Hollands Noorderkwartier.
Een echte volksdrank.
De tram-conducteur de Lange ia den 27 tnaschen
Wijk aan hee en Beverwijk bij het springen op
de in beweging zijnde tram daaronder geraakt en on
middellijk overleden.
Men schrijft ons uit Spanbroek
Hot. nieuwe bezit steeds eigenaardige bekoorlijkbeden.
Dat begreep ook stellig het bestuur der sociëteit »De
vier Eenen", alhier, toen het besloot den leden op den
25 een feestavond aan te biedon. Het programma be
helsde dan ook iets geheel nieuws. De heeren Johan en
Jac. Wilson van Hoorn zouden als declamators optreden
en de Benningbroeker zangvereeniging «Crescendo" zou
eenige liederen ten gehoore brengen. Dit nieuwe pro
gramma gevoegd bij den goeden naam, die de feest
avonden der „Vier Eenen" zich hebben verworven, be
zorgde den 25 eene stampvolle zaal. Van de 17 nummers,
waaruit het programma bestond, zullen wij slechts.eenige
bespreken. Vooraf evenwel eene opmerking Menigeen
geraakte door de veelvuldige veranderingen die in het
programma plaats grepen, het spoor bijster. Er werden
n.l. nummers bijgevoegd, een voordracht door een an
dere vervangen en de volgorde der liederen gewijzigd
De gebroeders Wilson hebben ook hier hunnen goeden
naam als declamators glansrijk gehandhaafd. De heer
Joh. Wilson, die zich beweegt in het ernstige genre,
droeg achtereenvolgens voor: »Op de Kermis", van
Jan v. Beers, de Schipbreukeling" en de Werkstaking",
beide van Francois Coppée. Het schoone gedicht van den
vlaamschen dichter werd uitmuntend vertolktmaar was
o. i. voor het gros van het publiek te moeilijk. De
overgang van «Schoone Regina" van jong meisje tot
bedelares, wat in een paar regels wordt geschetst, zullen
velen niet hebben begrepen. De eigenaardige vlaamsche
woorden en stijl wen dingen brachten ook het hare hiertoe
bij. In het laatste: «de Werkstaking" kon men den
heer Wilson in zijne volle kracht zien. Dat was kunst
in den goeden zin des woords. De heer Jac. Wilson, die
meer in het komische uitmunt, droeg voor«Of ik het
druk heb", van Boswel, «Een vers, dat als een nacht
kaars uitgaat", van Laurillard, de eerste tien regels van
«Tollens' overwintering op Nova-Zembla", «Paarde-
gang", van Laurillard en «Een wedstrijd in 't reci-
teeren." Ook zijne wijze vau voordragen bezit onge
twijfeld groote verdiensten, maar zooals het dikwijls gaat
met iemand die de lachers op zijne zijde heeft hij
overdreef somwjjlen Vooral was dit het gevalwaar
hij eeu schooljongen voorstelde, die Tollens' meesterwerk
voordroeg. Geen knaap zal ooit zóó voor den onderwijzer
een vers durven opzeggen. En ook het nabootsen van
een stotteraar, afgezien nog van het hatelijke, om
lichaamsgebreken bespotteljjk voor te stellen, wordt zoo
licht overdreven. Het meest beviel hij ons in «Of ik
het druk heb" en in «Paardegang". In dit laatste viel
vooral te bewonderen, hoe nauwkeurig hij den geleidelijken
overgang van het draven tot het stappen van «Bruin" aan
gaf. De zangvereeniging van Benningbroek bracht een
achttal liederen ten gehoore, waarvan «Mulder Jan",
«Klaartje" en «Koninginnelied" tweemaal verlangd werden.
In het refrein van Klaartje, natuurlijk de dochter van
een molenaarwant is 't eigenaardigdat dichters
zooveel van molenaars en molenaarsdochters houden
maakte de onzichtbare viool een goed effect. Dat er in
de gezongen liederen wel iets viel af te dingen, mogen
wij der vereeniging niet al te zwaar aanrekenen, want,
zij bestaat nog nauwelijks een jaar. Alleen geven wij
haar den raad, de baspartij wat te versterken, want nu
was zij te zwak en klonken ook de stemmen nog minder
beschaafd. Het duet voor piano en viool (titel onbekend),
uitgevoerd door den heer Speets en den heer S. van
Medemblik, voldeed zeer goed. Na afloop bleven dé aan
wezigen nog geruimen tijd gezellig bijeen en het was
reeds vrij laattoen zij algemeen voldaan huiswaarts
keerden. Het bestuur van de «Vier Eenen" kan met
voldoening op dezen elfden feestavond terugzien.
