STENOCRAPHIE Binnenland. J. Graaf von Moltke heeft toegegeven aan het verlangen van den Keizer, om zijn 90 verjaardag op den 26 te Berlijn te vieren. FBASfKRIJH. De voorzitter der begrootingscom- missie bracht den 15 een bezoek aan de ministers Rou- vier en de Freycinet. Hij deelde het verlangen der commissie mede om de ontvangsten en uitgaven op de staatsbegrooting van 1891 in evenwicht te brengen, niet door belastingen, maar door middel van bezuinigingen. Zonder zich tot iets te verbinden, beloofde de heer de Freycinet, dat hij de middelen zon opsporen, om tot dit doel te geraken. In 1889 hebben in dit rijk plaats gehad 272.000 huwe lijken 4678 echtscheidingen880.000 geboorten en 794.000 sterfgevallen, zijnde 3900 huwelijken, 30 echt scheidingen 2000 geboorten en 42000 sterfgevallen min der dan in 1888. De sterfte was sedert 1874 niet zoo laag geweest. Het geboortecijfer is sedert het begin dezer eeuw van 30 tot 23 per 1000 verminderd. PORTI OAIj. In de Eerste Kamer betoogde de heer Martens Ferao, dat z. i. de overeenkomst met Engeland voorwaardelijk moest worden aangenomen. Alleen in enkele opzichten moet de portugeesche regeering zich het recht voorbehouden om eerst eene beslissing te nemen, nadat nieuwe besprekingen met de engelsche regeering zijn gehoudenwaarbij Europa als scheidsrechter zal op treden. Na deze met luide toejuichingen ontvangen ver klaring nam de president-minister Abreu de Souza het woord om de optreding van het nieuwe ministerie mede te deelen. De leiders der progressisten en conservatieven legden jegens het ministerie zeer welwillende verkla ringen af. In de Tweede Kamer werd door den minister-president eene verklaring voorgelezen betreffende het verdrag met Engeland. De minister zeide dat de regeering der Volks vertegenwoordiging niet kou aanbevelen, het verdrag van 20 Aug. te bekrachtigen. Ofschoon zij zich niet wilde verzetten togen de tenuitvoerlegging van het verdrag indien de Cortez dit goedkeurden zoo zou zij toch gaarne deze overeenkomst zoodanig gewijzigd zien dat de be langen van het portugeesche volk werden gewaarborgd. 's Avonds kwamen de Eerste en Tweede Kamer in ge meenschappelijke zitting bijeen. De Voorzitter der Eerste Kamer las toen een koninklijk besluit voor waarbij de zitting der Wetgevende Macht werd gesloten. SPAIVJE. In de door cholera besmette provinciën zijn den 13 29 ziekte- en 16 sterfgevallen aan die ziekte voorgekomen, den 14 34 ziekte- en 12 sterfgevallen. TEREEKKiDË 8T4TEIV. Nabij Chicago is de trein ontspoord waarin zich de leden van het ijzer- en staalcongres bevonden die een bezoek aan die stad wil den brengen. De reizigers werden op en over elkaar geworpen doch niemand werd gekwetst. Een en ander over De stenographic of snelschrijfkunst is hier te lande bij het algemeen nog zoo goed als volkomen onbekend. an deze kunst, die in andere landen druk beoefend en in_ praktijk gebracht wordthebben slechts enkelen een juistvelen een onjuist en de meesten in het geheel geen begrip. Oyertuigd als wij zijn van deze waarheid zoowel als van het groote belang der zaak zullen wij van de ruimte in dit blad ons toegestaan een dankbaar gebruik maken om dit onderwerp ter sprake te brengen en den lezers in een drietal opstellen iets over stenographic mede te deelen. Wij stellen ons daarbij voorzoo mogelijkeenige belangstelling te wekken door: 1». duidelijk te maken wat men door stenographie verstaat, 2». aan te toonen welke waarde deze kunst heeft voor de praktijk en 3°. een en ander over het aanleeren in het midden te brengen. Niemand late zich weerhouden, door hot schijnbaar vreemde of ingewikkelde der zaak, het volgende na te gaan wij geven de verzekering dat alles hoogst een voudig is en beloven zoo beknopt mogelijk te zullen zijn. Wat heeft men dan eigenlijk door steno graphie of snelschrijfkunst te verstaan? Het antwoord op deze vraag zon kunnen zijnniet anders dan de vaardigheid om de geluiden of klanken, die men hoort bij 't spreken schriftelijk weer te geven met daarvoor aangenomen teekens. Maar, voegt men mij dadelijk toedat doen wij met ons gewoon schrift ookVolkomen waar. Er is alleen maar eenig verschil van middelendie men gebruikt en hetwelk hoofdzakelijk hierin bestaat, dat wij bij stenographie voor die klankteekens of letters minder omslachtige vormen bezigen. Ons gewoon schrijven vordert tamelijk veel ruimte en is zeer tijdroovend. Sommige letters vereischen zelfs zeven handbewegingen, als b.v. de w en m, terwijl er ook, wanneer we niet zondigen willen tegen taal- en spelregels dikwijls letters gebruikt moeten worden die geheel overbodig zijn. 