
staat voor de openbare veiligheid;
Brengen tes* algemeene kennis, dat vóór l.Ctetober 189©
voorschreven plaatijzeren luiken vervangen mseten wor
den door harSsteenen randen ,met dito deksels die met
de stoepen gelijk liggen of op zoodanige anders wijze in
voor de openbare veiligheid ..voldoenden staat moeten
worden gebracht al3 door burgemeester en wethouders
wordt goedgekeurd, zullende na 1 October van gemeente
wege daarover sehouw gehouden en tegen de ualatigen
proces-verbaal opgemaakt wouden.
Burgemeester Wethouders voornoemd
Alkmaar A. J£A<X-AINE PONT.
12 Aug. 1890. De Secretaris,
NUHDCT VAN DER VEEN.
Ter gemeente-secretarie te Alkmaar worden vóór 19
Augustus a.s. inschrijvingsbilj.etten ingewacht
voor eene partij oude school!»-®®!»®*1 en school
schriften.
Ter gemeente-secretarie is den 11 of 12 eene para-
pi a i e blijven staan. De daarop reekfafeebbende kan
haar terug bekomen.
XXI.
<Op de veiligheidstentoonstelling in het Paleis voor
Volksvlijt is het mijnwezen uitstekend vertegenwoordigd.
Het gebeele toon eelin een mijn herschapenis afge
staan aan deze afdeelingdie de moeite eener rondwan
deling ruimschoots beloont en veel leerzaams aanbiedt.
Het uitgebreidst is de collectie van de domaniale mijnen
te Kerkrade. Herhaaldelijk bevatten de couranten aller
lei berichten omtrent ongelukkenbij het delven van
miju&ehaehten ontstaanen niet zelden blijkt bet later
dat deze moeten toegeschreven worden aan het ontbreken
van de noodige voorzorgsmaatregelen. Het doet bet hol-
landsehe baart goed dat deze eenige nederlandscbe steen
kolenmijn waarvan overigens een derde gedeelte onder
den duitscben bodem is gelegen bekend staat als een
model van aanleg en exploitatie. Voortreffelijk wordt
bier b.v. voor luchtverversching gezorgd een verbazend
erroote ventilator zuigt bet giftige mijngas en bet gevaar
lijke steenkolenstof voortdurend omboog, terwijl langs
een andere schacht de frissche lucht naar binnen wordt
geperst en door een uitgebreid stelsel van deuren tot in
de verste boekjes en gaatjes wordt geleid. Bedenkt men,
dat in de domaniale mijnen bet water van eene diepte
van 260 meters naar boven gepompt moet worden dan
blijft men met bewondering stilstaan voor bet model van
de biervoor bestemde schacht met bijbehoorende pomp-
inriebtingen. Zeer leerzaam is ook bet model van eene
aitdelvingsscbacbt met kooi en veiligbeidstoestelwaar-
,door bij eventueel breken van het kabeltouw het naar
'beneden storten van de werklieden verhinderd wordt.
De zelfwerkende schathfcafsluiting aan dit model tevens
.aangebrachtdoet .de onmogelijkheid van bet afvallen
van" menschen inzien. Hoort men de inspecteurs der
mijmen dan bemerkt men tot zijne verbazingdat do
grootste zwarigheid tegen het toepassen vau allerlei vei
ligheidsmiddelen de werklieden zelf zijn, wier zorge
loosheid niet verdreven wordt, al booren en lezen zij
ook 350" zoo dikwijls van kameradendie door eigen
onvoorzichtigheid een jammerlijke» dood onder den grond
vonden. Daarom is het zalk een weldaad dat er ver
schillende mijnlampen zijn uitgevonden die kunnen aan
gestoken worden, zonder dat zij geopend worden, want
in zeer vele gevallen gingen de mijnwerkers juist met
dat aansteken zoo schandelijk roekeloos te werkalsof
zij niet wisten dat bet mijngas ieder oogenblik met ont
ploffing dreigt.
Dezelfde zorg welke de eigenaars der domaniale mijnen
aan hnn personeel bij hunne werkzaamheden wijden
verlaat de arbeiders nietals zij het ongeluk hebben
invalide te worden. Een kaart is aanwezig, die een over
UIT HET HOOGDUITSCH VAN E. ECKSTEIN.
56)
HOOFDSTUK XXVII.
Januari liep ten einde. In Rolandwiens arbeid -
een schilderstuk met een rijkdom aan figuren, als bij nog
nooit geschilderd bad, goed gevorderd was, ontwaakte
nn de behoefte aan uitgaan en menschen zien evenals
voorheen het verlangen naar ingespannen arbeid.
iMenschen zien," zei bij op zekeren dag tot Hertha
»is voor den echten kunstenaar noodzakelijk. De natuur
verkwikt mijopwekking echter, scheppende kracht geeft
mij de omgang met de duizenden en nogmaals duizenden
mensehelijke gestalten die men de groote wereld noemt."
