Hollands Noorderkwartier.
Stadsb ericht en.
het buitenland genietzou daardoor kunnen worden
geschokt.
Juist de openbaarmaking is het middel om de schade
te beperken.
Moge daardoor ook uw bestuur, zij het dan ook te
elfder ure, tot de overtuiging komen dat aan dergelijke
misbruiken, zoozeer in strijd met de hollandsche trouw,
een einde behoort te worden gemaakt.
Het doel der stamboeken aan u, mijne Heeren be
hoeft dit waarlijk niet te worden herinnerd kan niet
bereikt worden door reeds verkocht vee in te schrijven,
maar alleen door het aanleggen, bijhouden en in druk
uitgeven van stamregisters, die van verkocht vee niet
kunnen worden gevormd.
Het Bestuur der vereeniging
»Het Friesch Rundvee-Stamboek",
C. VAN EIJSINGA, voorzitter.
D. VAN KONIJNENBURG-, secretaris.
Aan den open brief zijn toegevoegd de volgende brieven
Rauwerd, 28 April 1891.
Ik heb den stier verleden herfst verkocht aan duitsche
kooplieden, zeer zeker om daar als fokstier te gebruiken.
Wat aangaat naam en nummer, waaronder hij in het
Ned. Rundvee Stamboek is ingeschreven, dit is mij geheel
onbekend; ik ben geen lid van het Ned. Rundvee
Stamboek."
Wel weet ik, dat hij door Rintje Heerenga van Bozum
gemerkt en opgenomen is.
(get.) P. L. DE BOER.
Bozum26 April 1891.
In antwoord op uw schrijven kan ik u mededeelen, dat
de stier Bouke reeds door mij was verkocht, vóór de
inschrijving in het Ned. Rundvee-Stamboek plaats
had en dus niet op m ij n verlangen, maar op dat des
k o o p e r s werd ingeschreven.
Hij is reeds op 2 Sept. 1890 door mij afgeleverd naar
het buitenland en wel aan den heer Rusch, aan wien hij
dan ook door mij was verkocht.
Daar ik geen lid was van het Stamboek,
was ik er ook niet recht mee op de hoogte of ik hem
moest laten inschrijven of niet.
(get.) H. DE WAARD.
In liet Heer en-Logement te Purmerende
had den 11 de najaarsvergadering plaats, die door 51
leden en 12 gasten werd bijgewoond.
De voorzitter, de heer jhr. mr. P. van Foreest, opende
de vergadering met oen kort woord van welkom,' waarin
hij er op wees, hoezeer ook de landbouwers in den afge-
loopen zomer haddon te lijden gehad onder de slechte
weersgesteldheid eindigende met den wensch dat deze
vereeniging mede haar aandeol zal hebben, om den boer
in staat te stellen, aan dergelijke tegenspoeden het hoofd
te bieden.
De notulen der vorige vergadering werden dooi
den secretaris, den heer W. Teengs, voorgelezen en dooi
de vergadering goedgekeurd.
Blijkens de mededeelingen door den Voorzitter telde
de vereeniging 190 leden en 3 zoons van leden; waren
de inentingsproeven tegen de vlekziekte der varkens,
waartoe in de vorige vergadering aan het bestuur mach
tiging was verleend, op initiatief van den districts-veearts,
den heer M. J. Hengeveld, niet doorgegaan wegens te ge
ringe aangifte van varkens, wat echter genoemden heer
niet had afgeschrikt, nogmaals in deze vergadering op de
zaak terug te komen en had de heer J. Zijp Kz., af
gevaardigde naar het landhuishoudkundig con
gres te Zwolle, verzocht zijn verslag te mogen uitbren
gen in de a.s. voorjaarsvergadering.
Omtrent het verhandelde op de vergadering van de
Neder landsche Kamer van Koophandel te
Londen, bracht de Voorzitter, dio de vereeniging daar
vertegenwoordigd hadverslag uit. Ook in ons blad
werden de voornaamste toen genomen besluiten reeds mede
gedeeld. Naar aanleiding van het verslag steunde de heer
J. Breebaart Kz. het aangegeven denkbeeld, om een door
de regeering benoemd en bezoldigd consulent te Londen
aan te stellen, die den handel met zijne adviezen dienen
kan en wiens taak het zou zijn te plegen knoeierijen aan
het licht te brengen; hij gaf aan een consulent verre de
voorkeur boven eenen agent, wat met zich zou brengen
het in de waagschaal stellen van een groot kapitaal,
zonder evenredigen waarborg op eventueele voordeelen.