Den 23 zijn door den gemeenteraad te Helder tot
onderwijzers benoemd P. de Boer te Leek (Gron.) en A.
van der Plaats te Lieuden.
Te Hoogewierde (Noordbrabant) brak den 23 brand
uit in eene schuur met schaapskooiwaarbij o.a. 40
schapen verbrandden.
Bij kou. besluiten van den 24n°s. 23 en 25 is
de heer A. W. Molenaar, op zijn verzoek, eervol ontsla
gen als consul te Windau, onder dankbetuiging voor de
langdurige diensten door hem in zijne consulaire betrek
king aan den lande bewezen en benoemd tot ridder in
de orde van den Nederl. Leeuw.
Twee Harderwijker botters geraakten in het laatst
der aan de vorige week voorafgaande week op on
geveer een uur afstand van het eiland Marken
in het ijspogingen zoo van hunne zijde als
van die der markers aangewendom los te komen
mislukten totdat het den 24 gesteund door het hel
dere en stille weer, aan 17 markers in twee sterke booten
gelukte eene geul te maken waardoor gelegenheid ont
stond den weg naar de Markerhaven te nemen Aan
brandstoffen en levensmiddelen was reeds groot gebrek
ontstaan.
De gemeenteraad van Zaandam heeft den 25 be
sloten tot de aanstelling van een gemeente-veearts op
500 jaarwedde.
Een gedetineerdedie den 25 des ochtends voor
de arr. rechtbank te s'-Gravenhage had terecht gestaan,
wist bij zijne overbrenging naar den celwagen te ont
snappen doch werd bij de poort van het Buitenhof door
een heer tegen gehouden waardoor hij gegrepen kon
worden door den veldwachter, die hem achtervolgde.
Op het eiland Urk heerscht de typhus die reeds
vele slachtoffers heeft geëischt. De op dat eiland heer-
schende gewoonteom bij een ziekewelke ziekte hij
ook heeft, de deur plat te loopenwerkt de uitbreiding
dier ziekte zeer in de hand. De ziekte is epidemisch
verklaard In de vorige week stierven 3 personen daaraan.
Bij den bouw der nieuwe herv. kerk te Apeldoorn
is de broeder van den aannemer door een misstap van den
steiger gevallen. Zwaar gekwetst werd hij naar huis ver
voerd.
De naamlooze vennootschap Amsterdamsch Schoe
nenmagazijn" keert over 1891 een dividend van ƒ175,79
per aandeel van 1000 uit.
Te Padang in Neerl. Indië is overleden de heer L.
van 't Santin vroegere jaren predikant te Heiloo,
te Oterleek, te Akersloot en laatst te Helder.
Tot commandant van het regiment grenadiers en
jagers is bij kon. besluit van den 26 beDoemd de
kolonel J. A. K. H. W. Vogel, commandant van het
4e reg. infanterie.
De heer Gulpastoor te Hilversum en kanunnik
van het metropolitaan-kapittel van het oud-katholieke
aartsbisdom van Utrechtis door dat kapittel tot aarts
bisschop gekozen.
Moord te Haarlem.
