ProY. Staten v. Noordhollaml.
Chrysanthemum-tentoonstelling.
voor voeding en verzorging der diergaarde; toelage, aan
koop enz. 15,733.
De gezamenlijke bezittingen komen op de balans voor
tot een bedrag van 1,553,625,12, dat der geldleeningen
enz. ad 1,226,833,16, zoodat het saldo f 326,791,96
bedraagt.
Bevolkingsstatistiek.
De uitkomsten der 7de tienjarige volkstelling voor de
provincie Noord-Holland op 31 Dec. 1889 zijn in 't licht
verschenen bij de firma Van Weelden en Mingelen te
's-Gravenhage. Daaruit blijkt, dat de werkelijke bevol
king bestond uit 400,631 mannen en 428,858 vrouwen.
In 't geheel werden er 115,625 huizen of schepen door
172,212 gezinnen bewoond. Als hoofden van gezinnen
werden aangetroffen 148,065 mannelijke en 24,147 vrou
welijke personen, terwijl het getal afzonderlijk levende
personen 14,233 bedroeg. In dienstbetrekking waren 7451
mannen en 30,606 vrouwen. De bevolking van gestichten
en andere instellingen, onder één bestuur samen wonen
de, bedroeg 19,550 personen, waaronder 11, 330 mannen
en 8220 vrouwen.
Gemeenten met meer dan 20,000 inwoners waren Am
sterdam, Haarlem, Helder en Nieuwer-Amstel.
In oppervlakte beslaat de provincie 275,633,30 bun
ders, d. i. 3,009,39 inwoners per 1000 bunders.
Gerangschikt naar kerkelijke gezindten was de indee
ling als volgt: Ned. hervormden 381,310, Waalsch herv.
4480, Remonstranten 3387 Christelijk Gereformeerden
18,925, Doopsgezinden 23,631, Evangelisch Lutherschen
39,950, Hersteld Lutherschen 14,408, leden der Nederd.
Gereformeerde Kerken 38,262, Roomsch Katholieken
225,652, Oud-Roomschen 3953, Nederl. Israëlieten 52,655,
Portugeesche Israëlieten 4702, tot geen of andere kerk
genootschappen behoorende 19,974.
Het getal der blinden bedroeg 516, van wie 158 hot
voor blinden bestemde onderricht hebben genoten. Daar
entegen werden slechts 330 doofstommen aangetroffen,
waarvan er 231 onderwijs hadden genoten of genieten.
Zitting van 3 November.
Tegenwoordig 63 leden.
Na onderzoek der geloofsbrieven werden toegelaten en
namen zitting de nieuw gekozen leden, de heeren M. de
Jong en jhr. mr. C. J. den Tex.
Door den voorzitter werd herdacht de heer D. C.
Loman die door vertrek uit de provincie opgehouden
heeft lid der Staten te zijn en een woord van hulde ge
bracht aan de nagedachtenis van het overleden lid, den
heer mr. Aug. Philips.
In handen eener commissie, bestaande uit de heeren
De Leao Laguna, A. W. van Eeghen, Rezelman, de Boor,
Jordens, Henny, dr. Bakker, Teixeira de Mattos en Co-
ninck Westenberg werden gesteld
eene 2e suppletoire begrooting van het gesticht Meeren-
berg voor 1891
de voordracht tot het weder verleenen van subsidie
aan de Maatschappij voor den Werkenden Stand te Am
sterdam, ten behoeve van het door haar verstrekte hand-
werksonderwijs en die tot verhooging voor 1892 van het
provinciaal subsidie aan het Museum van Kunstnijverheid
te Haarlem, ten behoeve der aan dat museum verbonden
teekenschool, alsmede den brief van Ged. Statenbe
treffende de aanvrage om subsidie ten behoeve van een
cursus ir. hoefbeslag.
In handen eener commissie, bestaande uit de heeren
Westerwoudt, Ledeboer, Boissevain, Mouthaan, Maclaine
Pont, Cordes, Rutgers van Rozenburg, Rozendaal en Oor
ver van Wessem, werden gestold
de voordrachten van Ged. Staten
a. tot het verleenen van subsidie voor het bij vorst
bevaarbaar houden van het Noordzeekanaal
b. tot wijziging van het besluit der Staten waarbij
uitsluitend roggebrood, en kocht nimmer wittebrood of
brandewijn; ik geloof zelfs, dat hij nooit eenig geld had
bezeten en het dus ook niet zou hebben kunnen tellen.
