Een vergeten man m 1848.
No. 128.
Twee era Negentigste Jaargang,
1890.
ZONDAG
2f> OCTOBER.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
EERSTE BLAD.
Vergadering van den Raad
ALKMAAR,
op WOENSDAG, 22 October 1890.
ALKMAARSCHË COURANT.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Katerdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden voor Alkmaar O,SO; franco door het
geheele rijk 1,
De 3 nummers O,©6.
Prijs der gewone Advertentiën.
Per regel J 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMS. COSTER
ZOON.
Telefoonnummer 33.
Het is den 21 sten October 100 jaren geleden dat
Alphonse Marie Louis Prat de Lamartine te Métcon werd
geboren, en de feestelijkheden, waarmede die honderdste
verjaardag in zijn geboortestad bij zijn standbeeld gevierd
isbewijst genoegzaam dat wij hier niet te doen hebben
met een vergeten burger. Toch was de herinnering aan
dezen Franschen dichter en staatsman sedert vele jaren,
reeds bij zijn leven zelfsaanmerkelijk verflauwden
kannen wij in waarheid van hem gewagen als van iemand
die zijn roem overleefde.
In 1820 vestigde hij eensklaps de algemeene aandacht
op zich als één der dichters van de Pransche romantische
schooldie zich aanvankelijk kenmerkten deor een gods-
dienstig-dweepachtigen zachten gevoelvollen toon en
een tijdperk van vreedzame welwillend vrome bespiege
lingen aankondigden als een verademing van de onrust,
het geweld de stormen omwentelingen en omkeeringen
van het Napoleontische tijdvak dat in 1815 was gesloten.
Het eerste optreden van Lamartine was zeer gelukkig
en althans een tiental jaren lang was zijn roem bestendig
klimmende. Het Hof wenschte hem voor zich te winnen,
en de jonge dichter trad tevens te Napelste Londen
en te Florence op als diplomaat. Lang dnurde de zoete
kalmte der verademing echter niet. In 1830 moest Karei X
voor Lodewijk Philips wijken en allengs openbaarde
zich ook in de denkbeelden en de richting van Lamar
tine een aanmerkelijke verandering, die hem nit de rijen der
behoudsmannen ten slotte bij do oppositie bracht. Toen in
1847 zijn Geschiedenis der Girondijnen verscheen, was
hij inderdaad één der invloedrijkste bewerkers van de
omwenteling geworden die het volgende jaar uitbrak
en den voorinaligen hofpoeet der legitimiteit voor korten
tijd aan het hoofd plaatste van de jonge republiek.
Lamartine was het dietoen hot gewapende volk de
vergaderzaal der Volksvertegenwoordigers binnendrong,
zich gehoor wist te verschaffen en onverschrokken stand
hield ook toen hij de geweerloopen op zijn borst gericht
zag. Hij was het die tegenover den troonsafstand van
Lodewijk Philips ten behoeve van zijn kleinzoon den
Graaf van Parijs, onder regentschap van zijne moeder de
Hertogin van Orleans, die zelve in de vergadering was
verschenen, een beslissend »te laat" deed hooren. Men
heeft hem hard gevallen over dat woord, (1) maar toen
Lamartine het uitsprakerkende hij daarmede alleen
een onbetwistbaar feit; het was inderdaad te laat; zelfs
kon Lamartine niet verhinderendat onmiddelijk de re
publiek werd uitgeroepenzij het dan ook behoudens
nadere bekrachtiging door het volk. Als lid van de voor-
loopige Regeering en later van de Uitvoerende Commis
sie was hij het hoofd en de welsprekende verdediger van
de gematigde republikeinen tegen de »rooden", de soci
alisten en communisten. De invloed dien Lamartine in
deze dagen wist uit te oefenen was schier zonder voor
beeld; hij dankte dien aan zijn buitengewone welspre
kendheid en aan de koelbloedigheid waarmede hij te
midden der opgewonden en hem bedreigende menigte
stand hieldniet terugweek en niet toegaf. De macht
die van hem uitging scheen een toovermacht. Hij was
Orphens, zegt één zijner bewonderaarsden volksleouw
beurtelings bedarende en bekorende De zoogenaamde
roode republikeinen wilden de invoering der commune
en de vervanging van de nationale driekleur door de
roode vlag maar het machtige woord van den dichter
overwon hij stelde tegenover de roode vlag »die alleen
het Champ de Mars was overgetrokkengesleurd door
het bloed des volks", de driekleur»die de reis om de
wereld had gemaakt." Zijn toovermacht deed de roode
vlag terugdeinzen en bedwong den burgeroorlog.
