Binnenland.
Leger wet.
motie aan waarbij de houding van de regeeringhet
leger en de overheid op 1 Mei goedgekeurd werd.
In den nacht van den 3 op den 4 is te Rome een
zware brand uitgebroken in de groote kazerne der
karabinier3.
J6WEDE1T. De Eerste Kamer heeft het wetsont
werp der regeering waarbij persoonlijke dienstplicht in
gevoerd wordtaangenomen maar de Tweede Kamer
verwierp het. Daarom is het ontwerp door de regeering
voorloopig terug genomen.
M.
Den 1 des morgens te vier uren is een hevige
brand uitgebroken in het café >de Beurs" op de Breed-
straat te Utrechtbewoond door den koffiehuishouder
Gr. B. van Zijlwaarvan de eerste verdieping gebruikt
werd tot het geven van tooneelvoorstellingen. Daar
de brand ontstond in de koffiekamer nabij de trap
welke toegang gaf tot het bovenhuiskonden de be
woners die op de tweede verdieping sliepen de trap
niet meer af en moesten zij zich door eene dakgoot naar
het daarnaast gelegen perceel redden. Het gebouw is
geheel uitgebrand.
Den 2 is een met kalk geladen schip in de Zuid
willemsvaart te 's-Hertogenbosch in brand geraakt, door
dat water met de lading in aanraking was gekomen. Met
zand is de brand gebluscht kunnen worden.
De leerlingen van de hoogste klasse der openbare
Handelsschool te Amsterdam hebben den 2 de voor
genomen studiereis naar Engeland, onder leiding van
hunnen directeur Hülsmann, aanvaard. Den 3 des
avonds kwamen zij te Sheftield aanden 5 bezochten zij
de locomotievenfabriek van de heeren Kitson en Co. te
Leeds.
Bij kon. beslnit van den 2 is de Commissaris des
Konings in Noordholland gemachtigd tot het bijeen
roepen der Staten iu buitengewone vergadering ter ver
kiezing van een lid van Ged. Staten in plaats van
wijlen den heer A. van Stralen, op Vrijdag 22 Mei.
Den 4 zijn te Amsterdam vier van de zes voor
onderwijzer geëxamineerden geslaagdnamelijk A. de
Lange van Hoorn, C. Maars en D. van den Oever van
Edam, en D. Peereboom van Wcstzaan den 5 twee
van de zes voor onderwijzeres geëxamineerden, mej. G.
Kooijman, thans te Grootschermer en mej. A. Zee te
Hoorn; den 6 een van de zes voor onderwijzers ge
ëxamineerden S. J. Oudheusden te Amsterdam; den
8 twee van de zes voor onderwijzeressen geëxamineer
den, de dames S. Landré te Amsterdam en N. de
Vos van Edam.*
Den 4 zijn te Amsterdam voor het examen in
de vrije-en orde-oefeningen der gymnastiek geslaagd J. M.
Bakker van Zaandam en H. Zieren van Haarlem;
den 5 A. de Lange van Hoorn en den 6 mej. A. Zee
van Hoorn.
De Hooge Raad heeft den 4 uitgemaakt, dat door
het niet bezigen van de formule recht sprekende" of
»recht doende in naam des Konings" of door het bezigen
van eene andere soortgelijke formule, noch art. 149 der
Grondwet, noch eenige wetsbepaling is geschonden.
Bij kon. besluit van den 4 is met ingang van den
15 Juli aan den heer mr. P. W. A. Cort van der Linden
op zijn verzoek eervol ontslag verleend als hoogleeraar
te Groningen.
Bij kon. besluit van den 4 is de heer jhr. mr.
A. de Savornin Lobmanop zijn verzoekeervol ont
slagen uit de betrekking van Gouverneur van
S uriname, onder dankbetuiging voor de door hem
bewezen diensten en met de bepaling dat het ontslag
ingaat met den dagwaarop hij het bestuur aan zijnen
opvolger zal overgeven en tot zijnen opvolger benoemd
de heer jhr. mr. T. A. J. van Asch van Wijck, lid van
de Tweede Kamer en burgemeester van Amersfoort, met
ingang van den dag, waarop hij die betrekking van zijnen
voorganger zal overnemen. 4
Den 4 werd te Zwolle een nieuwe reddingsladder
beproefd door eenige leden van de gymnastiekvereeniging
aldaar. Men liet zich met een reddingslijn van eene hoogte
van ongeveer 10 el afdalen en een paar maal gelukte dit
goed. De directeur der vereeniging zou Zich daarop nog'
maals zeer snel laten zakken doch toen hij op 5 el van
den grond was brak de lijn en viel hij op de steenen
waardoor hij ernstige kneuzingen aan de borst bekwam
en den enkel brak.