In een klein huisje van ééne verdieping aan den Raam
singel te Haarlem, No. 10, tegenover het Wilsonsplein
woonden twee oude vrouwen, Agatha vau der Wensch
weduwe Pieter Stokman, rnim 80 jaar en Jacoba van
der Wensch, weduwe Nicolaas Bekkers, 83 jaar, die zich
nog bezig hielden met het vervaardigen van lappen de
kens. Zij stonden bekend als niet onbemiddeldvóór
eenige jaren was tijdens hare afwezigheid bij haar inge
broken. Er werd toen echter niets vermist en de dader
nooit ontdekt. Do weduwe Stokman had een zoon, be
kend onder den naam van Barend de Neus indertijd
veroordeeld wegens verwonding van den directeur van
het Stads-Armen- en Ziekenhuis. In dit huisje werd den
26 des avonds ongeveer 9 uren brand ontdekt door een
voorbijganger, die de hulp van de buren en de brand
weer inriep. Toen deze de gesloten woning binnen
frad, vond zij de beide vrouwen vermoord op den grond
liggen. Het lijk der eene lag op den grond bij het raam,
dat der andere op een stoeleerstgenoemde schijnt zich
sterk verweerd te hebben. Beider schedels waren ge
kloofd vermoedelijk door een bijlslag. Alle laden en
kasten waren opengebroken en geledigd en de inhoud
lag over den grond verspreid. Zelfs het veeren bed
en de kleeren waren opengesneden. De lamp was af
gerukt en de bedgordijnen brandden, toen de brandweer
de achterdeur opende. Over het bed was petroleum ge
goten. De brand was echter van geringe beteekenis en
kon spoedig gebluscht worden doordat alles goed ge
sloten was geweest, had door gebrek aan lucht de vlam
geen grooteu omvang kunnen krijgen. Omstreeks 7 uren
had de werkster, welke zoowel als haar man gunstig be
kend staat, de woning verlaten, nadat zij zoowel de luiken
als de achterdeur goed gesloten had. De buren hadden
niets gemerkt alleen hadden zij het gekerm eener kat
gehoord en deze bleek ook gedood te zijn. De zoon van
de weduwe Stokman op wien dadelijk het vermoeden
viel, kon bewijzen, dat hij eldors geweest was. Uitge
zonderd eenige guldenswelke in een beursje waren,
kon "geen geld gestolen zijn. De effecten van de weduwe
Bekkers werden na den dood van haren man bij een
neef te 's-Gravenhage bewaard. Dit was aan de werksters
en enkele kennissen bekend. Vóór omstreeks 14 dagen
had oen neef der vermoorden omstreeks f 50 rente be
taald van welk bedrag echter dadelijk tien gulden afge
gaan wareu. De lijkschouwing bracht geen licht aan
den dag. Den 27 des avonds is, volgeus het Handelsbl.,
zekere O. met echtgonoote in hechtenis genomen welk
bericht echter niet is bevestigd.
In de voorjaarsvergadering der leden, welke
zal worden gehouden op woensdagden 9 des
voormiddags 10 uur, bij den heer P. Bakker, te Span
broek, zullen de navolgende punten van beschrijving
worden behandeld mededeelingen vau verschillenden
aard ingekomen stukken jaarverslag der vereeniging
rapport der finantiëele commissie betreffende de rekening
en verantwoording over het dienstjaar 1891 verslag van
het laudhuishoudkundig congres uittebrengen door den
heer J. Zijp Kz.; mededeelingen omtrent de aangelegde
proefvelden mededeelingen omtrent het nemen van proe
ven met de inënting tegen vlekziekte der varkens door
den heer M. J. Hengeveld G.Jz.; benoemingen, als van
een afgevaardigde voor het landhuishoudkundig congres;
van een afgevaardigde voor de vergadering van de Ver
eeniging «het Nederlandsch Paardenstamboek"; van een
lid van het bestuur, in plaats van den heer J. Bakker
Jz., die bedankt hoeft (aftreding ultimo december 1893);
van een lid van het bestuur, in plaats van den heer
C. de Goede Hz., die bedankt heeft (aftreding ultimo
1896) van drie leden van het bestuur, in plaats van
de heeren A. Daamen, L. Visser en N. Lodor, die perio
diek aftreden op ultimo December 1892 bepaling van
de plaats, waar de algemeene vergadering in November
1892 zal worden gehouden (voordracht van het bestuur:
Schagen); voprstel van den heer J. Zijp Hz., om een
onderzoek te doen instellen naar de deugdelijkheid van
verschillende stremselsoorteninteleiden door den heer
J. Zijp Hz voorstellen van het bestuur, om andermaal
f 700 beschikbaar te stellen voor het aanleggen van
proefvelden voor 1893 om eene bijdrage van f 50 te
geven aan het bestuur der afdeeling Alkmaar der Hol-
landsche maatschappij van landbouw voor de in dit jaar
te houden Paaschtentoonstelling, inteleiden door den heer
L. Visser Cz.; om een adres te richten aan den minister
van financiën ter ondersteuning van een adres, aan hem
gezonden door het hoofdbestuur van hot Genootschap van
Nijverheid in de provincie Groningen in zake vrijdom
van grondbelasting voor inpolderingen benoden de 500
bundersinteleiden door den heer N. Loder tot het
houden van eon wedstrijd met handseperators (roomaf-
seheiders), inteleiden door den heer K. Koster Hz.; be
spreking van de wenschelijkheid der geheele afschaffing
van zout- en vleesch-accijnsen vaststelling der begroo
ting, dienstjaar 1892.
