Buitenland.
iii;e,uek Op eene onder leiding van den afge
vaardigde Paul Jauson te Brussel gehouden vergadering
der radicalen is na langdurige besprekingen over de
houdingdoor die partij aan te nemen ten aanzien van
den eisch van algemeen stemrecht, besloten, het algemeen
stemrecht op het radicale program op te nemen doch
met deze beperkingdat de bijzondere belangen ook
naar evenredigheid daarvan vertegenwoordigd zullen
worden.
en groote handelshuizen zijn in verhand daarmee ver
plaatst of bezitten elders filialen waar veel meer om-
r gaat dan op het hoofdkantoor. Nog is het gelukkig
T niet zóó ver gekomen dat »het met Amsterdam ge-
f lijck ghij hoortten ende loopt", maar van Vondel's
2 «Scheeprijck Y" kan tegenwoordig al evenmin meer
sprake zijn. In gelijke verhouding als de goederenhandel
j en de scheepvaart afgenomen zijn is de effectenhandel
gaan bloeion. Die geldhandel zoo zegt de heer Muller
i baat echter de breede arbeidersbevolking eener stad
j niet dan alleen voor zooverre het de meerdere vertering
der gegoeden aangaatwelke echter voor een steeds
toenemend doel elders gemaakt wordt. Als een handelaar
in effecten en een koopman in goederen ieder in zijn
bedrijfvoor oen half millioen omzetdan kan de eerste,
voor slechts weinige guldens, zijn pak effecten van b.v.
Amerika ontvangen en van hier zelfs weer uitvoeren
naar een andere europeesche beursterwijl daarentegen
de andervoor een gelijke waarde aan goederen tal
van personen noodig heeft op de plaats van afzending
en van ontvangst of wedor-uitvoerwier dagloonen en
gereedschappen veel geld eischen, terwijl schip of schepen
vrachten daaraan verdienenwaarmee hunne uitrusting
en bemanning en wat niet al betaald worden.
Waaraan is die ongunstige toestand te wijten en hoe
is daarin verandering te brengen Jammer genoeg blijft
ook de heer Muller het antwoord daarop schuldig. Wel
ontbreekt het niet aan opmerkingen als dezeHerleving
moet door arbeid omstaan, lichamelijk en geestelijk,
door hoofd en hart want verstand alleen baat niet
doch daarmee komt men al heel weinig verder. Ten
slotte blijft er dan al niet veel anders over dan een
aanval op het gemeentebestuur en daartoe heeft ook de
schrijver in het jaarboekje zijn toevlucht geuomon. Ter
wijl de oude oppermachtige regenten zoo redeneert
hij elke daad van stadsbestuur beschouwden als eene
uiting haast van eigen machtwordt door hunne op-
vo.gers de verantwoordelijkheid wel voor onboteekenende
handelingen en dan nog alleen in groote woorden
aanvaard maar ze wordt behendig ontweken en afge
wenteld op de schouders der toch meer op den achter
grond staande leden van de stedelijke vertegenwoordi
ging zoodat ernstige klachten rijzen over don onbe-
vredigenden loop der zaken. Evenmin als de heer
Mullor ziju wij vereerders van het gemeentelijke beleid
in de hoofdstad, even goed als hij keuueu wij de besluite
loosheid van onze vroede mannen dat vleien der pu
blieke meeningdat verschuiven van de uitvoering van
eenmaal genomen besluiten. Maar toch heeft Amster
dam's gemeenteraad ook van tijd tot tijd blijk gegeven,
dat hij niet aarzeltmillioeneu ter beschikking te stellen
van ^nuttig geoordeelde handelsinrichtingen en nog eens
millioenon voor de vergemakkelijking van het verkeer. Nog
in het afgeloopeu jaar werdenom slechts een enkel
voorbeeld te noemen 760.ObO toegestaan voor eene
dam bescherming der Handelskade in hot IJ en met schat
ten is ook de afschaffing van de kanaalgeldon op het
Noordzee-kanaal gekocht. Neen wij zoeken de oorzaak
dieperde geest dier oude stoere amsterdamsche koop
lieden wordt hoe langer hoe zeldzamer. Die mannen
werkten zelf van den vroegen morgen tot den lateu
avond zich schier geen enkele uitspanning gunnende
terwi,l het jong<re geslacht te zeer verwerkelijkt is om
de voetstappen zijner vaderen te drukken. Een breede
schare tan bedienden doet in die nieuwere handelshuizen
het v\ ei k terwijl de patroon slechts het toezicht houdt,
zoo hij dit althans nog doet. De ware rijkdom die zich
vroeger in oen eenvoudig kleed stak, heeft thans plaats
gemaakt voor slechts weinig gevulde brandkasten en veel
vertoon van weelde. Uitgaan, partijen, het leiden van
een gemakkelijk leventje en het bluf slaan dat alles
heeft zich ook op onze amsterdamsche grachten in vele
huizen weten te nesteion en knaagt voortdurend aan
het
vaderen is overgebleven.
