Yoor de stembus.
Mr. W. v. d. Kaay
w. van der ££aay.
Xo. 67.
Drie en KTeg ezitigste Jaargang.
1891.
ZONDAG
7 J U I.
Dit nummer bestaat uit 3 bladen
EERSTE BLAD
FEÜILLETON.
MIJN VRIEND PARELMAN.
Buitenland.
Novelle van P. F. BRUNINGS.
COURANT.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Saterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden voor Alkmaar 0,80franco door het
geheele rijk 1,
De 3 nummers 0.06.
Prijs der gewone Advertentlën:
Per regel 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
Telefoonnummer: 33.
Wiedie behoort tot de liberale partij verheugt er
zich niet in, dat hare leidende beginselen zich vormen
en ontwikkelen door de medewerking van allen Wie
gevoelt niet, dat eene liberale partij zich hare beginselen
niet kan laten voorschrijven door een gezaghebbend be
stuur, of een invloedrijk leider Wij erkennen, dat daarin
zekere politipke zwakheid ligt, dat wij sterker en mach
tiger zouden zijn bij de stembus, in de Staten-Generaal
en in het land, indien wij, gehoorzamende aan 't zelfde
bevelaltijd eendrachtig streefden naar 't zelfde doel.
Maar wij kunnen niet anders.
Want wij zouden dan ophouden liberalen te zijn.
Het is onze overtuigingdat het welzijn van het volk
alleen bevorderd kan worden door wetten die ontstaan
zijn uit den strijd van meeningendie door 't vrije
woord, 't debat, en den dikwijls heftigen-strijd om de
waarheid en 't recht zijn voorbereid.
In den boezem der liberale partij zelve zullen altijd
groote verschillen blijven bestaan omtrent belangrijke
punten van staatsbeleid. Want de zich ontwikkelende
maatschappij stelt ons telkens weêr voor nieuwe vragen,
en verandert de gegevens van oude quaestiën. Oplossingen,
die heden mógelijk en*voldoende schenen zijn morgen
onbereikbaar of onbruikbaar. Wij moeten blijven werken
en blijven zoeken.
'Wij getroosten 't ons gemakkelijk, indien onze poli
tieke tegenstanders ons van dit onderlinge verschil een
verwijt maken. Immers wij willen hunne eenheid niet,
verkregen ten koste van zelfstandig onderzoek.
Maar moeielijker valt het te berusten, indien in de
partij zelve die noodwendige en onvermijdelijke verschil
len van meening gebruikt worden tot bestrijding van
een bepaald persoon.
Indien iedere groep der liberale meening, ja ieder libe
raal, den eisch stelt, dat de afgevaardigde van het district
zijne meest geliefkoosde meeningen zal deelen, en indien
wij weigeren in onzen afgevaardigde die mate van onaf
hankelijkheid te eerbiedigen, die ieder van ons voor zich
zelf vordertdan staat niets meer de oplossing der
grootste en machtigste partij in den lande in een aantal
kleine machtelooze «clubjes en afdeelingjes in den weg,
en zijn onze dagen geteld.
Daarom verheugt het onsdat de liberale kiesver-
nigingen in dit district bijna eenstemmig den kiezers den
raad geven om op 9 Juni eerstkomende hunne stemmen
uit te brengen op den aftredenden afgevaardigde
Zoo behoort het. Wij schamen ons onze verschillen niet,
wij maken onzê debatten openbaar, wij noodigen de pers
uit om ze te verbreiden, wij vergaderen niet met geslo-
48) o—
»Hier staan we," zei ik ernstig; «deze vrouw, uw
vrouw, zoekt steun en hulp bij mij, uw voormaligen
vriend, die u nooit iets misdeed, maar dien ge uit hoog
moed eerst hebt gekrenkt en toen uit laffe wraakzucht
langs officieelen weg ongelukkig wildet maken als uw
macht zoo ver had gereikt. Met al uw grootheid en
rijkdom moet ge gevoelen dat ik als eerlijk man u
veracht. Maar nu ik weet, hoe ge de arme vrouw, die
u gemaakt heeft wat ge zijt, hebt mishandeld, gij en uw
zoon, maar allereerst, hoe ge haar zedelijk hebt vermoord
en waarschijnlijk uw best zult doen, haar verder te ver
moorden," hier wierp ik een zijdelingschen blik op
dc mooie brutale vrouw, »nu waarschuw ik u ernstig
voor de' gevolgen. Ge zult mij niet dwingen, deze ont
moeting geheim te houden. Ik zal ze, des noodig, ter
plaatse brengen waar ze behoort, meneer Parelman,
dat beloof ik u, niet om me te wreken, maar om
een ongelukkige te beschermen.
