„K A ÏST T."
No. 13.
Vier en Negentigste Jaargang,
1892.
VRIJDAG
29 JANUARI.
Officieel Gedeelte.
A insterdamsche Brieven.
FEUILLETON.
Buitenland.
Roman uit het Berlijnsche leven,
UMltAltSCIll COURANT.
Deze Couiant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden voor Alkmaar O,WW; franco door het
gebeele rijk 1,
De 3 nummers f 0,06.
Prijs der gewone Ad verten tiën
Per regel J 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
Telefoonnummer:
KATIOAAIiE 1HIL1TIE.
De onderstaande personen volgens de bevolkingregis
ters geboren in 1873 en bier verblijvendeworden ver
zocht ter gemeente-secretarie inlichting te geven omtrent
hnnue inschrijving voor de nationale militie:
Johan Heinrich Bernard Bischoff. Bernardus Beekman,
Geert CarstDirk üeutekomPieter Fraij Johann
Heinrich Feldhaus Pieter Hoeker Pieter de JongJo
seph Lindenborn Corns, van der OordW. J. J. H.
Schuurman Dirk van der Stok Hendrik Thon Frede-
rik Visser, Pieter Dekker, Fredrik Koorn
LVII.
(S 1 o t.)
In het gebouw der Vrije Gemeente" heeft dezer dagen
de heer J. F. h. Blankenberg een zeer interes
sante voordracht gehouden over de verzorging van
armen in groote steden. Uit zijue veeljarige ervaring
als secretaris van „liefdadigheid naar Vermogen",
gaf de spreker wijze lessen ten beste en uit do drukke
opkomst bleek, hoe groot de belangstelling is voor het
door hem behandelde vraagstuk. Verscheidene liefdadig
heidsverenigingen van buiten om eens een echt am
sterdamsche uitdrukking te bezigen hadden deputa
ties gezonden, die voor hare moeite ruimschoots beloo
ning hebbeu gevonden. Na eene bespreking van de moei
lijkheden om do armenzorg waarlijk teu uoede te doen
komen aan hen die zulks verdienen, gaf de heer Blan
kenberg een schets van het zoogenaamde Elberfe'idsche
stelsel, waarvan de grondidee isGeen hnlp dan nadat
eerst de noodzakelijkheid daarvan is gebleken. Zal dit
sehoone denkbeeld behoorlijk toegepast kannen worden,
dan dient men over een groot aantal werkkrachten te
kunnen beschikken. In Elberfeld mogen b.v. de door den
gemeenteraad benoemde armbezoekers niet meer dan vier
gezinnen voor hunne rekening nemen. De benoeming tot
znlk een post geldt als eerbewijs eene streelende uit
drukking voorverplichting waaraan men zich moeilijk
kan onttrekken. Personen, die namelijk voor de eer be
danken, worden dubbel in de belasting aangeslagen en
voor drie jaren van hun kiesrecht vervallen verklaard.
Men moet Duitscher zijn om zich bij zulk maatregelen
neer te leggen in Nederland zou eene dergelijke bepa
ling de geheele armverzorging in het riet sturen. Overi
gens is uit dat Elberfelder stelsel ontzaglijk veel to leeren,
want de uitkomst heeft bewezon, dat daardoor de ar
moede is verminderd, terwijl tegelijkertijd de kosten in
verhouding zijn afgenomen Zooals wij onlang3 reeds
meedeelden, wil .Liefdadigheid naar Vermogen" zich de
voordeeleu van dat stelsel insgelijks ten nutte maken.
Na verscheidene weken van drukke correspondenties en
velerlei onderhandelingen is het Genootsehap thans zoo
ver gevorderddat het weldra gereorganiseerd zal op-
20)
DOOK
l'AUL LIADAIT.
De vorst stond als verplet. Hij kon haar niet dadelijk
antwoorden, daar de dans hem eenige oogenblikken van
haar verwijderde. Even daarna ontspon zich in de pau
zen tnsschen de verschillende toeren en gedurende den
gemeenschappelijkeu dans een levendig gesprek, dat door
de onverbiddelijke wet der quadrille telkens afgebroken
en weer aangeknoopt werd.
