20 April 1891 Groote Veemarkt No. 41. Srie en ÏMegentigste Jaargang. 1891. ZONDAG Dit nummer bestaat uit 2 bladen EERSTE BLAD Officieel Gedeelte. bijzondere inrichting voor gymnasiaal onderwijs, Doctor in de Letteren, Jacht en Vissclierij. te Alkmaar, GROOTE PAARDENMARKT Woensdag: 22 April 1891, Onbestelbare Urieven Voorzieningen bij ziekte en ouderdom. FEUILLETON. MIJN VRIEND PARELMAN. 5 APRIL. Novelle van P. F. BRUNINGS. COURANT. Prijs der gewone Atlvertentiën Per regel ©,lö. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS- TER ZOON. ALklIAABSCHIi Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar j ©,8©franco door het geheele rijk 1, De 3 nummors O.Oö. ïflfcumi SR IA V Telefoonnummer 23. De GEMEENTERAAD vanALKMAAR, aldaar gevestigd wenschende te zien eene waar JOAGGLIGDKI zich kunnen bekwamen voor het STAATS-EX AOTEUT, om, in verband met de lessen die aan de Rijks Hoogere Burgerschool met 5 jarigen cursus worden gegeventot de Hooge- school te worden toegelatenheeft besloten aan een die bereid is die betrekking te aanvaarden aanvanke lijk voor zes jaren, eene subsidie van ff 22©©,a f 2500, per jaar uit te loven, bet juiste bedrag bij het later te nemen raadsbesluit te bepalen. Het door de leerlingen te betalen minerval ten bedrage van 30,of 50,per jaar, voor leer lingen in de eerste en tweede klasse, komt ten voordeele van den benoemdede gemeente stelt desverkiezende lokaliteit beschikbaar. Zijdie genegen mochten zijn, die betrekking te aan vaardenworden uitgenoodigd zich vóór 1 Mei 1891 met het Gemeentebestuur iu betrekking te stellen. De Burgemeester van Alkmaar maakt bekend, dat ter secretarie kosteloos te bekomen zijn blanco aanvragen ter bekoming van jacht- en vischacten. Alkmaar, De Burgemeester voornoemd 4 April 1891. A. MACLAINE PONT. verzonden in de le helft van Maart 1891 J. F Mants, Amsterdam; D. Bakker, Anna Paulowna- polderGrootOude Niedorp P. P. de WitZijpe H. Boescaurt, Van Hoogwoud: H. SnelWieringerwaard. Van Schermerhorn A. M. P. Beumer Amsterdam. Verzonden geweest naar Afrika: Van Oudkarspel: Th. KuijperPretoria. Ouder de onderwerpenwaaromtrent bet ontvverp- minifest van het bestuur der Liberale Unie eenige wen- schen uit, behoort ook het zoogenaamde arbeidsvraagstuk. Geen wonder. Wie kan zich schooner en belangrijker hervormingen denken dan de lotsverbetering van den werkmanen wie zou niet gaarne willen medewerken tot alles wat zijn ontwikkeling kan bevorderen, zijn leven eu gezondheid beveiligenzijn inkomsten verbe teren, zijn levensonderhoud en dat van zijn gezin waar borgen ook in tijden van ziektebij zijn overlijden of tijdens den ouderdom, als de werkkracht is uitgeput? Wat ons land betreftmag bet schier overbodig ge noemd worden, op dit onderwerp de aandacht te vestigen, en geen enkele politieke partij zal nalaten wanneer zij een werkplan voor de eerstvolgende jaren opmaakt daaraan een belangrijke plaats aan te wijzen. Sedert eenige jaren is het onderwerp voortdurend aan de orde. In 1887 is het Sociaal Weekblad begonnen het, geweten van het nederlaudsche volk wakker te schndden en wakker te houden. Het parlementair onderzoek door de Tweede Kamer ingesteld bracht toestanden aan het licht, waarmede een beschaafde maatschappij geen vrede kan hebben. Particulieren vereenigden zich om verbe tering aan te brengen en de openbare meening deed reeds