't Gaat ons dan ook veeltijds niet vlug genoegwe haasten ons zooveel mogelijk bij den arbeid en 't gevolg is we leveren slechtonduidelijk schrift. Hoe sneller toch de hand zich beweegt, hoe minder zij in staat is de juiste vormen op het papier te zetten, en niet ieder kan zich de weelde van een professoraal pootje veroorlooven. Maar in snelschrift dan? Wordt dit dan niet ondui delijk door haasten Wanneer deze vraag bij den lezer mocht opkomen heb ik die opzettelijk uitgelokt, 't Is toch een algemeen voorkomend dwaalbegripdat men zich bij stenographie ontzettend zou moeten haasten, zóó zelfs, dat de zenuwen er door van streek zouden geraken Daar is totaal niets van aan. Trouwens de pen vlugger te bewegen dan een geoefend en haastig schrijver in gewoon schrift doet, zou dan ook een onmogelijkheid zijn. Dat ziet men dadelijk in. De snelheid bij stenographisch schrift zit hem niet in snellere beweging van de hand maar uitsluitend in de kortere vormen die gebruikt worden waarom 't dan ook beter is er den naam van kortschrift aan te geven. Laat ons nu zien hoe men bij de «gevleugelde" kunst te werk gaat. Vooraf dient gezegd, dat we daarbij 't oog hebben op het stelsel-De Haan, voor de nederlandsche taal bewerkt naar hot engelsche van Pitman. C)m door kortheid van schrift tot de gewenschte snel heid te geraken bezigt men in hoofdzaak de volgende middelen eenvoudiger letterteekenssamenvoeging van groepen van medeklinkers tot één vorm, woórdverkorten volgens een bepaalden regel. De letters zijn hier niet anders dan de eenvoudigste rechte -en gebogen lijntjes, de laatste ontleend aan den cirkeldie in hun verschillenden stand en grootte het materiaal vormen waaruit dit systeem zoo prachtig is opgebouwd. Elke letter vereischt nooit moer dan één handbeweging en dikwijls komt het voor, dat door één pennestreek meerdere, tot zelfs zeven van onze gewone letters worden afgebeeld. Let wel, met één haal De veel voorkomende lettergroepen, alsst, kw, spr, sch, enz. worden elk door één mede zeer eeuvoudigtoeken voorgesteld. Door een letter op de helft van de gewone grootte te schrijven, hecht men juist een andere, bepaalde letter aan zoodat hier de omgekeerde verhouding ont staat de vorm wordt kleiner, het woord grooter." Geeft men een letterteeken dubbele grootte, dan wijst dit den uitgang van hot woord aan, steeds bestaande uit drie of vier letters van het gewone schrift. Het woordverkorten waarvan we ook wel in ons ge woon schrift gebruik maken vindt hier op uitgebreide schaal toepassing. juffrouw Regine. Maar ik ken ze van nabij. Ik bon op gegroeid met kinderen, die in hare jeugd'blijde waren, wanneer zij op eene korst droog brood konden knab belen vóór zij naar bed gingen en later haar eigen rijtuig en de kostbaarste toiletten hadden. O, wat lachten zij overmoedig en wat waren zij uitgelaten en hoe wer den zij door hare vriendinnen benijd Het leek dan ook alles zoo schoon Bekeek men do zaak echter van nabij, dan was het toch steeds weder de oude menscbelijke ellende alleen in een anderen vorm. Nachten vol zin genot en een lichtzinnig leven wreken zich ook. Ik heb ze gezien die vóór den tijd oud waren gewordendoor wroeging verteerd werden en met wederwaardigheden te kampen hadden die veel erger zijn dan honger en armoede." Gij spreekt bepaald met gevoel, juffrouw Grete", antwoordde Regine, niet zonder eenigen spot, «maar gij beoordeelt die anderen naar u zelve. Meent gij wer kelijk dat die meisjes zich afmartelen met overbodige verwijten?" «Zeer zeker", antwoordde Grete op vasten toon. «Ik weet dat maar al te goed." «En toch", beweerde Marianne nu, «moet ik u tegen spreken. Ik kom door mijn beroep met allerhande meisjes in aanraking en ik heb altijd gezien dat zij zich zoo lang zij jong en mooi zijn en vereerders vinden vol strekt niet aftobben over den dag van morgen; het