Stadsberichten.
Ingezonden stukken.
Kookgas.
Hoe liet vroeger ging.
Suiker als voedingsmiddel.
255
1039
46
116
74
122
128
70
241
80
118
128
109
196
140
139
148
230
102
57
139
1203
60
151
128
139
198
98
314
104
175
192
129
260
159
142
150
238
123
82
187
Bijdrage tot de geschiedenis van de bedijking
der Schermeer.
De minister van marine heeft bepaald dat de ver
zekering tegen ongelukken van onderbazen, opzichters,
werklieden enz., in dienst bij aannemers van werken
voor den dienst van het departement van marine, voortaan
zal worden voorgeschreven in alle bestekken of overeen
komsten, waarvan de nitvoering plaats heeft op terreinen,
waarover de aannemer niet de vrije beschikking heeft
Daaromtrent zijn voorschriften gegeven voor 10 ct. bij
het departement van marine verkrijgbaar.
De Oost-Java Stoomtram-maatschappij keert over
1890 3 pet., de Samarang-Jo&na stoomtram-maatschappij
7 pet. dividend uit.
De Javasche Bank keert over het 63 boekjaar
16.30 per aandeel van 500 uit.
Tot lid van de Prov. Staten van Noordbrabant
is gekozen de heer C. Hengst te Boksmeer met 1680
van de 1898 uitgebrachte stemmen.
Bij kon. besluit van den 15 zijn bevorderd tot
commandeur in de orde van den Nederlandschen Leeuw,
jhr. mr. A. L. E. de Stuersbuitengewoon gezant en
gevolmachtigd minister van H. M. de Koningin te Parijs,
en jhr. mr. E. W. F. Wttewaal van Stoetwegen, bui
tengewoon gezant en gevolmachtigd minister van H. M.
de Koningin te Petersburg.
Bij kon. besluit van den 20 is de heer mr. F. D.
graaf Schimmelpenninck benoemd tot burgemeester van
Amersfoort.
Te Amsterdam heeft de gemeente-politie die in
den laatsten tijd herhaaldelijk aangiften ontvangen had
van het in omloop brengen van valsch geld, den 20 twee
mannon en eene vrouw in hechtenis genomen onder
verdenking van zich aan het vervaardigen van valsch
geld schuldig ie hebben gemaakt.
Te Vuren bij Gorinchem is in den nacht van den
21 op den 22 een perceel afgebrand, waardoor acht
gezinnen zonder dak en van alles beroofd zijn.
De samenstelling der Tweede Kamer is door
de jongste verkiezingen belangrijk gewijzigd. In Maart
1888 werden 45 liberalen en 54 katholieken en anti
revolutionairen. benevens 1 sociaal-democraat gekozen.
Thans zal de nieuwe Kamer echter bestaan uit 53 libe
ralen en 2 radicalen, tegen 43 katholieken en anti
revolutionairen. In de districten Hontenisse en Middelburg
is de uitslag op het oogenblik dat wij dit schrijven, no°-
niet bekend.
De heer M. Mieras Jr hoofd te Beesd heeft voor
de benoeming tot hoofd der school te Aileuwendam
bedankt.
Bij kon. besluit van den 23 is benoemd totburge-
der gemeente Broek in Waterland de heer J. E.
T. Wijnvliedtthans burgemeester van Ransdorp.
Bij kon. beslnit van den 23 is goedgekeurd de be
seeming van den heer L. van de Vijzel, burgemeester,
tot secretaris der gemeente St. Pankras.
Te Zaandam zijn den 23 van de 829 kiezers 674
opgekomen tegen 589 de vorige keer.
Te Barwoutswaarder hebben alle 53 kiezers gestemd.
T bestuur van het gewest Noordholland van het
Ned. Gijmnastiekverbond heeft bepaald, dat de gewestelijke
uitvoering zal plaats hebben te Hilversum op 8 en 9
Augustus.
Verscheidene teelders van grond te Beverwijk en
Heemskerk moeten gedeelten van met aardbeziën bezette
gronden opruimen en met groenten bezetten, tengevolge
van de door de koude geleden schade.
