o. 63.
Drie en Negentigste Jaargang.
1891.
Y RIJ D A G
29 MEI.
Officieel Gedeelte.
IMationaie Militie.
Buitenland.
FEUILLETON.
MIJN VRIEND PARELMAN.
LUIBRPUCHT.
Novelle van P. F. BRUNINGS.
xvm.
COURANT.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per
•3 maanden voor Alkmaar O,SOfraneo door het
geheele rijk 1,
De 3 nummers O.Ött.
Prijs der gewone Advertentlën
Per regel O,ld. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
Telefoonnummer 33.
De onderstaande personen worden verzocht hunne
PASPOORTEN van de gemeente-secretarie aftehalen,
als
Jacob BusAdrianus Johs. Gilles. P. Th. van 't Hoff,
Arie KorfF, P. van Lienen, D. A. Luiting, J. van Son
Stephs. Swart en Petras Zeegers.
ENttELAKD.
Lagerhuis. De vertrekken van het gebouw, waarin
het Lagerhuis te Londen vergadertzijn gedurende de
Pinkstervacantie geheel ontsmet naar aanleiding van de
meening, dat zich influënza microben in de vergaderzaal
gevestigd hadden, daar zoovele leden door influënza aan
getast waren. Bij den aanvang der zitting op den 21,
toen slechts 137 leden tegenwoordig waren, verklaarde de
onder-minister dat zeker geen beter gelucht en gezui
verd huis iu geheel Londen zou zijn. In die zitting werd
het nieuwe door minister Balfour voorgestelde artikel aan
de iersche land-wet, ten doel hebbende de werking dier
wet vooral ten bate van de kleinste pachters te doen
strekken aangenomen met 108 tegen 22 stemmen, na
verdediging door den heer Parnell, die opmerkte dat
150000 personen met hunne gezinnen, die anders van de
voordeelen der wet verstoken waren, door dit artikel ge
holpen zouden worden.
Den 22 heeft minister Goschen verklaard dat het
noodig zou kunnen worden de tweede lezing te vragen
van het wetsontwerp betreffende de visscherijen in de
wateren van Newfoundland.
Den 26 werd door den heer Stanley Hill een verzoek
schrift van de wetgevende macht in Newfoundland aan
geboden waarin voor hunne afgevaardigden vergunning
gevraagd wordt een bezwaarschrift bij het Huis in te
dienen tegen het wetsontwerp betreffende de visscherijen
in de wateren van Newfoundland. Hij voegde daaraan
de mededeeling toe, dat hij den 28 zou verzoeken, dat
die afgevaardigden zich tot het Huis zouden mogen wen
den vóór de tweede lezing van het wetsontwerp. De
regeering antwoordde dat aan den wensch der afge -
vaardigden gevolg zou worden gegeven.
FRANKRIJH. President Carnot is op reis door
een deel des lands in zijne geboorteplaats Limoges
te Toulouse Tarbes Pau enz. overal met geest
drift ontvangen. Te Limoges werd een enkele
maal tegen minister Constansdie hem vergezeltde
kreet gehoord van «Weg met Constans 1" Vijf daarom
in hechtenis genomeu personen werden spoedig weder
losgelaten. De paardenfokkers te Tarbes boden den pre
sident voor zijne eehtgenooto een paard aan, de driejarige
merrie Turlanettereeds verscheidene malen bekroond,
waarvan de aankoopsprijsten bedrage van 3Ö0Ö frcs.,
gevonden was uit inschrijvingen uit het geheele depar-
44) o
De jeugdige Lambert liet niets van zich hooren. Ik
las mijn pensioueering in de courant, en Baak kreeg
tegen zijn zin een plaatsing bij een werk van den Water
staat. De heer Parelman kon juichen, maar ik kreeg tot
schadeloosstelling een vaste en eerste plaats in de direc
tie der maatschappij. Ik had vrienden onder de direc
teuren en de voornaamste aandeelhouders, en ik stak het
niet onder stoelen of bankenaan welken invloed ik mijn
pensioneering en Baak zijn ongewenschte plaatsing te
