Een vergeten man m 1848. No. 128. Twee era Negentigste Jaargang, 1890. ZONDAG 2f> OCTOBER. Dit nummer bestaat uit 2 bladen EERSTE BLAD. Vergadering van den Raad ALKMAAR, op WOENSDAG, 22 October 1890. ALKMAARSCHË COURANT. Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en Katerdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar O,SO; franco door het geheele rijk 1, De 3 nummers O,©6. Prijs der gewone Advertentiën. Per regel J 0,15. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de Uitgevers HERMS. COSTER ZOON. Telefoonnummer 33. Het is den 21 sten October 100 jaren geleden dat Alphonse Marie Louis Prat de Lamartine te Métcon werd geboren, en de feestelijkheden, waarmede die honderdste verjaardag in zijn geboortestad bij zijn standbeeld gevierd isbewijst genoegzaam dat wij hier niet te doen hebben met een vergeten burger. Toch was de herinnering aan dezen Franschen dichter en staatsman sedert vele jaren, reeds bij zijn leven zelfsaanmerkelijk verflauwden kannen wij in waarheid van hem gewagen als van iemand die zijn roem overleefde. In 1820 vestigde hij eensklaps de algemeene aandacht op zich als één der dichters van de Pransche romantische schooldie zich aanvankelijk kenmerkten deor een gods- dienstig-dweepachtigen zachten gevoelvollen toon en een tijdperk van vreedzame welwillend vrome bespiege lingen aankondigden als een verademing van de onrust, het geweld de stormen omwentelingen en omkeeringen van het Napoleontische tijdvak dat in 1815 was gesloten. Het eerste optreden van Lamartine was zeer gelukkig en althans een tiental jaren lang was zijn roem bestendig klimmende. Het Hof wenschte hem voor zich te winnen, en de jonge dichter trad tevens te Napelste Londen en te Florence op als diplomaat. Lang dnurde de zoete kalmte der verademing echter niet. In 1830 moest Karei X voor Lodewijk Philips wijken en allengs openbaarde zich ook in de denkbeelden en de richting van Lamar tine een aanmerkelijke verandering, die hem nit de rijen der behoudsmannen ten slotte bij do oppositie bracht. Toen in 1847 zijn Geschiedenis der Girondijnen verscheen, was hij inderdaad één der invloedrijkste bewerkers van de omwenteling geworden die het volgende jaar uitbrak en den voorinaligen hofpoeet der legitimiteit voor korten tijd aan het hoofd plaatste van de jonge republiek. Lamartine was het dietoen hot gewapende volk de vergaderzaal der Volksvertegenwoordigers binnendrong, zich gehoor wist te verschaffen en onverschrokken stand hield ook toen hij de geweerloopen op zijn borst gericht zag. Hij was het die tegenover den troonsafstand van Lodewijk Philips ten behoeve van zijn kleinzoon den Graaf van Parijs, onder regentschap van zijne moeder de Hertogin van Orleans, die zelve in de vergadering was verschenen, een beslissend »te laat" deed hooren. Men heeft hem hard gevallen over dat woord, (1) maar toen Lamartine het uitsprakerkende hij daarmede alleen een onbetwistbaar feit; het was inderdaad te laat; zelfs kon Lamartine niet verhinderendat onmiddelijk de re publiek werd uitgeroepenzij het dan ook behoudens nadere bekrachtiging door het volk. Als lid van de voor- loopige Regeering en later van de Uitvoerende Commis sie was hij het hoofd en de welsprekende verdediger van de gematigde republikeinen tegen de »rooden", de soci alisten en communisten. De invloed dien Lamartine in deze dagen wist uit te oefenen was schier zonder voor beeld; hij dankte dien aan zijn buitengewone welspre kendheid en aan de koelbloedigheid waarmede hij te midden der opgewonden en hem bedreigende menigte stand hieldniet terugweek en niet toegaf. De macht