menig verzuim herstellen en menigen heilzamen maatregel nemen. Sinds eenige jaren bestond reeds het werkliedenfonds der Nederlaudsche Pensioenvereeniging voor werklieden, maar de slechte tijden en de voor een werkman tamelijk hooge premiën waren oorzaak dat er weinig gebruik van gemaakt werd. Den 20sten April 1888 kwam de Nederlandsche Werkgeversbond tot stand, waarvan de leden zich verbinden om voor hunne werk lieden die verzekerd zijn of zich laten verzekeren bij het Nederlandsch Werkliodenfonds ot eenige andere soliede verzekeringsmaatschappij voor een pensioen dat niet lager mag zijn dan 3 's weeks op 60 jarigen leeftijd wekelijks 15 centen bij te dragen. Het ontbrekende moet de werkman zelf bijpassen. Wanneer hij op 21 jarigen leeftijd begint bij te dragen, is de premie 22'/2 cent 's weeksbetalen de werkgevers alzoo twee derde en wordt één derde of 71/2 cent wekelijks op het loon van den werkman gekort. Gaat de werkman zich eerst op lateren leeftijd voor een peu.sioen verzekeren, dan wordt zijn bijdrage in de wekelijksche premie aanmer kelijk hoogerwant de bijdrage van den werkgever blijft onveranderd op 15 centen bepaald; op zijn 24ste jaar beginnend, moet hij wekelijks 12 centen, en op zijn 30ste jaar beginnend wekelijks 24 centen afzonderen om op 60 jarigen leeftijd een pensioen te kunnen krijgen van 3 *8 weeks. Maar daarentegen wordt de toestand van de jeugdige werklieden, die bij leden van den werk- 23) o— Er was iets seherps in Baak's toon. De jongen vor keerde in een zenuwachtigen toestand dat was hem ook duidelijk aan te zien. Ik ben toch kalm van natnur, behalve die enkele keeren per dagdat ik niet kalm ben ten gevolge van den zenuwachtigen toestand onzer Maatschappij, die den bezadigsten Hollander uit de rails brengt. Wei-zoo, Baak zei ik, »dacht-je dat, jongen Ik verhang mijn bordjes niet lichten je moest me genoeg kennen om dit te weten. Maar nu ter zake. Je waart van-middag gevraagd op soep, kalfsvleesch erwtjes en nog wat. Je weet dat onze oude Kaatje kookt als een godin als ze haar muts niet al te scheef beeft staan. We zonden een goed glas wijn hebben gedronken en toen ik hoorde, dat jo eerst de uitnoodiging aangenomen en toen weer in een booze bni bedankt hadtwaren mijn maal en mijn genoegen bedorven. Je hebt misschien in »de Kroon" beter gegeten »Ik heb niet gegeten..." mompelde Baak somber. »Wat bliefje niet gegeten riep ik en nu kreeg ik toch inderdaad diep medelijden met den jongen. Niet gegetenAls gezonde menschen niet etenzijn ze ziels ziek en dat is erger dan een maag-catarrhedie men met een glaasje bisschop al heel aardig den kop kan in- drnkken als men er bijtijds bij is. «Niet gegeten Baak herhaalde ik. «Maar jongen lief dat is te gek. Ik wil niet dat je honger lijdtKom aan daar moet een eind aan komen. Er ligt je iets op het harten dat moet er afdan komt de maag vrijen als je eens flink gegeten en gedronken hebt, is alles weer in orde hè «Neen mijnheer," zei Baak«dan is alles niet in orde. »Ik heb een treurige rol vervuld; ik dacht goed te hebben gehandeld maar ik deed verkeerd niet voor me zelf, voor miju geweten, maar voor anderen. Ik zal mijn plicht doen, mijnheer, zooals ik altijd naar mijn beste vermogen heb getrachtmaar ik heb besloten naar een andere plaatsing om te zien. Niet om umijnheer dit behoef ik niet te zeg genik kan nooit betereu