KANT. No. 3<>. Vier en Negentigste Jaargang, 1892 WOENSDAG 23 >1 A A R T. EERSTE BLAD. Dit nummer bestaat uit 2 bladen- Officieel Gedeelte. Amsterdamsche Brieven. FEUILLETON. DRANKWET (VERGUNNING)7~ 5 J >5 Roman uit het Berlijnsche leven, ALkflAARSCHE ORERAAT. Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar 0,5©franco door het geheele rijk 1, De 3 nummers ©.Oti. Prijs der gewone Ad vertentlën Per regel O,IA. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS- TER ZOON. Telefoonnummer BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR brengen ter algemeene kennis, dat aan ben vergunning is gevraagd door DIRK DE BOERlandmanwonende te Heerhugowaard tot het voortzetten van den verkoop van sterken drank in het klein in het perceel aan de Achterstraatwijk B No. 47, welke vergunning thans ten name staat van P. Va der. Burgemeester en Wethouders voornoemd, Alkmaar. A. Maclaink Pont. 21 Maart 1892. De Secretaris, Nuhout vaw'der Veen. (Slot.) Dat verdeel en heersch" schijnt in den laatsten tijd ook de gedragslijn van den heer Frank van der Goes te bepalen. Hij wil die speuk toepassen op de sociaal democratische gelederen. Dat ook daaruit hoe lan ger hoe meer de eendracht wijkt, kan niet worden ont kend. Steeds grooter toch wordt het getal dergenen, die inzien, dat het revolutie-gescbetter van Domela Nieuwen- hnis hen niet den dageraad van een betere toekomst zal doen aanschouwen. Voor hen is de haagsche hoofd man der socialisten de nameloos verbitterde die geen oog meer beeft voor het goede en zich door zijne woede tegen de overheid, die hem de gevangenboeien aanschroefde, zoozeer laat medeslepen dat wraakgevoel hij hem de alles overheerschende motor is geworden. De door Nienwen- huis gekoesterde overtuiging, dat niemand zijner partij gangers zoozeer door het socialistische beginsel heeft ge leden als hijzelf, maakt hem onverdraagzamer dan ooit en wie met hem in meening durft verschillen, zou hij in de buitenste duisternis willen uitwerpen. Hij heeft rang, aanzien, ja zelfs zijne vrijheid aan het socialisme ten offer gebracht en blindelings wil hij daarom gevolgd worden op den weg, die naar de revolutie voert. Wie meegaat is zijn vriend, wie hetzelfde doel met een au der middel wil bereiken is zijn vjjand. Aan zulk een leider kunnen velen zich niet langer onderwerpen al zouden zij dat ook willen, dan zouden herhaalde conflicten het hnn onmogelijk maken. Zij toch zijn een andere leer toegedaan, een gevolg van hnn dieper doordringen in de sociale nooden. Niet alleeu de maatschappij kan aanspra kelijk gesteld worden voor het vele, dat niet is zooals het behoorde te zijnnaast maatschappelijke hervorming achten zij sociale opvoeding even noodig. Al werd onze hedendaagsche samenleving op het oogenblik geheel om- 41) DOOR P AUL LI VI» AU. »Met al die lengens praat je jezelven hoe langer hoe meer vast I" begon Beijer opnieuw. »En je begrijpt wel waar je nu heenwandelt, als we hier vandaan gaan." Wildicke staarde met somberen blik voor zich uit. Dus oogenblikkelijke inhechtenisneming Hij aarzelde een oogenblik. Zon het iets geven, indien hij gedeeltelijk de waarheid vertelde Zou ten minste daardoor zijne inhechtenisneming nog uitgesteld kunnen worden «Meneer de commissaris!" zei hij na een oogenblik zwijgens. »Ik zie in dat ik eene domheid heb begaan. Ik had niet moeten helpen. Maar ik kan n alleen her halen dat ik van de zaak zelve niets afwist. Ik heb eenvoudig Hotte eenen dienst willen bewijzentoen hij er me om vroeg." »Nn Wildicke, nog één woord: wat heb je met die dingen gedaan Maar laat dien grooten onbekende bij den ouden Zieten er alsjeblieft buiten Als