die van hem uitging scheen een toovermacht. Hij was Orphens, zegt één zijner bewonderaarsden volksleouw beurtelings bedarende en bekorende De zoogenaamde roode republikeinen wilden de invoering der commune en de vervanging van de nationale driekleur door de roode vlag maar het machtige woord van den dichter overwon hij stelde tegenover de roode vlag »die alleen het Champ de Mars was overgetrokkengesleurd door het bloed des volks", de driekleur»die de reis om de wereld had gemaakt." Zijn toovermacht deed de roode vlag terugdeinzen en bedwong den burgeroorlog. Toch kon de gematigde partij zich niet handhaven zonder bloedbad. Tot de eerste daden van het republi- keinsche bewind behoorden allerlei maatregelen ten be hoeve van de arbeiders en de armenhet paleis der Tuileriën werd een burger-invalidenhuis voor oude en gebrekkige werklieden; Louis Blauc opende in het paleis van het Luxemburg een arbeidersparlement; er werd een afzonderlijke regeeringscommissie voor de werklieden in gesteld, en voor rekening van het Rijk werden nationale werkplaatsen geopend. De laatste maatregel bleek echter weldra onhoudbaarhet aantal personen die in de na tionale werkplaatsen werden opgenomen en daar, zonder iets noemenswaard uit te voeren, op 's lands kosten werden onderhouden klom spoedig van 25dnizend tot honderdduizend; de miliioenen, die deze inrichtingen ver slonden konden alleen door aanmerkelijke verhooging van belastingen gevonden worden, en het werd maar al te duidelijk dat de voortzetting van deze onderneming op een staatsbankroet moest uitloopen. De toestand kon niet blijven zooals hij was, er moest een besluit genomen (1) Ten onzent onder anderen B. ter Haar in zijn ge dicht: Aan den jongen Graaf van Parijs". wordenen dat besluit werd genomendo nationale werkplaatsen werden gesloten. Het moet Lamartine veel strijd gekost hebben, tot dat besluit mede te werken; hij had indertijd aan het hoofd gestaan van de nationale partij", die de zuiver politieke vragen zooveel mogelijk ter zijde liet, zich inzonderheid algemeene ontwikkeling en verbetering van het lot van arbeiders en werklieden ten doel stelde, en de beginselen van het Christendom in wetten wenschte te belichamen. Toen hij de gewapende benden (nationale garden, arbeiders, studenten enz.) toe sprak, die met geweld de vergaderzaal der Afgevaardig den binnendrongen en den val van het Koningschap eischten, had hij als hot allernoodigste genoemd, dat aan alle zelfzuchtonderdrukking en voorrechten een einde moest komen. Terug te komen op de instelling der na tionale werkplaatsen, door de voorloopige Regeering zelve opgericht als oen eerste vrucht der groote volksbeweging, was een terugkomen op een eigen staatkundig eu staat huishoudkundig program een afzien van eigen voorne mens, een voorloopig onmogelijk verklaren van hetgeen in uitzicht gesteld en aan de menigte voorgespiegeld was. Maar de maatregel was noodzakelijk; hij moest genomen worden, en werd dan ook genomen. Bekend zijn de hevige opstand in Parijsdien de sluiting der nationale werkplaatsen ten gevolge had, en de vierdaagsche barricadenstrijd waarbij zes generaals sneuvelden en vijf gewond werden eu de Aartsbisschop van Parijs den dood vond, toen hij woorden van bevre diging en verzoening ging spreken. De opstand werd be dwongen en het uitvoerend gezag werd bij herhaling opgedragen aan den man die deze zware taak had ver vuld aan generaal Cavaignacmaar Lamartine had de volksgunstdie hem nog zoo kort te voren in zoo minde mate ten deel viel, geheel verloren. Er moest eindelijk een President van de Republiek worden