I
No. 71*.
Urie en UTegentigsfe Jaargang*
1891.
Z 0 N D A (j
14 J UNI.
TWEEDE BLAD.
Officieel Gedeelte.
Gemeente-verslag.
Het IJ'kkantoor
FATËI'fM.
Drankwet.
Amsterdamsclie Brieven.
Binnenland.
is geopend op 18, 19 en 20 Junivan des
voormiddags 9 tot 's namiddags 3 uur.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- on
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden voor Alkmaar j ®,8®franco door het
geheele rijk 1,
De 3 nummors W.MG.
Prijs der gewone Advertentie»:
Per rogel 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
Telefoonnummer 33.
Ter gemeente-secretarie is tegen betaling van Een
Gulden verkrijgbaar een exemplaar van het door Bur
gemeester en Wethouders aan den gemeenteraad uitge
brachte verslag omtrent den toestand der gemeente
Alkmaar over het jaar 1890.
De Patenten voor tappers, slijters en kof
fiehuishouders, dienst 1891/92, kunnen tusschen
15 en' 27 Junides morgens tusschen 9 en 2 uren, op
vertoon der kwitantie van minstens de helft der ver
schuldigde belasting, ter Secretarie dezer gemeente wor
den afgehaald.
Burgemeester en Wethouders van ALKMAAR
brengen ter algemeene kennis, dat aan hen vergunning
is gevraagd door GERARDUS PETRUS'ALBERS
bierbottelaar-wonende te Alkmaar, tot het voortzetten
van den verkoop van sterken drank in het klein in het
perceel aan de Bierkade hoek Verdronkenoordwijk C,
No. 1 welke vergunning thans ten name staat van
Marten de Vries.
Burgemeestor en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, A. Maclaine Pont.
12 Juni 1891. De Secretaris,
Nuhout van der Veen.
XLII.
