Nieuwe denkbeelden.
prijs niet hooger, dan mag de landbouwer al blijde zijn
als pachtsom en arbeidsloon wordt terug ontvangen.
Ook de suikerbieten zijn zeer achterlijk, de overige ge
wassen beloven een goeden oogst.
Den 5 is te 's-Gravenhage overleden de heer dr.
Jan Jacob Kreenen oud 77 jaren oud-inspecteur van
het lager onderwijs.
Een soldaat te Maastricht, die den 28 Juni des nachts
een paard van den kolonel uit den stal haalde en daar
mede een rijtoertje maakte, is disciplinair gestraft met
14 dagen provoostom den anderen dag op water en
brood en in de boeien geslotenhet vermoeden van
diefstal werd uitgesloten omdat hij op weg naar zijne
garnizoensplaats was aangehouden.
Den 29 is het Heilsleger te Edam voor het eorst
opgetreden.
De gemeenteraad van Wormerveer heeft den 30
op verzoek van den heer J. Pot te Alkmaar ingetrokken
de hem verleende concessie voor eene telefoongeleiding
aldaar.
Den 1 is te Oost-Knollendam eene koe door
den bliksem gedood te Zaandijk sloeg de bliksem in
een schoorsteen zonder brand te veroorzaken; alleen was
de bewoner eenigen tijd bewusteloos.
Den 2 had te Appingedam de van ouds beroemde
harddraverij van paarden onder den man plaats. Van de
11 daaraan deelnemende paarden werd de prijs, 350,
behaald door de zwarte merrie Augusta van K. den
Hartogh te Charlois bereden door B. Schippers de le
premie, 100, door de zwarte merrie Koningin van
D. J. Florijn te Rotterdam, bereden door G. Koot; en de
2e premief 50 door den bruinen ruin Dibbels van
A. Schouten Hoogendijk te Gouderakbereden door
A. Siderius. De baan was 260 el lang.
Den 3 is bij het pontveer over het Noordzeekanaal
onder Vclscn een met twee paarden bespannen wagen
naar beneden gevallen en in het kanaal geraakt. Zoowel
de man als de paarden werden gered.
Den 3 was voor het bouwen eener openbare school
te Zaandam in twee porceelen door het gemeentebe
stuur laagste inschrijver voor perceel 1 G. Ruigewaard
te Egmond aan Zee voor 29400 en voor perceel 2 de
meubelen J. Gibels en J. van Servelle te Haarlem
voor 4790. De uitvoering werd niet gegund.
Den 3 is te Amsterdam een anderhalfjarig kind
uit de eerste, verdieping van een huis aan de Kleine
Kattenburgerstraat op straat gevallen het was onmid
dellijk dood.
Den 4 zijn de Koningin en de Koningin-Regentes
te 1 u. 15 min. te Apeldoorn teruggekeerd; door het
woedeu eener hevige onweersbui, was het aantal belang
stellenden bij de aankomst aan het station gering.
Den 4 is boven Nijmegen een zwaar onweder met
hagelslag losgebarsten.
Het bestuur van de Noordbrabantsche Maatschappij
van Landbouw heeft bij een persoonlijk bezoek de aan
dacht van den minister van binnenlandsche zaken ge
vestigd op de wenschelijkheid om practische landbouw
scholen op verschillende plaatsen te vestigen, ten einde
het aankomend geslacht in de gelegenheid te stellen door
eigen aanschouwing en bewerking het nut te leeren
kennen van de nieuwere uitvindingen op landbouwgebied
en wijze van bemesting, bebouwing, enz. van den grond.
De uitkomst van dat bezoek was de toezegging, dat op
het landgoed Blijdendijk te Vucht van wege de regeering
eene boerderij zal worden gebouwd, waarop jongelieden
voor den landbouw zullen opgeleid worden.
Het door de duitschers te 's-Gravenhage aan den
Keizer van Duitschland aangeboden adres luidde als volgt
Allerdoorluchtigste Grootmachtigste Keizer en Koning;
Allergenadigste Keizer, Koning en Heer;
«Uwe Keizerlijke en Koninklijke Majesteit naderen de
te 's-Gravenhage gevestigde Duitsche Rijksonderhoorigen,
om met vreugdevol gemoed bij aankomst van Hunne
Hooge en Doorluchtige landgenooten in de Nederlandsche
residentiehun nederigen duitschen welkomstgroet en
hunne eerbiedigste hulde te brengen.