chef, braver eu rechtschapener man en vriend vinden dan u m lar ik kan het hier niet, uithouden. Ik heb hier mijn levensgeluk verspeeld Is het mijn eigen schuld? ik weet het niet, maar weg is het, onherroepelijk weg! Ik ben nog wat nuch ter, mijnheer, iu ondervinding, te nuchter om goed te begrijpen wat ge straks hebt gezegd van vronwen die met een stok moeten geregeerd worden; te nuchter, om door kunstjes vrouwenharten te veroverenmaar dit kan ik u zeggen dat nu voor mij de hoop is vervlogen om ooit door een vrouw gelnkkig te worden. Ge be grijpt, mijnheer, dat uu uw dochter, die ik in mijn ver beelding altijd voor mij zie, die ik zoo oprecht liefheb als een man een vrouw kan liefhebben, zoo duidelijk toont dat ze niet mij maar wel oen ander genegen is dat ik uu niets beters kan doen dan haar bijzijn ontvluchten hoe eer hoe beter Het leven zon me hier ondragelijk worden en op den duur zou ik onge schikt zijn voor mijn werk. Dit, mijnheer, moest ik u zeggen en het verlicht me nu het van mijn hart is al voel ik mij verlaten en diep ongelukkig De arme jongen bleef iu zijne woorden steken hij stond eensklaps op eu maakte een snelle beweging met zijn rechterhand die hij niet voor me kon verber gen Hij wischte de tranen weg, die hij niet had kunnen bedwingen. »Zeg eensBaak sprak ik ernstig, »je moet het gevoel niet den meester laten spelen over je gezond en verstandig hoofd dat past den man niet. Je ziet de geversbond in dienst zijn bijzonder gunstigdie leden toch verbinden zich om hnnne werkjongens of leerlingen beneden de 15 jaren, zoodra zij zes maanden bij ben in dienst zijn, geheel voor eigen rekening voor een gelijk pensioen te verzekeren. De premie is dan nog laag ten hoogste lö1^ cent per week en de werkgever be taalt haar geheel, zonder den jongen of leerling er in te moeien. Wordt de jongen of leerling 21 jaar oud dan wordt de bijdrage van den werkgever verminderd tot het gewone bedrag van 15 centen 's weeks, en moet de werkman dus wekelijks l1/^ cent bijpasse.imaar de premie wordt ook nooit hooger, en men mag veilig aan nemen, dat hij zijn eigen belang genoegzaam zal begrij pen om wekelijks ander halve cent te willen uit- keeren, ten einde zich op 60 jarigen leeftijd een pensioen te verschaffen van 3 's weeks. Wij spraken steeds van een pensioen op 60 jarigen leeftijd van 3 's weeks. Mocht de werkman genood zaakt zijn, vroeger pensioen te nemen, dan staat hem dat vrij, maar het bedrag wordt dan ook aanmerkelijk lager. Op 55 jarigen leeftijd komt het pensioen op f 1,80 per week. Is daarentegen de werkman op zijn ouden dag nog kras genoeg om eerst op 65 jarigen leeftijd met zijn pensioen te beginnen dan bedraagt het wekelijks 5 kan hij tot zijn 70ste jaar wachten, dan ontvangt hij wekelijks 9. Ook kan hij zelf, door wekelijks iets meer bij te dragen, het bedrag van zijn later pensioen verhoogen Voor de werkjongens en leerlingen die de werkgever vóór han 15de jaar reeds voor zijn eigen rekening heeft verzekerd, zal die verhooging gemakkelijk te verkrijgen zijn. Gelijk wij gezien hebben behoeven zij van hun 21ste jaar af niet meer bij te dragen dan l'/j cent per week om zich op 60 jarigen leeftijd een pensioen te verzekeren van 3 's weeks. Begint bij bij voorbeeld niet vóór zijn 15de jaar zelf wekelijks cent bij te dragen en verhoogt hij van zijn 21<te jaar af aan die