Onder den indruk van den uitslag van de verkie
zingen te Amsterdam voor de Tweede Kamer der
Staten-Generaal zet ik mij ditmaal neder tot het schrijven
van mijn veèrtiendaagsch overzicht. Kan men 't mij ten
kwade duiden, dat mij daarbij een gevoel van trots
doorstroomtomdat ik behoor tot de stadwaar de
liberalen zulk een schitterende zege hebben be
vochten Met een verpletterende meerderheid zijn de
candidaten van «Burgerplicht" en «Grondwet" uit de
stembus te voorschijn gekomenal de radicalen anti
revolutionairen Roomsch Katholieken en socialisten ver
achter zich latend. Niet gemakkelijk is die overwinning
gemaakt, want wat hebben de, tegenstanders al niet ge
daan om de liberalen door het slijk te sleuren Met pen
en teekenstift gewapend, hebben zij vellen papier gevuld,
waarin de feilen der liberalen door het sterkste ver
grootglas werden bekeken, maar waarin tevens af en toe
wat uit den duim moest worden gezogen om maar zieltjes
te winnen. «Dnm in dubio est animus, paulo momento
hue vel illue impellitur", zegt mijn Latijnsche scheurka
lender vandaaghetgeen beteekentAls het hart in
twijfel verkeert, slaat het door een geringe omstandigheid
naar de een of andere zijde over en evengoed als
Terentius dat reeds wist, waren radicalen c. s. daarmee
bekend. De liberalen staan nu "eenmaal, en dikwijls niet
geheel ten onrechtebekend als twijfelaarsbij de go-
meenteraadsverkiezingen had men geziendat er nog
genoeg argumenten te vinden waren om de liberalen
aan hun eigen partij den rug te doen toekeerenen bij
de Kamer-verkiezingen moest dus dezelfde weg worden
ingeslagen. Geen enkele partij, die daarbij in gunstiger
omstandigheden verkeerde dan de radicalen want niet
alleen, dat de vooropgestelde uitbreiding van kiesrecht
haar in de oogen des volks een gloriekrans om de slapen
wond, maar tevens was 't in haar voordeel, geen verle
den te hebben. Elke richting heeft in de geschiedboeken
bladzijden aan te wijzen, waarvan zij mocht willen, dat
zjj er uitgescheurd konden wordenzoodat een partij
die pas komt kijken, altijd een hoog woord kan hebben
en men niet met feiten kan aantoonen, dat zij zelf niet
veel beter is. De verkiezing van 1891 heeft intusschen
geleerd, dat de radicale partij er een geweten op nahoudt,
waarvan de rekbaarheid bedenkelijk is en waarlijk, Do-
mela Nieuwenhuis had 't nog niet zoo verkeerd, toen de
candidatuur-Treub in Schoterland hein banbliksems deed
slingeren tegen «het radicale- gemodder." Hulde daarom
aan de liberale kiezers van Amsterdam, dat zij de heeren
W. H. de Beaufort, J. T. CremerJ: G. Gleichman
A. E. K. Hartogh, B. H. Heldt, A. Kerdijk, J. W. H.
Rutgers van Rozenl/urg, J. P. R. Tak van Poortvlieten
J, A. Levy naar het Haagsche Binnenhof hebben afgevaar
digd, waar hunne werkzaamheid moge strekken tot heil
van ons land.
Niet minder komt een woord van hülde toe aan de
mannen, die in de afgeloopen weken geen tijd of moeite
hebben ontzien om de kiezers voor te lichten, waardoor
zij niet weinig hebben bijgedragen tot het behaalde succes.
Zonder anderen tekort te willen doen, verdient bijzondere
vermelding het kloeke en manmoedige optreden van
prof. dr. C. SS. Spruyt. Geen vergadering van partij
genooten liet hij voorbijgaan om bij de hand te zijn, als
er aanvallen op de liberale partij werden gedaan., maar
ook in de bijeenkomsten .zijner tegenstanders schroomde
hij nietop te treden en zijn pleidooi om de radicalen
te, bewegen zich te scharen naast de leden der partij, die
feitelijk nauw aan hen verwant zijn, heeft waarschijnlijk
menigeen tot nadenken gebracht. Het was een stout stuk
om aan den vooravond der verkiezingen in de Kiesver
eeniging «Amsterdam" de candidaten der radicalen aan
te sporenhun candidatuur te laten varen en al werd
daaraan natuurlijk geen gevolg gegeven toch verlieten
velen de vergaderzaal met de gedachte dat er veel te
zeggen viel voor prof. Spruyt's woorden. Als een der
vurigste tegenstanders van den hoogleeraar heeft zich in
de verschillend^ bijeenkomsten jhr. ïïeiiry Timdal
doen kennen. Hoewel deze herhaaldelijk de bewering ten
beste heeft gegeven, het lidmaatschap der Kamer niet na
te jagen, heeft hij toch geen geld of moeite gespaard om
onder onze honderd senatoren te worden opgenomen, 't Is
wel ontmoedigend om na zulk eene verkiezingscampagne
met niet meer dan 2754 stemmen uit de bus te komen
En nu zal hij weder drie jaren moeten wachten, eer de
kans^ bestaat in 's Lands Vergaderzaal als volksvertegen
woordiger te worden toegelaten. Van harte wenschen wij
hem toe,' dat de ondervonden teleurstelling hem niet «al
verleiden, den eenmaal door hem ingeslagen weg te *rer
laten want het schijnt maar -al te waar te zijn dat
menigeen van zijne aanmerkingen op onze defensie niet
van grond ontbloot is. Mij persoonlijk zou het dan ook
zeer welkom geweest zijn, als de heer Tindal als candi-
daat der liberalen in een of ander district gekozen was,
want op militair gebied vertegenwoordigt hij toch onte
genzeggelijk eene richting en zoolang hij niet in.de Kamer
zitting heeftkan onze Minister van Oorlog van zijne
stellingen aannemen, wat hij wil, maar is hij hem geer
rekenschap van zijne daden schuldig.
't Was een levendig tooneeltje, toen de telegrammen,
die den uitslag der verkiezingen meldden, in de hoofdstad
aankwamen. De bureaux der dagbladen werden letterlijk
belegerd en 't was een dringen en duwen als er weer
een nieuw- bulletin werd aangeplakt. Ik was juist vóór
het bureau van «Het Nieuws van den Dag", toen daar
de uitslag van de verkiezing te Alkmaar aan den
volke bekend werd gemaakt. O, Alkmaar's Stedemaagd,
't is maar góeddat de verwenschingen die toen naar
uw hoofd geslingerd werdenniet tot uwe ooren door
drongen, want Uw sinarte, dat uw stedelingen uw ge
trouwen Van der Siaay niet onmiddellijk hebben
afgevaardigd, zou er slechts heviger door geworden zijn.
