Radicaal Manifest.
Telegrafische Berichten.
Het gas in de keuken.
Stadsberichten.
Markt- en Beursberichten.
ioia
Door het bestuur der Hfesvereenlging „Amster
dam" is het volgende manifest vastgesteld en aan de
kiesvereenigingen verzonden
Aan de Kiezers!
Binnenkort znlt gij geroepen worden tot hernieuwing
van de Tweede Kamer der Staten-Generaal.
Natuurlijk stelt het nederlandsche volk zich de vraag
wat het nieuwe tijdvak van wetgeving zal opleveren.
Een terugblik op het verledene geve het autwoord.
Vóór de jongste grondwetsherziening werd de alge
meen erkende stilstand der wetgeving toegeschreven aan
de toenmalige regeling van het kiesrechtwaarbij het
grootste deel dor burgerij uitgesloten werd van de be
voegdheid om mede te werken tot de samenstelling der
volksvertegenwoordiging.
Met die grondwetsherziening kwam wel eene uitbrei
ding van het kiezerspersoneel tot standmaar reeds
dadelijk werd aangetoond, hoe onvolledig de nieuwe
regeling was en hoe zij tot nieuwe teleurstellingen moest
leiden.
De meeste staatsburgers bleven uitgesloten en zonder
invloed op de samenstelling van de vertegenwoordiging,
waaraan de behartiging ook van hunue belangen werd
opgedragen.
Het gevolg bleef niet uitde hervormingen, waarvan
de noodzakelijkheid met den dag zich sterker opdringt
bleken wederom onbereikbaar.
Het wordt tijd, dat eindelijk in dezen toestand veran
dering kome.
Deze uitkomst zal echter, zoolang het kiesrecht on
veranderd blijft, niet verkregen worden, ook al maakt
de tegenwoordige meerderheid plaats voor eene andere
welke evenmin waarborgen aanbiedtdat zij de hervor
mingen, waaraan het ldnd behoefte heeftwil en kan
tot stand brengen.
Allereerst worde dus de regeling van het kiesrecht
ter hand genomen.
De kiesbevoegdheid worde toegekend aan alle meer
derjarige mannelijke nederlanders, die door de grondwet
niet uitdrukkelijk zijn uitgesloten, dat zijn zij, wien
het kiesrecht bij rechterlijke uitspraak is ontzegddie
in gevangenschap of hechtenis zijn die bij rechterlijke
uitspraak de beschikking of het beheer over hunne goe
deren hebben verloren of die in het burgerlijk jaar
voorafgaande aan de vaststelling der kiezerslijsten van
eene instelling van weldadigheid of van een gemeente
bestuur onderstand hebben genoten.
Persoonlijke invulling van het stembiljet in het lokaal
der stemming worde voorgeschreven.
Wordt de noodzakelijkheid van zoodanige regeling dei-
kiesbevoegdheid erkend dan volgt daaruitdat aan
ingrijpende hervormingen op het gebied van belastingen,
van den krijgsdienstvan het sociale vraagstuk van
leerplichtvan de verhouding tusscheu kerk en staat
niet te dekken valt, vóór dat de nieuwe kieswet tot
stand gekomen zal.zijn.
Immers, wie zal het kunnen billijken, dat over zulke
hervormingen geoordeeld wordt door eene Tweede Kamer,
waarvan de gebrekkige samenstelling door niemand wordt
geloochend.
De aanstaande verkiezingsstrijd zal dus in de eerste
plaats een strijd over het kiesrecht zijn. Van candidaten,
die ten aanzien van dit vraagstuk geen waarborgen geven,
is voor andere hervormingen niets te wachten.
Overtuigd als wij zijndat het wachtwoord bij de
verkiezingen aan duidelijkheid niets te wenschen mag
overlaten, omdat het alleen dan in staat is, invloed te
oefenen op de gekozenen, roepen wij de medewerking in
van alle kiezers, die over den staatkundigen toestand
denken als wij, en wekken wij hen op, aan geen andere
candidaten hun stem te geven, dan aan die, welke be
reid zijn de onmiddelijke invoering van een kiesrecht te
steunen zoo uitgebreid als de grondwet volgens de
hierboven gegeven omschrijving, veroorlooft.