Denemarken had het beproefd maar was, door schade
geleerd, tot de aanstelling van een consulent overgegaan.
In hoofdzaak sloten zich de heeren N. Loder en van
Foreest en D. Breebaart bij deze opvatting aan.
De heer Kooijman "daarentegen zag meer voordeel in een
agentechter van particuliere coöperatieve zijde aange
steld en bezoldigd. Was de heer W. C. Visser verder
van oordeeldat de werkzaamheden van den consulent
zich niet moesten uitstrekken tot het geven van infor-
arbeid veroordeeld, omdat hij valsche munt geslagen had.
Hoe was hij daartoe gekomen 1 Hij zelf vertelde ons
schertsend hoe hij drie echt gouden muntstukken noodig
had om één valsche munt te vervaardigen. Kulikow was
eenigszins beleedigd over den bijval, welke den boer be
toond werd. Hij, die een geliefde in de voorstad had ge
had, die een kleed van peluche en gevoerde schoenen
had gedragen, hij werd plotseling gedwongen zich met
de zorg van het brandewijn schenken te belasten, leder
was dan ook voorbereid op een hooglooponden twist
bij den aankoop van het nieuwe paard. De nieuws
gierigheid was opgewektieder had zijn aanhangers
de heftigste onder hen wonden zich reeds bij voorbaat
op en voegden elkander beleedigingen toe. Het gelaat
van Jelkin was door een spottenden lach vertrokken
doch de uitslag was juist zooals men verwacht had
Kulikow scheen niet te willen twisten en wist niet
temin op zeer handige wijze zijn doel te bereiken. Eerst
gaf hij toe, luisterde met eerbied naar de raadgevingen
van zijn mededinger, doch hield hem ten slotte op een
woord aan, hem opmerkende, dat hij zich vergiste.
Voordat Jelkin den tijd had zich te rechtvaardigen, be
wees zijn mededinger hem, dat hij een fout begaan had.
In één woord, Jelkin werd onverwachts op zeer handige
wijze verslagen, zoodat de partij van Kulikow alle reden
had om tevreden te zijn.
Wordt vervolgd.
matiën omtrent soliditeit, de heer C. de Goede was bo
vendien van meeningdat o. a. in het artikel kaas de
engelsche markt was te herwinnen, wanneer de boer maar
betere kaas vervaardigde niet de kaask o o p e r maar
de kaasm aker heeft dit in do hand, waartegenover de
Voorzitter echter opmerktedat er ook magere kaas
werd gemaaktdie helaas maar al te vaak als eerste
qualiteit ginds werd ingevoerd. Besloten werd tenslotte,
het door de Friesche Maatschappij van Landbouw opge
vatte denkbeeld te steunen en te trachten, de aanstelling
van een consulent te verkrijgen.
De heer W. Teengs bracht verslag uit van de ver
gadering, door de vereeniging H e t Nederlandsch
Paardenstamboek" gehouden.
