No. 35.
Vier en Negentigste Jaargang
1892.
ZONDAG
20 M A A R T.
EERSTE BLAD.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen-
Eenheid van Lijd.
Binnenland.
ALkMAARSCHE €01 RAAIT.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden voor Alkmaar f O,SO; franco door het
geheele rijk 1,
De 3 nummers O.Ott.
Prijs der gewone Ad vertentlën
Per regel O,IA. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
Telefoonnummer 3
Het uitgangspunt van de verandering in de tijdsbe
paling is het feit, dat de spoorwegen, bij den aanstaan
den zomerdienst, de uren van vertrek en aankomst zullen
bepalen naar den Gordeltijd. En zulks ter voldoening aan
een besluit van het Verein Deutscher Eisenbahnverwaltungen
waartoe behalve de duitsche spoorwegen ook die van
Oosten rij k-Hongarije Belgie Nedorland enz. behooreu.
In bet belaag van een geregeld spoorwegverkeer mogen
onze maatschappijen zich niet aan dat besluit onttrek
ken. Het staat dus vast, dat met den zomerdienst de
dienstregeling der spoorwegen de uren zal aanwijzen
volgens den gordeltijddie ongeveer 20 minuten verschilt
van den amsterdamschen tijd, naar welken thans hier te
lande de spoorwegdienst is geregeld
Wat beteekent de gordeltijdzegt het Handelsblad ver
der, waaruit wij dit overnemen.
Om dit te doen begrijpen, moeten wij herinneren, hoe
nit de dagelijksche omwenteling der aarde volgt, dat de
zon niet overal op hetzelfde oogenblik even hoog boven
den horinzon staat met andere woorden dat het niet
overal even laat is. Daar elke omwenteling in 24 uren,
dus in 1440 minuten plaats heeft, bestaat tussehen twee
plaatsen, die 1 graad in lengte (ligging van Oost naar
West) verschillen, een verschil in tijd van 4 minuten.
Zoo is het verschil in tijd tussehen Amsterdam en Lon
den, die ongeveer 5 lengtegraden van elkander verwij
derd zijn, 5 X 4 20 minuten, tussehen Amsterdam
en Berlijn is het verschil 8*/2 graad, dus 34 minuten.
Als het te Amsterdam 12 uur is, telt men te Londen eerst
11.40, maar te Berlijn reeds 12.34
Bij de vaststelling nu der spoorwegdiensten in elk land.
kon men niet met den plaatselijken tijd van elk station
rekening houden wat tot voortdurende verwarring zon
hebben geleid. Elk land nam dus bij zijn spoorwegen den
tjjd van één plaats gewoonlijk do hoofdstad tot regel.
Zoo zijn de vertrekuren hier te lande geregeld naar amster
damschen tijddie bijv. met den tijd van Groningen bijna
7 (vroeger) met die van Vlissingen bijna 6 minuten
(later) verschilt Een Vlissinger moet er dus op rekenen,
dat in ziju stad de spoortreinen 7 minuten vroeger ver
trekken en aankomen dan de plaatselijke tijd te Vlis
singen aanwijst.
Geeft dit reeds in hetzelfde land aanleiding tot vergis
singen nog ingewikkelder wordt de tijdrekening bij het
overschrijden der grenzen, waar de tijd van het dan be
treden land geldt.
0tn aan die moeielijkhedeu bij het spoorwegwezen een
eind te maken heeft men na veel geschrijf en gewrijf
besloten, den gordeltijd aan te nomen. Dat wil zeggen
men heeft de geheele aarde van Oost naar West verdoold
in 24 gordels, waarvan elk 15 graden breed is en waar
dus de tijd tussehen de eindpunten gerekend 15 X 4 60
minuten, dus juist 1 uur verschilt. Stellen nu alle plaat
sen tussehen twee opeenvolgende gordellijnen gelegen hun
klokken gelijk dan zullen deze jnist een unr verschil
met de klokken van den volgenden gordel toonen Maar
overal op de aarde zullen alle klokken op een gegeven
oogenblik hetzelfde aantal minuten en seconden aanwijzen.
Regelt men zijn horloge naar dien tijd, dan wijst dit
steeds voor alle plaateen waar men komt, het juiste getal
minuten en seconden aan. Men heeft er alleen op te let
ten als men reist van Oost naar West of omgekeerd
dat bij het overschrijden van een gordelgrens het uur
één cijfer verspringt (vroeger of later.) Verwarringen met
spoorwegtreinen zullen dus veel minder dan thans voor
komen en voor de veiligheid is dat zeker van de hoogste
waarde.