je de waarheid zegt, dan zal ik je zoo redelijk behandelen, als het me maar eenigszins mogelijk is. Maar als je pro beert me wat wijs te maken, dan weet je zelf wel wat er gebeurt. Dan kan je drommels gauw je glas bier leegdrinken en met me meegaan. Jij en die daar ookzoo besloot hijterwijl hij naar Rosa Moockel wees, die juist, niets kwaads vermoedend, binnentrad. Wildicke verbleektetóen hij zijne Rosa in het hol van den leenw zag. Hij wilde opstaan. «AlsjeblieftZitten blijven beval Beijer. «En niet smoezelen met mekaar! Daar bedank ik je voor! "Als je het even probeert, neem ik julie beiden apart!" Hij wenkte Rosa, die achterdochtig bij het biljart was blijven staan. «Kom eens hier naast me zitten, jongejuffrouw Hier is nog een plaatsje leeg vergeworpen, dan zou het nieuwe gebouw, dat op de puinhoopen van het oude verrees, slechts weinig minder onvolmaaktheden hebben aau te wijzen. Ook deze jonge ren in de socialistische richting verwachten alle heil van eene revolutie, doch zij handelen niet overhaast en wil len haar eerst behoorlijk voorbereiden. Tegen den gods dienst treden zij ook niet zoo fol op, al gelooven zij, dat de geestelijkheid een der znilen is, waarop het vermolmde gebouw der hedendaagsche maatschappij rust; toch achten zij deze de moeite niet waard om zich daarover zoo ver schrikkelijk in het harnas te jagen. Zelfs vinden sommi gen het niet noodzakelijk, dat atheïsme en socialisme altijd tweelingzusters moeten zijn. Het is derhalve de richtingdie in Dnitschland aan Bebel en Liobknecht op de congressen de hauden vol werk geeft en die in België en Frankrijk reeds tot splitsing heeft, aanleiding gegeven. Om nu op den heer van der Goes terug te komen deze heeft in den laatsten tijd niet onduidelijk laten blij ken, dat het hem aangenaam zou zijn. indien de jongeren in hem hnn leider wilden zien, gelijk hij dat in eigen meening reeds is. In eene vergadering van de afdeeling Amsterdam van den Nederl. Bond voor Alg. Kies- en Stemrecht deed hij, bij de bespreking van het vraagstuk, in hoeverre de Bond zon kunnen medewerken met het sociaal-democratische program, opmerken, dat, in deze qnaestie geen beslissing genomen kon worden om de een voudige reden, dat er wel een anarchistische, maar geen sociaal-democratische vereeniging bestondzoodat men met het onderzoekeu van het, program wachten moest, totdat er zulk eene was opgericht. Dat negeeren van den Sociaal-Democratischen Bond, zonder wiens werkzaam heid het toch nog zeer te bezien zou zijn geweest of van der Goes zijn tegenwoordig standpunt bereikt zou hebben, geeft geen groot denkbeeld van zijn veldheers talenten, die toch zeker onmisbaar zijn om de beweging dier jongere socialistische beschouwing te leiden. Boven dien wordt door menigeen betwijfeld, of van der Goes wel democraat in merg en been is en of hij zich niet meer op zijn gemak gevoelt onder de heeren dan onder de eigenlijke werklieden, met wier geringe kennis van het. socialisme hij zeker ook weinig vergevensgezindheid zon betoonen, gelijk nu reeds olijkt nit zijn smalen op hnn «qnasi-filosofiseh geredeneer." Na een schets van zooveel oneenigheid en harrewarren is het een verademing om over te gaan tot de beschrij ving van eene vergadering, waarbij de hartstochten niet het minst in het spel waren. Want werkelijk, niemand heeft zich warm gemaakt bij de lezing van den civiel- ingenienr P. J. Waller in «Burgerplicht" over de Invoering van den gordeltijd. Toch zijn de daarin behandelde punten van groot belang, vooral nn deze gordeltijd met 1 Mei in ons land op de spoorwegen, den post- en telegraafdienst en de gemeenteklokken zal wor den