Eerst dankan voor ons vaderland een tijdperk van
vruchtbare en vreedzame hervormingen aanbreken.
Waarom men al niet procedeert! Te Spanbroek
zijn twee buren P. v. D. en L. V. met elka'nder in een
proces gewikkeldomdat een kip van den laatste ge-
loopen heeft in den tuin van eerstgenoemde.
De heer jhr. J. W. G. Boreel van Hogelanden
lid der Tweede Kamer voor het district Boverwijk, heeft
den 9 te Uitgeest eene politieke rede gehouden.
EERSTE KAMER
Snikerwet en Postwet.
De 3uikerwet werd aangenomen met 30 tegen 9 stem
men en zonder stemming de postwet. Daarna ging de
Kamer uiteen.
Amsterdam, 11 April.
Liberale Unie.
De vergadering der «Liberale Unie" heeft na een uit
voerig debat over het manifest eene gewijzigde kies-
recht-paragtuaf aangenomenmet eene onbekrompen
toepassing van het betreffend grondwets-artikel, ook tot
werklieden.
Vertaling van Jhk. F. H. P. J. Geveks.
In de Maartaflevering van «Het Gas" treft men de
volgende belangwekkende beschouwing over dit onder
werp aan
Het gas is de brandstof van de toekomstDe weten
schap vindt eiken dag eene nieuwe toepassing van de
wetten van de verandering der natuurkrachten, en men
kan het oogenblik tegemoet zien, dat de steenkolen aan
de mijnen zelfof in groote fabrieken in de nabijheid
der steden, zullen worden veranderd, en de gasvormige
producten in de meest bescheiden woning binnentreden.
Zien wij niet reeds in vele industrieele ondernemingen
het gas in de plaats der steenkolen treden
Deze veranderingen van de stof, door het vernuft van
den menschwijzigen van lieverlede onze wijze van
leven; wij worden meer op ons gemak gesteld en het is
niet overmoedig te denken dat wij de steenkool eens
uit onze woningen zullen verbannen, om slochts gebruik
tc maken van de brandstof bij uitnemendheid het gas.
In afwachting van den vooruitgangdien de gezond
heidsleer gebiedtvooral in dicht bewoonde buurten
geeft het gas eene zeer practische oplossing van het
vraagstuk voor alle toepassingen, die eene groote gelijk
matigheid van warmte vereischen, en in de eerste plaats
voor de keuken.
Voordeelen van de keuken niet gas. Sedert lang is al
gemeen in Amerika en in Engeland het lichtgas in de
keuken toegepast; en het heeft groote vorderingen gemaakt
in België, maar het vooroordeel is oorzaak dat het nog
niet algemeen is.
En tochhoeveel voordeelen biedt deze wijze van
verwarmen
Door het eenvoudig draaien van een kraan verkrijgt
men naar willekeur en plotseling de gewenschte warmte,
en de werkzaamheden, betrekking hebbende op de spijs
bereiding, worden met groote regelmatigheid uitgevoerd.
Bij gebruik van gas als brandstof, verdwijnen de
ongemakken, als de opslag van kolen, spaanders, takke-
bossen enz.; voorts heeft men geen hinder meer van
stof, rook, slechte schoorsteenen of tijdverlies; op ieder
uur van den dag en van den nacht staat het gas ter
beschikking, en spaart ons alle onaangenaamheden ven-
bonden aan een kolenvuur.
In den zomer is het in een keuken met kolenvuur
een ware foltering, terwijl de keukenmeid den ganschen
dag in dien smeltoven moot doorbrengenwil ze zich
niet verplicht ziénelk oogenblik het vuur weer aan
te maken.
Om een ei te koken of een drank gereed te maken,
moet zij een even groot vuur aanleggen als voor het
toebereiden van een groot maal. In dergelijke omstan
digheden is het verlies aan brandstof en tijd zeer groot,
en het voordeel blijft ontegenzeggelijk aan de zijde van
het gasdat men aansteekt op het oogenblik dat men
de pan op het komfoor zet, en dat men weer uitdraait
zoodra het koken is afgeloopen.