Den 5 is in het hoofdkiesdistrict Roermond geko
zen tot lid der Tweede Kamer de heer G. Diepen met
1144 van de 1302 uitgebrachte stemmen.
Den 5 is te Haarlem met 501 tegen 84 stemmen
beslist door stemgerechtigde lidmaten der ned. herv.
gemeentedat gedurende de eerstvolgende 10 jaren de
bestaande wijze van benoeming van ouderlingen enz. door
een kiescollege zal gehandhaafd blijven.
Den 6 zijn de Koningin en de Koningin-Regentes
te Apeldoorn terug gekomen.
Den 6 hebben aandeelhouders der stoomvaartmaat
schappij Nederlandna vaststelling van het dividend
op 97/10 pet., besloten, machtiging te verleenen tot het
sluiten eener obligatieleening van ten hoogste 2,000,000
en zulks in verband met de te hervatten onderhande
lingen over de postovereenkomsten.
De uitslag van de op den 7 door de Amsterdam-
sche Sportclub op het Museumterrein te Amsterdam
gehouden en door vele belangstellenden bijgewoonde voor-
jaars-harddraverij en wedrennen was als volgt
Pullaway-prijs, handicap-harddraverij voor ne-
derl. paarden, aangespannen. 10 deelnemers. Prijs f 325,
gewonnen door Wilhelmina, van den heer C. Bon te
Zaandam in 4 min. 9sec. Kenau Hasselaar van
den heer G, B# de Vaal kwam in de tweede plaats
in 4 min. 143/5 sec.; daar het paard telkens doorgeslagen
had, moest het den tweeden prijs f 50) afstaan aan
Koningin II, van de heeren den Bakker en van Wage-
ningedie de baan in 4.19 min. had afgelegd. Derde
prijs f 25, Rosa III van den heer Th. J. Dop in 4
min. 228/5 sec.
Prijs van Amsterdam. Vier deelnemers. Eerste
prijs f 500 Pic du Ger van den heer mr. T. J. graaf
van Limburg Stirumtweede prijs f 75 Southbank van
ritmeester Römer; derde prijs f 25 Miss Abrey van
M. W. Etty.
Prijs van Noordholland. (Steeple chase voor
paarden van 4 jaar en ouder.) Vier deelnemers. Prijs
f 500 Prospector van luitenant van Diepenbrugge, eerste
premie Fairij Queen van den heer J. R. van Geuns.
Den 7, des nachts ongeveer half drie, werd door de
nachtwacht van het voormalig admiraliteitsgebouw der ma
rinewerf, tegenwoordig Rijks entrepot, te Rotterdam, brand
ontdekt in den westelijken vleugel dezer gebouwen. Hoe
wel de brandweer spoedig met alle macht aanrukte, viel
blusschen niet te denken dat voor een groot deel
toe te schrijven was aan de eigenaardige bouworde, daar
eene vliering over het geheele gebouw liep en in het
benedengedeelte geene afscheidingen bestonden. Het ge
bouw is met den kostbaren voorraad koopmansgoederen
grootendeels vernield. Te 9 uur was de brand bedwongen
door de werking van 6 stoomspuiten'waarvan 3 te
water en 3 te land en 6 handspuiten. De minister van
waterstaat bracht den 7 een bezoek aan het terrein.
Te Montfoort hebben twee landloopers, die door de
politie opgepakt en in het huis van bewaring opgesloten
warenhet stroo van hun nachtleger in brand gestoken,
tengevolge waarvan de cellen der gevangenis onder het
raadhuis in brand geraakten.
De spoorweg Maassluis-Schiedam wordt met 1 Au
gustus in dienst gesteld.