Reeds meermalen, ook in deze courant, werd betoogd,
dat het wenschelijk zoude ziju om den suikeraccijns af
te schaffenniet alleen omdat tengevolge daurvau de
buitenlandsche handel in dit artikel, thans bijkans
onmogelijk door de lastige fiscale bepalingenzou
vermeerderen en de algemeene welvaart zou bevorderen,
maar ook, omdat suiker, het genotmiddel bij uitnemend
heid dat groote voedingswaarde beeft, goedkoop zou
worden en een ruimeren kring van verbruikers zou
vinden.
Voornamelijk tengevolge van dezen accjjns, is thans de
suiker zoo duur, dat in een huishouden de suikerpot
angstvallig bewaakt en bewaard wordtevenwel valt er in
verreweg de meeste gezinnen, en dat is even waar als
bedroevend, in het geheel geen suiker te bewaren.
Wie zou niet dankbaar zijn, indien dit ministerie, dat,
onzes inziens terecht zoo vele verwachtingen opwekt, in
dezen toestand verandering bracht Er zijn echter nog
andere redenen, behalve de genoemde, waarom het ver-
valleh van deze belasting bovendien aanbeveling verdient.
Sedert enkele jaren wordt ook in ons land uit bosch-
besseu een goedsmakende donkerroode drank bereid
waarvan de samenstelling groote overeenkomst heeft met
druivenwijn.
De vervaardiging van boschbessenwijn, waarvan een
tiental jaren geleden nauwelijks iets bekend was, had
zijn ontstaan te danken aan het streven van een ver
dienstelijk inwoner van den Spessart, waar deze vruchten
in groote hoeveelheid in het wild groeien. Om den gel-
delijkon toestand zijner landgenooten te verbeteren, die
vooral na 1880 in grooten nood verkeerden, gaf Pastor
Frank, de afgevaardigde van het district Lohr naar de
Beierscho Tweede Kamer, het denkbeeld aan, om uit
het met suiker vermengde sap dier vruchten, een drank
te bereiden, die gedurende langeren tijd vrij van bederf
kon worden bewaard.
Steunend op de ervaring van Pastor Frank, gelukte
het aan J. From te Frankfort a/M, na vele moeiten en
kosten, om dien drank te bereiden.
Ook in ons land kon deze industrie bestaan, omdat de
bosch- of everbesplant (Vaccinium Myrtillus) in sommige
streken van Gelderland en Overijssel welig groeit en veel
voorkomt.
De gunstige werking, in sommige ziektegevallen, van
een aftreksel der vruchten dezer plant, werd onlangs
door professor P. K. Pel, hoogleeraar te Amsterdam
aangetoond.
Ouze suikeraccijns belemmert evenwel in niet geringe
mate de fabricage hier te lande van boschbessenwijn.
Terwijl in Frankrijk de suiker, voor de wijnbereiding
gebruikt, niet belast is, moeten in Nederland reeds bij
het maken van den wijn de volle kosten betaald worden
dood kapitaal voor den fabrikant, duurder wijn voor
den verbruiker.
Daarenboven moet van vruchtenwijn onmiddelijk een
accijnsrecht betaald worden, gelijkstaande met dat welk
aan de grenzen van bnitenlaudschen wijn geheven wordt:
hetzelfde als van de duurste champagne. Bij aanvoer uit
het buitenland heeft men nog de gelegenheid om de
betaling uit te stellen, door het opslaan in het entrepöt,
een voordeel, dat men bij de fabricage binnen 's lands mist.