Nu wrong ik me los uit de omarming der vrouw en
zei bemoedigend: «Ga, mevrouw, luister naar hetgeen
ik u zegmisschien kunt ge het onthoudenik heet
Kareis en woon dichtbij den ouden Tol, op «Vreugden
hof onthoad dit wel. Als ge hulp noodig hebt, zult
gij ze daar vinden."
Ik ging heen; maar ik had nog geen "tien schreden
gedaan, toen ik werd achterhaald. De ongelukkige was
me nagesneld eu klemde zich weder aan me vast.
«Ik ga niet met henriep ze in woesten waanzin.
«Ze willen mij vermoorden! Ik zie het in hun oogeu.
Red me Red me
Bob of Jack Kep ook woest in het rond, sprong tegen
tene deuren. Maar onze tegenstanders zouden verkeerd
doen in die meeningsverschillen iets anders te zien, dan
een middel om door wrijving van denkbeelden te komen
tot waarheid. Zij worden te leur gesteld, indien zij op
verdeeldheid bij de iftembus hebben gehoopt. Bij de
stembus dragen al onze billetten den naam van den man,
die ons sedert lang vertegenwoordigt.
Waarom Omdat de overgroote meerderheid van de
kiezers bestaat uit eerlijke en rechtvaardige mannen.
Omdatwanneer men, zooals onze afgevaardigde, zijn
leven gewijd heeft aan de publieke zaak wanneer men
jaren lang gewerkt en gestreden heeft voor zijne begin
selen wanneer men zijn naam verbonden heeft aan
wetten, die diep ingrijpeu in 't maatschappelijk leven,
wanneer men in de Kamer den naam heeft verworven
een bekwaam en vertrouwbaar man te zijn, de meerderheid
der kiezers bewozene diensten hooger stelt dan goed-
koope beloften.
Omdat verstandige kiezers weigeren, dien man te be
oordeelen naar den dnredelijken maatstaf: heeft hij ver
kregen wat i k gaarne verwezenlijkt zoude zien maar
zich de juiste vraag stellen heeft hij gedaan wat hij
doen kon *in deze Kamer, zooals de kiezers, en niet de
afgevaardigden, die gemaakt hebben, met deze medeleden
uit alle partijen, waarmede hij werken moest
En ook omdat die kiezers, die eene andere oplossing
gewenscht hadden, ten slotte toch het belang der partij
stellen boven eigen inzicht.
Tusschen onzen afgevaardigde en een doel zijner kie
zers bestond een punt van verschil. Of juister gezegd
een materieel belang verdeelt de stad en de buitenge
meenten, die te zamen het kiesdistrict «Alkmaar" vor
men. De veel besprokene marktgelden. Yoor sommigen
eene rechtsvraag, voor zeer velen eenvoudig eene geldvraag.
Do meening van den afgevaardigde omtrent de rechts
vraag meermalen door hem uitgesproken dreigde een
deel zijner kiezers van hem te vervreemden.
De wijziging, door de regeering voorgesteld van die
artikelen der gemeente-wet, die de heffing der belastingen
regelen, heeft de rechtsvraag van de baan geschoven, en
alleen de practische vraag overgelaten. Deze kan en be
hoort te worden opgelost op eene wijze, die rechtmatige
belangen van Alkmaar eerbiedigt, en tegelijkertijd reke
ning houdt met de billijke vorderingen der aanvoerders
van het stapelproduct, de kaas. De verklaringen, daar
omtrent door den afgevaardigde in de te Schagen ge-
houdene vergadering afgelegd, hebben zeker gestrekt om
elk misverstand uit den weg te ruimen.