«Nimmer klopten duitsche harten in Holland zoo fier
als in de dagen van 1 tot 3 Juli 1891.
»Mogen de goede en vriendschappelijke betrekkingen
van nabuurschap tusschen het Koninkrijk der Neder
landen en het Duitsche Rijk, ons vaderland, in het be
lang van beide natiën voortaan steeds vaster worden.
>Mogen Uwer Majesteits lands-vaderlijke en zegenrijke
bemoeiingen in het belang van het behoud en de hand
having van den vrede tusschen de volken ook in d
toekomst met zooveel succes bekroond worden als tot
dusver.
»De Almachtige behoede en bescherme Uwe Keizerlijke
en Koninklijke Majesteit."
De gemeenteraad van Urk heeft met algemeene
stemmen, op voorstel van burg. en weth., beslotenaan
de regeering te verzoeken, het maximum van het aantal
vergunningen voor de drankwet te mogen verminderen
tot vier.
De Vereeniging tot christelijke verzorging van
krankzinnigen en zenuwlijders in Nederland heeft het
landgoed »Bloemendaal", aan den straatweg van Loos
duinen naar Monster, onder Loosduinen, groot ongeveer
55 bunders, waaronder eene boerenwoning met ongeveer
22 bunders weiland, aangekocht met de bedoeling, daar
ten behoeve van de zuidelijke provinciën eene stichting
tot verpleging van krankzinnigen te doen verrijzen, ge
bouwd volgens het paviljoenstelsel en alzoo geheel in den
geest der bestaande inlichting Veldwijk onder Ermeloo.
Tot predikant bij de herv. gemeente te Sneek is
beroepen ds. H. Bleijenberg van Kakhuizen.
Het lid der Eerste Kamer, de heer mr. J. G. de
Bruijn, trekt zich uit het staatkundig leven terug en zal
zich met November te Berg en Dal bij Nijmegen vestigen.
De gemeenteraad van monnikendam heeft afwij
zend beschikt op het verzoek om afschaffing en andere
beperking der kermis.
Te Naarden heerschen de mazelen epidemisch
evenwel met een goedaardig karakter.
Beroepen bij de ned. herv. gemeente te Zandvoort
ds. J. Kuijlman te Heemstede.
De uitslag van het in het voorjaar van 1891
houden examen ter verkrijging van eene akte van be
kwaamheid als onderwijzer of onderwijzeres, is, dat van de
587 mannelijke candidaten 340 slaagden; twee trokken zich
terug en 245 werden afgewezen. Van de 520 vrouwelijke
slaagden 329; negen trokken zich terug en 182 werden
afgewezen. Voor de aanteekening j. orde- en vrije oefe
ningen slaagden 113 van de 169 mannelijke, terwijl 4
zich terugtrokken; van de 86 vrouwelijke 47, terwijl 1
zich terug trok. Voor letter k. handwerken slaagdon 83
van de 136 en trokken 5 zich terug.
Bij de herbesteding door het gemeentebestuur van
Beverwijk van het vergrooteu der openbare school
en het leveren der schoolmeubelen was laagste inschrijver
J. J. Vontijn te Watergraafsmeer voor 5356 en 537.55,
Het werk is nog niet gegund.
Het bouwen eener overdekte bewaarplaats voor
faecale stoften en bijkomende werken te Enkhulzen
gegund voor f 4909 aan den heer D. R. de Jong
aldaar, laagsten inschrijver van zes inschrijvers.
Zoowel te Amsterdam als te 's-Gravenhage en te
Rotterdam is door den burgemeester namens de Koningin-
Regentes dank betuigd voor de ontvangst van den Keizer
van Duitschland en voor de goede orde.
Onder de in de vorige week voor het tweede
deelte van het notariëel staatsexamen geslaagden behoort
de heer R. Mulder te Kedemhlik.
Beroepen bij de herv. gemeente te Zuidzande ds
H. Ludwig te Xuidscharwoude.
Ged. Staten van Noordholland hebben aan de Prov.