Ofschoon Hertha niet het minste verlangen koesterde
naar het afmattende verkeer in de salons der Rijkshoofd
stad gedurende het seizoen betuigde zij terstond en op
levendige wijze hare instemming met de wenschen van
haar echtgenoot. Jazij verweet zich dat zij niet reeds
veel eerder, toen Roland oogenschijnlijk verzadigd was
van al haar liefdebetoon en zich veel te veel inspande
op het denkbeeld was gekomen hem over te halen om
weder verstrooiing te zoeken in den kringwaarin hij
altijd gewoon was geweest zich te bewegen. Zij ver
trouwde dat de afwisselende indrukken, die hij daar zou
opdoen, niet anders dan eene gunstige uitwerking op zijn
zenuwgestel zonden hebben en bevorderlijk zijn aan hun
huiselijk geluk. Wanneer hij verzadigd was van het zien
van zooveel onverschillige personen, zonden zijn gezellig
tehuis en de teedere liefdedie hij daar vond hem te
zicht geeft van de ontvangsten de uitgaven en het ka
pitaal van het Fonds ter ondersteuning der arbeiders
in dienst bij de domaniale mijnen te Kerkrade" van 1856 of
tot het einde van 1889, waaruit o.a. blijkt, dat dit fonds
p.m. 190 leden telt en een kapitaal van f 136.882.77)
bezit. Graphische voorstellingen van de uitgekeerde pen
sioenen van de betaalde genees- heel- en apothekers-
kosten alsmede van de geldelijke tegemoetkomingen aan
zieke arbeiders zijn welsprekende bewijzen van de uit
stekende werking van dit ondersteuningsfonds. Behoeftige
mijnwerkersdie zoozeer verminkt zijndat zij niet
meer in staat zijn om iets voor hun huisgezin te ver
dienen worden nog bovendien uit de Hulpkas" gehol
pen waarvan het reglement op de tentoonstelling aan
wezig is. Yan den inspecteur der domaniale mijnen, den
heer jhr. vau Pelser-Berensbergvindt men modellen,
van een hospitaal voor mijnwerkers met ziekenzaal, ope
ratiezaal, badkamer enz., zooals die bij »Het vereenigd
gezelschap voor kolenontginning in het Wormrevier" in
gebruik zijnen van eene arbeiderswoning voor twee
huisgezinnen uit het kolendistrict van Aken. Dit zoo-
evengenoemdo svereenigde gezelschap" prijkte met een
model (1 2000) in glas, voorstellende de geheele ontgin
ning van do steenkolenmijnen in zijn gebied met opgave
van de luchtwegende luchtschachten en de in bewer
king zijnde kolenlagen. Het is jammer, dat wij met
onze ruimte zuinig moeten zijn waardoor wij aan de
brochure, waarin dit Wotter-Modell" beschreven wordt
geene bijzonderheden daaromtrent kunnen ontleenen. Een
goed begrip van de voorzorgsmaatregelen bij de ontgin
ning van mijnen krijgt men ook door do inzending van
het »Bergwerkgesellschaft Gneisenau te Derne bij Dort
mund." Acht-en-vijftig schachten dezer mijnvereeniging
zijn volgens een nieuw systeem van Kind-Chaudron ge
boord en gecuveleerd, en het pleit zeker voor dit stelsel,
dat geen enkele der werklieden daarbij een ernstig letsel
bekomen heeft. Verscheidene ventilatoren bezorgen eene
onberispelijke luchtververschinggoen kosten zijn dan
ook ontzien om deze volkomen in orde te krijgen. De
modellen van de zaal voor verongelukten, van de kleed-
en badkamer voor arbeiders van do lampenkamer en
van de woningen der beambten mogen gezien worden.