Toch kon de gematigde partij zich niet handhaven
zonder bloedbad. Tot de eerste daden van het republi-
keinsche bewind behoorden allerlei maatregelen ten be
hoeve van de arbeiders en de armenhet paleis der
Tuileriën werd een burger-invalidenhuis voor oude en
gebrekkige werklieden; Louis Blauc opende in het paleis
van het Luxemburg een arbeidersparlement; er werd een
afzonderlijke regeeringscommissie voor de werklieden in
gesteld, en voor rekening van het Rijk werden nationale
werkplaatsen geopend. De laatste maatregel bleek echter
weldra onhoudbaarhet aantal personen die in de na
tionale werkplaatsen werden opgenomen en daar, zonder
iets noemenswaard uit te voeren, op 's lands kosten
werden onderhouden klom spoedig van 25dnizend tot
honderdduizend; de miliioenen, die deze inrichtingen ver
slonden konden alleen door aanmerkelijke verhooging
van belastingen gevonden worden, en het werd maar al
te duidelijk dat de voortzetting van deze onderneming
op een staatsbankroet moest uitloopen. De toestand kon
niet blijven zooals hij was, er moest een besluit genomen
(1) Ten onzent onder anderen B. ter Haar in zijn ge
dicht: Aan den jongen Graaf van Parijs".
wordenen dat besluit werd genomendo nationale
werkplaatsen werden gesloten. Het moet Lamartine
veel strijd gekost hebben, tot dat besluit mede te werken;
hij had indertijd aan het hoofd gestaan van de nationale
partij", die de zuiver politieke vragen zooveel mogelijk
ter zijde liet, zich inzonderheid algemeene ontwikkeling
en verbetering van het lot van arbeiders en werklieden
ten doel stelde, en de beginselen van het Christendom in
wetten wenschte te belichamen. Toen hij de gewapende
benden (nationale garden, arbeiders, studenten enz.) toe
sprak, die met geweld de vergaderzaal der Afgevaardig
den binnendrongen en den val van het Koningschap
eischten, had hij als hot allernoodigste genoemd, dat aan
alle zelfzuchtonderdrukking en voorrechten een einde
moest komen. Terug te komen op de instelling der na
tionale werkplaatsen, door de voorloopige Regeering zelve
opgericht als oen eerste vrucht der groote volksbeweging,
was een terugkomen op een eigen staatkundig eu staat
huishoudkundig program een afzien van eigen voorne
mens, een voorloopig onmogelijk verklaren van hetgeen
in uitzicht gesteld en aan de menigte voorgespiegeld was.
Maar de maatregel was noodzakelijk; hij moest genomen
worden, en werd dan ook genomen.
Bekend zijn de hevige opstand in Parijsdien de
sluiting der nationale werkplaatsen ten gevolge had, en
de vierdaagsche barricadenstrijd waarbij zes generaals
sneuvelden en vijf gewond werden eu de Aartsbisschop
van Parijs den dood vond, toen hij woorden van bevre
diging en verzoening ging spreken. De opstand werd be
dwongen en het uitvoerend gezag werd bij herhaling
opgedragen aan den man die deze zware taak had ver
vuld aan generaal Cavaignacmaar Lamartine had de
volksgunstdie hem nog zoo kort te voren in zoo minde
mate ten deel viel, geheel verloren. Er moest eindelijk een
President van de Republiek worden gekozenook zijn
naam werd nog genoemd onder de personen die hiervoor
in aanmerking kwamen maar de beslissende strijd werd
gevoerd tnsschen generaal Cavaignac eu prins Napoleon,
waarvan de eerste nog geen anderhalf millioen, de laatste
ruim vijf en een half millioen stemmen verkreeg.