Gelukkig is de herstemming van 1888 daar om te bewijzen,
dat het district Alkmaar ruimschoots liberale mannen in
het veld kan brengen om den tegenstander den aftocht
te doen blazen. Destijds moest jhr. Hartsen in het zand
bijten, welnu, liberalen van het district Alkmaar, laat 't
ditmaal den heer Goede doen. Gij kunt er op re
kenen, dat gij daarvoor toegejuicht zult worden in bijna
alle oorden des lands.
's Was alleraardigst om onder die toegestroomde
menigte vóór de dagbladen dat politiseeren te hooren.
Wat waren die menschen voor het meerendeel uitstekend op
de hoogte, van de kansen der candidaten en hoe mededeel-'
zaam waren zij met hunne gevoelens De strijd, in alle
deelen des lands gestredenbracht verbroedering onder
de menschen van verschillenden rang en stand die de
nieuwsgierigheid hier bijeenbracht, en deze deed hun de
afscheiding vergetendie wij Hollandersanders zoo
zelden uit het oog verliezen. Met het grootste genoegen
hebben een paar collega's en mijn persoon zich dan ook
laten onderrichten door een kruier, dat de houding van
den heer Schaepman in zake de Legerwet de positie van
«onzendoctor" aanmerkelijk had verzwakt. »M'n kop
eraf, als hij 't bij eerste stemming haalt", beweerde onze
zegsman en deze staatkundige bol mag erop blijven
wantzooals men yveetkomt de voormalige hoofdmau
der Katholieken te Wijk bij Duurstede in herstemming
met jhr de Beaufort.
Ging ik naar mijn eigen zin te werkdan stapte ik
zeker vooreerst nog niet van de gebeurtenissen van den
dag af en ondernam ik met mijn lezers een zwerftocht
naar de verschillende slagvelden des lands, doch dan kon
de redactie mij wel eens op de vingers tikken en,mij
verwijten, dat ik haar terrein ging exploiteeron. Daarom
zullen wij maar tot speciaal amsterdamsche zaken te-
rugkeeren.
Trouwens daaraan is geen gebrek. De jongste ge
meenteraadszitting b, v. zou al- heel wat stof tot'
bespreking kunnen geven vooral als wij uitvoerig zou
den willen stilstaan bij de motiën van de heeren Treub,
mr. J. N. van Hall en W. Hovy naar aanleiding van
de niet-benoeming van den socialistischen onderwijzer
Tennissen hoewel deze n° 1 op de voordracht was ge
plaatst. Met een enkel woord willen wij toch mededeelen,
hoe dat zaakje in elkaar zit. De heer Treub had de ge
meenteraadsvergadering als haar oordeel willen doen uit
spreken 1° dat zij den gemeente-ambtenaren wanneer
zij niet in hunne hoedanigheid van ambtenaar optreden,
dezelfde vrijheid tot» het uitspreken hunner persoonlijke
overtuiging toekont als aan alle ingezetenen van den
Staat behoorten dat de persoonlijke overtuiging van
een a,mbtenaar op godsdienstig, maatschappelijk of staat-
kundig gebied al wordt deze door de meerderheid del
Gemeenteraadsleden niet gedeeldgeen reden mag zijn
om hem bij andere ambtenaren achter te stellen of hom
in zijne promotie te belemmeren 2° dat zij betreurt
dat het niet-benoemen van den heer Teunissen aanleiding
heeft gegeven tot het veld winnen der beduchtheid onder-
de onderwijzers, dat de meerderheid der leden van den Raad
invloed wil uitoefenen op de overtuiging van het onderwij
zend personeel en hen wil belemmeren in het vrijelijk uitspre
ken daarvan; ^3° dat zij spoedig in de gelegenheid hoopt te
zijn, het bewijs te leveren, dat voor deze beduchtheid geen
grond bestaat en dat zij in het bijzonder den heer Teunissen
niet in zijne promotie wil belemmeren. Stel u nu toch
eens voor, dat zulk een motie in de eerste stad des Rijks
weid^ aangenomenNiet alleen, dat dan de Raad erkennen
zou, in een onbewaakt oogeDblik gehandeld te hébben en
beterschap beloofde bij de eerste de beste gelegenheid,
maar tevens zou men zich op 'die wijze verbinden^
altijd den eerste van een voordracht te kiezen terwijl'
men last not least 't billijken zou, dat een on-
deiwijzer in de school zaad uitstrooide, dat daar aller
minst op zijn plaats is. Want daarin had de heer
Hovy wel degelijk gelijk 't is een onmogelijkheid, dat
'.een onderwijzer i n de school zijne meening aan den kap
stok hangtals hij er buiten vol van is. En als de
gemeente raadsleden van gevoelen zijn, dat de heer Teu
nissen niet deugt voor de opvoeding van de jeugd dan
zuljen- zij toch zeker zoo iemand hun stem niet behoeven
te geven. Bevalt dat genoemden heer en diens collega's
niet, dan moeten zij maar zien dat zij elders een plaats'
vindon of, nog beter dat zij buiten het onderwijs hun
carrière maken de Amstelstad zal om hun heengaan
niet treuren. Tegenover hunne vrijheidzoo zeide de
heer Wüste o. a., handhaaf ik die van hen welke de
tegenwoordige orde van zaken voorstaan en meenen de
socialisten dat zij zich mogen wapenen tegen anderen,*
wij behoeven in.ieder geval onze eigen vijanden niet aan
te kweeken. De heer Wüste kan er zich van overtuigd
houden dat hij met die woorden in den geest heeft ge
sproken van het meerendeel zijner stadgenooteu.