Alles liet hem onverschillig. Somtijds voedde hij de
honden van de gevangenis uit zijn eigen hand, wat nooit
iemand deed. (In het algemeen voedt een Rus ongaarne
een hond). Men zeide, dat hij getrouwd was, tweemaal
zelfsdat hij kinderen had dochwaar deze zich
bevonden, wist men niet, evenmin als de reden waarom
hij naar de gevangenis was gezonden. De onzen meenden
altijd, dat hij ontvluchten zou, maar, hetzij dat zijn tijd
nog niet gekomen of misschien reeds verstreken was, hij
onderging gelaten zijne straf. Hij had niet de minste
gemeenschap met de zonderlinge omgeving waarin hij
leefde, daarvoor was hij te veel in zichzelf gekeerd. Toch
kon men dat kalme uiterlijk niet altijd vertrouwen, maar
wat zou hij met zijn vlucht gewonnen hebben
Wanneer men het zwervende leven in de bosschen mot
dat in de gevangenis vergelijkt, is het eerste verre te
verkiezen. Het lot van den landlooper is wel is waar onge
lukkig, doch hij is tenminste vrij. Daarom wordt elke
gevangene, in welk deel van Rusland hij zich ook moge
bevindenonrustigwanneer de lentezon het aardrijk
met haar vriendelijke stralen koestert. Niet allen hebben
echter het voornemen om te vluchten uit vrees voor
allerlei hinderpalen en een mogelijke straf, is er nau
welijks één gevangene ten honderd, die daartoe overgaat,
doch de overige negen-en-negentig peinzen er slechts over
óf en hoe zij zouden kunnen ontvluchten. Met dezen
wensch in het harte, geeft alleen de gedachte aan eenige
kans op ontsnapping hen reeds verlichting en herinneren
zij zich een vorige ontvluchting met genoegen. Ik spreek
slechts van de veroordeelde gevangenen, want zij, die slechts
in voorloopige hechtenis zijnbesluiten er veel eerder
toe. De veroordeelden zelf wagen slechts in hot begin
van hun opsluiting een poging tot ontvluchting. Hebben
zij eenmaal twee of drie jaar in het tuchthuis doorge
bracht, dan oordeelen zij zelf hot beter den tijd, dat zij
ontslagen worden, af te wachten en kolonist te worden,
liever dan zichzelf bij het mislukken van hunne pogingen
in het verderf te storten, want dat mislukken is zeer waar
schijnlijk. Slechts zelden slaagt een gevangene er in vzijnlot
te veranderen''1', zij, aan wie dat mocht gelukken, zijn dan
ook bijna uitsluitend voor onbepaaldon tijd opgesloten.
Vijftien, twintig jaar schijnen hun een eeuwigheid toe.
Eindelijk zijn de brandmerken nog een bijna onoverko
melijke hinderpaal voor de vluchtelingen. Zijn lot ver-
een renteloos voorschot is toegezegd voor den aanleg en
de exploitatie van een spoorweg tnsschen Alkmaar en
Hoorn
en c. betreffende eene nadere aanvrage om subsidie
voor de droogmaking van een deel der Westeinder-
plassen.
In handen van Ged. Staten werden gesteld de inge
komen adressen van
1. de Raden der gemeenten Zaandam, Koog aau de
ZaanZaandijk en Wormerveer om subsidie voor den
bouw eener sluis in den Dam te Zaandam.
2. het gemeentebestuur van Texel om subsidie voor
den aanleg eener haven te Oosterend.
Bij monde van den heer Bakker word voor de com
missie in de zomervergadering belast met het onder
zoek der ontwerp- verordening op het in
stand houden der duinen enduing ronden,
voor het uitbrengen van rapport diligent-verklaring ver
zocht welke verleend werd met bepaling dat voor de
commissie de machtiging der Koningin zal worden aan
gevraagd tot voortzetting haror werkzaamheden na de
sluiting der najaarsvergadering.