Bij het aan de Rijks veeartsenijschool te Utrecht
gehouden overgangsexamen van het derde naar het
vierde studiejaar is o. a. geslaagd onze stadgenoot
J. Harp.
Den 21 overleed te Amsterdam in den ouderdom
van i3 jaren, de heer J. Horper, rustend predikant bij
de ned. herv. gemeente alhier.
Tot onderwijzer aan de christelijke school
alhier is benoemd de heer J. Stroote Oudewater.
olgens het verslag van de gemeente-reiniging
over het jaar 1890 waren op 31 December 3530 wissel-
tonnen geplaatst, 160 meer dan op 1 Januari. Van die
3530 tonnen waren geplaatst
in gestichten 92
scholen .85 I
143 werkplaatsen en gebou- stnks.
wen 183 1
3047 woningen .3170
oor de bediening werd do gemeente die tot nog toe
in drie wijken verdeeld wasverdeeld in 4 wijken. In
ééne wijk werd het vervoer per vlet veranderd in paar-
dendienst ter voorkoming van klachten over de ligplaats
der tonnenvlet voor bewoonde huizen en winkels. 245
ingozetonen maakten gebruik van eigen gemerkte tonnen
voor 345 privaten. Met het ontsmetten der tonnen met
eene oplossing van carbol werd steeds voortgegaan. Klach
ten werden weinig vernomen en zoo spoedig doenlijk ver
holpen. Al ondervond het schoonmaken der tonnen in No
vember en December moeielijkheden door de strenge vorst,
in de waarneming van den dionst kon toch zonder bezwaar
voorzien worden. Voor het schrobben der markten werd
1330 knb. el duinwater gebruikt tegen 1660 ten vorigen jare.
De verzamelde vuilnis, die tot compost kon verwerkt
worden, bedroeg ruim 3000 kub. el. 2913 kub. el wer
den verkocht voor f 8756, namelijk 2879 kub. el tegen
f 3 en 34 tegen f 3 50. De raming was geweest 2650
kub. el voor f 7950. Zij werd verkocht aan landbouwers
onder Akersloot, Alkmaar, Hoogeveen, Castricum (1004'
kub. el), Egmond-binnen (5195), Anna-Paulowna (231),
Zijpe (729). Limmen, Voendam, Nieuwe Pekela en De-
demsvaart. Op 31 December was onverkocht in voorraad
600 kub. el, tegen 500 ten vorigen jare. De onder-afdee-
ling diverse vuilnis, geraamd op f 1500, bracht
f 2416 op, waaronder voor 8595 kub. el beer f 1990.72,
en 3117 kub. el grond f 312.10 do post p u i n, geraamd
op f 500, klom tot f 633.95, die voor tonnen enz.
van f 50 tot f 187, die voor vodden van f 400 tot
f451, en die voor verschillende ontvangsten, van f 100
tot f 196 05.
De op f 10500 geraamde ontvangsten beliepen f 12640,
f 1130.26 meer dan in 1839. De op f 16500 geraamde
uitgaven beliepen in werkelijkheid f 17349.975, namelijk
jaarwedde directeur f 1200 arbeidsloonen f 13135.25
onderhoud, paarden en gereedschap f 2974.65 en bureau
kosten f 40.07r'. Er werd alzoo meer uitgegeven dan ont
vangen f 4709.975, tegen f 4700 in 1889. Den 7 Januari
overleed een der paarden, waarmede met 1 Augustus 1881
de dienst aangevangen werdmet het oog op den ouder
dom en de zwakte van dit paard was reeds in het laatst
van 1889 een nieuw paard aangekocht. Den 10 Septem
ber werd een paard, mede op 1 Augustus 1881 in dienst
genomen, verkocht wegens ongeschiktheid voor het werk.
Den 20 September werd een nieuw paard aangeschaft
voor f 330.
De paarden zijn 271/2 weken geweid. Per paard en
per dag kostte het onderhoud der paarden f 0,95 tegen
f 1.13 in 1889.