De heer J N. Zijp Hz., die namens het bestuur eenige
mededeelingen deed omtrent het stremsel-onder
zoek, moest constateeren dat ook nu weder de ge
nomen proeven ditmaal mèt den spreker door de
heeren KosterWonder en Visser niet veel verder
hadden gebracht tot oplossing der vraagwelk stremsel
het beste en goedkoopste is in het gebruik. Onder deze
omstandigheden kan er dus geen sprake zijn van het
uitspreken van een oordeel, waaruit misschien verkeerde
gevolgtrekkingen zouden kunnen worden gemaakt ten
nadeele der stremselhandelaars en bepaalt de inleider
zich tot enkele gegevens en opmerkingen. Voorop
stellende dat z. i. een stremsel moet beantwoorden aan
eischen van zuiverheid, krachtig stremmingsvermogen en
billijken prijshadden de door den heer Zijp op zijne
boerderij, met de oude, tot waarneming meest geschikte,
wijze van kaasbereiding genomen proeven, wat aangaat
den eisch van het stremmingsvermogen, bij de fabrikaten
van de firma's Visser, Kerbert en Graeff tot zeer bevredi
genden uitslag geleid. Bij eene temperatuur van 92'
Fahrenheit werd door het stremsel (condensed rennet)
van dr. Graeff Co. de melk in 35 minuten niet vol
komen vast gestremdwaarbij echter moet worden in
het oog gehoudendat door enkele omstandigheden de
uitkomst dezer proef niet volkomen betrouwbaar mag
worden geachthet gewone vloeibare stremsel dierzelfde
firma stremde 20 gram op 6 kazen in 25 minu
ten het fabrikaat-Visser 26 gram op 6 kazen in
25 minuten dat van Kerbert 25 gram op 6 kazen
in 25 minuten de melk volkomen vastterwijl de alge-
meene bewerking was zooals men die slechts wenscheu
kon. In prijs verder verschillen de genoemde fabrikaten
niet noemenswaard, maar of de stremsels voldoen aan den
eisch van zuiverheid, kan door den practicus niet worden
uitgemaakt. Met het oog echter op het feitdat de zui
verheid van het stremsel een der eerste voorwaarden is
om goede kaas te maken en alleen een zuiver extract
van leb daarvoor in aanmerking mag komen, dringt hij
er ten slotte op aan dat men zich vooral nu en dan
van deze voorwaarde overtuigt, waartoe het Rijks Land
bouwproefstation de gelegenheid biedt.
De heer van Loockeren Campagne erkent mede do
zuiverheid als een eerste eisch. Zoover sprekers weten
schap te dezer zake strekt, hebben de hier 't meest ge
bruikte fabrikaten geen andere bijvoeging dan boorzuur,
als conserveoringsmiddelwat echter niet schadelijk kan
genoemd worden. Hij voor zich had gaarne de proef
derwijze willen genomen zien, dat daaruit gebleken ware
wat van meerdere zijden wordt beweerd of in
derdaad aan stremsel-p oeder de voorkeur moet ge
geven worden.
Na nog eenige opmerkingen van de heeren Zijp en
W. 0. Visser, welke laatste de vergadering in over
weging geeft maar van verdere proeven af te zien
overtuigd als hij is dat de concurrentie de goede hoe
danigheid wel zal bevorderen, werd door den Voorzitter
het woord verleend voor het uitbrengen van rapport over
de uitkomsten van het mei konderzoek, dat door
den heer G. Wonder was samengesteld. Het doel van
de proef, geleid door het Rijks proefstation te Hoorn
was om op te sporen het vee, dat de beste en dus de meeste
waarde hebbende melk bezit. De proef was niet zeer
moeielijk. Goed schoongemaakte flesschen, gevuld met
verscho melk, genomen uit den geheelen inhoud door de
koe gegeven, 't liefst uit den emmer, met zindelijke stop
gesloten, werden ter controle opgezonden. De uitslag
was dat de percentages zeer verschilden. In acht der
onderzochte monsters bleken aanwezig te zijn 2.81, 3.20,
2.76, 2.73, 3.48, 2.94, 3.39 en 2.40 pet. vet, naast LI.51,
11.57, 11.12, 11.51, 11.96, 11.11, 11.55 en 10.71 pet.
droge 3toffen. Er blijkt dus belangrijk verschil te be
staan, waarom het bestuur het voornemen heeft het on
derzoek voort te zetten, en daarbij na te gaan in hoe
verre men de kenmerken van de beste, de meeste waarde
hebbende melkgeefsters machtig is. Het wil daartoe eene
commissie benoemen, die bij eenige veehouders, bij ieder,
twee der beste en twee der slechtste melkgeefsters zal
uitzoeken, waarna de melk daarvan weder kan worden
onderzocht. Aan het slot van des heeren Wonders rap
port wordt verder nog de aandacht gevestigd op eene door
hem dezen zomer opgedane ondervinding. Ondanks groote
inspanning slechts sobere uitkomsten verkrijgende met
zijne kaasmakerij, heeft hij de melk doen onderzoeken,
met het oog niet op hot gehalte maar op de geschiktheid
voor de kaasbereiding en toen daardoor aan het licht
gekomen was, welke dieren aan strenge eischen in dit
opzicht niet voldeden en deze verwijderd waren, liet de
kaasbereiding verder op zijne boerderij niets meer te
wonschen over.