toegepast, waardoor de nederlandsche regeering een heid van tijd wil verkrijgen. Het is hier de plaats niet Schuchter naderde Rosa. Op bevel van den commissaris zette zij zich op den stoelwaarop Peterberg zooeven had gezeten. De commissaris zat tnsschen hen in. Zij zag Wildicke met eenen vragenden blik aan, dien deze ont week. Hij wist dat de commissaris in zoo'n geval geene gekheid verstond. «Wij zaten juist over gisteren avond te praten", legde Bèijer het meisje nit. dat blijkbaar moeite had om eenigs zins in haren lastigen toestand thuis te raken, en radeloos in bet rond keek. «Hotte en Bertha Schmider hebben alles verraden. Ze geven Wildicke van alles de schuld. Ik wil hem helpen en nn liegt die domme kerel zóó dat hij nog kans loopt om in het tuchthuis te komen. Schuif eens wat dichterbij, kind. We zullen dat zaakje niet al te luidruchtig behandelen! En jij, Wildicke, draai je eens om, met je gezicht naar het biljart, zoodat je Rosa niet kunt aankijkenEn je geeft geenen kik, hoor! Nn zullen we dadelijk maar eens zien, of Rosa mij ook voorliegt Rosa, kijk me aan! En luister goed! Ik vraag je nn iets, iets heel onverschilligs, dat je best kunt beantwoorden. Ik weet de waarheid. Als je me voorliegt, geef ik dien man met dat boezeroen daar aan het buffetdien je misschien van middag al in de Büschinstrasse hebt gezien dat is een stille waker een teeken en laat je zonder pardon op stel en sprong naar de Mol- kenmarkt brengen. Zoo. nu weet je hoe de zaken staan En nn vraag ik je waar heb je Wildicke van nacht ontmoet Rosa sidderde geweldig. Zij wist wat haar te wachten stond, wanneer de commissaris haar op eenen leugen betrapte. «In de Friedrichstrasse", zeide zij bevend. De commissaris boog zijn hoofd langzaam naar het hare toe, en keek haar met zijnen doordringenden, drei genden blik scherp in de oogen. «De eerste maal", voegde zij er bij. Zij was bang geworden. «Wildicke, verroer je niet!" beval Beijer met ontzag- wekkenden ernst. «Nu en later?" vroeg hij verder, terwijl hij de sidderende hand van het meisje vast om klemde. «Later op den Wilhelmplatz". bracht Rosa met moeite over de lippen. Beijer liet de hand van het meisje los. om de voorstellen van het Meteorologisch Institnul te New-York en van den heer Sandford Fleming tot het verdoelen der aarde in tijd-zónes uitvoerig te bespreken, vooral niet omdat verschillende couranten daaraan reeds lange artikelen hebben gewijd en wij dus in herhalingen zouden moeten vervallen. Nederland is geplaatst in den gordel voor den Midden-Europeoschen tijd thans is de vraag, hoe deze tijd kan worden ingevoerd zonder dat de twintig minuten verschil met den amsterdamschen tijd min gewenschte gevolgen oplevert. Het antwoord van den heer Waller daarop luidde: laat ons den Mid- den-Europeeschen tijd ook op het burgerlijke leven toe passen, m. a. w. te middernacht van 30 April op 1 Mei laat men zijn horloge slechts twintig minuten stilstaan. Dat zal wel de verstandigste maatregel zijn, vooral na het bekende schrijven van den minister van binnenland- sche zaken over deze aangelegenheid aan H.H. Gedepu teerde Staten. Te aardig om niet even meegedeeld te worden, was het woord, door den voorzitter van «Bur gerplicht' aan het einde der vergaderiug tot do aanwe zigen gericht. Deze, voor het ineerendeel niet voldoende op de hoogte der wiskundige aardrijkskunde om den heer Waller tot het eind van zijn betoog met aandacht te volgen, vergaten daardoor terstond alle verveling en keerden met een opgewekten lach huiswaarts. Na een woord van dank aan den inleider luidde namelijk de snedige opmerking des heeren Wertheimdat hij van harte wenschte, dat