Na dien tijd treedt Lamartine weldra geheel van het
politiek terrein afen geraakt hij ook als dichter en
schrijver meer en meer op den achtergrond. Werd hij in
1848 door tien departementen tot lid der Constitueerende
Nationale Vergadering gekozenin 1849 werd hij in
geen enkel departement candidaat gestelden alleen een
nieuwe verkiezingdie te Orleans noodig was geworden,
verschafte hem een zetel. De staatsgreep van 2 December
1851 maakte een einde aan zijn politiek levenmaar
ook zijn letterkundige roem was voor goed getaand. Zijn
weelderig en verkwistend leven had zijn groot vermogen
verslonden; hij bleef schrijven veel, rusteloos, onvoor
bereid vluchtigeen vennootschap nam zijn geschriften
over loterijen werden gehouden en inteekenlijsten gingen
rond te zijnen behoeveen hij stierf bijna vergeten in
1869. Het feest dat dezer dagen op den honderdsten
verjaardag zijner geboorte te Macon werd gevierd, brengt
ons opnieuw den man in herinneringdie in de eerste
helft dezer eeuw als dichter eu staatsman een belang
rijken invloed had op de denkbeelden van zijn volk en
den gang van zaken in zijn vaderlanden die in het
merkwaardige jaar 1848 gedurende korten tijdmaar
dan toch op de meest beslissende oogenblikken, het volk
wist te beheerschen, te bedwingen en te leiden, totdat hij
de volksgunst voor altijd verloor in de bloedige botsing
met de machtendie hij tot zekere hoogte zelf had op
gewekt, maar ten slotte genoodzaakt was te bestrijden.
der gemeente
Te 7 uren werd de vergadering met 13 leden voort
gezet. De heer de Sonnaville was afwezig. Het eerst
was aan de orde
38. Het volgende door burg. en weth. geformuleerde
voorstel, naar aanleiding van de besprekingen, door dat col
lege met den Raad van Administratie der Maatschappij tot
exploitatie van waterleidingen in Nederland gehouden
Aan de den 25 September 1885 door den gemeente
raad, onder bewilliging van concessionarissen, toegevoegde
slotbepaling van art. 4 der concessie, luidende: Onder
arbeiderswoningen worden verstaan de bewoonde perceelen,
die voor 80,of minder in 's Rijks huurwaarde nu of
later blijken te zijn aangeslagen," nog toe te voegen liet
volgende
1. Indien bij onderzoek door burg. en weth. mocht
blijken, dat de bewoners dier perceelen geene arbeiders
of daarmede gelijk te stellen personen zijnkan het
tarief voor gewoon huiselijk gebruik worden toegepast.
2. Zij, die door den aard van hun bedrijf geacht worden
meer water te behoeven dan onder gewoon huiselijk ge
bruik verstaan wordt, zullen boven hun woningtarief jaar
lijks te betalen hebben bet volgende
Neringtarief.
a. Apotheker zonder laboratorium. f 5,
b. met 10,
c. Destillateur of spuitwaterfabrikant. 10,a f 15,
d. Melkverkooper5,
e. Tapper2,50 a 5,
f. Bier- of wijnhandelaar 10,a 25,
g. Slager5,— a 20,—
h. Logementhouder5,a 15,
i. Koffiehuishouderj> 5,a 10,
j. Kok5,
k. Bakker5,
l. Tabakskerver5,a 15,
m. Warmwater- en vuurverkooper 5,— a 10,—
7i. Stucadoor5,a 10,
o. Barbier2,50 a 5,—
p. Industrieel, zonder stoom werkende 5,a 15,
q. Veehouder per koe en per staltijd 1,50
Indien tusschen hem die het water wenscht te ge
bruiken en de Maatschappij geene overeenstemming kan
verkregen worden ten aanzien van het bedrag der boven
genoemde speling toelatende categoriën, verblijft de vast
stelling aan burg. en weth.
