Goedkoop reizen.
337ste STAATSLOTERIJ.
Stadsberichten.
CADETTENSCHOOL.
Ie klasse, le lijst, 20 Juli 1891
No. 7739 2000 No. 12216 1500 Ns. 516, 3067
en 3320 400 Ns. 14917 en 19278 200 Ns 4634
6596, 11139, 11421, 12297 en 14014 100.
Nr. 6441 5.000; Nr. 5655 1.500; Ns. 11184
14557 en 20055 1000; Nr. 14688 400 15735
200Ns. 2416, 5225, 8424. 14577 eu 18033 100.
proef er van genomen heeft, bezoekt de inrichting vaker.
De werkman, die zoo behoefte heeft, om zijn lichaam
te verfrisschen moest er meer gebruik van maken. De
prijs5 centenkan toch geen bezwaar zijn voor een
bad met handdoek en zeep. De uren van openstelling
der inrichting zijn door de commissie eenigszins uitgebreid.
Van wege de afdeeling Winkel van den soc. democr.
bond trad den 18 te Zuldscharwoude en den 19
in het lokaal van den heer B. Mijs te Verlaat,
(gemeente Oude Niedorp), de heer Gerhard, hoofd eener
school te Amsterdam voor een niet overtalrijk publiek
als spreker op met het onderwerp: Algemeen kiesrecht,
zijne geschiedenis on beteekenis." Spreker begon met op
te merken, dat een drukke tijd achter den rug lag, dat
verademing gewenscht was en nu weer gelegenheid be
stond, eens kalm met elkander te spreken. De onderwerpen
konden ook wat minder hoog zijn. Om een onderwerp
goed te behandelen was niet alleen warmte en gevoel
maar ook kennis van zaken noodig, vervolgde spreker.
Men moest weten, waar het verkeerde schuilt, wat er moet
geschieden. Het leek spreker dan ook niet zoo verkeerd,
eens een onderwerp te behandelen, dat velen misschien
vervelend zullen vinden waarvan anderen meenen dat
niets meer te zeggen valt. Nog weer anderen zijn het
station »Algemoen kiesrecht" reeds voorbij en al wat
verder. Toch is het wel goed, die oude kost weer eens
op nieuwe schotels op te disschen, want algemeen kies
recht is ev nog niet, zoide spreker.
Hoe lang de beweging voor algemeen kiesrecht al
bestaat in ons land Een 20, 22 jaar ongeveer. Te
zeggen, dat die beweging het gevolg is van eenige onte-
vredenheidpreekers, van eenige onruststokers, vindt spre
ker al heel onnoozel. Als allen het goed hadden als
ieder kon betalen, wat hij betalen moest, enz. enz., dan
zon niemand in ons land om algemeen kiesrecht
vragen. Maar dat is niet zoo. Er is ontevredenheid
groote ontevredenheid en die ontevredenheid openbaart
zich in eaae beweging, die door verschillende leiders in
zekere richting wordt gehouden. Eene beweging wordt
niet geschapen door ontevredenheidpreekersmaar die
leiders zijn gekomen toen de beweging er was. Waarom
nu was er vroeger en voor een 20tal jaren geen sprake
van het roepen om algemeen kiesrecht De hoer Gerhard
trachtte uit onze geschiedenis de oorzaken daarvan aan
te wijzem De ellende was toen ook groot. De oude
•Geuzen, die goed ou bloed veil hadden voor hunne vrij
heid,^ riepen er ook niet om. Ons volk heeft zich altijd
weinig om de politieke richting bekommerd. Als allen
het maar goed haddenmaakte het den Nederlanders
weinig uit, wie regeerden. Dat vond spreker nu wel niet
goed, maar het is een feit. Ongelukkigen, minder bedeelden
zijn oorzaak van politieke beweging. Vroeger stond onze
handel, onze scheepvaart op zeldzaam hoogen trap. In
de 17e eeuw telde onze handelsvloot wel 17000 schepen
Wij trokken verbazende schatten uit Oost-Indië waar
onze voorouders gruwelijk hebben huisgehouden. Onze
reeders waren de vrachtschippers voor geheel Europa.