Staten voorgesteld, eene subsidie van 150.000 uit de
provinciale kas te verleenen voor een stoomtram Hoorn-
Schagen en de beslissing op het verzoek van de heeren
C. Bosman en mr. A. P. de Lange om wijziging in de
richting van den lokaal-spoorweg Alkmaar aan te houden
tot nader onderzoek om in de najaarsvergadering daar
van verslag uit te brengen.
Den 4 werd een te ongeveer 's avonds elf uur ont
stane brand te Grosthuizen in een perceel van E. v.
L., bewoond door H. door snelle hulp spoedig gebluscht.
Den 5 geraakte te Spanbroek het 6jarig zoontje
van den timmerman J. Wit in de tegenwoordig snel
stroomende ringsloot. Een knaap 14 jaar, die er bij tegen
woordig was, had evenwel de tegenwoordigheid van geest,
den drenkeling zijn hengelstok toe te reiken en zoo
holpen door eenigen zijner makkerswist hij het ventje
weer op den wal te krijgen.
De heer A. Kiljan te Rijp is dezer dagen geslaagd
voor het examen van commies bij de belastingen.
Gedurende het tweede kwartaal 1891 is te Rijp
in de schoolspaarbank ingelegd 58.45, n.l. April 20 15
Mei 18.35 en Juni 19.95.
A. Roggeveen en Ch. Blomhert, twee leerlingen de1"
openbare lagere school te Schagen, hebben met gunstig
gevolg examen afgelegd: de eerste voor de handelsschool, de
tweede voor de kweekschool voor de zeevaart te Amster
dam. Aan het vergelijkend examen voor de kweekschool
voor de zeevaart namen voor de 30 plaatsen ongeveer
100 jongelieden deel.
- Beroepen bij de ned. herv. gemeente te Helder
dr. P. Proost te Koog aan de Zaan.
Op de voordracht voor de vacante betrekking van
onderwijzeres te Zijdewind zijn geplaatst de dames
G. BoonstraA. Plantenga en C. Loosbroekthans
onderwijzeressen te DrachtenHarlingen en Melissante.
- C. J., te Bennlngbroekbehandelde met eene
kleine wond aan den vinger één der pooten van zijn
paard die hij met eene of andereblijkbaar vergiftige,
zalf insmeerde. Het gevolg was bloedvergiftiging en, on
danks spoedig ingeroepen geneeskundige hulp, overleed hij
aan de gevolgen.
Het door de Koningin-Regentes aan den Keizer en
de Keizerin van Duitschland bij hun bezoek aan Neder
land aangeboden geschenk heeft bestaan in een tegel
tafereel van groote afmeting, gevat in een ebbenhout
lijst, voorstellende »de Schuttersmaaltijd" van van der
Helst, vervaardigd aan de fabriek der heeren Joost Thooft
en Labouchère te Delft en geschilderd door den plateel
schilder, den heer L. Senf.
Bij kon. besluit van den 30 is o. a. aan C. M.
Hengsman wed. G. Verheij, kommies eerste klasse bij
Rijks belastingen, 216 pensioen toegekend en aan
jonkvr J. E. van Eoreest, wed. G. P. van Yladeracken,
ontvanger van 's Rijks belastingen, 720.
- Den 5 is door den laatsten trein van de Gooische
stoomtram een man overreden, die onmiddellijk gedood
moet zijn hij werd eerst den 6 des morgens om 3 uur
gevonden.
De soldaat, die in de vorige week op post stond
het Cadettenkamp bij Breda, is door den bliksem
getroffen en aan de linkerzijde verlamd.
hem bij zijne tijdelijke terugkomst te V. een prospectus
van het onderwijs zou aanbieden. Dat het reisje van
onze vrienden wel een weinig bekort werdlaat zich
begrijpen toch genoten allen en niet het minst Ernst
en Coba veelen had het op Marie in zooverre eene
gunstige uitwerking dat de rozen op hare wangen we
derkeerden en ook hare stemming opgeruimder werd.