danken had. Baak nam zijn ontslag, en hij kon met zijn
goeden naam als ingenieur later altijd overal terecht,
wanneer deze Maatschappij zijn diensten niet meer noo
dig mocht hebben. We hadden dus geen andere reden
tot klagen, dan over de flauwhartige behandeling der re
geering, ten gevolge der tusschenkomst van een bruta
len parvenu en intrigant. Dat er bitterheid in mijn ge
moed achterbleef, zal niemand, die rechtsgevoel bezit,
me ten kwade duiden. Het zat me heel dwarsen ik
betrapte mezelf nu en dan op wraakplannen, die ik,
als ze op het punt van rijpen waren, met verontwaardi
ging verwierp. Maar moesten zulke knoeierijen en
beleedigingen het openbaar recht aangedaan, maar on
gestraft kunnen geschieden? Mocht de regeoring een
mandie als minister het vaderland de slechtste diensten
had bewezen, welke een bewindsman bewijzen kan, in
zijn laaghartige wraak behulpzaam zijn, terwijl dit no
bel personage zich uit leedvermaak aan tafel een roes
dronk aan fijnon wijn
Ik voelde, als ik aan Parelman dacht, dat ik nu en
tement, ten bedrage van 2 frcs. Op de meeste plaatsen
kwam de geestelijkheid hem verwelkomenalleen te
Lourdes niet. Te Pau was een militair gezantschap
door de Koningin-Regentes van Spanje gezonden, om hem
te begroeten, terwijl de daar aanwezige engelsehen hem
eene ovatie brachten. Bij het rijden door de straten van
Tarbes trachtte een persoon de treden van het rij LuIir
van den president te beklimmen onder het uitroepen van
verschillende kreten. Hij werd in hechtenis genomen en
herkend als een opgewonden socialistdie niet wel bij
het hoofd is. Na het vertrek van den president werd
hij vrijgelaten.
De beambten der omnibusmaatschappij te Parijs hiel
den eene door 4000 personen bijgewoonde vergadering
waar met algeene stemmen tot werkstaking besloten werd.
Kamer. Den 22 liep de algemeens beraadslaging
over het ontwerp op de douanerechten af en werd tot
de behandeling der artikelen overgegaan. Eene motie
om het ontwerp naar de commissie terug te zenden, werd
met 342 tegen 162 stemmen verworpen.
Den 23 werd het wetsontwerp tot algemeens hervor-
ming der belastingen van dringenden aard verklaard en
het voorstel Niger aangenomen waarbij de rechten op
tarwe en meel gedurende een jaar, te rekenen van 1 Au
gustus a.s., tot op onderscheidenlijk 3 en 6 frcs. werden
verminderd.
Den 25 is het wetsontwerp betreffende de rechten op
paarden, ezels en muilezels onveranderd aangenomen.
ITALIË. Do Kamer heeft het wetsontwerp, waarbij
het jaarlijksch krediet voor den aanleg van spoorwegen
tot op J 25.000.000 verminderd wordt, van dringenden
aard verklaard.
Den 19 des ochtends is bij een spoorwegstation nabij
Rome, tengevolge van het verkeerd stellen van een wissel,
een trein vol soldaten tegen een goederentrein aange-
loopen zoodat 36 man licht gekwetst en 3 naar een
hospitaal gebracht moesten worden.
SPAN JE. In een te Aranjuez gehouden ministerraad
is besloten, geen acht te slaan op het protest der kamer
van koophandel tegen de verlenging van het privilege
der Bank en het voorschot van 75,000,000.
Z1IID-AHERIKA. In do provincie Cordoba van
de Argentijnsche republiek is eene omwenteling uitge
broken. De regeering hoopte haar te kunnen onder
drukken. Troepen werden met extra treinen gezonden
en aan deze schijnt het onderdrukken van den opstand
gelukt te zijn. De regeering heeft bij het congres een
wetsontwerp ingediend waarbij voor 5 jaar uitstel van
betaling wordt gevraagd voor de provinciale bank.