Ons land was het magazijn van Oost-Indische waren. Er
heerschte hier welvaartrijkdom de liefdadigheid was
groot. Het was ons volk toen volstrekt onverschillig, hoe
het geregeerd werd; politieke rechten, vrijheid van druk
pers, kenden onze voorouders niet. Zij hadden het goed
en dat was hun voldoende. De regenten waren de baas
eni\T®n ''f'' 6-en tal jaren gebleven (fainilieregeering).
Maar daarin kwam verandering. Engeland wilde geene
koopwaren meer aannemendie niet door schepen van
het land waar zij vandaan kwamen, of door engelsche
schepen werden aangebracht. Andere landen volgden
dat voorbeeld, zoodat Nederland op het einde derai8e
eeuw slechts een handelsvloot van 300 schepen telde.
eene ellende, wat eene armoede is in die 2 getallen,
17000 en 300 begrepen 1 De onrustigste tijd die ons
land dan ook doorleefd heeft, is het einde der 18e eeuw.
Het volk werd ontevreden en zocht de personen, die het
ongelukkig maakten. Het meende die in de pachters
der belastingen te zien die soms op gruwelijke wijze
hunne penningen inden. Het verdrinken van pachters
het verbranden hunner huizen was toen volstrekt geene
zeldzaamheid. De pachters haatte men nog meer dan in
vroegeren tijd de >papen Dat vond spreker nu wel
verkeerd, maar volkomen begrijpelijk. Wie weet, wat
er nog gebeurd zou zijn als niet de Fransche Revolutie
was gekomen, die aan zooveel verkeerdheden een einde
maakte en ons volk een 10 tal jaren lang (1795 1806)
al do rechten gaf, waarom het nu roept: algemeen kies
rechtstemrechtenz. enz.
Van 1810 tot 1813 hielden de Franschen hier echter
zoo gruwelijk huis, dat het volk met vreugde een koning
en eene grondwet aannam, die het alle politieke rechten
ontnam en de keuze van regeerders weer in handen gaf
van enkelen. Op het algemeen kiesrecht bekommerde
e volk zich niet, omdat het de groote beteekenis er
niet van kende en slechts jubelde over de verlossing van
de 1' ranschon. Maar do welvaart keerde niet terug en
op honger bleef. Eindelijk begreep het volk, dat in zijn
toestand verbetering kon gebracht worden door goede
wetten uit te vaardigen. De eerste politieke daad van
ons volk was dan ook het beleggen van eene groote
volksmeeting in den Haag om er bij de regeering op aan
te dringen de wet op den kinderarbeid van Van Hou
ten in 1872 aan te nemen. Het gevolg daarvan was
dat er ten minste iets van die wet terecht kwam al
was het dan ook maar een schijntje. Meer goede wetten
kwamen er echter niet, al vroeg het volk er om. En
dat is ook geen wonder. De regeering is immers in
handen van de afgevaardigden van dat deel des volks
dat zoo'n behoefte niet heeft aan de door den mindere
gewenschte wetten. Men denkt in de eerste plaats al
is het verkeerd om zich zelf. Dat zouden de arbei
ders waarschijnlijk ooit doenals zij aan de regeering
kwamen meende spreker. Maar dat is vorkeerd waar
de belangen van allen behartigd moeten worden daar
moeten ook allen afgevaardigden kunnen kiezen. De
vraag om algemeen kiesrecht is dan ook, meende spreker,
een dor laatste vormen, waarin de strijd tusschen bezit
ters en niet bezittors zich openbaart. Dat is de groote
beteekenis van de beweging en niet, wat zeker lid van de
Tweede Kamer eens zeide: een waan van den dag. De bewe
ging zal zich uitbreiden, wat men er ook tegeu doet, want
steeds dieper wordt men van de groote beteekenis dier
beweging doordrongen. Verder merkte spreker op dat
er nooit iets goeds tot stand komt, alleen omdat het goed
is. Neen, omdat velen dat vragen. Als de massa zegtwij
willen dat, dan gebeurt het ook. Daarom moet er
telkens op hetzelfde aambeeld geklopt worden om de
massa te winnen voor algemeen kiesrecht. Nu vertelde
spreker een sprookje waarin hij weergafwat iemand
wonende op eene andere ster dan de onze, wel zou zeggen
van onze maatschappelijke toestanden zoo hij eens hier
kon komen. De concurrentie noemde hij verder het
doodende in de maatschappij, terwijl het juist het leven er
van is. Kennis inzicht en ontwikkeling ontbreken het
volk nog waarom spreker goed onderwijsverkorte ar
beidsdagen enz., wenschelijk achtte om door zoodanige
kleine wijzigingen tot groote gevolgen te komen.