Nu heeft men als normalen tyd voor eiken gordel ge
kozen die van het midden van dien gordel, zoodat aan weers
zijden feitelijk een verschil van nar bestaat, dat echter
verwaarloosd wordt, daar men overal in dien gordel naar
den tijd van het midden rekent Zoo loopt van den gor
delwaartoe ons land behoort, het midden over Green
wich, het plaatsje bij Londen waar de beroemde engelsche
sterrenwaeht ia gelegen. Alle plaatsen, die tussehen 7' l2
graad bewesten en 71 '2 graad beoosten den merediaan
van Greenwich liggen, zullen dus naar den tijd van
Greenwich tellen (nniverseele tijd.) Daartoe behooren:
Groot Britannië en Ierland, Frankrijk, België, Nederland.
Spanje en Portugal. De daaraan grenzende oostelijke gor
del omvat ScandinaviëDenemarken Duitschland, Oos
tenrijk en Hongarije, het Balkan-Schiereiland, Italië en
het westelijk deel van Rusland (Midden-Enropeesche tijd.)
Nagenoeg geheel Europa zal dns naar twee tijden reke
Voor de spoorwegdiensten geeft de regeling zeker groote
voordeelen, zoo wat eenvoudigheid als veiligheid betreft.
De vraag is echter gerezenzal rnou die regeling ook op het
maatschappelijk leven in het algemeen toepassen? En hier stuit
men op bezwaren, die niet gemakkelijk zijn te overwinnen.
Men kan den gordeltijd alleen op de spoorwegen toe
passen en de klokken verder in elk land hetzij den
plaatselijken tijd hetzij den gemiddelden tijd (die van
de hoofdstad) laten aanwijzen. Dan moet elk die op
reis gaat er echter steeds op letten dat de spoorweg
uren van den gewonen tijd verschillen. Dit kan natuur
lijk tot groote verwarring leiden.
Volgens de nieuwe regeling zal bijv. do spoorklok te
Amsterdam 12 unr wijzen (gordeltijd van Greenwich) als
het reeds 12.20 is op de stadsklokken en goed gaande
horloges. Men komt dus, dit vergetende te vroeg aan
den trein, en verliest tijd; erger is het op plaatsen waar
de klok achter is bij den spoortijd en men dus kaus heeft
te laat te komen.
Van daar het denkbeeld, om den gordeltijd ook in het
dagelijksche leven toe te passen. Wil men dit doen, dan
moet men bij invoering der regeling, in ons laiid al de
klokken en horloges 20 minuten terugzetten. Verandert
men verdor nietsdan vangen de bedrijven tevens 20
minuten later aan. Men staat 20 minuten later op, gaat
20 minuten later aan den arbeid of naar de Beurs en
begeeft zich 20 minuten later ter ruste.
Prol. d'Aulnis heeft reeds aangetoonddat dit 20
minuten daags minder zonnelicht aan meer verbruik van
gas wellicht over de 2 millioen 'sjaars zal kosten
Wil men dit voorkomen dan moot men anders han
delen en ook alle thans voor arbeid en rust bepaalde
tijden 20 minuten vroeger stellen. Dan vangt men feite
lijk aan en eindigt op denzelfden zonnetijd als thans, maar
telt dien tijd enkel anders op de klokken of horloges.
Men staat dan b.v. op te 7.40. maar dat staat volkomen
gelijk met te voren 8 uurmen sluit de winkels bijv.
s av. te 8.40, gelijkstaande met nu 9 uur 's avonds.
Zoo doet ook de spoortrein, die blijft vertrekken of aan
komen op hetzelfde oogenblik als nu, maar in het spoor
boekje enkel 20 minuten aftrekt. Wil men dus met de
spoorwegregeling gelijk blijven, dan moet men in het
maatschappelijk leven hetzelfde doen.
Nu ziju vele uren bij de wet geregeld, o. a in de
p abriekswet; evenzoo het beursuur bij verordening. Daarom
is bij toepassing van den maatregel wijziging van wetton
en verordeningen noodig. Zal echter het leven zich naar
een (louter nominaal) verschil van 20 minuten vervroe
ging kunnen regelen Is dit niet te lastig
Een eenvoudiger en tevens voordeelig middel heeft de
heer Waller reeds aan de hand gedaan. In ons land
zoo schreef hijverschilt de plaatselijke tijd met den
nieuwen gordeltijd slechts ongeveer 14 minuten (Sluis)
tot 27 minuten (Bourtange.) Daarom stelde hij voor
alles wat op onze dagelijksche bezigheden betrekking
heelt, een half uur vroeger te stellen, dns de scholen to
laten aanvangen te 81/, uur, nieuwe tijd, (in plaats van
nu 9 uur oude tijd,) de Beurs te l»/4 uur (nu VI,,) enz.