De burgemeester van S., die hun gedurende de twee
dagen dat zij aldaar vertoefd hadden gastvrijheid had
verleend had hun ook gezegd dat zijn huis voor hen
open stond en zelfs aangeboden in de drukke dagen
die volgden de kinderen te logeereneen aanboddat
erkentelijk werd aangenomen eneer zes maanden ver-
loopen waren, had dr. van Yoorne met zijn gezin V.
verlaten en was de familie in hare nieuwe omgeving
geïnstalleerd.
Zeker het was een zorgvol en ingespannen leven
dat Marie ook nu weer had want het aantal kostleer
lingen groeide weldra aan en zij begreep dat al was
het onderwijs ook de hoofdzaakde goede verpleging er
ook toe moest medewerkenom te makendat de in
richting haren gunstigen naam handhaafde. Viel haar
eerst al de drukte wel eens zwaar, langzamerhand begon
zij zich er aan te gewennen, en over het geheel gevoelde
zij zich hier gelukkiger dan zij het ooit op «Ruimzicht"
geweest was. Dr. van Voorne en zijne echtgenoote waren
niet alleen bij de kostleerlingen maar bij al de dorps
gen ooten bemind en geacht. Ernst, die bij papa op de
schoolbanken zat, ontwikkelde zich gunstig, en Coba, die
eene school voor meisjes bezochtleerde ook goed en
groeide lief op.
Al kwam er door allerlei omstandighedenen ook
omdat men spaarzaam wilde zijn, nu juist niets van, dat de
familie van Voorne in de zomervacantie reizen maakte
kleine ontspanningon konden zij zich toch van tijd tot
tijd veroorloventrouwens zij hadden daar dan ook
na de inspanning, die gewoonlijk van hen geëischt werd
wel behoefte aan.
Zooals dat bij ieder gaat wisselden zonneschijn en
regen bloemen en doornen zich ook op hun levenspad
af. Voor Marie was het bijvoorbeeld eene harde nood
zakelijkheid, zich te moeten scheiden van haar lief doch
tertje omdat het voor hare vorming, die te midden van
zooveel jongelui gevaar liep wat te eenzijdig te worden
en te vrij, beter werd geacht, haar op eene meisjesschool
te plaatsenmaar dubbel genoegelijk waren haar dan
ook de vacantiedagen, als het meisje dat zich allergun
stigst ontwikkeldetehuis kwam.
Otto ondervond op zekeren dag een aangename ver
rassing toen hij, geheel onverwachteen bezoek ontving
van Hans Govers, die zijn examen als dokter met gunstig
gevolg had afgelegd en zich, zooals hij zeide gedrongen
gevoelde zijn vroegeren leermeester nog eens weer te
zien en te hooren hoe het hem ging. De jonge man
die in alle opzichten deels door zijne meerdere ontwik
keling deels door den omgang met beschaafde jongelui,
onder zijne medestudenten zeer in zijn voordeel was ver
anderd werd met blijdschap door Otto begroet en ook
door Marie hartelijk ontvangenen hij ondervond tot
zijne groote vreugde, dat de herinnering aan zijn jongens
plagerij geen afbreuk deed aan de belangstellingdie
zijn leeraar voor hem koesterde.
Natuurlijk wist Hans veel van de vroegere stadgenooten
te vertellen en, al had dr. van Voorne dan ook nog kort
vóór zijne vestiging te S., H. bezochtMarie was toch
onuitputtelijk in het vragen naar allerlei en iedereen, en
ze hoorde van vele veranderingen die niet allen ver
beteringen waren.
Slot volgt.)
Wanneer in gezelschap toevalligerwijze gesproken wordt
over de «Nieuwe Gids," dan zegt allicht een van de aan
wezigen blijkbaar met een gevoel van zelfvoldoening
«de Nieuwe Gids die lees ik nooit." Men zou evenwel
dwalen indien men uit dit gezegde de gevolgtrekking
maakte, dat juist deze persoon wel de «Oude Gids" las
of dat hij zich wèl met andere en betere litteratuur bezig
hield. Overigens is er geen reden denkbaarom over
zich zelf voldaan te zijnwanneer men van de groote
verandering van denkbeelden, van de plotselinge revolutie
in de letterkundedie wij beleven geen kennis neemt
temeer omdat zij gepaard gaat met gelijksoortige ver
schijnselen in kunst en wetenschap o. a. in de schilder
kunst en in de staathuishoudkunde. Het feitdat in de
geschiedenis der letterkunde een tijdperk is afgesloten en
een nieuw hoofdstuk werd begonnen schatte men niet
gering. Men kan het opzettelijk voorbijzien maar niet
ontkennen noch het feitnoch zijne beteekenis de ge
schiedenis der letteren is die der ontwikkeling van den
menschelijken geest. Doch bovendien, zonder dat onze mee
ning gevraagd wordt, stelt het opkomende geslacht zich on
willekeurig op de hoogte van de als nieuw verkondigde
denkbeelden, neemt voor waarheid aan wat ons dwaas toe
schijnt en geraakt in vuur over hetgeon wij afkeuren.