Na de pauze vertelde de heer Gerhard nog het een en
ander van onze belastingen waarin hij verklaarde dat
slechts eene progressieve inkomstenbelasting rechtvaardig
en goed zou zjjn, terwijl hij tevens nogmaals te kennen
gafdat volgens zijne overtuiging zonder algemeen
kiesrecht geene verbeteringen zouden komen.
Er volgde geen debatdaar niemand der aanwezigen
het woord verlangde.
Den 17 geraakte een 3jarig meisje van de wed.
Appelman te Wadway onopgemerkt in de vaart naast
het erf te water. Eenigen tijd daarna werd het lijkje
gevonden.
De minister van marine heeft afwijzend beschikt
op het verzoek van de sergeant-schrijvers der zeemacht
om lotsverbetering.
In de vorige week zijn voor het tweede gedeelte
van het examen als candidaat-notaris o.a. geslaagd de
heeren J. Houwing en H. Jordens te Amsterdam.
De Stoom-touwslagerij »Noord-Holland te Edam
is den 18 iu het openbaar verkocht voor 9510.
De Koningin-regentes heeft den griekschen gezant,
den hoer Genuadus, die den 17 door haar ontvangen werd
in bijzonder gehoor tot het overhandigen zijner geloofs
brieven als buitengewoon gezant en gevolmachtigd mi
nister van den Koning van Griekenland bij het nederl.
hof, geschonken het Grootkruis van den Nederl. Leeuw.
Den 18 is de landbouwcursus te Hoorn geopend
met eene toespraak van den burgemeester en aangevangen
met 20 leerlingen.
Den 18 is te Grave een soldaat die op eene ver
boden plaats in de Maas zwom, verdronken en te Eist
bij Amerongen een 18 jarige jongeling, die zich baadde
in de Rijn.
In eene den 19 in het Noordhollandsch Koffiehuis
te Schagen gehouden vrije vergadering van kiezers zijn
bij meerderheid van stemmen tot caudidaten voor den
gemeenteraad gesteld de altredende ledende heeren
Jb. Stammes en H. B. Voorman terwijl in de plaats van
den heer Cs. Smitdie voor eene herkiezing niet in aan
merking wenschte te komen de heer C. N. Vlaming is
gesteld.
Te Holhorn, waar anders steeds gebrek aan wo-
ningen bestond, staan thans wel 15 huizen ledig, tengevolge
van vertrek naar andere plaatsen. Dat de° huurprijzen
dientengevolge zeer dalen, behoeft geen betoog.
In den polder Waard en Groet zijn de granen
grootendeels plat geregend. Voor de tarwe en gerst,
welke gewassen volkomen gezet zijn, is dit weinig°scha-
delijk alleen do wat achterlijke haver kan hierdoor niet
voldoende ontwikkelen.
alsof hij een lantaarnpaal heeft ingeslikt. Hij heeft geen
fijne beschaving." 8
De fijne beschaving" had eenige uitwerking. Velen
lachten. Dit was ook slechts den vroolijken dikbuik moge
lijk die klaarblijkelijk in de gevangenis voor grappen
maker doorging. De lange gevangene zag met de diepste
minachting op hem neer.
Dikzak zei hij als in zich zelf, »zie, hij heeft zich
aan het witte gevangenisbrood dikgegeten I"
»Wat ben jij voor een vogel brak de ander uit en
kreeg plotseling een kleur.
Weleen vogel 1"
»Wat voor een
»Zoo eon."
»Wat voor een
»Nou zoo een."
Jawat voor een."
Beiden staarden elkander onbewegelijk aan. De dik
buik verwachtte antwoord en balde zijn vuist, alsof hij
ieder oogenblik met den andér wilde vechten. Ik dacht wer
kelijk, dat beiden slaags zouden raken. Voor mij was dit
alles nieuw en ik zag nieuwsgierig toe. Maar met der
tijd begreep ik dat deze voörvallen onschuldig waren
en als in een blijspel tot algemeene voldoening vertoond'
werdentot handtastelijkheden kwam het bijna nooit.