Het aantal in vasten dienst zijnde werklieden beliep 30.
Ten dienste der gemeente werden op verschillende
plaatsen bezorgd 15 kub. el kalkpuin i ten dienste
500 slordige puin
50 sintels l van
50 grond de wegen.
Wij vestigen de aandacht onzer lezers op achter
staande advertentie, waarin de heeren gebr. Znr Mühlen
eene extra reis aankondigen naar Amsterdam, bij ge
legenheid van het bezoek van Buitschland's Keizer.
De candidaat der vrijzinnige partij in dit district,
de heer mr. W. van der Kaay, werd bij de den 23
gehouden herstemming met eene zeer groote meerderheid
herkozen. Van de 4199 geldig uitgebrachte stemmen
verkreeg hij er 2479 tegen 1720 op den candidaat dei-
katholieken en anti-revolutionairen, den heer A. Goede Dz.
Er werd in alle gemeenten veel beter gestemd, al is het
totaal cijfer beneden dat van de herstemming in 1888
gebleven, toen het 4371 bedroeg.
Onderstaand laten wij een staatje volgenmet de
cijfers der stemmen, op 9 en 23 Juni in de verschillende
gemeenten in dit district uitgebracht
Uitgebrachte
Aantal
Alkmaar
Oudorp
Bergen
Schoorl
Warmenhuizen
Haringkarspel
St. Maarten
Schagen
Wieringerwaard
Barsingerhorn
Nieuwe Niedorp
Oude Niedorp
Heerhngowaard
Oudkarspel
Noordscharwoude
Zuidscharwoude
Broek op Langedijk
St. Pancras
Koedijk
Oterleek
Heiloo
kiezers.
1338
73
172
155
160
226
109
349
124
2.6
217
145
299
177
147
169
190
65 j
135
91
214
4781
stemmen.
9 Juni 23 Juni
3422 4232
Bij de herstemming in 1888 werden 4308 geldige
stemmen uitgebrachtdus 109 geldige stemmen meer.
In 1888 verkregenmr. van der Kaay 2407 of 56
procent, jhr. Hartaen 1901 of 44 procent. Thans ver
kregen: mr. van der Kaay 2479 of 59 procent, A. Goede Dz.
1720 of 41 procent. De liberale partij in dit district is
dus vooruitgegaan met 3 procent, de tegenpartijen zijn
achteruitgegaan met hetzelfde percentage.
Bij kon. besluit is pensioen verleend ten laste
van den staat aan den heer mr. D. F. van Leeuwen
oud-officier van justitie alhierten bedrage van j 2045
's jaars.
Mijnheer de Redacteur
_Mag ik u beleefdelijk verzoeken, den heer Kenens door
middel van uw blad te antwoorden op zijn ingezonden
stuk over kookgas, dat meer bijzonder aan mijn adres
is. Ik beloof u zeer kort te zijn.
In mijn vorig stuk schreef ik «kookgas moet warmte,
geen licht geven; dient zij twee meesters, dan worden door
verdeeling van den arbeid beide gebrekkig geholpen."
Dit schrijven is den heer K. een doorn in het oog
hij meent twee rliggen uit één varken te kunnen snijden.
Maar dan mag men iemand niet met machtspreuken of
citaten afschepen men dientzich grondende op natuur
wetten een bondig betoog te geven. Is hij daartoe ge
neigd dan sla ik hem voor dit te doenwaar het te
huis behoort, in een physico-mathematisch tijdschrift, in het
Journal de physique théorique et appliquée van d'Almeida
bijv. of iu de bekende Annates de chimie et de physique
natuurlijk niet in een zoogenaamd nieuwsblad.
Ziju verder schrijven kan ik onbeantwoord laten. Ieder
wete voor zich of hij gas dan eene andere brandstof
verkiest. Hoezeer bij mij jarenlang kookgas in de keuken
gebruikt werdben ik tot het kookfornuis teruggekeerd.