De warmte van het gas, die geconcentreerd blijft onder
de pan of in den oven, hindert do keukenmeid volstrekt
niet, die, nadat ze de vlammen geregeld heeft, zich met
andere zaken kan bezig houden, zonder bevreesd te moe
ten zijn, dat het vuur uitgaat of het vleesch verbrandt.
Gemakkelijkheid, vlugheid, zindelijkheid en spaarzaam
heid zijn voordeelen van het gas in de keuken.
Gastoestellen voor de keuken. De eerste verwarmings
toestellen voor de keuken lieten veel te wenschen over,
de verbranding was daarbij niet volkomen en er ont
snapte een gedeelte onvolkomen verbrand gas, wat een
onaangename geur verspreidde, en eene afzetting van roet
veroorzaakte tegen de schotelsdie met de vlam in
aanraking kwamen.
Tegenwoordig heeft men, dank zij de verbeteringen, in
de toestellen aangebracht, deze ongemakken niet meer
te vreezen.
Zonder in technische bijzonderheden te treden, zullen
wij eenige woorden zeggen over de wijze waarop het
gas in een fornuis verbrandt, opdat ieder alle toevallige
en oogenblikkelijke oorzaken van teleurstelling kunne
verhinderen.
Elke verwarmingstoestel met gas heeft eene bui3
gedeeltelijk open aan het begin, waar men een koperen
kegel bemerkt, waarin een klein gaatje is geboord. Het
gas, door dien kogel uitstroomende, voert lucht mee in
de buis, welke lucht zich vermengt met het gas; vandaar
de naam mengbuis.
Deze meegevoerde lucht,- en de Omringende lucht,
veroorzaken eene volkomen verbranding van het gas
dat dan met eene korte, blauwe en ruischende vlam
verbrandt.
Indien men witte vlammetjes zietdan is dat een
teeken dat de verbranding onvolkomen is omdat er
niet genoeg lucht toetreedt.
Welke kunnen hiervan de oorzaken zijn? Ze zijn niet
talrijk. Stof of vet in de mengbuis zijn voldoende om
het meevoeren van lucht te verhinderen.
Men moet dus van tijd tot tijd het binnenste van den
toestel schoonmaken en de gaatjes of spleten van den
brander met een speld reinigen.
Het komt ook voor bij kachels, waar de hoeveelheid
lucht, die meegevoerd is, een uiterste grens bereikt heeft,
doordat de vlam zeer laag gesteld is door middel van
de kraan, dat de vlam, blootgesteld aan een plotselingen
luchtstroom terug slaat naar den brander en het gas
bij den kegel aansteekt Men bemerkt dit ongemak door
een zeer zwakke ontploffing terwijl de vlam terstond
wit wordt. De lucht, tegengehouden door de vlam aan
den kegel, dringt niet meer in de mengbuis, en de ver
branding van het gas is onvolkomen. Hetzelfde ver
schijnsel kan zich voordoen bij het aansteken.
Het is voldoende om de kraan te sluiten en de lucifer
bij den brander te brengen eenige seconden na het weder
openen der kraan. Wij wijzen met nadruk op dat punt,
daar een goede kachel reuk kan verspreiden wanneer
zij slecht is aangestoken.
#Ook moet men zorgen, dat de kachel zoo geplaatst is,
dat het gat van de mengbuis waar de lucht binnen
komt, altijd vrij is.
In het kortmen moet zorgen dat de toestel van
binnen schoon blijft, en dat de brander goed wordt aan
gestoken dit zijn de eenige voorzorgen die genomen
moeten worden om een gasfornuis regelmatig te doen
werken.
Alle gereedschappen in gebruik in de keuken aarde
werk, porceloin, ijzer en koper enz. kunnen op een gas
fornuis gebruikt worden. Wordt vervolgd.
L)en 7 was het 30 jaren geledendat de heer
IB. J. de Lange zijn ambt als notaris hier ter stede
aanvaardde.
Op Zaterdag 2 Mei worden de lotelins;en dezer
gemeente te Helder in het lokaal Tivoli afgeleverd.