Dit alles was zeer karakteristiek en gaf een beeld van de
zeden der gevangenis. Wordt vervolgd.
Blijkens achterstaande advertentie heeft de Hollandsche
IJzeren Spoorwegmaatschappij de gelegenheid geopend tot
het maken van goedkoope uitstapjes langs hare lijnen.
Men moet de daartoe benoodigde kaarten vooraf aan
vragen op een bestelbrief, die mèt tarief en afstandskaart
a 3 cents aan de stations verkrijgbaar is. Voor minder
dan 70 mijlen worden geene biljetten afgegeven. Het
station van vertrek moet ook het station van terug
keer zijn.
le klasse, 2e lijst, 21 Juli.
De heer M. A. Reizigersedert een jaar
als volontair werkzaam ten bureele van den commissaris
van politie alhier, heeft eene benoeming ontvangen bii de
politie te Rotterdam. J
Den 20 is alhier door de politie aangehouden
D. I, ff., oen oude bekende der justitie. Hij wordt
wederom verdacht van diefstal te den Helder van een
barometer en verschillende timmermansgereedschappon.
Hij is ter beschikking van de justitie naar het huis van
bewaring alhier overgebracht.
Gelijk wij per bulletin reeds in den middag van den
21; zooveel mogelijk in de stad bekend maakten, had
dien dag, te 1 uur, eene buitengewone raadszitting plaats,
waarin de burgemeester het navolgende mededeelde
MIJNE HEEREN.
Nadat meer dan dertig jaren lang bij verschillende
ministers van oorlog pogingen zijn aangewend om te
verkrijgeu dat Alkmaar wederom als garnizoensplaats
zou worden aangewezen, pogingen die steeds zijn af
gestuit op redenen van Rijks belang, verheug ik mij
en ben met innige dankbaarheid vervuld, u to°kunnen
mededeelen, dat na veeljarige onderhandelingen met de
regeering en veel concurrentie met andere gemeentebe
sturen, heden door mij een brief is ontvangen van den
referendaris bij het departement van oorlog mr. H. C.
P. de Bruijn, op last van ZEx. den minister van oorlog
verzondeninhoudende dat het Hare Majesteit onze
geëerbiedigde Koningin-Regentesop voordracht van
Zijne Excellentie den minister van oorlog, den generaal-
majoor J. W. Bergansius heeft behaagd de gemeente
Alkmaar aan te wijzen als de plaats waar de cadetten
school zal worden gevestigd bestemd om de bloem van
Neerland's jongelingschap de eerste opleiding te geven
voor den rang van officier bij het leger hier te lande en
van 's Rijks overzeesche bezittingen. ZEx. laat schrijven,
dat het hem zeer aangenaam was, dat ZEx. het besluit
nog had kunnen in het leven roepen, en hoopt, dat do
kleine punten van verschil, die over het contract nog
bestaan, nu ook van den kant van Alkmaar, naar het
verlangen van de militaire autoriteitzouden worden
opgelost.
Ik heb mij gehaast deze vergadering te beleggen om
u daarvan mededeeling te doen, overtuigd dat dit voor
Alkmaar zoo gewichtig koninklijk besluitzoowol door
u als door de geheele burgerij met blijdschap en dank
baarheid zal worden vernomenomdat die belangrijke
inrichting wederom krachtig zal bijdragen om onze wel
varende stad nog in aanzien te doen stijgen en de wel
vaart der ingezetenen in hooge mate zal bevorderen,
Het is naar aanleiding daarvan, mijne heeren, dat jk
de eer heb u voor te stellen daarvan bij publicatie med e-
deeling te doen aan d.e ingezetenen en van uwe dank
baarheid te doen blijken, door morgen 22 Juli vau alle.
openbare gebouwen der gemeente, de nederlandsche vlag
te doen wapperen, en de ingezetenen uitte noodigeu, als
bewijs van hunne ingenomenheid en blijdschap over dit
voor Alkmaar zoo gezegend en gewichtig koninklijk be
sluit, ook uit hunne woningen te vlaggen.