In verband met deze laatste mededeeling verstrekte de
heer C. J. van Loockeren Campagne den aanwezigen
eene gedrukte handleiding, die ten duidelijkste aangeeft
de wijze, waarop ieder gemakkelijk zelf kan onderzoeken,
in hoeverre de melk de geschiktheid tot kaas
maken bezit. Wij behouden ons voor op deze be
langwekkende zaak nader terug te komen.
Door den Voorzitter werd daarna medegedeeld, dat
de commissie t.ot wetsherziening slechts enkele
wijzigingen wenschelijk achtte. Alleen een daarbij gedaan
voorstel van den heer J. Breebaart Kz., om den direc
teur van 's Rijks landbouw-proefstation te Hoorn ambts
halve te benoemen tot adviseerend lid van het bestuur,
lokte eene zeer langdurige bespreking uit, welke daar
mede eindigde dat de heer van Loockeren Campagne,
onder waardeerende instemming met algemeene stem
men benoemd werd tot adviseerend lid des bestuurs
en besloten werd een artikel in te voegen waarbij do
mogelijkheid wordt geboren dat de bedoelde directeur,
op gemotiveerd voorstel des bestuurs, tot genoemd ambt
door de vergadering kan worden benoemd.
Over den bietenrooder deelde de heer K. Bree
baart Jr. alsnog eenige gunstige ervaringen mede, die
deze machine z. i. zeer aanbevelenswaardig maakte.
De in de daarop volgende pauze gehouden verkie
zingen hadden tot uitslag, dat als leden der commissie
tot het onderzoek der rekening van dit en der begroo
ting voor het volgende jaar werden gekozen de heeren
W. C. Visser, M. Zijp Jz. en H. Vijn Hz. en Spanbroek
werd aangewezen tot plaats voor de volgende vergadering.
Na de pauze pleitte de heer M. J. Hengeveld voor
het opnieuw nemen van een besluit, om proefnemingen
te doen met de inënting tegen de vlekziekte der
varkens. Reeds in den aanvang der vergadering was
medegedeeld, dat de proefnemingen, waartoe in de vorige
bijeenkomst was beslotenniet hadden kunnen plaats
hebben, wegens te geringe aangifte. Slechts 20 varkens
waren voor het doel beschikbaar gesteld. Was toen de
regeering bereid, bij aangifte van een voldoend aantal
dieren, op de bekende voorwaarden de proeven te bekos
tigen, nu verkeerde men niet meer in die gunstige om
standigheden. Toch wilde de inleider de zaak opnieuw
aangevat zien en wenschte hij dat men zich daartoe eerst
vergewiste of een voldoend aantal varkens beschikbaar
was en bleek dit het geval, dat men zich dan tot de regee
ring wendde, om den steun opnieuw te verzoeken. Na
eenig debat werd daartoe bij acclamatie besloten.
Zoover de uitkomsten konden worden medegedeeld
met de proefvelden verkregen van die met
granen en erwten waren zij nog niet bekend
was de heer C. J. van Loockeren Campagne, die zich
voor dit doel zeer veel moeite heeft gegeven in staat
te constateerendat reeds de eerste maal te wijzen viel
op hoogst belangrijke ervaring. Onthouden wij ons van
eene opsomming van de cijfers, aangevende de verschil
lende opbrengsten met de onderscheidene wijzen van be
mesting verkregende slotsom van sprekers mededee
lingen kwam hierop neder, dat in alle opzichten gebleken
was, dat men in de Kainiet en Thomasphosphaatmeel
niet genoeg te waardeeren hulpmiddelen bezat, om aan
de stalmest, in hoeveelheden, af'haugende van de te
bemesten grondsoort de vereischte kracht te geven.
In deze richting vooral dan ook zullen de proefvelden
een volgend maal worden aangelegd.
Naar aauleiding van de voordracht, indertijd te Alk
maar gehouden door den heer Beijorinck, was bij het
bestuur een schrijven ingekomen van den heer A. Ëriks
Kz., te Petten, waarin hij mededeelde in staat te zijn
om onder alle omstandigheden steeds prima kwaliteit
Edammer kaas te maken, en aanbood daarvan onder
nader te bepalen voorwaarden de bewijzen te levereu.