In handen eener commissie bestaande uit de heeren
Rendorp Calkoen N. J. den Tex, SlagterVan Water
schoot van der Gracht, Appel, Van der Mneleu, Groen
van Waarder en Schmitz werden gesteld
1. het ontwerp van een reglement van bestuur voor
den polder Kortenhoef
2. de voordracht tot wijziging van het bijzonder regle
ment van bestuur voor den Diemerpolder
3. het ontwerp van een gewijzigd bijzonder reglement
van bestuur voor het Heemraadschap Mijzen
4. de voordrachten tot wijziging der bijzondere regle
menten van bestuur
a. voor de banue en den polder Hensbroek
b. voor den polder Waal en Burg,
en c. voor het Waterschap de Schermeer.
De volgende vergadering werd bepaald op den 5.
Bij kon. besluit van den 30 is aau den heer mr.
W. K. baron van Dedem op zijn verzoek, eervol ontslag
verleend als lid van het college van regenten over de
Rijkswerkinrichting en het hnis van bewaring te Hoorn,
onder dankbetuiging voor de in die betrekking bewezen
diensten en benoemd tot lid van dat college de heer P.
J. Kroon koopman aldaar,
Bij kon. besluit van den 31 is benoemd tot com
missaris van politie te Zaandam en tot commissaris
van Rijkspolitie de heer W. H Doorman thans inspec
teur van poltie aldaar.
Bij de op den 1 gehouden premie-nummertrekking
van de op 1 October uitgelote seriën is gevallen op
serie 731 No. 7 1000; op serie 2077 No. 25, serie
3203, Ns. 12 en 21 ieder 250; op serie 125 No. 12,
serie 731 No. 4, serie 735 No. 11 en serie 2077 No. 12
ieder f 100.
Den 1 is in de afdeeling van den sociaal-democra-
tischen boud te Heerenveen hot voorstel, om zich weder
bij de Priesche Volkspartij aau te sluitenverworpen
met 18 tegen 16 stemmen.
De gemeenteraad van Ede heeft den 2 met op 2
na algemeene stemmen den heer J. Tulp, handelaar in
bouwmaterialen als raadslid geschorst wegens de leve
ring van timmerhout aan den aannemer der school te
Lunteren gemeente Ede waardoor hij in strijd gehan
deld heeft met artikel 24 der gemeentewet.
Bij kon. besluit van den 2 is de heer C. M. Kooy,
burgemeester der gemeente Texelmet ingang van den
15, benoemd tot burgemeester der gemeente Hengeloo
met toekenning van eervol ontslag uit eerstgenoemde
betrekking.
De kantonrechter in het tweede kanton te Rotter
dam heeft den 3 Sequah (Charles A. Davenport) wegens
anderen" is een geijkte term. Wanneer een gevangene
op heeter daad betrapt wordt, terwijl hij de vlucht wil
nemen zal hij geduronde het verhoor, dat men hem laat
ondergaan antwoorden, dat hij, »zijn lot wilde verande
ren." Deze weinig taalkundige uitdrukking geeft volko
men de daad weder, welke zij wil doen uitkomen. Geen
der vluchtelingen koestert de hoop geheel vrij te zullen
worden, want hij weet, dat dit bijna onmogelijk isdoch
hij wildat men hem naar een andere inrichting zal
zenden, hem het land zal doen koloniseeren, hem ander
maal zal vonnissen voor een misdaad, welke hij op zijn
zwerftocht begaan heeft, in één woord, dat men hem
waarheen ook zal zendon, mits niet naar het tuchthuis,
waar hij reeds opgesloten is geweest en dat hem onver-
dragelijk is geworden. Al deze vluchtelingen verschijnen
in den herfst in menigte in de steden en in de tucht
huizen, wanneer zij althans niet bij toeval in den zomer
een verblijfplaats vindenwaar zij den winter kunnen
doorbrengen of niemand ontmoeten die er eenig belang
bij heeft hen te verbergen, of eindelijk niet in de gelegen
heid zijn zich door een moord een paspoort te verschaf
fen dat hen in staat stelt overal onbezorgd te leven
zij bekennen, dat zij landloopers zijn, en brengen den
winter in de gevangenis door, met de stille hoop den
volgenden zomer weder te kunnen ontvluchten.