De anti-revolutionaire kiesvereeniging Vreest God,
eert den Koning te Broek op Eangedijk heeft voor
het district Alkmaar op de voorloopige candidatenlijst
geplaatst de heeren jhr. mr. T. A. J. van Asch van
Wijck, afgevaardigde voor Kampen C. M. E. van Löben
Seis, afgevaardigde voor Ede, A. Brummelkamp te Gro
ningen en generaal H. W. van Marle te Amsterdam.
De Javasche Bank keert over 1890 91 33/l0 pet.
dividend uit.
Aan Bos en Tieman, de beide sociaal-democraten,
die naar België gevlucht waren om de hun opgelegde
gevangenisstraf te ontgaan, is door de belgische regeering
aangezegd binnen acht dagen dat land te verlaten.
Voor het afleggen van het toelatingsexamen tot de
Kon. Militaire Academie hebben zich voor de 77 plaatsen
276 adspiranten aangemeld.
De commissie, die zich in den afgeloopen winter
te Amsterdam belastte mot de kostelooze uitdeeling
van brood en koffie aan behoeftige personenreikte
van 11 December tot 28 Maart op den Singel 217.525
portiën uit en op de Lauriergracht van 2 Januari tot
28 Maart 167284 portiën. Bedelaars van beroep meldden
zich niet aan.
De Nederl. Herverzekeringmaatschappij te Zutfen
keert over 1890 41/2 pet. dividend uit.
De lijst der hoogstaangeslagenen in de provincie
Noordbrabant, verkiesbaar voor leden der Eerste Kamer,
voor 1891, bevat 339 namen; hoogst aangeslagene is de
heer E. A. P. van Loon te Rosendaal met 2897.835;
laagste aanslag 298.90; die in de provincie Limburg
170 namen, tegen 159 in 1890; hoogst aangeslagene graaf
J. Marchand d'Ausembourg met 2443.84; laagste aan
slag 259.72; die in dp provincie Noordholland 552;
hoogst aangeslagene de heer jhr. J. B. van Merlen te
Heemstede met ƒ6621.465; laagste aanslag f 530.92, zijnde
de heer P. Ooms te Amsterdam.
Te Anna Fanlowna. op Texel en op Terschel
ling is de heer Land wederom candidaat gesteld voor
lid der 2e Kamer.
De bevolking van Limburg bestond op 1 Januari
1891 uit 130359 mannen en 126785 vrouwen samen
257144 tegen 255721 op 1 Januari 1890. Op dat tijd
stip bedroeg de bevolking van Maastricht 32225 Roer
mond 11391, Venloo 11379.
De Friesche Handelsbank te Leeuwarden keert over
1890 geen dividend uit tengevolge van de geleden ver
liezen, ten bedrage van 12543.305.
Tot lid der Prov. Staten van Groningen is in het
district Appiugedam gekozen de beer J. B. Westerdijk,
lib., met 917 stemmen, tegen 680 stemmen op den heer
H. Wiertsema, antir.
Den 13, des namiddags te 1 urezal te Hoorn,
in het lokaal „de Witte Engel", door de Centrale Kies
vereeniging in het district Hoorn eene algemeene vergade
ring worden gehouden ter bespreking van candidaten
voor het lidmaatschap van de Tweede Kamer der Staten
Generaal.
Het bezoek van H. M. en de Koningin-Regentes
aan de stad Amsterdam is vastgesteld op den 26 het
vertrek is bepaald op den 29. Den 30 wordt een bezoek
aan Rotterdam gebracht.
Tot hoofd-ingeland van den Groot-Limmerpolder is
gekozen de heer P. Kraakman Cz. te Akersloot.
De 114 algemeene vergadering der Nederl. Maat
schappij tot bevordering van nijverheid wordt gehouden
te Haarlem op 14 Juli en volgende dagen.
Een gerechtelijk onderzoek naar den brand in den
houtzaagmolen aan den Westervoortschen dijk te Arnhem
heeft geleid tot de ontdekking, dat de brand moedwillig
is veroorzaakt.