Welke tak van nijverheid kan bij dergelijke schattingen
de concurrentie met het buitenland wagen
Is het wonder, dat er onder den druk dier lasten
slechter waar gemaakt werd, minder soort suiker ge
bruikt werd, haastiger werd afgeleverd, dan wenschelijk
was en dat tengevolge daarvan het product minder in
tel kwam
Zooals bekend is, zonden onlangs 24 fabrikanten van
vrnchtenwijn, op initiatief van den heer J. Zwaarde
maker Cz. te Amsterdam, een adres aan de regeering en
droegen zij hunne belangen bij den minister van financiën
voor. Zij vroegen vrijdom van den accijns op den suiker
voor hun wijn en vrijdom van accijns op den wijn van
inlaudsche vruchten door hen te bereiden.
Wij twijfelen er niet aan, of de regeeriug zal dit ver
zoek in ernstige overweging nemen. Wij Hollanders zijn
altijd bereid om iets in overweging te nemenin het
overwegen zijn wij allen min of meer specialiteiten.
Geen wonder want overwegen is niet een van de on
aangenaamste bezigheden, immers handelen wordt dienten
gevolge allicht overbodig of naar de toekomst verschoven.
Toch geldt het hier zoowel een industrieel als een
volksbelang. Er is geen eukele roden denkbaar waarom wijn,
uit andere vruchten als druiven bereid, niet even goed zou
zijn en niet evenals in andere landen algemeen gebruikt
kon worden.
Van den te Amsterdam door den heer Zwaardemaker
in don handel gebrachten boschbessenwijn, zegt de Hoog
leeraar J. Forster het volgende. (2) «Naast den aange-
namen smaakdien de donkerroode boschbessenwijn
met sommige soorten van Bordeaux- en Algiersche wijnen
deeltmunt hij uit door zijn gehalte aan tannine en
aan kleurstof, die bijna identiek is met de kleurstof der
roode druivenwijnen.
Het valt niet te betwjjfelendat hierop de adstrin-
geerende en antiseptische eigenschappen berustendie
aan deze soort van wijn toekomen terwijl hieraan te
vens de goede uitkomsten der diëtetische aanwending in
de geneeskundige practijk moeten worden toegeschreven."
Er bestaat derhalve alle reden om de fabricage van
vruchtenwijn niet ter wille van den fiscus te belemme
ren te meer omdat men daardoor buitenlandsche indus
trie bevoordeelt, hetgeen toch door geen enkel staathuis
houdkundig systeem aanbevolen wordt.
Hierbij komt nog iets mon kan zich de vraag stellen
of, indien door de goede zorg der regeering, dat is in
dit geval door het opheffen van den suikeraccijns, ge
noemde drank goedkoop werd, daardoor niet een practisch
middel wordt gegeven om het jenevermisbruik te keeren.
Thans tracht men dit doel te bereiken, door ieder, die
naar de meening van een politieagent te veel gebruikt
heeft, op te pakken.
Doch het spreekt van zelf, dat dit middel niet helpt
on dat het beter zou zijn, indien in plaats van jene
ver een minder schadelijke drauk gebruikt werd.
Voorzeker is, in theorie, water, en wel microben
vrij duinwater, de beste drank voor iemand die dorst
heeft en overigens in opgewekte stemming verkeert.
Maar voor dengeen die onverschillig bij welke weer
gesteldheid ook vermoeienden arbeid moet verrichten r
dag in dag uit en dikwijls door zorg gedruktzou een
glas vrnchtenwijn een weldaad zijn en indien dit weinig
kostte hem afhouden van de zenuwoverprikkelende en
verdoovende jenever.
Zie Weekblad van het Nederlandsch Tijdschrift voor
geneeskunde n°. 14, 1891, deel II.
(2) Zie Nederl. Tijdschrift voor geneeskunde 189 Ideel II»
13. Prof. Forster is hoogleeraar in de hygiène.
Stoomdr. v. Herms. Coster Zoon Alkmaar.