De heeren dr. D. A. Kerkhoff en F. H. Delachaux,
leeraren aan de Rijks hoogere burgerschool alhier, zijn
benoemd tot leden der commissie voor de eindexamens
der Hoogere Burgerscholen met 5 jarigen cursus
in Noordholland.
Benoemd tot hoofd der r. k. meisjesschool te
Enschedé (Larink gesticht) Mej. J. I. P. van Roosmalen,
hoofd eener dergelijke school alhier.
Bij het afdeelingsonderzoek in de Eerste Kamer
van het wetsontwerp houdende voorziening in het ge
mis van dubbelen van de alhier bij den brand in het
stadshuis verbrande registers van den burger
lijken stand gaven verscheidene leden hun leedwezen
te kennen dat voor die aanvulling tien jaren noodig
zouden zijn. Zij achtten een zoo groot tijdsverloop
bedenkelijk en hadden liever gezien, dè,t het maken der
afschriften aan de gemeente-ambtenaren ware opgedragen.
Den 10 werd het wetsontwerp met algemeene stemmen
aangenomen.
Wij vestigen de aandacht op de in dit nummer
voorkomende advertentie betreffende de uitvoering, door
de Zang- en muziekschool, onder directie van den
heer J. M. Ottoden 16, in het lokaal Harmonie
te geven. De beide bekende operettes «de Schoone Slaap
ster" en Asschepoetster" zullen ongetwijfeld eene groote
aantrekkingskracht oefenen.
Wij zijn verzocht te berichtendat wegens het
concert van «Toonkunst," de algemeene vergadering van
leden van de Vereeniging tot instandhouding der Alge
meene Bewaarschool, niet op dinsdag 14 maar op
woensdag 15 Aprildes avonds ten 8 urein een der
lokalen van de Harmonie gehouden zal worden.
BURGERLIJKE ST A N D.
ONDERTROUWD.
9 April Klaas Olijwednr. van Antje Visser, te Amster
dam en Christina Margaretha Adriana Druijve-
steijn te Alkmaar. Jacobus Leek, te Uitgeest
en Margaretha Roskam te Alkmaar. Pieter
Blank, te Alkmaar en Geertje Preijer, weduwe
van Johan Heinrich Wiese, te Hoorn. Andries
van Dijk te 's-Hage en Hester Hofmeester, te
Alkmaar. Pieter Kapteijnte Alkmaar en
Maartje Polte Uitgeest. Gerrit Pater, te
Alkmaar en Grietje Prinse te Ursem.
GEBOREN.
9 April Dirk Z. van Pieter Stam en Grietje Kaper.
10 WillemZ. van Willem Phaff en Hendrika
Glijnis.
OVERLEDEN.
9 April Johannes Nicolaas Z. van Willebrordus Ros
kam en Alida Maria Noortbijna 6 w.
10 Mijnsje Bos wed. van Kees de Wit74 j. en
10 m. Jacobus Johannes Boots, 45 j. en 9 m.
AMSTJKI&BA.J*1.
Nederland Cert. N. W. Schuld2$
dito dito3
ditodito31
dito, Oblig3$
[talie, Inschrijving 1862/815
Oostenrijk, Obl. in pap. 1000 Mei-Nov. 5
dito dito Febr.-Aug. 5
dito, zilver Jan.-Juli. 5
ditodito April-Oot. 5
Portugal, Obl. Buit. 1853/84 3
Rusland, Ob.ILen C. 1798,1815 f 1000 Jan. 5
dito, Oostersche Leening, 2e serie 5
dito, 1860 2e leening 100 4J
dito, 1875 gecons. 50-100 Apr.-Oct. 4$
dito, 1880 gecons. Z.R. 125-625 13 Mei-Nov. 4
dito, 1889 leen 2e ser. 1 Jan. lAp.l JulilOct. 4
dito, 1867/69 20-100 Mei-Nov4
dito, in goud 1883. Juni. Dec6
dito, dito 1884. 13 Jan. 13 Juli5
Spanje, Obl. Buit. Perpetuele4
Turkije, gepriv. Conv.leening4
ditoDouane Obl5
dito, Geconverteerde Ser. DenC
Egypte, Obl. leening 18764
Mexico, Obligatiën geconvert. 18906
dito, Subsidiebonds6
Peru, aandeelen6
Venezuela, Obligatiën 18814
Nederland, Cult. Maatsch. d. Vorstel. Aand.