Na hetgeen ik zooevon zeide zal men begrijpen, dat
ik de mijnlamp van A. Merlin, die niet door den mijn
werker kan geopend worden zonder dat zij uitgaat, met
veel belangstelling heb bezichtigd. Als men de inzending
van de weduwe Vertongen te Tormonde bekijkt krijgt
men respect voor de dikte der kabeltouwen van aloëbast,
staal en ijzerzooals die in de kolenmijnen gebruikt
worden en waaronder zich één bevindt met een draag
vermogen van 194 000 pond. Van den leerlooier Orban
te Heroe (België) vindt men lederen kappen en hoeden
uit één stukdie zoo hard zijndat een slag met een
hamer al tamelijk krachtig moet zijn om er een deuk
in te krijgen. De fabrikant Clonth te Nippes bij Keulen
is door eene collectie kleedingstukken voor mijnwerkera
vertegenwoordigddie zeer belangwekkend isevenals
zijn compleet dnikercostunmwaarvan de doelmatigheid
geroemd wordt. Eenigszins langer moeten wij stilstaan
meer aantrekken; hij zon inzien, dat noch de kunst, noch
de wereld in staat waren, om hem de hemelsche zalig
heid van eertijds te vergoeden. Ach dan keerden ook
wel die heerlijke schemeruurtjes terug, waarvan de her
innering haar thans nog eene huivering door de leden
joeg en de voormiddagen in het ateliertoen het
scheppend genie zich daar nog niet als alleenheerscher
had doen gelden, toen Roland nog oogen had voor hare
onvolmaaktheden ooren voor haar gebabbel en lippen
lippen voorDe volgende weken werden verdeeld
tusschen arbeid en vermaken buitenshuis. Helaas De
gevolgen beantwoordden niet geheel aan Hertha's ver
wachting. Thans eerst vond Roland tijd tot kalme over
denking. Het scheen wel, dat de aan vrijheid gewende
vogel te lang in eene kooi had gezetenmet breed
ontplooide wieken verhief hij zich boven bergen en dalen,
wiegde zich in het koesterende licht der zon en spotte
met alle pogingen, om hem te vangen. In de salons van
de hoofdstad verwende men den kunstenaar tot in het
belachelijke. Iedereen bracht hem hulde, iedereen achtte
zich gelukkig een woordeen groeteen blik van hem
op te" vangen en de dames stonden daarbij in de eerste
rijen. En o er waren zoo vele schoone, bekoorlijke
vrouwen in deze salons, jeugdige vrouwen, vol levenslust,
en allen te zamen trachtten hem te hullen in eene
lichtende wolk van heimelijke aanbidding.
Hoe stiller Hertha bij het aanschouwen van deze haar
ongepast schijnende dweeperij werd, hoe ernstiger zij bij
hunne tehuiskomst of den volgenden morgen keek hoe
meer hem het contrast in het oog viel tusschen haar
bleek gelaat en den schitterenden glans van al die dames,
die hij niet anders zag dan in de opgewektste, vroolijkste
stemming, in de prachtigste toiletten en in den stralen
glans van kaarsen en kronen.
»Wat scheelt u toch?" vroeg hij meermalen en schudde
dan ongeduldig het hoofd. Wat kijkt gij zonderling
Mij dunkt dat gij mager wordt.... en uwe oogen liggen
zoo diep. Gij moet wat meer melk drinken en vóór alles
meer vleesch eten Wat neemt gij daar weder eene
belachelijk kleine portieDaarvan kan een mensch niet
leven. Gij zijt toch waarachtig nog niet op een leeftijd
om nn al de vleugels te laten hangenLet eens op
freule Claudine! Die bloeit als eene roos in Juni en
wordt al zesentwintig
»Ja, Claudine Hertha bedoelde met dien uitroep
Claudine heeft ook geen zorgen, geen geheim verdriet;
ik daarentegen moet het geduldig aanzien, hoe de man,
dien ik zoo afgodisch bemin, den geheolen avond slechts
oogen heeft voor anderen, voor gelukkiger schepselen en
zich zoo goed als in het geheel niet om zijne vrouw
bekommert
Roland Kessinger had thans zooals hij het zoo naïef
mogelijk uitdrukte, zijne vlammen", dat wil zeggen,
zijne vrouwelijke idealen van het oogenblik, wier schooD-
heid en lieftalligheid hij zonder mededoogen in Hertha's
tegenwoordigheid op de meest overdreven wijze roemde,
totdat de betoovering verbroken werd en eene andere
meestal een contrastde koningin somtijds van één
dag van den troon stiet.
Eerst was het freule Claudine, voor wier «prachtig
incarnaat" hij in geestdrift geraakte. Vroeger had hij dat
zoo niet opgemerktdoch thans straalde hij in hare
tegenwoordigheid als een gelukkige bruidegom, die zijne
bruid in de armen drukt. Claudine von Gassier voelde
zich in den aanvang zeer gestreeld door zijne opmerk
zaamheid, die zij op de meest onschuldige wijze aannam;
maar toen hij wat al te bond werd en men" hatelijke
toespelingen begon te maken, die haar ter oore kwamen,
liet zij hem beleefd, maar toch met onmiskenbare duide
lijkheid gevoelendat eene voortzetting van zulk eene
aanbidding haar hoogst onaangenaam was.
Nu kwam eene achtienjarige zweedsche Gerda Hid-
deberg, aan de beurt. Het jonge meisje, meegesleept door
eene zekere toovermacht, die van zijn persoon scheen uit
te gaan was verrukt van haar aanbidder en straalde
van geluk, totdat zij merkwaardig, eerst bij de vierde
ontmoeting vernam, dat Roland Kessinger gehuwd en
dat die mooiehleeke dame met die donkere rozen in
het haar, ginds bij dien pilaar, zijne vrouw was.
»Het is schandelijk!" vertelde zij onder tranen aan