Maar dit zegt niets. Het gebrekkige, waarop ik doelde,
was mij door eene zeer geloofwaardige dame medegedeeld,
en ik meende, dat het nuttig kou zijn, ook dit gemeente
belang in het openbaar te bespreken.
P. J. H.
Toen Alkmaar voornemens was de Schermeer te bedij
ken, riep het daartoe de medewerking ook in van Hoorn.
De regeeriug dier stad, bedacht op haar belang, bedong
voor het geven harer toestemming en het bevorderen der
verkrijging van het noodige octrooi8 kavels of 120
morgen land in den aanstaanden polder, en zij deed daar
wel aanmaar bovendien ook bedacht op het belang
harer leden, bedong zij tot eene vereering 2 kavels voor
ieder harer vroedschappen Albert Fransz. Sonk (toen
schout), Jacob Sijmonsz. Coning, Maerten Jan9z. Groot,
mr. Johan van NeckClae» Cornelisz. VeenCornelis
Cornelisz. Keyser Willem Claesz. Jager Jan Allertsz.
Lammerschaag en mr. Johan van Foreest1 kavel per
hoofd voor 6 andere vroedschappen en 1 kavel voor ieder
der beide secretarissen, alzoo voor de bijzondere belan
gen dezer personen te zamen de kleinigheid van 26 ka
vels of 390 morgen land. De bevoorrechten mochten deze
hun toegezegde landerijen niet verkoopen, aleer die hun
na de voltooide bedijking zouden zijn toegeloot. Voorts
moest de stad Hoorn steeds over 2 zetels beschikken in
het college van hoofd-ingelanden en over 1 in dat der
heemraden. Op dien voet werd den 27 November 1630
tusschen de beide steden eene overeenkomst aangegaan.
Of ook andere steden hare medewerking aan Alkmaar
verhoekt hebben, is mij niet bekend; alleen Hoorn is', ne
vens Alkmaargedurende meer dan 2 eeuwen iu het
polderbestuur vertegenwoordigd geweest. In het op 26
September 1631 door de Staten van Holland verleend
octrooi wordt wel gewag gemaakt van de 7 dagen be
vorens tusschen Alkmaar en de Uitwaterende Sluizen ge
sloten overeenkomst, maar van geene andereen bestond
er goede reden om die met Hoorn niet openbaar te ma-
keu, er kon te eer van gezwegen worden, wijl de Staten
de bedijkers vrij lieten in de wijze van samenstelling van
het polderbestuur.
Bij de verloting van 6090 morgen, welke den 25 Oc
tober 1635 op" het stadshuis te Alkmaar gehouden werd,
viel ten deel aan regeeringsleden van Hoorn:
burgemeester Cornelis Cornelisz. Keyser 30 morgen
Jan Allertsz. Lammerschaag 30
Jacob Symonsz. Coning 30
Willem Claesz. Jager 15
oud-burgemr. Jacob Josias Wijbo 30
mr. Johan van Neck 30
Maerten Jansz. Groot 30
Outger Jacobsz. (erven van) 30
Pieter Dirksz. Ben 15
Claes Willemsz. Crap 15
Sijmon Cornelisz. Huygen 15
Claes Cornelisz. Hoogtwoud 15
vroedschap Adriaan Tijsz. Fons 15
mr. Johan van Foreest 60
secretaris mr. Johan van Neck Jansz. 37J
Jacob van der Beeke 15
schepen mr. Allert de Groot 45
dr. Nicolaes Carbasius 15
mr. Nanning Keyser 15
Albert Jacobsz. Groes 15
Alzoo te zamen 502i morgen
Aan de stad Hoorn werden toegeloot 75
Dus aan regeeringsleden en stad te zamen 577)
tegen 390 -j- 120 510, die bedongen waren, of 671
meer. Onder bovenstaanden waren er dus eenigen, die
of voor het geheel of voor een deel van het hun
toegelote deelgenooten in de onderneming waren. De
stad moest zich maar met 75 der bedongen 120 mor
gen vergenoegen, 45 moesten opgeofferd worden om dezen
of genen te bevredigen, die men niet buiten het spel
kon laten, b.v. Wijbo, die, pas in 1631 lid der vroed
schap geworden, reeds in 1633 burgemeester was ge
weest. Veen en Sonk ontbreken op de lijst, die niettemin
20 in plaats van 17 namen teltmisschien dat Sonk,
die tot 1654 schout bleef, de /aak niet met zijne ambts
betrekking kon overeenbrengen, tenzij hij anderen in
zijne plaats heeft weten te schuiven en Jager komt er
slechts voor zijn halve beding op voor, zoodat het wel
aan te nemen is, dat er na 1630 nog onderlinge schik
kingen tot verdeeling van den buit zijn gemaakt.