Wie kan betwijfelen dat hetgeen men in zijn jeugd
leest, begrippen in de schooljaren gevormd denkbeelden
in de jongelingsjaren aanvaard, een overwegeuden in
vloed hebben op handelingen en daden van het verdere
leven.
Of nu de «Nieuwe Gids", die men voor ons land als
voorbeeld van de nieuwere richting kan nemen louter
voortreffelijke lectuur bevatis echter een geheel andere
vraag. «Twee dingen zijn er" heeft Jules Simon (1) gezegd,
waarover ik mij in de moderne litteratuur te beklagen
heb de onkieschheid en de onzedelijkheid.
Dit verwijt is tot op zekere hoogte gegrond.
Ook de schrijvers van "genoemd tijdschrift gebruiken
uitdrukkingen, die ik aan mijn palfrenier zou verbieden,
gesteld dat ik een palfrenier had en dat ik met hem
een gesprek voerde. Ze zijn geneigd om hunne lezers
op allerlei onaesthetische tafereelen te onthalenzij
deel en onsmakelijkheden mededie alleen door bakers
(de goeden niet te na gesproken) op prijs kunnen worden
gesteldzij gebruiken beeldsprakendie men in goed
gezelschap bij voorkeur vermijdtalles met geen ander
doel dan om den goedgeloovigen lezer diets te maken
dat zij nauwkeuriger ontleden scherper zien hooren en
ruiken en fijner georganiseerd zijn dan hunne voorgangers.
Het beleedigen van den goeden smaak is evenwel niet
zoo bedenkelijk als het schijnt.
Het is eene hebbelijkheid die van zelf zal uitslijten.
Evenmin zal de verfoeielijke gewoonte om woorden en
zinwendingen te gebruiken die alleen aan schrijvers van
denzelfden rang als Flik en Flok passen en waardoor
menige schoone bladzijde werd verknoeid op den duur
stand, houden.
De verandering in de wijze van uitdrukking is niets
anders, dan eene min of meer wel gelukte pogingom
onze goede nederlandsche schrijftaaldie in den loop der
jaren stijf en onbuigzaam werd gesnoerd in het keurs
lijf der kanselwelsprekendheidleniger te maken, meer
in overeenstemming met de spreektaal te brengen.
Ernstiger is het verwijt van onzedelijkheid.
Telkens wordt men in contact gebracht met de misdaad
en de zedeloosheid.
Nu eens wil men het doen voorkomen, dat de meusch
niet zelf aansprakelijk is voor zijn daden en dat de schuld
voor onze verkeerde handelingen ligt bij onze ouders
of dat de maatschappij ten deele daarvan de schuld draagt.
Deugd en kuischheid heeten verouderde opvattingen van
het christendom waarvan men afstand moet doen om
op de hoogte te zijn dei moderne beschaving.
Mannen van erkende bekwaamheid worden bespot.
Dat kinderen van welken leeftijd ook, eerbied en ont
zag aan hunne ouders verschuldigd zouden zijn gelijk
het burgerlijk wetboek zegtdat zou voor ons reden
genoeg zijn om piëteit ridicuul te vindenwant het
wetboek is van 1838.
Echtbreuk wordt voorgesteld als een vergeeflijke zonde,
een oppassend huisvader is meer of min een belachelijk
persoon eene godsdienstige moeder, een antiquiteit, het
geloof aan de onsterfelijkheid een dogma van weleer.
Op deze wijze wordt hetgeen door velen voor goed