»Maar dat is onmogelijkgravinzeide Ulrich op
hartelijken en tevens eerbiedigen toon. »Ik verzoek u
dringend, mij toe te staan de verklaring daarvan nog
eenige dagen uit te stellen en mij te gelooven, wan
neer ik n zeg: ik mag niet!"
»Gij hebt het nooit gemoogd en toch gedaan
»Ik kan mij in deze niet rechtvaardigen 1" flnisterde
do vorst met eenen blik op Alix, die tegen hem lachte.
»Ik herhaal het uIk mag nw bevel niet opvolgen."
»En ik blijf het bevelen Ik weet alles Denk
niet, vrees niet, dat ik door list of geweld, door de
wapenen van verteedering of toorn weder wil terugwin
nen, wat mij ontrukt is. Ik hob het misschien nooit be
zeten misschien heb ik mij slechts verbeeldhet te
bezitten Voor zóó laag behoeft gij mij niet te hou
den."
.Opletten, vorstriep Alix hem toe van den anderen
kant. waarheen hij nu een paar passen moest gaan en
waar hij te buigen had.
.Ik zeide zooeven", hervatte de gravin, toen Ulrich
treden. De heer Blankenberg wist daaromtrent reeds het
een en ander mee te deelen. De werkzaamheden zullen
verdeeld worden over dertig districten, waarvoor het
gelnkt is, vijfhonderd vrijwillige armbezoekers te vinden.
Aau het hoofd van ieder dier districteu staat eoo pre
sident, die in wekelijksche vorgaderiugen met de arm
bezoekers overlegt omtrent de ingekomen aanvragen tot
ondersteuning. Het is weder een nieuw bewijs voor den
amsterdatnschen weldadigheidszin, dat het Genootschap
van alle kanten aanbiedingen hoeft ontvangen om bij
de nieuwe regeling gratis diensten te verleenen. Het is
trouwens een edele werkkring die van den armbe
zoeker. Slechts vijf gezinnen mag hij behandelen, maar
jnist door het geringe aantal heeft hij gelegenheid de
oorzaken der nooddruft op te sporen en het kwaad bij
den wortel aan te tasten. Wie gedachteloos geld weg
geeft aan ieder, die zich arm noemt, stijf menigeen in
het kwaadwie naspeurt, welke de oorzaken zijn, die
sommigen in den strijd om hot bestaan doen bezwijken
on dan die bezwaren uit den weg rnimt, verricht een
daad, edel in den volsteu zin des woords. De armbe
zoekers met een nauwgezette opvatting van de taak. die
zij op zich hebben genomen, kunnen de reddors zijn van
menig gezin, aan hen is de macht, het vonkje van moed
en hoop, dat door armoede dreigt verstikt te worden
weder te doen gloren, ja, menige physieke en moreole
wedergeboorte hebben zij in hnn hand. Dat sehoone uit
zicht moge hnn steeds blijmoedigheid schenken, zoo dik
wijls zij bemerken, dat de ingeslagen weg ook bezaaid
is met distels en doornen, dat veinzerij en huichelarij
zoo gemakkelijk misleiden.
Hoe noodig het is om zich niet te honden aan hot
voorschrift, dat de rechterhand niet weten zal wat de
linkerhand doet, blijkt woder duidelijk uit de staaltjes,
die de amsterdamsche bladen dezer dagen vermeld heb
ben omtrent den handel in spijskaartjes en bons, door
gegoede ingezetenen aan zoogenaamde behoeftigen ver
strekt. Menige bedeelde maakt daarvan geen gebruik,
maar verkoopt de kaartjes liever voor enkele centen aan
opkoopers, die ze weer met een kleine verdienste bij ande-
ron plaatsen. Ja, de beor Blaukonberg heeft wel golijk was
de amsterdamsche armverzorging maar wat meer georgani
seerd! Een onderlinge bond van de verschillende colleges
behoorde gevormd te worden hunne ondervindingen
te zamen genomen, zonden het gemakkelijker maken
om het kaf van het koren te scheiden. Dan zou ook
voorkomen worden dat de leden van één gezin zich
's morgens verdeelen om ieder op eigen hand eene specu
latie te doen op de liefdadigheid zoodat zij 's avonds
met elkaar een niet onaanzienlijken buit verkregen hebben.