gekozenook zijn naam werd nog genoemd onder de personen die hiervoor in aanmerking kwamen maar de beslissende strijd werd gevoerd tnsschen generaal Cavaignac eu prins Napoleon, waarvan de eerste nog geen anderhalf millioen, de laatste ruim vijf en een half millioen stemmen verkreeg. Na dien tijd treedt Lamartine weldra geheel van het politiek terrein afen geraakt hij ook als dichter en schrijver meer en meer op den achtergrond. Werd hij in 1848 door tien departementen tot lid der Constitueerende Nationale Vergadering gekozenin 1849 werd hij in geen enkel departement candidaat gestelden alleen een nieuwe verkiezingdie te Orleans noodig was geworden, verschafte hem een zetel. De staatsgreep van 2 December 1851 maakte een einde aan zijn politiek levenmaar ook zijn letterkundige roem was voor goed getaand. Zijn weelderig en verkwistend leven had zijn groot vermogen verslonden; hij bleef schrijven veel, rusteloos, onvoor bereid vluchtigeen vennootschap nam zijn geschriften over loterijen werden gehouden en inteekenlijsten gingen rond te zijnen behoeveen hij stierf bijna vergeten in 1869. Het feest dat dezer dagen op den honderdsten verjaardag zijner geboorte te Macon werd gevierd, brengt ons opnieuw den man in herinneringdie in de eerste helft dezer eeuw als dichter eu staatsman een belang rijken invloed had op de denkbeelden van zijn volk en den gang van zaken in zijn vaderlanden die in het merkwaardige jaar 1848 gedurende korten tijdmaar dan toch op de meest beslissende oogenblikken, het volk wist te beheerschen, te bedwingen en te leiden, totdat hij de volksgunst voor altijd verloor in de bloedige botsing met de machtendie hij tot zekere hoogte zelf had op gewekt, maar ten slotte genoodzaakt was te bestrijden. der gemeente Te 7 uren werd de vergadering met 13 leden voort gezet. De heer de Sonnaville was afwezig. Het eerst was aan de orde 38. Het volgende door burg. en weth. geformuleerde voorstel, naar aanleiding van de besprekingen, door dat col lege met den Raad van Administratie der Maatschappij tot exploitatie van waterleidingen in Nederland gehouden Aan de den 25 September 1885 door den gemeente raad, onder bewilliging van concessionarissen, toegevoegde slotbepaling van art. 4 der concessie, luidende: Onder arbeiderswoningen worden verstaan de bewoonde perceelen, die voor 80,of minder in 's Rijks huurwaarde nu of later blijken te zijn aangeslagen," nog toe te voegen liet volgende 1. Indien bij onderzoek door burg. en weth. mocht blijken, dat de bewoners dier perceelen geene arbeiders of daarmede gelijk te stellen personen zijnkan het tarief voor gewoon huiselijk gebruik worden toegepast. 2. Zij, die door den aard van hun bedrijf geacht worden meer water te behoeven dan onder gewoon huiselijk ge bruik verstaan wordt, zullen boven hun woningtarief jaar lijks te betalen hebben bet volgende Neringtarief. a. Apotheker zonder laboratorium. f 5, b. met 10, c. Destillateur of spuitwaterfabrikant. 10,a f 15, d. Melkverkooper5, e. Tapper2,50 a 5, f. Bier- of wijnhandelaar 10,a 25, g. Slager5,— a 20,— h. Logementhouder5,a 15, i. Koffiehuishouderj> 5,a 10, j. Kok5, k. Bakker5, l. Tabakskerver5,a 15, m. Warmwater- en vuurverkooper 5,— a 10,— 7i. Stucadoor5,a 10, o. Barbier2,50 a 5,— p. Industrieel, zonder stoom werkende 5,a 15, q. Veehouder per koe en per staltijd 1,50 Indien tusschen hem die het water wenscht te ge bruiken en de Maatschappij geene overeenstemming kan verkregen worden ten aanzien van het bedrag der boven genoemde speling toelatende categoriën, verblijft de vast stelling aan burg. en weth. Daar waar niet in vorenstaand neringtarief genoemde, water behoevende industrieën gedreven worden in locali- teiten in of verbonden aan bewoonde perceelen zal de maatschappij voor hare rekening gedurende een jaar een contröle-meter moeten plaatsen, en naar gelang der daar door verkregen uitkomstbehoudens de goedkeuring van burg. en weth., den jaarlijksohen leveringsprijs voor het gezamenlijk gewoon huiselijk en industrieël gebruik bepalen. 