Eindelijk stel ik u voor, adressen van dankbetuiging
in te zenden aan Hare Majesteit onze geeerbiedigde
Koningin-Regentes en aan Zijne Excellentie den Minister
van Oorlogzoodra het koninklijk besluit door het
gemeentebestuur zal zijn ontvangen of het bericht in de
Staatscourant verschijnt
bovendien het geheim op te heffen betrekkelijk alles
wat door u over deze gewichtige aangelegenheid in be
sloten vergadering is behandeld, terwijl ik ten slotte mijn
mnigen en erkentelijken dank betuig aan de commissie
die mij met zoo groote toewijding en ijver ter zijde
st0Dd en voor de medewerking van den Raad, om deze
voor Alkmaar zoo gewichtige zaak tot een gewenscht
einde te brengen.
Moge de Voorzienigheid op ons werk zijn Zegen schenken
De heer mr. J. P. Kraakman verkreeg daarna het
woord en wijdde naar aanleiding van deze verblijdende
tijding oen warm, waardeerend woord aan den burge
meester, waarin hij er op wees, hoe de heer A. Ma-
claine Pont rusteloos was werkzaam geweest om te be
vorderen, dat vervallen zou de beweeggrond die den
toenmaligen minister van oorlog had aanleiding gegeven,
om het garnizoen uit Alkmaar weg te nemen nl. de
overweging dat Alkmaars gezondheidstoestand niet ver
gunde dit binnen hare muren langer te doen vertoeven.
Zonder ophouden heeft de burgemeester er sedert mèt
den raad naar gestreefd in deze richting verbeteringen
aan te brengen met zulk een schitterenden uitslag, dat
Alkmaar in de statistieke lijsten nu bijna bovenaan
staat onder de gezondste plaatsen van Nederland. Spre
ker wonscht dan ook den voorzitter van den raad
geluk met het slagen van zijne tallooze, onvermoeide
bemoeiingen, nu ook in zake de cadettenschool, welk
succes de kroon zet op het vele door hem ten nutte
vaj°, -^ikmaar verricht. Spreker eindigde met den har-
tel ij ken wenschdat de beer Pont en zijn gezin nog
tv?611- .voor gerneeute mogen blijven gespaard.
Moeielijk ingehouden toejuichingen volgden van de zijde
van het talrjjk aanwezige publiek.
Do voorzitter las daarop een concept-besluit voor
betreffende deze zaakdoch op voorstel van den heer
Ki aakman werdmet het oog op de weinig voltallige
vergadering (o. m. zaten drie der leden iu het stem
bureau) besloten de zitting tot den avond van dien
zelfden dag te verdagen.
Reeds bij den oploop, die tijdens de muziek in den
Hout, zondagden 19, ontstondtoen tot tweemalen
toe een bezoeker een toeval kreeg en weggevoerd moest
worden, had de politie overlast ondervonden van daar
mede aanwezige militairen uit het Schoorlsche kamp.
Behalve door den commissaris was een van heu ook
door een onderofficier tot kalmte aangemaand. Een en
ander gaf mede aanleiding dat, toen deze beschonken
onruststoker zich opnienw naar de muziek wilde begeven,
de commissaris van politie het beter oordeeldehem eenigen
tjjd onschadelijk te maken. Zijn verzet was echter van
dien aard èn hij èn een zijner makkers hadden
den sabel getrokken datmet hot oog op de weinig
beschikbare politieagenten, de commissaris last gaf, van
de inhechtenisneming aftezien. Den daarop volgenden dag
heeft hij zich naar het kamp begeven, waar hij de beide
delinquenten reeds achter slot en grendel vond, waarop
door hem procesverbaal is opgemaakt, zoodat zij hunne
straf wel niet zullen ontgaan.
Opmerking verdient bij dit voorval het betreurens- en
afkeurenswaardige feit, dat de politie zoo bitter weinig
steun bij burgers vond die getuigen van dit op.stootje
waren. Een paar stel krachtige armen nog en het verzet
was bedwongen geworden.
Aan de Werf Alcolaas Wltsen van den heer
W. I. Stoel werd den 10 een ijzeren tjalkschip, groot
110 ton te water gelaten.