Effectbejag het streven daarnaar lacht of grijnst
hoe zal ik het noemen op allo hoeken der amster
damsche straten u tegen. Daaraan zijn al die prachtige
magazijnen die kostbare gevels die fraaie koffiehuizen,
P"
r..i
r-'
s.
wernigjedat er nog van den ondernemingsgeest der
ï.'.'v
i-v-
aan te nemen, dat de Hemel vvreeder is dan de aarde
Zou het niet zoudig niet hoovaardig zijn indien de
mensch anders wilde recht spreken dan de Hemelsche
Vader? Zoo het woord vergeving" geen ijdele klank
isdan moet u vergeven worden dan is u reeds ver
giffenis geschonken Vat dus moed, mijn lieve kind Ik
geloof niet, dat gij ooit weder aan dat ongelukkige uur
herinnerd zult worden. Zóó alleen kan ik mij de onbe
grijpelijke houding van den heer Bössow verklaren. Mocht
er echter onverwacht iets gebeuren dan weet gij dat
gij bij mij steun en troost kunt vinden. Dat wilde ik u
nog zeggen mijn kind. Houd u dus maar dapper en
wees welgemoed 1"
Regine had een gevoel alsof er een steen van haar hart
was gewenteld zij wilde antwoorden maar hare zenu
wen waren zóó overspannen, zij was zoodanig door dank
baarheid overstelpt, dat het haar niet mogelijk was. Zij
stond te beven. Plotseling wierp zij zich met een ouder-
drukten kreet aan de borst harer edele vriendin. De
gravin sloeg hare armen om den hals van het hevig
snikkende meisje en drukte voor de eerste maal een kus
op haar gloeiend voorhoofd.
I'V j 1
In het bosch had het drjjven een aanvang genomen.
De verwachting der jagers was hoog gespannen. Bössow
hield hartstochtelijk veel van jagen en terwijl Regine
aan de borst der gravin schreide, had ook zijn hart ge
klopt met dubbele slagen Tegen de buitengewoon heete
Septemberzon beschut, stond hij bij een rensachtigen eik;
rondom hem heerschten vrede en rust en strekte zich
het heerlijk landschap uit. Pe zon wierp hare schitte
rende gouden stralen door het zware bladerendak en
tooverde de schoonste schakeeringen op den vochtigen
bodem van het woud.
In gespannen verwachting stond hij daar en bespiedde
den naasten omtrek, luisterde naar ieder, ook naar het
zachtste, gedruiech. Plotseling hield hij den adem in. Uit
het dichte kreupelhout, op ongeveer zestig schreden van
hem verwijderd verscheen een prachtig hert.