Ook op mij oefende de lente haar invloed uit. Nog
herinner ik mij de verrukking waarmede ik door de
reten der omheining, den horizon aanschouwde langen
tijd liet ik dan, met het hoofd tegon het paalwerk ge
leund, mijn blik op het gras rusten, dat op den vesting
wal groeideom vervolgens naar het blauw van den
ver verwijderden hemel, dat steeds donkerder van kleur
werd, op te zien. Mijn onrust en mijn droefheid namen
eiken dag toe en het tuchthuis scheen mij hoe langer
hoe verfoeilijker. De haat, weikeu mijn adellijke titel den
gevangenen gedurende de eerste jaren inboezemde, ver
giftigde mijn leven. Dikwerf vroeg ik, zonder noodzake
lijkheid verlof om naar het hospitaal te mogen gaan
alleen om niet langer in het tuchthuis te zijn en mij van
dien hardnekkigenonverzoenlijken haat te bevrijden.
sGij, edellieden, met uw ijzeren snavels, hebt ons ver
scheurd toen wij lijfeigenen warenzeiden de gevan
genen tot ons. Hoe benijdde ik hen die uit de lagere
volksklasse in de gevangenis kwamen Zij werden on-
middeliik mot ieder bevriend.
Wordt vervolgd).
het onbevoegd uitoefenen der geneeskunde tot f 100
boete, subsidiair tien dagen hechtenis, veroordeeld.
Ingevolge koninklijke machtiging is de heer C. D.
Zur Mühlen erkend en toegelaten als consnlair-ageut,
van Frankrijk te Melder.
Den 2 reed te Leeuwarden de 30 jarige gehuwde
landbouwer v. d. K. met een zijner arbeiders in een met
twee paarden bespannen wagen van huis toen de paar
den, verschrikt door het blaffen van een hondje, op hol
gingen. De wagen kwam in eene sloot terecht en genoemde
landbouwer kwam met het hoofd met zooveel geweld
tegen een boomdat hij bijna onmiddelijk dood wasde
arbeider, die in de sloot geslingerd werd, kwam er met
eenige kwetsuren af.
Den 31 is door burg. en weth. van Zaandam
het bouwen van een blok van 12 woningen, ten behoeve
van het burgerlijk armbestuur, aan het Kalf, op het ter
rein van den afgebranden molen »de Wildschieter" in het
openbaar aanbesteed aan den laagsten inschrijver van acht
inschrijvers, den heer C. Kakes te Zaandam voor ƒ4100.
Den 2 is op het terrein van de in aanbouw zijnde
fabriek van da heeren H. P. Gelderman Zonen te 01-
denzaal, bij het laden van drijfassen uit een wagon, een
as omgevallen, waardoor een arbeider, Hazelhoff genaamd,
gehuwd en vader van 3 jeugdige kinderen, tegen het hoofd
getroffen werd, aan de gevolgen waarvan hij den 3 over
leed. De aannemer dezer fabriek de heer Groothengel
uit Borne, had al zijne werklieden verzekerd bij de Eerste
Levensverzekeringmaatschappij te 's-Gravenhage zoodat
aan de weduwe thans f 700 uitbetaald wordt.
Den 2 des avonds zijn te Sliedrecht drie jougens,
van 16 18 jaren oud, aangehouden, die den 1 des mor
gens uit de wees-inrichting te Neerbosch waar zij ver
pleegd werden, ontvlucht waren. Op klompen hadden zij
de reis bedelend afgelegd.
De minister van oorlog heeft den 4, vergezeld van
zijnen adjudantvan den inspecteur der genie en van
don luitenant-kolonel van dat wapen, de werken ten noord
westen van de stelling van Amsterdam bezocht en zich
daartoe naar Furinerend begeven.
Te Wageningen zal van wege het Nutsdepartement
eene huisvlijtschool opgericht worden.
De gemeenteraad van Zaandam heeft bij de be
handeling der gemeente-begrooting voor 1892 een voor
stel om 1 uit te trekken voor presentiegeldter
uitmaking van het beginselverworpen, doch aangeno
men een voorstel om 1 uit te trekken als opbrengst
eener in te voeren belasting op de openbare vermake
lijkheden.