Dit geeft voor ons land natuurlijk veel minder dan 30
minuten verschil. Voor Amsterdam zijn daaronder 20
minuten van gewijzigde telling, zoodat het leven daar fei
telijk slechts tien minuten vroeger dan thans zou aanvan
gen wat vooral 's wintersbij de korte dagen eer een
voor- dan een nadeel is. De winkeliers zouden dan eiken
avond 10 minuten licht besparen. Men zou 10 minuten
vroeger opstaan en ter ruste gaan zeker ook een voor
deel. Voor Groningen zou het werkelijk verschil slechts
4 minuten zgnvoor Sluis 16'/4 minuut.
Ziedaar naar wij vertrouwen voldoende duide
lijk het vraagstuk geschetst.
dragen om onze lezers te doen begrijpen, wat alsdan in
de Kamer zal worden gesproken.
1) Volgens de globale berekening van professor d' Aulnis
zou dit een jaarlijksch voordeel geven van ruim 1 mil
lioen gulden.
2) 1 hans reeds rekent men in andere gemeenten des
lands naai den amsterdamschen tijd, vooral wegens de
spoorwegen. Het zal daar dns weinig verschil geven,
als men naar gordeltijd gaat rekenen. Hondt echter de
amsterdamsche tijd op te gelden bij de spoorwegen, dan
vervalt ook voor andere gemeenten de voornaamste reden
om dien tijd te blijven volgen en zal heel wat verwar
ring ontstaan. Uit dit oogpunt is geheele aanslniting bij
den gordeltijd zeker gewenscht.
ENtiELAA'D. De mijnwerkersbond heeft eenstem-
mig besloten, om door alle tot den bond behooreude
arbeiders den 21 het werk te doen hervatten, daar men
het doel der werkstaking bereikt acht.
De mijnwerkersbond heeft den 18 besloten dat de
werklieden van den 21 af, wanneer zij het werk her
vatten, slechts vijf dagen van de week zullen arbeiden.
Uit Melbourne werd door de politie te Liverpool ba-
richt ontvaugen dat zekere Williams die aangehouden
was als verdacht van zijne vrouw vermoord te hebben,
aldaar eenigen tijd op eene villa gewoond had. Op het
verzoek om inlichtingen ging men aan het onderzoeken,
waarbij bleek, dat deze Williams op grooten voet geleefd
en zich als een beschaafd man voorgedaan had. Bij het
opbreken van den keukenhaard in de villawelke
bij bewoond hadvond men in cement het lijk
van eene vronw en twee kinderlijken. Men herin
nerde zich dat Williams bezocht was door eene dame
met twee kinderen, welke verdwonen waren, zonder dat
eenig spoor ontdekt was. Volgens een nader bericht
zonden nog twee vrouwenlaken gevonden zijn en zon
Williams niemand anders zijn dan Jack the Ripper.
De mijneigenaren van Durham hebben verklaard, dat
zjj alles gedaan hebben om de tegenwoordige werksta
king te voorkomen, maar dat zij genoodzaakt waren
tegen den 12 Maart eene loonsverlaging met 10 pet aan
te kondigen wilden zij niet met verlies blijven werken.
bam Woods, vice-president van den uationalen mijn
werkersbond een flink werkman tevens liefdeprediker
en een ijvorig geheel-onthondoris tengevolge van üe
ziekte van den president van dien bond, het parlements
lid 1 ïckard, de man, die de werkstakingen leidt. Volgens
hem was het doel met deze werkstaking geweest het
werk voor ééne week te staken, met de mijneigenaren
samen te werken en eene noodige waarschuwing te geven.