Naar alle zjjden rondkijkende stapte het fraaie dier
onhoorbaar voort en vertoonde zijne volle breede borst
aan.den jager die thans al zijnetzelf beheersching^had
die bierpaleizendie ontspanningsgelegenheden hun ont
staan verschuldigdHet is een feitdat menig gedeelte
van Amsterdam in de laatste jarenwat zijne huizen
betrefteen verjongingskuur heeft ondergaan. In de
hoofdstraten worden bijna alle oude perceelen naar den
grond geworpen een schutting onttrekt de ruïne eenigen
tijd aan den blik der nieuwsgierigen en wordt deze af
gebroken dan is er een nieuw huis verrezen, even weel
derig als het oude eenvoudigeven soliede op het oog
als zijn voorganger bouwvallig. In het afgeloopen jaar
is de hoofdstad weder meuig trotsch gebouw rijker ge
worden In de Kalverstraat kan de inrichting van van
Laar met de mooiste buitenlandsche van dien aard wed
ijveren Café Suisse en het belendende kleedermagazijn
zijn schooner dan te voren uit hunne assche herrezen,
het Poolsche koffiehuis heeft zijn eenvoudig uiterlijk
verwisseld voor een dat meer van groote kostbaarheid
dan van sierlijkheid getuigt en op den hoek van het
Sophiaplein prijkt thans het monumcnfalo gebouw van de
levensverzekering-maatschappij «Utrecht", waarvan Schra-
vendijk de parterre-verdieping in huur heeft. Op den
Heiligenweg vraagt de broodbakker Heinemanu uw aan
dacht voor zijn karakteristiek geveltje. Komen wij op
het Koningsplein dan wordt ons oog geboeid door de
weelderigheid, waarmee de levensverzekering-maatschappij
«Kosmos" zich een woning heeft opgetrokken en rust
onze blik met welgevallen op het magazijn van den heer
Meijer In de Leidschestraat hebben Horstink en van
Essen meer den eenvoud betracht bij het verbouwen
hunner winkels. Ook in de Vijzelstraatdie vroeger zoo
onaanzienlijk was, verrijst het eene magazijn na het andere.
Op den Nieuwendijkin de Utrechtschestraatop het
Damrak kortom overal waar men komtziet men
nieuwe gebouwen of huizen in wording. De een ziet
zich duarioe wel verplicht door den ander en ten slotte
geven beiden groote sommen uitdie zij zoo goed voor
iets anders konden gebruiken. De koffiehuizen en wat
er al nieuws op dit gebied bedacht wordtzooals de
proeflokalen, de bodega's, de American bar's enz bloeien
bij den geestdie tegenwoordig een groot deel van de
amsterdamsche Spes patriae bezielthun kellners hebben
zij geen loon meer te betalen, want de fooien gevende
jongelingschap maakt dat onnoodigondanks het feit
dat menig jongmensch het kellnerbuis aantrekt en daar
door een aardig duitje verdientkomen de caféhouders
nog handen te kort om hunne klanten naar eisch te
bedienen Zietwij voor ons gelooven dat eene veran
dering hierin gepaard zou gaan met eene verbetering
van de commercieele toestanden. Dan zouden niet meer
zoovelen hun toevlucht nemen tot het beursspeldat
ten allen tijde de toeverlaat der zwakken is geweest en
een geschikt middel aanbiedt om de mate van energie
te bepalen Het zelfvertrouwen van den zeventienden
eeuwschen koopman zou dan wederkeeren
Nog vóór hot einde v: 1890 is Amsterdam een nieuwe
school rijker geworden waar een vak beoefend wordt
dat tot hiertoe nog maar al te weinig systematisch werd
onderwezen. Wij hebben hierbij do inrichting van de
vereeniging voor handenarbeid op het oog, aan wie het
gelukt isdaarvoor een lokaal op de Keizersgracht te
vinden. Aan het hoofd daarvan staat de heer J. Stam,
wiens naam op het gebied van handenarbeid een goeden
klank heeft. In het gebouw zijn twaalf schaafbanken
geplaatstzoodanig met elkaar verbonden dat zij één
geheel vormen niet te veel plaats innemen enwaar
hot vooral op aankomteen klassikale behandeling van
de leerstof toelaten. Het onderwijs wordt hier gegeven
volgens het systeem van den ingenieur Axel Michelsen
te Kopenhagen waardoor de jongelui in staat gesteld
worduu niet alleen do rechter- maar ook de linkerzijde
van het lichaam te oefenen. Over het geheel is het on
derwijs er op ingerichtals bondgenoot op te treden
van het gymnastiek-onderwijs; het is dus een soort handen-
sport die nog bovendien zeer nuttige en kunstige voor
werpen produceerthetgeon van de meeste soorten van
sportjammer genoegniot kan gezegd worden. Het
zou ons niot verwonderen als de inrichting voor han
denarbeid in een gevoelde behoefte bleek te voorzien
vooral in onzen tegenwoordigen tijd nu het vooroordeel
herkregenal was hij ook ouder den indruk van het
prachtige schouwspel, dat de forsche veertiender aanbood.