In de tegenwoordige dagen van slappe werkzaamheden
is de sneeuw voor menig amsterdamsch arbeider een
ware uitkomst geweest. Dan heeft de Amst. Omnibns-
Maatsehappij terstond honderden handen noodig om de
rails schoon te vegen en het pad voor de paarden te be
strooien dan neemt de Stadsreiniging honderden losse
arbeiders in dienst engeprikkeld door dit voorbeeld
der overheid in zake werkverschaffing, geeft ook menige
particnlier een toestemmend antwoord, als een man met
weder naast haar stond, .dat ik volstrekt geene scène
wil maken en de trenrige rol der verlaten Elvire denk
te spelen. Doch ik wil mij niet zonder één enkel woord
laten afschepen. Ik verlang van u, dat ge mij ouder
vier oogen spreekt, en dat ge mij aanhoort. Dat is toch
werkelijk niet te veel gevergd, zou ik denken
»Ik zal n alles zeggen, zoodra het mij vergund is te
spreken. En niemand zal het vóór u van mij vernemen.
Ik zal uwen zeer rechtmatigen toorn niet kunnen ont
wapenen, maar ik zal door volkomen openhartigheid
ten minste trachten nw oordeel te verzachten. Ik voel
zelf dringend behoefte om n alles te zeggen wat mij op
het hart ligt, en het gevoel van dankbare en innige
vereeringdat ik voor u koester, sluit reeds van te
voren elke verkeerde uitlegging van het stilzwijgen, dat
mij nu nog opgelegd is, uit."
»Gij moogt reden hebben om te zwijgen, ik heb reden
tot spreken. En ik wil n nog heden spreken. Ik ver
zoek het n niet, ik verlang het van n Morgen ben ik
niet meer alleen. Hoe ik over die mooie phrasen van
diepe en dankbare vereering denk, wil ik n heden nog
zeggen. Het is wel een zeer twijfelachtig genoegen, dat
n te wachten staat. En gij hebt het volkomen in uwe
macht, n aan die onaangenaamheid te onttrekken. Gij kunt
het u zeer gemakkelijk maken Gij kant de meest ge
gronde redenen aanvoeren Om een voorwendsel be
hoeft ge, denk ik, wel niet verlegen te zijn. Gij hebt
immers plichten tegenover anderen En ge waart
zooeven al onbeschaamd genoeg, om daarop te zinspe
len. Ik zal u niet vragen of go ook niet tegenover mij
eenige plichten te vervullen hebt al waren het slechts
de afschuwelijkstegewone beleefdheidsplichten. En dus,
indien het u behaagt niet te komen welnulaat mij
dan gerust voor het breede venster wachtenMaar sta
mij dan ten minste het recht toen voor datgene te
honden, waarvoor ik n vroeger nooit had aangezien
voor eenen lafaard!"
Ulrich verbleekte. Hij trilde en trad onwillekeurig
eene schrede achteruit
Grande promenade klonk het.
schop en bezem zich mot een .Schoonmaken meheer
tot hom wendt. De sneenw zoo verwenscht als zü
wordt door voetgangersmoet toch do eere hebben
dat zij een ideaal-werkgeefster is. Niemand anders wordt
daardoor het werk uit de handen genomen, wat van
kunstmatige werkverschaffing lang niet altijd kan gezegd
worden. En nn bobben wij ijs in de grachten waarvan
de waterstaud bij het dichtvriezen golukkig zoo laag was,
dat een bruggetje onvermijdelijk is om erop te komen!
Dat geeft weer wat verdienste en bovendien heeft het
ijs de merkwaardige eigenschapdat het iemand die
anders nooit aau de liefdadigheid doet, beweegt om een
centje te offeren aau den baanveger.