TWEEDE KAMER
Den 6 ontwikkelde de heer G u y o t nader zijne denk
beelden over de regeling van den dienstplicht bij de zee
macht. Hij bleef de voorkeur geven aan eene afzonder
lijke regeling boven eene samenkoppeling met die der land
macht en meendedat daarbij het engelsche stelselmits
naar onze toestanden ingerichtkon worden toegepast
Naar zijne meening zou onze marine ten ondergaan, wan
neer enkel op verbetering van het materieel gelet werd
en niet tevens zorg gedragen werd voor ervaren en ge
oefende zeelieden. Verder bestreed hij uitvoerig het donk
beeld der regeering om het veldleger zelfstandig te doen
optreden.
Da heer Seijffardt bleef zijn stelsel omtrent den kor
toren oefeningstijd voor de onbereden wapens handha
ven. Zijn doel was niet om de levende strijdkrachten te
vermeerderen maar om de lasten te verdoelen de land
weer beter te oefenen en voor mobilisatie geschikt te ma
ken en voor de toekomst weerbare mannen te krijgen
door oefening van de aanvullingsreserve.
De heer Domela Nieuwenhuis, van oordeel
dat de kansen der wet grooter wordennaar gelang de
redevoeringen en amendementen toenemenomdat daar
door afmatting en berusting volgt en dat de bespreking
eene rechtvaardiging van den heer Tindal opleverde
bleef volhouden, dat dit ontwerp ons een stap nader
brengt tot het militarisme. Immiddels zijn de special!
teiten het onderling volkomen oneens. Hjj bleef volhou
den dat het zwitsersche oefenstelsel het best is en kwam
op tegen de bestrijding daarvan. De financiëele beschou
wingen van den minister van financiën getuigden, deels
van onjuiste opvatting omtrent de ware beteekenis van
het nationaal vermogendeels van grenzelooze lucht
hartigheid omtrent de toekomst. Verder wees hij er op,
hoe de heer Travaglino en anderen thans bevestigden
wat hij en anderen vroeger over het kazerneleven ge
sproken en geschreven hebben. Dat waren anonymizeide
men: welnu, hij zou de namen noemende eene brochure
is van van der Flierde anderedoor Travailleur ge
schreven van Luijtjes uit Groningen. Hij leest verschil
lende aanhalingen voor uit door hem van oud militairen
ontvangen brieven waarin uitdrukkingen voorkwamen
die den voorzitter aanleiding gaven hem te verzoeken
zich van dergelijke uitdrukkingen te onthouden. Het
plan dat men schijnt te hebbenom voor gegoeden de
gelegenheid open te stellen om buiten de kazerne te
wonen, zou de grootste onrechtvaardigheid zijn. Hij
betuigde den heer Keuchenius zijnen dank voor de wijze,
waarop hij gezorgd heeftdat zijne motie niet buiten be
handeling bleef. Overigens weet hij wel, dat deze motie
meer kans gehad zou hebbenware de kwestie der plaats
vervanging daaruit gelaten. Maar dat wil hij juist niet.
Zijne motie strekt om de wet buiten behandeling te la
ten. De minister zou na hare aanneming de wet moe
ten intrekken.
De heer Travaglino vroeg den minister van oorlog,
hem te willen zeggen welke,andere aanleiding er, buiten
de legerwet, bestaat voor de tweespalt in de katholieke
partij. Voorts verklaarde hij, dat er geen sprake was
van staatkundige oppositie, maar van eene bestrijding
naar plicht en geweten in het bewustzijn Koningin en
vaderland trouw te hebben gediend.
De heeren de Beaufort en Rooseboom be
antwoordden de tegen hunne beschouwingen aange
voerde bedenkingen terwijl de heer van Houten aan
ving zijn gevoelen ter verdedigen tegen de verschillende
bezwarenom daarmede den 9 voort te gaan.
In den loop der zitting word. besloten
a. den 12 te elf uren in de afdeelingen te onderzoeken
eenige wetsontwerpen van administratie ven aardtot
goedkeuring van de Congo-akte en de huishoudelijke ra
ming der Kamer, en de openbare zitting te half 2 te
doen aanvangen
b op Vrijdag 8 Mei wel te vergaderen.
Een voorstel van den heer Schepel om zulks niet
te doen ten einde do leden in de gelegenheid te stellen
met Hemelvaartsdag naar huis te gaan, ondersteund door
den heer Kolkmanwerd met 48 tegen 41 stemmen
verworpenEen voorstel van den heer 'S e r e t om
in plaats van Vrijdag, Maandag te vergaderen, verviel
door die beslissing.