Langzaam hief hij de buks op mikte een oogenblik en
drukte af. Een knal het hert deed een geweldigen
sprong en stortte neder.
Bössow vergat geheol den strengen jachtregel, verliet
zijne standplaats en liep op de plek toe, waar het hort
lag. Doodelijk getroffou bewoog het dier nog eveu den
schoonen kop met de smaragdkleurige, heldere oogeu en
bleef toen stil liggen. Het hart van den jeugdigen jager
klopte van vreugde en trots
Is het wonderdat hij niet in eene stemming ver
keerde om aan jonge meisjes te denken die geen ge
heim kunnen bewaren
HOOFDSTUK XVIII.
De gravin had Regine, wier hulp zij thans voor de
eerste maal niet noodig had, naar hare kamer gezonden.
Regine was doodelijk vermoeid. De aandoeningen van de
laatste uren hadden na den slapeloozen nacht al hare
krachten uitgeput. Zij strekte zich op de sofa uit en sloot
de oogen. De jeugd eischte hare rechten. Zij viel in een
vasten slaap en moest om zes uur gewekt worden, want
de jagers werden spoedig terugverwacht en het diner
was op zeven uur bepaald. Toen zij iu het salon ver
scheen, was zij geheel opgefrischt en zag ér blozender
uit dan ooit Er was eeno weldadige kalmte over haar
gekomen door de troostvolle woorden van de gravin.
De jacht was zeer gelukkig geweest. Behalve de veer
tiender van Bössow waren nog drie kleinere en twee een
jarige herten, benevens vier wilde zwijnen geschoten; de
jagers verkeerden dan ook in de opgewektste, vroolijkste
Stemming. Er werd veel gedronken, veel geblult en veel
gelachen. Allerlei jaehtgeschiedenissen werden opgedischt,
die te belangwekkender waren naarmate zij hoogero
eischen stelden aan de goedgeloovigheid van de toe
hoorders.
Aan hot boveneinde van.de tafel, waar de beide gas
ten uit Berlijn Bössow en von Veiwilz, in de nabijheid
der gravin, eene eereplaats hadden, had het gesprek se-
dert eenigen tijd eene|eru: tigeirwending genomen. Naar
tegen een ambacht in de hoogero standen door de moei
lijkheid om zich een intellectueel bestaan te verschaffen,
langzamerhand wordt opgeheven. Beter een knap werk
man dan oen gestudeerd persoon van middelmatige be
kwaamheden.
Wat ik hoop, dat het jaar 1891 ons brengen zal?
Aan mijne lezers ailes goedsaan mij de kracht oaa
voor hen steeds zóó te schrijven dat zij mijne penne-
vrnchten met belangstelling lezen Aan de vroede man
nen van Amsterdam de wijsheid om zulke besluiten t»
nemen dat de bloei van Neerland's grootste gemeente
daardoor bevorderd wordt Niet ten ourechte heeft men
Amsterdam «de stad der quaesties" genoemd in 1891
moge het zich den naam waardig maken van «de stad,
waar men de quaesties zoo uitstekend tot oplossing
brengen kan."
Met een open oog voor al het goede dat 1890 ons
heeft gebrachtmogen wij de toekomst rnstig tegemoet
gaan en zal op don 1 Januari bij ons wel eens de
vraag oprijzen door Hallo in dichtmaat aldus uitgedrukt:
«Wat draagt gij, nieuwe tijdkring! in uw schoot?
Voor ons een breede rij van blijde dagen
Of veel verdriet, dat, als een worm, zal knagen
Aan onze rust Gezondheid Krankte Of dood
Zult g' aan ons volk weer werk en welvaart geven
Den dierb'ren vrede in ons gezegend land
Bestendigen Of zal een oorlogsbrand
Er duizenden van schrik en angst doen beven
Wie, wie geeft 't antwoord op die vragen? Geen.