den ken komt eerst later, te gelijk met het verdwijnen barer bekoorlijkheden. Zij worden in hare jeugd verwend en denkeu dat het haar geheele leven zoo zal voortduren worden zij onderdan komt de ergernis en verkeoren zij in twoedracht met zich zelve en met de geheele wereld Zij kunnen maar niet vergeten dat zij 't vroeger zoo goed gehad hebben... Ik ben volstrekt niet jaloersch, maar ik ben toch altijd inwendig booswanneer ik zie welke sommen aan deze personen verspild worden en dan bedenk hoeveel arme menschen daarmede uit dik werf onverdiende ellende zouden kunnen geholpen wor den. Juist heden op de repetitie deed zich weder zulk een geval voor. Wij hebben daar een klein balletdanse resje een bekoorljjk persoontje, dat is ontegenzeggelijk, met een vriendelijk, rond gezichtje, een lief figuur tjekleine handjes en voetjes een aardig meisje, maar ook niets meer. De hemel mag weten waar zij vandaan komt. Wij noemen haar juffrouw Franzi en onder dien naam komt zij ook op het programma voor. Zij gaat gekleed als eene vorstin en rijdt in eene coupé, die zij voor het operagebouw laat wachten. Vandaag liet zij aan hare mededansoressen natuurlijk om haar jaloersch te maken een prachtigen collier zien met eenen schitterenden smaragd in het midden een sieraad, zoo schoon als ik er zelden een zag. Gij hadt de oogen eens moeten zien van de overige dames van het ba?letEn om haar nog meer te ergeren, vertelde zij, dat de heer, die haar heden op haar verjaardag dat sieraad gezonden had, haar niet verder kende, dan dat zij eene enkele maal met hem gesoupeerd had bij Dressel. Hij heet Oskar Bössow Zij kon maar niet begrijpen, hoe mijn heer Bössow had onthouden, dat zij jarig was. Bij zekere gelegenheid had zij hem verteld, dat zij over drie dagen 22 jaar werd zij had dat uitgeflapt zonder er bij te denken. En deze zonder erg gemaakte mededeeling had die aardige mijnheer onthouden en nu ontving zij van morgen dien prachtigen collier. De andere meisjes stieten elkander spottend met de ellebogen aan en dachten er het hare vanmaar mejuffrouw Franzi trok zich dat volstrekt niet aan zij had haar collier en was er erCT blij mede. JiK' «Wie is toch dio mijnheer Oskar Bössow", vroeg Regine, «die aan de dames van de soort van deze Franzi zoo heet zij immers dergelijke geschenken geeft?" «Onze dames van het ballet", antwoordde Mariaaue «kennen hem allen. Hij is bekend als een van de rijkste jongeheeien van de residentie, tenminste als een van degenen, dio, het meeste gold uitgeven en staat achter de coulissen in hoog aanzien. Franzi heeft echter on waarheid gesprokenwant zij staat reeds langreeds meer dau een half jaar, in eene verhouding tot hem die aan de andere meisjes maar al te goed bekend is hij betaalt alles voir haar hij alleen. Het moet toch Vooreerst schrijft men geen andere klanken dan die gehoord worden, zooals: wens(ch), houd(t) Het wordt daardoor een zuiver klankschrift. Dan gebruikt men voor enkele woordjes, welke herhaaldelijk voorkomen, merken of woordteekens doch hiervan bestaan slechts veertien. V oorts is het stelsel zoo ingericht, dat men veel klinkers kan weglaten. Voor- en achtervoegsels worden door een klein toeken of eon gewijzigden vorm weergegeven, zoo -heid door een stip. -heden door een streepje, -baar door br. Woordendie in de taal als het ware bij elkander behooren, als bijv.inioderopzichttoentertijd'e worden zoo veel mogelijk aaneengeschrevenhetgeen mede de snelheid zeer bevordert, de duidelijkheid niet vermindert, integendeel 't lezen van het stenogram gemakkelijker maakt. Bij het opteekenen van een woord schrijft men, steeds aaneen zonder oplichten van de pen eerst alle mede klinkers en plaatst daarna, voor zoover noodig, de klin kers aaoo enz. er los bij. Deze wjjze van klinker plaatsing is bepaald een eigenaardigheid van dit stelsel en draagt veel bij tot de enorme snelheiddie ermede bereikt kan worden, doordien de constructie toelaat, bij 't volgen van een snellen spreker, nagenoeg alle klinkers (98 "J weg te laten zonder in onleesbaarheid te ver vallen, daar de vorm van het woord volgons vaste regels aangeeft waar de klinkers gelezen moeten worden en men bovendien in het plaatsen van de woorden boven, op of d o o r de lijn een middel heeft gevonden om den kenmerkenden of hoofdklinker van het woord aan te geven. Zinverkorton, voor de duidelijkheid zeer gevaarlijk, dat echter in alle stelsels wordt toegepast, kan hier gemist worden, want zonder dat is de kortheid nog zoodanig, dat er eene snelheid mede bereikt wordtdie in staat stelt in één uur het werk te leveren waarmee in ge woon schrift zes uren heengaan. Ja, zelfs «behoort het. niet tot de zeldzaamheden, dat men over de 200 woorden per minuut woordelijk neerschrijft." De snelheid van een normaal redenaar bedraagt 120130 woorden in de minuut. 