Nevens de sociale quaestie na de vraag naar «to be
oi not to be te zijn of niet te zijn) is gedurende do
laatste jaren de vraag «leerplicht of niet?" een der vele
geweest, die de gedachten der regeerende standen bezig,
dan bleek en rood werd, en dan had ik al mijn christe
lijke, zoowel als heidensche zelfbeheersching noodig, om
Parelman niet in mijn gedachten met een knots te ver
pletteren, een euveldaad, die in de werkelijkheid me
meer berouw zou hebben gekost, dan de man waard was.
Ik deed het daarom niet, en ik liet het aan tijd en om
standigheden over, mij op Parelman senior en junior te
wreken.
Tijd en omstandigheden zijn twee factorendie óf onze
becijferingen onverwacht in de war sturen of ze eens
klaps tot een oplossing brengen. De gemeenplaats
«handel naar tijd en omstandigheden" heeft daarom een
diepen zinnamelijk voor den wijze die zijn tijd weet
af te wachten, de omstandigheden wikt en weegt en er
gebruik van maakt; voor het gros blijft ze een gemeen
plaats en beteekent ze niet veel meer dan laat violen
zorgenalles komt terecht. Ik moet erkennen dat
ik niet tot de wijzen behoor, en ik het ook daarom maar
aan de violen wilde overlaten, om met Parelman en zijn
zoon af te rekenen.
En dit deden violen op eigenaardige wijze.
Nu zullen de dames en heerendie deze voorstelling
met hunne zeer gewaardeerde tegenwoordigheid vereeren"
waarschijnlijk denken dat violen me heel onverwacht de
gelegenheid aanbodenop de pninhoopen van het door
brand of een aardsehudding vernielde Bosch-en-Dal me
te verkneukelen in Parelman's kortzichtigheid van zich
niet in de solide brandwaarborg-maatschappij, waarvan
ik Hoofdagent beu te laten verzekeren of welhoe vi
olen zorgden dat ik op een ochtend onder het ontbijt
in de courant lasdat mijnheer de baron V. P. tot B.
en D., oud-minister en staatsraad in B. D., zooals hij
kieschheidshalve in de courant was aangeduid, zich
had moeten verwijderen" om de een of andere kiesche
reden van financiëeleu aardwelke hem belette ooit weer
een voet op vaderlandseheu bodem te zetten of dat
de eeuige zoon van een hoogst achtenswaardige familie
in ons land, wier hoofd een hooge staatsbetrekking
had bekleed thans lid der eerste Kamer en staatraad
in B. D., en aan wien de gemeente Berkum o.a. de stich-
de gemoederen in beweging en de hoofden warm heeft
gehouden. En geen wonder! De laatste vraag is mis
schien even belangrijk, ten minste niet veel minder ge
wichtig dan de groote broodvraag, want hoewel een der
eerste levensbehoeften is, in zijn onderhoud te kunnen voor
zien, wordt de bevrediging daarvan toch veelal afhankelijk
gesteld van de meerdere of mindere mate van geestelijk
voedseldat men heeft genoten ja zelfs zon men bijna
beweren, dat in het einde der negentiende eeuw de so
ciale toestanden minder zouden nijpen, als de vraag om
leerplicht, van verschillende zijden geuit, was beantwoord
geworden. Er zijn er die meenden dat het invoeren
van leerplicht, dwang uitoefenen was op de rechten der
ouders, evenals de gedwongen vaccinatie. Immers, wat is
leerplicht
In algemeeneu zin: de plicht der ouders, om hunnen
kinderen onderwijs te laten toekomen. Maar zijn niet
alle ouders overtuigd van de waarheid dat de mensch
by brood alleen niet kan leven En zien niet vele, zoo
niet alle ouders in dat de maatschappij meer en meer
vraagt«Wat kent gij en niet «Wie zijt srii
Immers wel.
Leerplicht in engeren zin is echter de door de wet
opgelegde plicht der ouders, om hunnen kinderen minstens
zóólang en geregeld onderwijs te doen ontvangen. En juist
in den dwang der wet zien velen eene miskenning der
onderrechten.