Er is aan Mr. W. VAN DER MAAI' het
verwijt gemaaktdat hij te weinig radicaal, te weinig
vooruitstrevend zoude zijndat hij tot de meer behou
dende elementen der partij behooren zoude.
Verstaat men onder radicaal de politiek van hen,
die zich afgescheiden hebben, of willon afscheiden van
de liberale partij, dan is die opmerking gegrond.
Zeker, mr. W. van der Kaay denkt er allerminst aan,
om zich af te scheiden van de liberale partij, die thans,
fel bestookt als zij wordt door eene bonte groep van
tegenstandersgeen enkel man en geene enkele kracht
zijn meesteres op en dan weer tegen mij, alsof we oude
vrienden waren, en scheen het volstrekt niet op de beide
anderen begrepen te hebben.
De toestand was allerneteligst.
Een man mag oud of jong zijn, toch is en blijft het
altijd streelend voor zijn gevoel van eigenwaarde, een
vrouwenhart zelfs al is het niet piepjong meer
zonder slag of stoot in bezit te nemen. Nu had ik wel
een paar van die oyerrompelingen op mijn geweten, voor
dat ik ernstig verliefd werd, namelijk op mijn lieve
vrouw, maar ik had ze haar altijd yerzwegen, min
der uit nederigheid, dan wel in de overtuiging dat een
vrouw instinctmatig jaloersch is op al de onbekende mede
dingsters van vóór haar huwelijk. Maar thans was mijn
ziel bezwaard met de verovering van het hart eener
barones, en die verovering was behaald in de stilte en
eenzaamheid van een afgelegen bosch.. Ik herinnerde me
zeer goed, wat mijn vrouw me eens had gezegdZe
begreep wel, dat de veete tusschen Parelman en mij was
ontstaan om een vrouw." Het vruchtbare brein mijner
Cateau zou in die waanzinnige wel eens de vrouw kun
nen ontdekken, die ze toen in haar verbeelding had ge
zien, of meende te zien, en welk een moeite zou het me
dan niet kosten, haar van haar dwaling terug te bren
gen. Ja, ze was in staat mij te beschuldigen, de
oorzaak van mevrouw Parelmans krankzinnigheid te zijn.
Zoo dacht ik, en ik poogde mijn verovering los te
latenmaar het mocht mij niet gelukken. Mijn over
wonnene sleepte me in onstuimige vaart mede, en tot
mijn groote verbazing stond ik eensklaps op deu straat
weg. honderd schreden van de «Kroon." Parelman
en zijn gezelschapsdame zoo zal ik haar maar noemen,
omdat ik begreep, en later ook vernam, dat ze geen
familie van hem was volgden ons in de verte, want
Parelman kon niet hard loopen. Maar nu bood ik eens
klaps heftigen tegenstand. Ik verkoos geen opzien te
wekkenhoe menschlievend ik ook gezind was ten
opzichte van de arme rijke vrouw mijns vijands.
Ik bleef staan, als een weerbarstige ezel mijn hakken
in den grond zettende. Daar kwan^juist een equipage
kan missen, die men. thans niet verlaten kan zonder haar
te verraden.
Maar is er mede bedoeld, dat deze Onze afgevaardigde
geen oog zoude hebben voor de teekenen des tijds, geen
haï-t voor de belangen des volks niet den wil en niet
den moed om mede te werken tot de groote hervor
mingen op 't stuk van belastingen, kiesrecht en lands
verdediging, dan is de geheele parlementaire geschiedenis
der laatste jaren daar om dit verwijt te weerleggen.
Aan de kiezers staat het om te beslissen over 't
lot van het land. Indien de kiezers aan eenige partij
moge het zijn aan de liberaleeen krachtige
meerderheid geven in de Kamer, dan hebben zij
recht, van die partij te eischen dat zij hare beginselen
in duidelijke logische wetten te zamen vat; dat zij niet
alleen eene hervormingsgezinde, maar ook eene werkelijk
hervormende partij zij.