't Spreekt van zelf, dat weglating van woorden (zin- verkorten) hoewel onnoodig, toch mogelijk blijft en bij nood toegepast kan worden. De ervaring bewijst ons, dat die het stelsel machtig zijn elkanders schrift kunnen lezen zoo goed als in ge wone letterswat een gevolg is van het matig aantal regels, die een vaste basis geven tot het samenstellen en ontledenschrijven en lezenvan alle voorkomende woorden. We hopen dat het ons gelukt is door dit overzicht van één der stelsels eenig denkbeeld te hebben gegeven van het wezen der stenographie. Korter konden we hierbij moeielijk te werk zijn ge gaan maar duidelijker zou voel geweest zijn wanneer het aanbrengen van stenographische teekens in druk (als voorbeelden) aan minder bezwaar onderhevig ware geweest. Een volgende keer de nuttige zijde der zaak. B. Tweede Hamer. Door de afdeelingen zijn tot rapporteurs gekozen over Hoofdstuk VI (marine) de heeren Seret, Guyot, Rutgers van Rozenburg, Land en Viruly en Hoofdstuk VII B (financiën) de heeren GlindermanLucasse, De Meijier, Van de Velde en Kerdijk. - Den 15 in den vroegen morgen vermiste iemand te Rotterdam zijn wagen. Hij ging hem zoeken en ontmoette aan de Binnenrotte twee personen in het be zit er van, die er een voorwerp mede vervoerden, gedekt door steenkolenzakken. Toen hij hen aansprak, gingen zij op de vlucht. Het bleek daarop, dat zij een brand kast vervoerdendoor hen ontvreemd uit een houten kantoortje bij de steenkolenmijn op het terrein van den Rijnspoorweg. De brandkast was ongeschonden; er was nog niets uit ontvreemd. Den 15 ging te IJmulden de sleepboot do Simson 's middags met vliegend weer de haven uit; zij ont dekte een noorsche brak en bood hulp aan maar deze werd geweigerd en eerst binnen de hoofden noodig ge acht. Terugkoerend en reeds binnen de hoofden za<« de kapitein van de Simson de bark bij den wind draaien, welke vreemde beweging zijne aandacht trok. Achter- uitstoomeude tusschen de hoofden door, zag hij vier menschen vletterliedonwier vlet was omgeslagen drijven. In een oogenblik had de sleepboot zich zoo gewend dat twee dor vletterlieden voortwee achter dreven. Aan een der eersten werd een lijn toegeworpen die gegrepen werd, de andere vletterman dreef achteruit en slaakte hartverscheurende kretendoch werd door eene een tamelijk kostbaar genoegen zijn", voegde Marianne er lachend bij. «Hoe ziet die mijnheer Bössow er uit?" vroeg Regine. «Die man interesseert mij bepaald." «Ik heb hem nooit gezien", antwoordde Marianne. «Er gaat echter geen dag voorbij, dat ik zijn lof niet hoor verkondigen, of dat er niet de eene of andere avontuur lijke geschiedenis van hem verteld wordt." Toen de naam harer zuster genoemd werd was Grete bleek geworden maar de beide andere meisjes hadden het niet opgemerkt. Zij sprak niet mede en hield zich onledig met het bekijken harer nagels. «Wel", zei Regine, wie Grete's stilzwijgen plotseling opviel, «waarom zijt gij op eenmaal zoo stom geworden Ik heb niets bijzonders te vertellen", antwoordde Grete. Mij interesseert die mijnheer Bössow volstrekt niet." «Wij zijn hier zoo aan het praten geraakt", sprak de zangere3_ op eens, «ik zou geheel vergoten, dat ik van avond zingen en mij dus kalm houden moet. Adieu juffrouw Lessen." «Ik ga met u mee", zei Regine. «Adieu." He jonge meisjes namen hartelijk afscheid van elkander en Marianne verliet met Regine de kamer. «Grete sloeg met een diepen zucht het cahier, dat zij reeds ter zijde had gelegd, open en zei in zich zelve «Gelukkig weten zij niet. dat Franzi mijne zuster is." Wordt vervolgd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1890 | | pagina 6