Maargij die vaccinatie voorstaat en leerplicht ver
oordeelt (en dezulken zijn nog vrij velen)wanneer gij
oordeelt dat de gedwongen vaccinatie heilzaam werkt
voor allen, en erkent, dat ook dit wel eenigszins inbreuk
maken is op de rechten der ouders, ziet gij dan niet in
dat eene miskenning dier rechten als zij heilzame Ge
volgen heeft, niet veroordeeld mag worden
Zie wanneer ge eerst recht goed, en maar niet zoo
oppervlakkig als nog veel voorkomt, wist, welke heilzame
gevolgen het trouw bezoeken der scholen gedurende een
zes tot achttal jaren met zich brengt, ge zoudt veel van
uwen tegenstand laten varen.
We erkennen zeker allendat een kind ter school
moet gaan. Voor dezulken die dit niet beamen zijn
deze regels niet geschreven.
Welnu, zou het dan ook niet beter zijn, dat men ge
trouw school ging? «Wel zeker," zeggen velen, «maar
over uwe maren aanstonds.
Wanneer men zich slechts kan voorstellen hoeveel na
deel een kind kan hebben van een enkelen dag thuis
blijven. t Is er mee als met het lezen van een boek
waaruit een hoofdstuk weg isof van een feuilleton
waarvan we een paar nummers niet lazen. We be
grijpen later wel zoowat het vervolg, maar wanneer in
het ongelezen gedeelte iets belangrijks verhandeld werd
noodig om het vervolg beter te begrijpen dan bevalt
dat vervolg ons maar half en we begrijpen het niet
goed. Zoo gaat het eveneens met een kind, dat een paar
schooltijden verzuimd heeft. De meester hoeft misschien
iets nieuws geleerdde deeliug of vermenigvuldiging
verklaardeen taalregel toegelicht en laten toepassen
Allen hebben het zóó goed begrepen, dat de onderwijzer
ting van een zondagsschool voor haveloozë kinderen
het vrome werk van de vrome mevrouw Van Parelman
verschuldigd wasplotseling was verdwenen zijn
papa een speelschuld van een half-millioen als nieuwjaars
geschenk nalatende; of wel, dat onder de ongelukkig
slachtoffers van den laatsten grooten Krach ook mijn
heer de baron V. P. tot B. en D. behoorde.
Neen van al zulke vroolijke nieuwtjes, die ons te
genwoordig het gemis van echteouderwetscheholland-
sche kaas bij onze eenvoudige morgen-boterham doen ver
geten vond ik niets. Bosch-en-Dal bleef staan trotsch
en verwaand als altijd. V. P. tot B. en D. behoefde zich
niet te verwijderenhij zat tot over de ooren in solide
effecten; de zoon der hoogst achtenswaardige familie
dobbelde steeds met afwisselend geluk; hij had gemid
deld per jaar niet meer dan een halve ton noodig om
in zijn nooddruft te voorzien en de arme jongen werd
er wel dikker maar niet magerder omde Krach
had niet alleen geen vat op den achten3waardigen staats
raadmaar Zijne Excellentie kocht onder de hand voor
een spotprijs eene mooie bezitting van een slachtoffer van
den Krach, uit louter menschlievendheid en om
zijn godsdienstige vrouw die in liefdadige werken haar
eemg geluk vond, pleizier te doen zoo vertelde men.
Och neen violen zorgden steeds voor Parelman en de
zijnen en hij zorgde zelf mede dit moet ik hem tot
zijn eer nageven. Hij was niet alleen verzekerd in solide
maatschappijen in de mijne nietzooals ik terloops
aanstipte maar hij had ook zooveel bliksem-afleiders
doen plaatsen op de hem toebehoorende pandendat zelfs
de bliksem geen vat op hem had.
laielman was bang voor den bliksem dat was een
zijner kleine zwakheden. Hij was anders iemand die
bang was voor niemand zooals de schoolmeester zou
gezegd hebbenmaar voor den niemand die zoo hoogst
onvoorzichtig met electrisch licht omgaat, had hij ontzag.
Hij had ook vijanden Parelman, die nog wel be
weerden, dat ze hem lief hadden en vereerden, maar
die elkaar heel boosaardig influisterden dat Parelman
met een bliksemafleider op zijn slaapmuts naar bed ging,