Maar als de kiezers eene Kamer bijeenbrengeneen
beeld van een verdeeld land, waarin geene enkele partij
eene voldoende meerderheid bezit om iets tot stand te
brengen, dan weten zij vooraf, dat hunne afgevaardigden
alle hunne krachten zullen hebben in te spannen om het
verkregene te behouden dan mogen zij zich onthouden
van ongegronde verwijten.
Zoo mogen dan de kiezers hunne plicht doen. In
ieder district. In dit kiesdistrict moge het getal stemmen,
uitgebracht op
het bewijs leveren dat zij die plicht begrepen en voor
hun deel vervuld hebben.
Het bestuur der Centrale liberale Kiesvereeniging,
A. P. DE LANGE, Voorzitter, Alkmaar.
C. SWAGER, Heerhugowaard.
J. FRANCKEN, Bergen.
C. BOSMAN Alkmaar.
M. COHEN STUART, Secretaris, Alkmaar.
DEIittlE. De rechterzijde, die den 4 bijeen kwam
om het .ontwerp tot herziening der grondwet te onder
zoeken was van oordeel, dat. zij volharden moest in de
houding, tot dusverre in betrekking tot die herziening
aangenomen. De rechterzijde stelt dus de herziening
ondergeschikt aan eene voorafgaande behandeling van
een wetsontwbrp op de verkiezingen voor de provinciale
en gemeenteradendat de regeering binnen kort zal
indienen.
DUITSCHIiANrD. De gemeenteraad van Frankfort
a/d Main heeft op voorstel van den heer Sonnemann be
sloten, aan den Bondsraad opheffing der invoerrechten op
graan te vragen, totdat het duitsch-oostenrijksch verdrag
in werking'zal treden.
ENRELAND. In de vorige week zijn te Londen,
waar de influënza nog steeds* heerscht, 319 personen aan
die ziekte overleden.
aan, die eensklaps stilhield. Ik keek op en herkende terstond
den graaf van Hoogland met vrouw, zoon en dochter.
Dit was een heel voorname familie van ouden adel, die
op den zoogenaamden «polka-adel" tamelijk uit de hoogte
neerzag. Ik had met den graaf op zeer minnelijke wijze
onderhandeldzoowel mondeling als schriftelijkover
enkele onteigeningen op zijn domeinen bij dien echten
aristocraat niets als welwillendheid en medewerking on
dervonden.
«Wat beduidt ditmijnheer Kareis vroeg de edel
man zijn eerwaardig wit hoofd over den rand van het
rijtuig buigende: «wie is die ongelukkige vrouw?"
Ik wistdat Parelman wanhopige pogingen had aan
gewend om zich bij de oud-aristocratische familie in te
dringenen dat Parelmande gedistingeerde en rijke
freule van Hoogland voor zijn schoondochter wenschte
maar ook dat do voorname familie zich op epn afstand
hield. Ik geloof, dat Verlinden, de alwetende mij dit
verteld had eu dan moest het wel waar zijn, hoe
wel de beide families op haar respectieve zomerverblijven
zoo ver en teruggetrokken van onze kleine wereld leef
den als waren ze achter middeleeuwsche muren en to
rens verschanst.
«Deze ongelukkige, mijnheer de graaf," antwoordde ik,
«is mevrouw de barones Van Parelmannietwaar
mevrouw?"
De vraag was tot mijn gezellin gericht, die toestem
mend knikte en haar hoofd weer tegen mijn schouder
drukte. Ik zag de verwondering op het gelaat der voor
name familie. Het was duidelijk, dat ze die vrouw nooit
had gezien. Men had haar weggestopt, zooals men doet
met meüschen, die gek moeten worden.
«Ik heb mevrouw voor het eerst en toevallig in het
bosch ontmoet," hernam ik, «en ze verbeeldt zich, dat
ik haar redden moet van een dreigend gevaar
«Ja. red me, red me!" riep de ongelukkige, zich met
beide armen aan me vastklemmende; laat ons met dit
rijtuig ontvluchten! Ze komen; ze komen! Daar zijn ze!"
En daar waren zemijnheer Parelman, hijgende aan
den arm der schoone opzichtige. Parelman hoe verhit