bijdrage tot 7 centen 's weeks, dan heeft hij op zijn 60s*u jaar recht opeen pensioen van 4 per week. In DuitschlanJ heeft de Staat deze zaak ter hand genomende regeling waartoe men het daar heeft kun nen brengen is de volgende. Alle loontrekkende arbei ders, dienstboden en leerlingen, wier jaarlijksch inkomen niet meer dan f 1200 bedraagt, moeten aan de verzekering deelnemen. De bijdragen zijn gesteld op f 10.80 por jaar, waarvan de arbeider, de werkgever en de staat elk een derde betalen alzoo 3,60 of bijna 7 centen per week. Voor den werkman is de bijdrage dus ongeveer evenveel als de nederlandsche werkman betaalt, die, als hij op zijn 21ste jaar begint, op zijn 60ste jaar 3, op zijn 65ste jaar 5 en op zijn 70ste jaar f 9 's weeks ontvangt, en, zoo hij vóór zijn 15de jaar zeif is gaan bijdragen reeds op zijn 60ste jaar een pensioen beeft van f 4 per week. En welk pensioen zal nu de Dnitsche werkman voor die bijdrage genieten? Een pensioen van 1,38, zegge één gulden acht en dertig centen per week of 72 per jaarte boginnen met zijn 70ste jaar niet eerder. Gaarne erkennen wij dat alle begin moeilijk is en dat men voorzichtig doet met de jaarlijksohe uitkeeringen eerder wat laag dan te hoog te stellen omdat men ze later kan verhoogenmaar bezwaarlijk kan verlagen dingen te donker in. Het spijt me, dat ge nw welspre kendheid van zooeven die me getroffen heeft, niet vroe ger, ter gelegener tijd hebt aangewend maar, beste jongen alles kan en zal nog wel verkeeren. Ik weet nietof ik zal moeten zwichten voor de Parelman-over- heerscbing. Als de oude heer genegen mocht zijn me Lonise's hand te vragen voor den zoon en als Lonise zelf geen ander man mocht verlangen dan den jonker, die, geloof ik vast, haar niet gelukkig kan maken dan zal ik misschien moeten zwichten. Hoe rnwer men zulke neigingen tegenwerkt, hoe meer ze in weerstand toe nemen. Ik kan alleen door zachtheid en diplomatieke wijsheid beter gezegd list de candidatuur van nw mededinger in het perk van Amor bestrijden. Ik sta voor een moeielijk geval als vader, beste jongen vervolgde ik op luchtiger toon, om mijn ingenieur wat op te monteren. «Louise's mama is nu eenmaal niet op uw hand omdat ze op de hand is van een ander, den baron en millionair, maar Lonise zelf is mis schien nog niet gewonnen voor den windbuil en volstrekt niet verloren voor u. Komaan, Baak, ik ben er nog. Lonise is altijd voor haar vader een goed kind geweest, omdat ik een lief hebbend vader voor haar was en ik ben niet van plan, lijdelijk de dingen af te wachten, die komen zullen. Ik zal me eerst vergewissen omtrent den toestand en dan handelen. Vertrouw op mij en nu gaan we naar Verlinden en terwijl gij een biefstuk eet, blijf ik onder de veranda mijn sigaar rooken en een kop thee drinken." Ik had mijn ingenieur werkelijk een hart onder den riem gestoken, merkte ik, want hij stond op eu nam zijn hoed en stok We wandelden samen naar »de Kroon", waar Baak mijn raad in praktijk bracht en in ongeloofelijk korten tijd zijn inwendigen mensch in zoover verzorgde, dat hij ten minste voor tiauw vallen behoed was. Veel kon hij niet gegeten bebben. Toen ging hij met me naar het bureau, waar we de zaken afhandelden, en toen liet ik hemna dankzegging voor zijn bewezen dienstende dearuit. Wordt vervolgd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1891 | | pagina 1