Daar waar niet in vorenstaand neringtarief genoemde,
water behoevende industrieën gedreven worden in locali-
teiten in of verbonden aan bewoonde perceelen zal de
maatschappij voor hare rekening gedurende een jaar een
contröle-meter moeten plaatsen, en naar gelang der daar
door verkregen uitkomstbehoudens de goedkeuring van
burg. en weth., den jaarlijksohen leveringsprijs voor het
gezamenlijk gewoon huiselijk en industrieël gebruik
bepalen.
3. Voor eeno school wordt jaarlijks betaald 15,—,
mits de nabij gelegen onderwijzerswoningeu voor eene
kerk 10,a f 20,—, mits de nabij gelegen kosters
woning of pastorie als gewoon geabonneerde zij aange
sloten. Onder nabij gelegen wordt verstaan op minder
dan 50 ellen afstand.
4. Wederverkoop van duinwater is geoorloofd aan hen,
die het onder voortdurende controle van een meter
gebruiken.
5. Do huurprijs der watermetersgeregeld naar den
prijs vau aankoop, behoeft de goedkeuring van burg. en
wethouders.
Overgangsbepaling. Alle contracten, niet overeenkomstig
het onder 2 en 3 gestelde opgemaakt, worden vóór den
1 November 1890 herzien en er mede in overeenstemming
gebracht.
Art. 1 wordt na langdurige bespreking aangenomen
met 7 tegen 6 stemmen van de heeren KoornStoel
Vonk Kraakman Janssen en Conijn.
Art. 2 wordt, aangenomen met gelijk aantal stemmen
als art. 1.
Art. 3 wordt onveranderd aangenomen.
Art. 4 wordt aangenomen met bijvoeging op voorstel
van den heer Kraakman van Die in verband met het
tweede lid een meter verlangt te gebruiken, is daartoe bevoegd
Art. 5 wordt op voorstel van den heer Kraakman ge
lezen als volgt
De huurprijs der watermeters, geregeld naar den prijs van
aankoop, wordt bepaald door burg. en weth.
De overgangsbepaling wordt na langdurige bespreking
vastgesteld als volgt
Alle contracten niet overeenkomstig het onder 2 en 3 ge
stelde opgemaakt, worden voor 1 Januari 1891 herzien en
er mede in overeenstemming gebracht mits daarvan geene
verhooging het gevolg zij.
De perceelenwaarvoor thans geen hooger bedrag dan J 5.20
betaald wordtmogen niet hooger aangeslagen worden, zoo
lang de huurwaarde dier perceelen onveranderd blijft.
De heer Vonk verklaarde zich tegen alle onderdeelen
na de bij art. 1 genomen beslissing.
Het hoofdbezwaar van de heeren Kraakman, Vonk en
Stoel tegen de onder art. 1 gestelde bepaling wasdat
de bepaling van 80 huurwaarde gemaakt was met het
oog op het perceel en niet op den bewonerdat het
daarom onverantwoordelijk zou zijnom die gunstige
bepaling te wijzigen of te laten vervallen dat het voor
burg. en weth. ondoenlijk zou zijn, nit te maken, wie
in de termen van dit artikel viel en wie nietdat ren
teniers bij voorbeeld nimmer met arbeiders gelijk gesteld
kunnen worden.
De Voorzitter en de heeren C. W. en H. J. Bruinvis
voerden daartegen aan, dat in verband met de door
burg. en weth. en den Raad van Administratie gehouden
besprokingen, uit deze bepaling volstrekt geene moeielijk-
heden zouden voortvloeien en dat de van hen gevorderde
beoordeeling niet zoo moeielijk zou zijn als men meende.
Alle veranderingen moesten met elkander in verband
beschouwd worden.
39. Rapport der plaatselijke commissie' van toezicht
op het lager onderwijs omtrent het door burg. en weth.
ingediende voorstel tot verhooging der jaarwedde van
mej. Wijnhoff, onderwijzeres aan de openbare school voor
Of werkplaats als kamer te rekenen, mits het huis
niet betaalt als arbeiderswoning.
Het hoogste tarief wordt slechts toegepast op hen,
die hun bedrijf geheel of ten deele in niet met
hunne woonhuizen verbonden localiteiten uitoefenen.