*En wat zeggen onze lezers wel van het voorstel dei-
radicale heeren Heineken Treub Gerritsen en Becker
om aan de leden van don Raad voor het bijwonen
der zittingen een presentiegeld toe-te kennen? Het bedrag
voor elke zifting die gewoonlijk vier of vijf uren duurt,
zouden zij op minstens vijf gulden gesteld' willen zien.'
't Kan niet ontkend worden, dat de heeren gelijk hebbenj
want in een groote stad als Amsterdam is het lidmaat
schap van den Raad natuurlijk zeer tijdroovend, maar
't is toch wel eigenaardig, dat dit voorstel nu juist moet
komen van den kant der jongste partij met hare schoone,
onbaatzuchtige verkiezingsleuzen. (Wordt vervolgd.)
Bij kon. besluit van 29 April is ter gemoetkoming
in do kosten van bet lager onderwijs, boven en behalve
de gewone bijdrage, o.a. een subsidie verleend van/"3150
aan de gemeente Egmond aan Zee van 2300 aan
Petten en van 3550 aan Terschelling.
Wegens den hoogen waterstand mag te Rijp slechts
driemaal op een dag geschut worden.
Te Deemster moet voor lid van den raad her
stemd worden tusschen de heeren J. de Graaf Hz. met
79 en J. Koopman met 52 stemmenin de plaats van
wijlen den heer H. de Graaf.
Bij kon. besluit van den 9 No. 35 worden voor
het tijdperk van 27 Juni tot en met. 5 Juli, vereenigd
tot een afzonderlijk eskader Hr. Ms. schroefstoomschepen
der le klasse Koningin Emma der Nederlanden en Johan
Willem FrisoHr. Ms. ramschepen Buffel en Guinea;
H. M. rammonitor le klasse Draak en Hr. Ms. pantser-
dekkorv'et Sumatra en is het bevel over dit eskader
opgedragen aan den schout bij nacht C. H. Bogaert.
TuSschen Knollendam en Spijkerboor staat
het water zóó hoog dat de Starnmeerdijk in den nacht
van den 10 op den 11 voor den drang van het water
zou zijn bezwekenindien niet bijtijds een ploeg pol
derjongens die daar eene sluis maken, het zwakke ge
deelte van den dijk door ophooging en verbreeding had
den versterkt. Als het water blijft wassen zal het moeite
kosten, de Starnmeer voor eene overstrooming te beho'eden.
Bij kon. besluit van den 10 is aan den heer J. M.
Lamaison van Heenvliet op verzoekeervol ontslag ver
leend als burgemeester van Monnikendam en Kat-
woude.
De beide laagste klassen der openbare school te
Rergen vierden den 10 aldaar hun jaarlijksch school
feest. Het glanspunt daarvan was zeker wel de tombola,
waardoor elk der kleinen met een fraai prijsje huiswaarts
keerde.
A Hichentlich, wonende te Groningen, die den slag
bij Waterloo in 1815 heeft mede gemaakt, onder bevel
van Generaal Blücherheeft den 11 zijn honderdsten
verjaardag gevierdzich verheugende in het bezit van
140 kinderen, kleinkinderen enz.
Bij kon. besluit van den 13 is Z. K. H. de prins
van Rumenië benoemd tot ridder-grootkruis in do orde
van den Nederl. Leeuw.