Slechts oon paar dagen vóór zijn vertrek naar de Ver-
eeuigde Staten van Noord-Amerikais het Kamerlid
Van llouten nog opgetreden in eene vergadering
der afdeeling Arasterdam van den Soeinal-Deitiocra-
tlsclien Bond. Als men zulk een verre reis gaat onder
nomen zou iedereen de dagen voorafgaande aan het
vertrek bij voorkeur aau eigen belangen wijden dat de
heer Van Houten ondanks al zijno drukten toch nog tijd
vond om aan de uitnoodiging van den Bond te voFdoen
zon op zichzelf reeds waardeeiing verdienen. Maar
voor waardeering moot men bij de socialisten niet wezen
Zondigende tegen alle wetten vau gastvrijheid werden
in het debatdat op de lezing volgde zulke platte be
schuldigingen naar het hoofd van den spreker geworpen,
dat ieder meer ontwikkelde ook onder de sociaal
democraten daardoor hoogst onaangenaam werd
aangedaan. Men mag denken van den heer van Houten,
wat men wilmaar 't is om zich dood te ergeren als
een kw&jongen opstaat om des sprekers beschouwing
over het arbeidsloon die voor zijn klein verstand wef-
licht nog te diepzinnig was uit te maken voor klets
praatjes, die een kind van twaalf jaar, maar dm in
schooner vorm zou kuunon voordragen." De socialisten
klagen altijd over de behandeling der kapitalisten en
moord en brand zouden zij geschreeuwd hebben, als eens
een hunner was genoodigd in oen gezelschap van aanzien
lijken, feitelijk alleon om genegerd te worden. Wie klaagt
over de manieren van anderen doe niet als de amster
damsche sociaal-democraton.
BËLttlE. De generaal baron Chazal, die in 1847
en 1859 minister van oorlog was, is in den ouderdom
van 93 jaren o vei leden.
Kamer. Don 25 is hot ontwerp-handelsverdrag me^
Dnitschland en Oostenrijk-Hongarije in behandeling "geno
men. De minister-president Beernaert logdo den toestand
bloot; hij hoopte, dat het verzet tegen het ontwerp volkomen
zou bedaren, wanneer men bekend werd met de uitkomsten
door de nieuwe verdragen verkregen. Door verbodstarie
ven aan te nemen, noodzaakte Frankrijk Belgie zich tot
andere landen te wenden. Het cijfer van den uitvoer naar
Duitschland bedraagt een vierde van de handelsbewering
van België en dat cijfer wordt voortdurend grooter.^ In
de verdere toelichting van het met Dnitschland gesioten
Hij reikte Juliano zijnen arm, een gedwongen lachje ver
toonde zich op zijn gelaat, en terwijl hij de sidderende vrouw
geleidde, boog hij zich tot haar en zeide zachtjes
"Ik ben geen lafaard, ik zal komen... Gij hebt een
afschuwelijk woord uitgesproken. Gij hebt er zelve geen
vermoeden van, hoe afschuwelijk het is! Ik heb een ge
voel alsof gij een niet gering deel mijner schuld met
geweld hadt geïnd."
Changez les dames
Toen hij den arm der bekoorlijke Alix in den zijnen
voelde, ademde hij weer vrijer, en onwillekeurig drukte
hij dien arm even tegen zijne borst. Alix keek hem ver
baasd en vragend aan toen lachte zij en sloot, alsof zij
zich vol vertrouwen onvoorwaardelijk aan hem overgaf
hare oogleden. Hij kon nn geen woord over zijne lippen
brengen. Alix voelde, dat hij om de eene of andere reden
wilde zwijgen, en onderwierp zich volkomen vrijwillig.
Met een betooverend lachje sloop zij weer naar haren
cavalier terug.
Ook tusscheu Jnliane en Ulrich stokte het gesprek nn.
Na het einde van den dans bracht de vorst Jnliane naar
hare plaats terug, maakte eene diepe buiging en verliet haar..
»Ik ga dadelijk heen", zeide de gravin tot hare nicht.
Maak mijne excuses bij uwe mama, dat ik geen afscheid
van haar genomen heb. Ik voel mij werkelijk niet recht
goed."
Ik kan het u aanzien, Liane Nn, van harte beterschap
Morgen vroeg kom ik eens hooren hoe het u gaat."
Adieu, Alil"
Jnliane had ongemerkt den uitgang bereikt. In de voor
kamer wachtte Johann reeds, die haar behulpzaam was
bij het aantrekken der bonten schoentjes en haar eenen
langen pelsmantel om de schouders wierp. Zij werd vrjj
onmiddellijk door verscheidenen gevolgd die zich vóór
het souper uit de voeten maaktenom nog een paar
nren op het gemaskerd bal bij Kroll door te brengen,
lot deze jongere lieden behoorden ook de legatieraad.
Von Berwitz, de beer Von Diinenhorn en graaf Von Pagger,
Ulrich had Alix naar het souper geleid.
Gij blijft natuurlijk tot het eind van het bal?" zeide-