Noch priester, noch profeet kan 't ons verhalen.
Hoe scherp en ver z' ook zien, hun blik kan falen
met Goethe zeggen wij toch ook
Andere schauen
Dcckende Falten
Ueber dem Alten
Traurig und scheu
Aber uns leuchfet
Froundüche Treue
Sehet das Neue
Findet uns neu.
Und das Vergangne
Heisst mit Vertraueu
Vorwürts zu schauen,
Schauen zurück.
IHJITSCMEAIVD. In de Algemeene Slagerscourant
wordt beweerd dat nederlandsche handelaars het vol
gende middel bezigen om amerikaanseh spek voor neder-
landsch spek te doen doorgaan. Het uit Amerika ont
vangen spekvoorzien van het amerikaansche merk
wordt aan de nederl overheid vertoond en aan een
der hoeken van een nederl. stempel voorzien, zoodat het
spek dan twee merken heeft. Daarna wordt het stuk
doorgesnedenhet deelvan het amerikaansche merk
voorzien, wordt in Nederland gehouden en het andere
deel als nederl. spek naar Duitschland verzonden.
EAttEEAAD. In den nacht van den 25 is te
Portsmouth het concertgebouw bijna geheel afgebrand.
Vóór 12 jaren brandde het in de Kerstdagen mede af.
De schade wordt begroot op f 120,000.
Ierland. Tegen de verkiezing van den heer J. Pope
Hennessy te Kilkenny is door zijnen tegencandidaat
protest aangeteekend op grond van ongeoorloofde inmen
ging van de geestelijkheid met die verkiezing. Toen
aanleiding van een voorval, dat in de laatste dagen de
aristocratische kringen in rep en roer Rad gebracht, was
de zoo menigmaal geopperde strijdvraag weder eens te
berde gebracht, of een man van eer ook dè,n verplicht is
de waarheid te zeggen wanneer die waarheid den goe
den naam eener vrouw in gevaar brengt, in één woord,
wanneer de eer eener vrouw op het spel staat. De gra
vin, anders nogal meegaande, verklaarde een onoverwin-
lijken afkeer te hebben van eiken lengen
«De leugen", zeide zij, «is het begin van de meeste
vergrijpen en misdaden. De misdadigers verlaten zich al
len op de macht van den leugen om hunne straf te ont
gaan. Als do goede naam eener vrouw alleen door een
leugen kan worden opgehouden, dan betwijfel ik of die
vrouw wel zóóveel waard isdat zij van een man va*
eer,het grootste offer kan eischen."
'^Ik ben van meening", sprak Verwitz, «dat die vraag
niet iu het algemeen kan worden beantwoord. Men moet
het geval nagaan want hot gebied van den leugen is
oneindig groot. Tusschen een onschuldige «canard",
eene te verontschuldigen of noodzakelijke geheimhouding
en eene geheimhouding uit eigenbelang of een gemeenen
leugen, d. i. het volhouden van onware feiten tot eigen
voordeel is een hemelsbreed verschil. Volgens mijn ge
voelen bestaan er ongetwijfeld uitzonderingen op het ge
dwongen waarheid spreken. Ik denk daarbij het aller
eerst aan mijn eigen vak. In de politiek kan het somtijds
bepaald een eisch, een plicht zijn, feiten te verzwijgen,
of als zij door de babbelzucht van den een of ander aan
het licht komen, ze te loochenen. De wet zelf stelt uit
zonderingen. Zij ontslaat bloedverwanten van de verplich
ting, omtrent de beschuldigde te zeggen wat zij weten;
zij ontslaat een getuige, die een eed heeft gedaan, van
de verplichting feiten aan te halen, waardoor hij zich
zelf zou beschuldigen
«Dat is iets anders dan hetgeen ik bedoel", bracht
de gravin in het midden. «Ik begrijp, dat men iets ge
heim houdtdat men in sommige omstandigheden niet
de volle waarheid zegt maar het is mij onbegrijpelijk
dat men kan liegen dat meu iets kan volhouden als
men weet, dat het niet waar is."agj>p
Wordt vervolgd.