3. Voor eeno school wordt jaarlijks betaald 15,—, mits de nabij gelegen onderwijzerswoningeu voor eene kerk 10,a f 20,—, mits de nabij gelegen kosters woning of pastorie als gewoon geabonneerde zij aange sloten. Onder nabij gelegen wordt verstaan op minder dan 50 ellen afstand. 4. Wederverkoop van duinwater is geoorloofd aan hen, die het onder voortdurende controle van een meter gebruiken. 5. Do huurprijs der watermetersgeregeld naar den prijs vau aankoop, behoeft de goedkeuring van burg. en wethouders. Overgangsbepaling. Alle contracten, niet overeenkomstig het onder 2 en 3 gestelde opgemaakt, worden vóór den 1 November 1890 herzien en er mede in overeenstemming gebracht. Art. 1 wordt na langdurige bespreking aangenomen met 7 tegen 6 stemmen van de heeren KoornStoel Vonk Kraakman Janssen en Conijn. Art. 2 wordt, aangenomen met gelijk aantal stemmen als art. 1. Art. 3 wordt onveranderd aangenomen. Art. 4 wordt aangenomen met bijvoeging op voorstel van den heer Kraakman van Die in verband met het tweede lid een meter verlangt te gebruiken, is daartoe bevoegd Art. 5 wordt op voorstel van den heer Kraakman ge lezen als volgt De huurprijs der watermeters, geregeld naar den prijs van aankoop, wordt bepaald door burg. en weth. De overgangsbepaling wordt na langdurige bespreking vastgesteld als volgt Alle contracten niet overeenkomstig het onder 2 en 3 ge stelde opgemaakt, worden voor 1 Januari 1891 herzien en er mede in overeenstemming gebracht mits daarvan geene verhooging het gevolg zij. De perceelenwaarvoor thans geen hooger bedrag dan J 5.20 betaald wordtmogen niet hooger aangeslagen worden, zoo lang de huurwaarde dier perceelen onveranderd blijft. De heer Vonk verklaarde zich tegen alle onderdeelen na de bij art. 1 genomen beslissing. Het hoofdbezwaar van de heeren Kraakman, Vonk en Stoel tegen de onder art. 1 gestelde bepaling wasdat de bepaling van 80 huurwaarde gemaakt was met het oog op het perceel en niet op den bewonerdat het daarom onverantwoordelijk zou zijnom die gunstige bepaling te wijzigen of te laten vervallen dat het voor burg. en weth. ondoenlijk zou zijn, nit te maken, wie in de termen van dit artikel viel en wie nietdat ren teniers bij voorbeeld nimmer met arbeiders gelijk gesteld kunnen worden. De Voorzitter en de heeren C. W. en H. J. Bruinvis voerden daartegen aan, dat in verband met de door burg. en weth. en den Raad van Administratie gehouden besprokingen, uit deze bepaling volstrekt geene moeielijk- heden zouden voortvloeien en dat de van hen gevorderde beoordeeling niet zoo moeielijk zou zijn als men meende. Alle veranderingen moesten met elkander in verband beschouwd worden. 39. Rapport der plaatselijke commissie' van toezicht op het lager onderwijs omtrent het door burg. en weth. ingediende voorstel tot verhooging der jaarwedde van mej. Wijnhoff, onderwijzeres aan de openbare school voor Of werkplaats als kamer te rekenen, mits het huis niet betaalt als arbeiderswoning. Het hoogste tarief wordt slechts toegepast op hen, die hun bedrijf geheel of ten deele in niet met hunne woonhuizen verbonden localiteiten uitoefenen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1890 | | pagina 1