Dat met het bestuur het ook voor de vergadering eene
uiterst aangename verrassing zou zijn, wanneer het blijken
mocht, dat inderdaad door den heer Eriks kon worden
gedaan wat hij aaubood, bleek wel uit het bij acclamatie
aannemen van het door den Voorzitter namens het be
stuur ingediende voorstel om J 150 voor deze proefne
mingen beschikbaar te stellen.
De zaak der wik- en weegloonen opnieuw op
het tapijt te brengen, was de taak van den heer L.
Visser, die op uitvoerige wijze de wenschelijkheid be
pleitte om wederom pogingen bij de regeering aan te
wenden, om de door de landbouwers onbillijk geachte
heffing een belangrijke verandering te doen ondergaan.
De heeren C. de Goede en jhr. Citteks, burgemeester
van Purmarende, kwamen op tegen het streven, om aan
de gemeente voortdurend te blijven betwisten het recht
door den boer te doen bijdragen in de kosten dei-
gemeentelijke huishouding in eene mate als deze werden
aangewend voor het in het leven roepen en in stand
houden van al die geriefelijkheden, welke den landman
op eene markt onontbeerlijk zijn. De heer de Goede zou
het bovendien eene verkeerde daad achten, als de ver
eeniging van de tegenwoordige regeering intrekking ver
zocht van een zakelijk besluit, door de vorige anti-libe
rale regeering genomen en Noorderkwartier daardoor de
schijn op zich laadde van politieken invloed te willen
uitoefenen.
De heer J. Zijp Kz. komt aan de hand van hem ter be
schikking staande cijfers tot de berekening dat Edam
tot dekking der marktkosten niet meer zon behoeven
dan f 2300, Purmerende en Hoorn 8000, en Alkmaar
J 10.000. Hij besluit zijn uitgewerkt betoog met te
zeggen, dat spreker zich zou hobbeu tevreden gesteld
hoewel hij het nog steeds te hoog bleef achten met eene
vermindering tot vijftig cents. Vijf en zestig cents was naar
zijne meening echter eene buitensporige belasting. Ook
tegen deze voorstelling der feiten kwam de heer Citters
met kracht op.Goheel werd daarbij z. i. uit het oog ver
loren, dat de gemeenten zich aanzienlijke offers hadden
getroost, in den loop der jaren, om den aan- en afvoer
van de landbouwproducten gemakkelijk te maken. Hot
aandeel van Purmerende alleen in de uitgaven, die de
zoogenaamde zes noordho!landsche steden vrijwillig heb
ben gedaan, bedraagt b. v. 270.000. Maar al te veel
wordt uit het oog verloren, wat geschied is en nog tel
kens geschiedt, om den laudbouw in de bedoelde steden
te gerieven.
Nog geruimen tijd bleef de discussie aan de zijde van
voor- en tegenstanders met warmte en talent voortduren,
met den uitslag dat de vergadering besloot zich te
wenden tot de bevoegde macht met aandrang om het
gewraakte besluit der vorige regeering in te trekken.
Het door den heer K. Breebaart Jr. ingeleide be
stuursvoorstel om f 200 subsidie te verstrekken ten
behoeve van de in 1892 te Schoveningen te houden inter
nationale paar dententoonstelling werd na
eenige opmerkingen, onveranderd aangenomen.
Nadat de heer W. G. Visser nog eenige opmerkingen
had gemaakt omtrent de door den heer van Loockeren
Campagne in druk verstrekte methode van melk-onder-
zoek, in zoover de geschiktheid er van betreft tot kaas
bereiding en de aandacht had gevestigd op hut in den
handel gebrachte »rationeele varkensvoeder de heer J.
Zijp Hz. het bestuur nog had opgewekt om eene proef te
nemen met de bekende Halmer gele aardappelen en de
heer J. Breebaart Kz. een woord van waardeering had
gewijd aan den aflredenden voorzitter, werd de vergade
ring gesloten.
Den 11 is te Amsterdam voor de vrije- en uide-
oefeningen der gymnastiek geslaagd .1. Vermaas
onderwijzer aan de openbare school voor onveru ogenden
alhier.