Van den te goedkoopen marktprijs der steenkolen, een
gevolg van den te grooten voorraad, werd vermindering
van het loon der kolendelvers gevreesd. De mijneige
naren. die met elkaar wedijverden in goedkoopte? omdat
de voorraad grooter was dan de vraag, moesten verliezen
en daarom moesten de werklieden de eigenaren helpen
door de voorraad to doen verminderen, waardoor de'
marktprijs goed zou blijven. Die werkstaking voor ééne
week is eene vertooning van de kracht der werklieden
geweest en tevens eene waarschuwing, dat als de mijn
eigenaren elkaar de keel willen afsnijdenzij het de
werklieden met zullen doen. Deze willen voor geen hon
gerloon werken maar een einde maken aan te goedkoop
verkoopen. K
nendie steeds een vol uur verschillen en waarvan de
grens bewesten Scandinavië en langs de grenzen (oostelijk)
Tan Nederland België en Frankrijk loopt. Dit is wel
strikt genomen niet juist, daar de grenzen niet den meri
diaan volgen maar men heeft voor hetzelfde land niet
twee tijden willen aannemen. West-Ierland en Portugal
die verder dan 7 */2 graad van Greenwich liggen, behoo
ren eigenlijk tot een anderen gordel-tijd maar voor de
eenheid van tijdrekening worden zij nog'tot den gordel van
Greenwich gerekend.
Men heelt dus de keus tussehen twee zaken: öf enkel
de spoorwegen den gordeltijd te laten aannemen en de overige
maatschappij den ouden tijd te laten volgen met het
bezwaar, dat er groote verwarring ontstaat voor hen die
reizen öf den gordeltijd op een practische wijze toe
te passen, ook op het leven, en dan dat leven nominaal
een halj uur. maar feitelijk enkele minuten te vervroegen.
Kiest men het laatste en daarvoor pleiten groote be
langen dan behooren^ de wetgevende en uitvoerende
macht in Rijk, provincie en gemeente ook de noodige
voorschriften te geven, waardoor op den dag der invoe
ring alle vastgestelde uren een half uur (d i feitelijk
volgens amsterdamschen tijd slechte tien minuten) worden
vervroegd. Zon men zich aan deze regeling niet spoedig
gewennen en zich er wel bij bevinden
Het eenige bezwaar is dan, dat men weder 10 minuten
verschil heeft met den spoorwegtijd, omdat deze slechts
201 minuten vervroeging aanneemt. Dit bezwaar schijnt
echter niet van overwegende beteekenis te zijn en kan
vermoedelijk door een niet onoverkomelijke wijziging van
de dienstregeling worden nit den weggeruimd. Zooniet,
dan moet men zich öf in een wettelijke vervroeging der
vaste tijden van slechts 20 minuten (waarbij dan alles
verder blijft als thans) schikken öf enkel den spoor
tijd naar de gordels regelen, en zich het bezwaar van
verwarring getroosten. 2) Een kens m ,et echter worden
gedaan.
Zooals men weet, komt eerstdaags in de Tweede Kamer
een interpellatie in behandeling, tot de regeering gericht
over dit gewichtig onderwerp. Het bovenstaande kan bij
Op de voordracht voor onderwijzeres aan de open
bare lagere school te Spanbroek zijn geplaatst de da
mes E. Bieren, Anna-Paulowna, J. J. Camphuis, Olde-
boltpade en J. B. Neimeijer, Dreumel.
correspondent van de Levensverzekeringmaat-
ichappij van het Ned. Onderwijzersgenootschap voor de
afdeelmg Hoogwoud is gekozen de heer J. J Van
Wijk, te Hoogwoud.
Dat de lust tot draaien onder de menschen nog
groot genoeg is, bleek ook het bestuur der Kleliueer
zoo schrijft men ons. Nadat het eene oproeping ge
plaatst had, kwamen ruim twintig personen zich aan
melden om met den molen te mogen draaien. Hieruit
werd tot molenaar benoemd Ju. de Maijer, van Hoedifk
Heden nacht verbrandde het woonhuis en de her
berg vau den heer C. Nap te Oudkarwpel. Door het
(huk en spoedig optreden van de brandweer dezer en der
aangrenzende gemeente Noordscharwonde, zijn de belen
dende perceelen behouden gebleven Alles was verzekerd.
Korten tijd nadat door de algemeene dnitsche land-
bon w-maatschappij in het vorige jaar een wedstrijd was
gehouden van melkonlroomers (centrifuges), die door
arbeiders in beweging kunnen worden gebracht, werd
eerst de Laval s Alfa Handseparator in den handel ge
bracht, die toen nog afzonderlijk door het bestuur dezer
maatschappij aan het proefstation voor zuivelbereiding
te 1 roskow grondig werd beproefd. Hoezeer dit fabrikmë
voldeed, bewijst wel het feit, dat de uitslag dezer proef
nemingen was, dat door genoemde maatschappij hare
groote zilveren medalje daarana werd verleend.
Bij kon. besluit van den 18 is tot voorzitter der
Algemeene Rekenkamer benoemd de heer E. W. J. baron
van Oterleek, oudste lid dier kamer.