Wijlen de heer A. Dekkers, te Apeldoorn overleden,
heeft aan de kerk en de diakonie der ned herv. gemeoute
te Buren een kapitaalgroot f 10000 vermaakt.
Het lid der Tweede Kamer de heer mr. S. van
Houtenbehoort tot de Volksvertegenwoordigers uit de
verschillende landen die deelnemen aau het Vredescon
gres te Rome.
De gemeenteraad van Nieuwe Nledorp heeft
den heer P. Maats, thans arts te Blrkshorn, tot ge
neesheer benoemd, als opvolger van den heer G. Swart-
senburgnaar Vlieland vertrokken.
Benoemd tot buitengewoon opzichter der zeewer-
ken in Noordholland de lieer J. Faber te Callantsoog.
Voor de aanstaande chrysanthemum-tentoonstelling
welke van 12 tot 16 November in het gebouw op het
Damrak zal gehouden wordentreft men reeds allerwege
toebereidselen. Het is opmerkelijk hoe spoedig de be
langstelling in deze planten toegenomen is, want behalve
hier ter stede worden in deze maand in ons land (Hil
versum), Engeland België Frankrijk Duitschland en
Amerika, te zamen wel 200, tentoonstellingen van deze
planten gehouden.
Waar door de veranderde maatschappelijke toestanden
de gebruikelijke slacht in de huishoudingen in onbruik
geraakt isverliest de aanduiding van November als
slachtmaand ook hare reden van bestaan en zou men
haar zeer goed den naam van Chrysanthenmaaud kunnen
geven. Men zou dan een toepasselijken en te gelijk lief-
lijkon naam voor haar hebben.
In vakkringen hier te lande beproeft men door zoo
veel mogelijk algemeene stemming een lijst te verkrijgen
van de beste en meest aanbevelenswaardige verscheiden
heden van Chrysanthen. Zulk een leiddraad zal menig
een goede diensten kunnen bewijzen want in een on
langs verschenen catalogus werden meer dan 3000 Chry-
santheu verscheidenheden beschreven, welke alle aan de
kweekkunst der bloemisten of liefhebbers hun ontstaan
te danken hebben. Vooral de medewerking dezer laatsteu
is niet gering te achten. Een dezer liefhebbers, een zeer
bekend vuurwerkmaker uit Toulouse, bracht in het af-
geloopen jaar niet minder dan 250 nieuwe, door hem
uit zaad gewonnen Chrysanthen in den handel. Het jaar
te voren verkreeg hij ongeveer 150 nieuwe verscheiden
heden en eene toen ter bezichtiging afgevaardigde com
missie van deskundigen getuigde in de meest loffelijke
bewoordingen van de voortreffelijkheid dezer aanwinsten.
Waar dit slechts één voorbeeld is uit vele van den
goeden uitslag der pogingen, door liefhebbers en kwee
kers in het werk gesteld om de Chrysanthen te verbe
teren daar zal ieder kunnen begrijpen hoe nuttig en
noodig het is, dit rijke materiaal te schiften en daardoor
de aandacht te vestigen op de fraaiste, mildstbloeiende
en beste verscheidenheden.
Tevens blijkt hieruit, dat men verwachten mag, op de
a. s. tentoonstelling nog fraaiere bloemen en planten te
zien, dan het vorige jaar reeds het geval was. Men zal ze
ker voldaan zijn over een bezoek aan deze tentoonstelling.
Wij vernemen dat door het z. g. Affourtit-fonds een
groote zilveren medalje voor deze tentoonstelling aan
geboden is. Deze medalje is versierd met de welgelij
kende buste van nu wijlen den heer R. C. Affourtit, in
de tuinbouwwereld velen welbekend als lid der redac
tie van Sempervirens. Deze medalje wordt nu voor
het eerst uitgereikt, zij zal toegewezen worden aan die
inzending, welke het meest tot opluistering der tentoon
stelling bijdraagt.
Door het bestuur der Vereeniging tot bevordering van
het vreemdelingenverkeer is een gouden medaljo uitge
loofd voor 30 Chrysanthemums in 30 verscheidenheden,
in bloei en goed gekweekt, zonder grondscheuten, vooral
opmerkeljjk door in haar soort groote bloemen.
Stoomdr Herms. Coster Zoon, Alkmaar.