dito, dito Winst-Aandeelen
dito, Koloniale Bank Aandeelen....
dito, dito Oblig5
dito, Ned. Ind. Ilandelsb. Aand....
dito, N.Centr. Spoorw. Aand. f 250
dito, dito gestemp. Obligatiën f 250
Nederl.-Zuid-Afr. Spw4
Italië. Spoorwegleening 1887/893
dito, Zuid-Ital. Spoorweg Obl3
Polen, Wars.-Weenen Aandeel
Rusland, Gr. Sp.-Maatsch.-Aand5
dito, Hypotb. Obligatiën4$
dito, id3
dito, Baltische Spoorw. Aand3
dito, Morschansk-Sysran Aand
dito, Orel .-Vitebsk. Obl5
dito, Poti-Tiflis Oblig. f 10005
dito, Transcaus. Spoorweg Oblig. 3
dito, Z.-W. Spoorw. Aand. 100—1000.. 5
dito, dito Oblig. 4
Zweedsch—Noorweegsche Spoorwegen.... 5
Amerika, Cleveland, Akron Shares
ditö, Denv. Rio Grande dito
dito, Illinois Ceutr. Cert. v. Aand
dito; Louisv. en Nashv. Cert. v. Aand..
ditQ, Miss. Kans. Texas Adn. ex 2e. Ilyp.
dito, dito, le Hyp4
dito, N.-York. Erie West. Sp. Aand....
dito Wabash St. L. en Pac. Ct. v. Aand.
Nederland, Stad Amsterdam f 1003
Hongarije, Theiss Loten4
pCt. 10 Apr. 11 Apr-
79#,
94
101$
101$
Oostenrijk, Staatsl. 1854.
dito, dito 1860
dito, dito 1864
dito, Stad Weenen 1874.
Rusland, Staatsleening 1864 Loten
dito, dito 1866. Dito
l'urkije, Spoorwegleening
Transvaal, le. Ned. Tr Gondm. Mij. Aand.
79$
93f#
101A
88|
791
79$
79fi
79$
55$
100#,
72-re
1001#
100$
94#
95f#
97ts
101'
102;
72
80Tb-
88
18$#
97|
90$
59$
6
47i#
55$
9$
57$
102
99$
33$
89$
89rir
54i#
5St$
139/
126##
99 5
80#
68
100$#
102t#
81
86ï#
92-i#
13t#
29/#
171
98|
76$
12#
75A
19$
18
112
112$
115$
120$
156$
128
168$
157$
18$
10
79$
80#
55$
100#
100#
lOOt#
94$
95
101#
103
80#
18$
97#
90#
59$
47
55$
89$#
54$
58i#
126#
80$
68#
100$
81$
86$
92$
14
29$#
17$
98#
76$
12$
75$
19#
18#
112$
112$
121A
129
18#
10$
ALKMAAR 10 Apr. Kleine kaas f 32,25, Commissie,
f 30,50, Middelb. f 30,—. Aangevoerd 213 stapels
wegende 72626 K.G.
Op de graanmarkt werden aangevoerd 1155 mudden.
Tarwe f 8 a 10,50, Rogge f 7,50, gerst 5 a 6,
id. chev. ft5,60 a 6,75 Haver f4,25 a 4,25, paardenboonen
f 7 a 8,25, bruine dito f 13 a 15, citroen dito f 15 a
18,50, duiven dito f 8,50, witte dito f 18 a 20, rood
mosterdzaad f 12, karweizaad f 9,50, Erwten groene
f 9,75 a 22, grauwe f 13,50 a 21, vale f 12 a 16.
11 Apr. Aangevoerd 8 paarden f 120 a 300, IB koeien
en ossen f 140 a 260 216 nucht. kalveren f 4 a 15
450 magere schapen 16 a 28 3 lammeren f 6 a 9,
102 magere varkens 11 a 17, 196 biggen 5 a 8,