Bij de hierover gehouden bespreking verklaarde de
Voorzitter, dat hij geen plan had een Pinksterrecès
te houden.
Daarna stelde de heer van Kerkwijk voor, met
Pinkster de vergaderingen te sluiten tot nadere bijeeu-
roepiug. Hij wees er op dat er eenige tijd van voor
bereiding moest zijn voor de verkiezingen. De daarvoor
noodige aandacht zou worden afgetrokkenwanneer ook
na Pinkster de beraadslaging over de legerwet werd
voortgezet. Kon men nu tot een rustpunt in die wet
komen dan moest daarna de beraadslaging geschorst
worden.
De heer Gildemeester achtte het daarentegen
plicht hier te blijven zoo lang mogelijk om te trachten
de legerwet zoover mogelijk af te doen. In 12 verga
deringen is er wel degelijk mogelijkheid om de wet af
te doen. Na 1 Juni kunnen wij niet meer vergaderen,
daarover zijn allen het eens en dan blijven wij tot
September te huis. Vroeger zijn gemiddeld 18 zittingen -
gehouden tusschen Juni en September. En als wij dan
ztilk eene langdurige vacantie hebbenkunnen wij
zeker in Mei hier blijven. Dat is onze plicht. Wij zijn
niet zeker, of dit ministerie nog in September hier zal
zijn. Daarom moeten wij zooveel mogelijk doen om het
in de gelegenheid te stellen zijn werk af te doen.
Het voorstel van K e r k w ij k werd verworpen
met 52 tegen 36 stemmen van de heeren Zijp, Viruly,
Mutsaers Schreinemacher, Vermeulen De Meyier Van
Houten, Sanders, DijckmeesterVan der Schrieck, Van
Kerkwijk Lambrechts De BeaufortVan Dedem, Tra
vaglino Schimmelpenninck, Vos de WaelVan Kempen,
Tak, Dobbelman Haffmans, Walther, Van Nunen, Van
Vlijmen Domela Nieuwenhuis, Zijlma, Schepel, De Ram,
Harte, Levyssohn Norman Bahlmann, Ruland, Clercx,
Smeenge, Zijlker en Van Berckel.
Den 8 werd de beraadslagingwaarop terug gekomen
wordt op voorstel van den heer Schimmelpenninck van
der Oije, met 48 tegen 30 stemmen gesloten.
Daarna werd de vroeger vermelde motie van den heer
Domela Nieuwenhuis verworpon met 71 tegen 5
stemmen van de heeren ZijlkerSchepelDomela Nieu
wenhuis Lieftinck en Farncombe Sanders.
De motie van den heer Vermeulen, luidende
»De Kamer, van oordeel, dat te zware fiuancieele
en persoonlijke lasten bij dit wetsontwerp aan de natie
worden opgelegd
gaat over tot de orde van den dag,"
werd verworpen met 51 tegen 24 stemmen van de
heeren De Ram Land Van DeldenVan Vlijmen
Clercx Lambrechts SchepelHarte, Van Nunen, Bahl
mann Walther MichielsTravaglino Nieuwenhuis
Vermeulen, Ruland, Schimmelpenninck, Lieftinck, Vos
de Wael Mutsaers Sanders Van der Schrieck Dob
belman en Haffmans.
Eene motie van den beer Rutgers van Rozen
burg, luidende: »De Kamer, van oordeel, dat aan het
aanhangig ontwerp terecht is ten grondslag gelegd het
beginsel van persoonlijke dienstvervulling door alle dienst-
plichtigou gaat over tot de orde van den dag" werd
aangenomen met 49 tegen 27 stemmen van de hee
ren Mackay, Van Vlijmen, Clerkx, Lambrechts, Schepel,
Kolkman Bevers Harte, Van Nunen, Bahlmann Wal
ther Michiels, G. van Dedem, Travaglino, Vermeulen,
Van BerckelRuland Schimmelpenninck Schaepman
Vos de Wael, Van der Schrieck, Mutsaers Keuchenius,
Dobbelman BorretHaffmans en De Ram.
Den 12 is aan de orde het voorstel van den heer
Van H o u t e n, om de beraadslagingen uit te stellen
tot een nader te bepalen dag.