Het medegedeelte kan gevoegd worden bij de berichten
over de winstgevende baantjes en sinecures on contrac
ten van correspondentie, waarmede onze regenten onder
den geroemden republikeinschen regeeringsvorm zich en
hunne bloedverwanten wisten te beoordeelen.
Purmerende 30, Monnikendam 60, Edam 75, Enk
huizen 90, Amsterdam 200 en Alkmaar 543 moro-en.
C. W. B.
Naar aanleiding van het ingezonden stuk in No. 74
dezer courantkunnen wij den geachten inzender mede-
deelen dat deskundigen de suiker niet alleen tot de
genotmiddelen, maar tevens tot de voedingsstoffen rekenen.
Terwijl de meeste genotmiddelen slechts weinig of geene
voedende bestanddeelen bevatten en alleen de rol van
smaakprikkels vervullen die de afscheiding van de ver
terende sappen bevorderen, zijn slechts enkele tevens
voedingsmiddelen n.l. de suiker en de chocolade. (1)
Niemand twijfelt er aan, dat suiker voedzaam is",
zegt dr. H. van Capelle, in de handleiding tot de kennis
van het menschelijk lichaam. (2)
Het is bekend dat in onze voedingsmiddelen, behalve
stikstof houdende bestanddeelen (eiwitstoffen), ook stikstof-
vrije (vetten en koolhydraten), moeten voorkomen.
Nu is de suiker, onder de koolhydraten in ons voed-
zeker het gemakkelijkst verteerbaar en assimileerbaar
en zou dus ook, afgezien van zijne overige gunstige eigen
schappen ongetwijfeld onder de stikstofvrije voedsel-
bestauddeelen eene eerste plaats innemenwanneer
de hooge prijs daartegen geen bezwaar was.
Doch al ware de suiker slechts een genotmiddel, (het
geen niet het geval is), dan nog zoude er alle reden
bestaan om den accijns te doen vervallen, juist omdat
suiker onschadelijk is.
Dr. Snijders toonde in het aangehaalde artikel aan, dat
bij het gebruik der genotmiddelen niet alleen sprake is
van het toegeven aan louter zingenot, aan materialistische
neigingen of aan noodelooze behoeftenmaar dat inte
gendeel het voldoen aan zekere eischen van den smaakzin,
eene veel hoogere beteekeuis hoeften dat de toevoeging
van sommige genotmiddelen aan onze spijzen zelfs eene
levensvraag is.
«Terwijl", vervolgt deze schrijver, »door do gewone
voedingsstoffen, n.l. eiwitstoffenkoolhydraten, (o. a.
zetmeel9toffen en suikers) vetten zouten eu water, als
deze in voldoende hoeveelheid en in de juiste onderlinge
verhouding worden -opgenomen aan de behoeften van
ons levensproces, aan de stofwisseling volkomen wordt
voldaan, zoo zou toch eene voeding, waarin alleen die
stoffen voorkomen, ons slechts weinig bevredigen en ten
slotte de grootste nadeelen met zich brengen."
Men verlieze niet uit het oog dat het gemis van on
schuldige en onschadelijke genotmiddelen den mensch
onwillekeurig en met onbedwingbaren lust voert naar
de prikkelende en bedwelmende genotmiddelen.