de nederlauders rekening met hun tijd zouden houden en altijd weten, hoe laat het was. Rekening met zijn tijd houden dat doet volgens den heer Hugenholtz majoor Schermbeek niet ge noeg. Deze krijgsman in hart, en ziel heeft namelijk in eene vergadering van «De Vrije Gemeente" verkondigd, dat het noodzakelijk is, de legers te doen voortbestaan, omdat, zoolang de wereld er zal zijn er ook strijd zal wezen eene stelling, door Hugenholtz bestreden met een beroep op de geschiedenis, die zou leeren, dat het terrein voor den oorlog steeds kleiner wordt naarmate de beschaving hare vleugelen uitspreidt. Dat er niemand opstond om tegen die uitspraak verzet aan te teekenen, heeft mii ten hoogste verwonderd. Met de hand op het boek dercul- tnur-historie zou het zoo gemakkelijk geweest zijn om jnist het tegenovergestelde aan te toonen. De wapenstilstand, zoo wordt daar geleerd, is slechts om te bekomen van den bloedigen strijd, die weder opgevat zal worden. De vrede zon gelijkstaan met verslapping met den dood. Alleen een ten ondergegane natie heeft vrede. Wilt gij hooren, wat Friedrich von Hellwald den heer Hugen holtz zou geantwoord hebben Het staat in zijne Kul- turgeschichte geschreven: «Apostelen des vredeswier menschenliefde alle achting verdient, meenen in den gang der beschaving een langzaam streven naar de utopie van «eeuwigen vrede' te zien. «Een enkele schrede blijft nog te doen het vaststellen van een volkerenrecht als alge meene wet voor de menschheid en van kracht voor alle volken evenals in de afzonderlijke staten de alge- «Dat wou ik eenvoudig maar van je weten. Je hebt niet gelogenOp den Wilhelmplatz Wildicke, nu kun je je weer omdraaien nu kunnen we weer op ons ge mak verder praten. Zie je, Wildicke, ik zal je eens een lesje geven dat je te pas zal komen wanneer je later als een fatsoenlijk mensch met ons wilt werkenAlle dieven liegen, maar in hnnne lengens steekt toch altijd iets waars. Toen je me daareven verteldet dat je die dingen van Hotte op den Wilhelmsplatz aan een ander hadt gegeven begreep ik dadelijk dat er iets waars in stak. En nu weet ik ook watJe hebt de dingen die Hotte je door het venster heeft aangereikt, aan Rosa gegeven om ze te bewaren!" «Wat Rosa zei...." «Houd je mond!" beet Beijer hem wel met zachte, doch niettemin doordringende stem toe. «Jij hebt een voudig te antwoorden als ik je vraag En nu praten we met elkaar op een ander toontje, vrindje. Waar zijn de dingen Krijg ik antwoord Nu «Meneer de commissaris als u me wondt geloo ven «Waar zijn de dingen herhaalde Beijer met fonke lenden blik. «Je zwijgt Goed. Met jou ben ik klaar. En nu vraag ik jou, Rosa Moockel en ik geef je wel in overweging, dat van je antwoord alles voor je afhangt. Voorloopig kan ik nog aannemen, dat je, zonder te we ten wat je deedt, je minnaar eenen dienst hebt bewezen, en behoef ik nog niet tot bet uiterste over te gaan. Als je blijft zwijgen, zou je bewijzen dat je medeplichtig bent, en dan heb ik met jon ook afgehandeld. Nu vraag ik je, Rosa Moockelwaar heb je die dingen gebracht, die Wildicke je van nacht, op den Wilhelmsplatz heeft gegeven Rosa keek met angstigen blik naar Wildicke, die som ber peinzend voor zich uitstaarde. «Kijk mij aan beval de commissaris. «Je wilt niet antwoorden Best." Hij stond op en haalde den zwaren bamboestok van Wildicke nit den hoek. Intusschen fluisterde Wildicke terwijl hij zijne hand voor den mond hield «Als je vrij komt, neem dan alles en ruk uit De commissaris had zich omgekeerd hij naderde het tafeltje weer en sloeg er eenige malen met den zwaren

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1892 | | pagina 1