KANT.''
No. 78.
Vier en Negentigste Jaargang
1802.
V R IJ l>AG
Loodgieters- en Zinkwerkerswerkplaats.
SCHUTTERIJ.
Dinsdag 12 Juli a.s.,
Gevonden Voorwerpen
FEUILLETON.
Roman uit liet Beriynsche leven,
Amsterdamsche Brieven.
1 J U LI.
Lxviir.
tlklUUISCIII OOI1RWT.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden voor Alkmaar f 0,8©5 franco door het
geheele rijk f 1,
De 3 nummers f O,©6.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Alkmaau
brengén ter algemeene kennis dat zij in hunne heden
gehouden vergadering aan J. H. Ooijf.vaab loodgieter
en zinkwerker alhier, op zijn verzo.ek vergunning ver
leend hebben tot het vestigen eener loodgieters-
en zinkwerkerswerkplaats in het perceel, go-
legen aan de Botorstraat A3.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, A. Maclaink Pont.
28 Juni 1892. De Secretaris,
Nuhout van der Veen.
Prijs der gewone ,%d verten tlën:
Per regel j O,IS. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
Telefoonnummer: 3.
Burgemeester en Wethouders van Alkmaar brengen
ter kennis van de belanghebbenden, dat de commissie
voor de schntterij op
des namiddags te 6 uren preciesten raadhuize dezer
gemeente zitting zal honden tot het beoordeelen der
lichaamsgebreken onver de reroclames tegen
den dienst bij de schutterij, met inbegrip dor krachtens
art. 9 der wet ingeschrevenen onder opmerking dat
alleen bij persoonlijke opkomst vrijstelling van
den dienst kan verleend worden terwijlwanneer vrij
stelling van broeder dienst verlangd wordt, boven
dien schriftelijke bewijzenter gemeente-secretarie aan
te vragen gevorderd worden.
Dienstdoende schutters kunnen hnnne
bezwaren op die zitting tevens doen onderzoekeu.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, A. MACLAINE PONT.
30 Juni 1892. De Secretaris,
NUHOUT VAN DER VEEN.
in de maand Juni 1892
eenige koperen busjes van sportwagens oorbelletjes
rozenkransen en sleutels een wollen dasje een defecte
zilveren vingerhoed; een blauwe pet; een dolkmes; een
zwarte kouseen blauwe jongenspantalon een r. c.
kerkboekje; eene portemonnaie, inh. f 0.35 een dito, inh.
f 0.15 een zakmeseen witte heerenboordeen odeur-
üeschjeeen dameshandschoen; eene portemonnaie, inh.
ruim f 20 een lorgneteen meisjeshoed een bont boe
zelaar een sloteen zilveren armbandeen zilveren
dames-horlogeketting een zwarte kinderzak inh. een
pakje gorteen rond klepje van een gouden ringeen
psalmboekjeeen schortjeeen rood koralen kettingje
met gouden sluitingeen witte boezelaar en zakdoek
een koperen moer en schroef van een wagen een hand
doek en zwembroek; een notitieboekje eene portemonnaie,
inh. f 0.50 en een zwarte wollen doek.
Alkmaar, De Commissaris van Politie
30 Juni 1892. P. G. C. J. FUNDTER.
83) DOOR
PAUL LI AD AU.
De beide heeren begaven zich naar de groote schrijf
tafel en stelden samen het geschrift op, terwijl do gezant
en de luitenant-kolonel zich een weinig terzijde begaven
en fluisterend over verschillende zaken van minder be
lang spraken. Het proces-verbaal werd daarna door den
heer Von Berwitz voorgelezen en door de vier secondanten
onderteekend.
Te half één waren graaf Albrecht von Iseneck en vorst
Ulrich von Engernheim nauwkeurig van alles ingelicht.
De vorige dagde 12 Novemberde dag van het
proces was voor de familie van den vorst op Kypstein
een dag van ongerustheid en spanning geweest. Wel had-
Ulrich, gelijk hij Alix bij zijn vertrek had beloofd, dien
morgen een telegram gezondenwaarin hij hahr zijne
behouden aankomstzijne opgewekte stemming meldde
en waarin hij meedeelde dat zijne zaken naar alle waar
schijnlijkheid zeer spoedig geregeld zonden zijn. Doch
vorst Engelbort en vorstin Karola schenen weinig belang
stelling te toonen in dit telegram. Zij wai en merkwaar
dig gedwongen en ongedurig, hadden onophoudelijk iets
met elkaar te fluisterenstaakten hun gesprek plotse
ling, zoodra Alix binnenkwam, keken eikander veelbe-
teekenend aan kortom zij konden de buitengewone
onrustdie zich van hen had meester gemaaktniet
bedwingen en verbergen en deze onrust scheen aan
geene verblijdende oorzaken haar ontstaan te danken- te
hebben.
Reeds langer dan in onze bedoeling lag hebben wii
gewacht met een bezoek aan de tentoonstelling van de
voorwerpen, die in den wedstrijd voor handwerks
lieden en leerlingen van Amsterdam en omliggende
gemeenten werden ingezonden. De groote zaal van het
Paleis voor Volksvlijt is daarvoor afgehuurd waar de
ruimte voldoende is om alle inzendingen tot haar recht
te doen komen.
De geschiedenis dezor tentoonstelling meenen wij, na
hetgeen wij daaromtrent vroeger hebben meegedeeld, als
bekend te mogen vooronderstellen. Men weet derhalve,
dat de socialisten getracht hebben haar op alle moge
lijke wijzen tegen te werken. De reden daarvan ligt
niet verre. Het denkbeeld, dat aan de tentoonstelling ten
grondslag ligtom namelijk den oppassenden vooruit-
strevenden maar niet oproerigeu werkman in de gele
genheid te stellen zich door vervolmaking in zijn ambacht
een betere positie te verwerven is geheel in strijd met
het gedrag van het gros der hollandsche revolutie-manneu,
die inkeer tot zichzelve een dwaasheid vindon en alles
van het schimpen op de machthobbeuden verwachten.
Wat wij van enkele inzenders op de expositie verna
men, bracht ons aanstonds de trade-unions uit Ame
rika voor den geest. Het groote publiek meent wel eens,
dat deze werkliedenvereenigingen, evenals de zoogenaamde
.Blacks" en »Reds", haar kracht zoeken in het aan
wakkeren van verblinden haat tegen het kapitaal en het
bedreigen der rnst. Die beschuldiging vindt waarschijnlijk
hierin haar grond, dat de groote massa alleen bij bot
singen met het gezag van de unions hoort maar zij
is volkomen onwaar. Ook bij deze vereenigingen geldt
de stelregel dat organisatie een machtige factor is om
in bloei toe te nemen en wie zou dat kunnen tegen
spreken maar daarnevens wordt educatie als een
minstens even invloedrijke kracht beschouwd. Evenals in
Europa, zijn in de Vereenigde Staten van Noord-Amerika
de meeste werklieden van oordeeldat hun arbeid nog
altijd niet op den waren prijs wordt geschat, maar tege
lijkertijd beseffen zij, dat, als zij met hervormingsplannen
willen slagen, met hervorming van den derden stand zelf
behoort te worden aangevangen, daar veel, wat niet is
zooals wenschelijk ware, aan diens onkunde en onverstand
moet geweten worden. Dat doel trachten de unions te
bereiken door zooveel mogelijk alleswat tot ontwik
keling en zedelijke verbetering kan bijdragen, onder het
bereik van den werkman te brengen. In dezelfde rich
ting zijn de Amerikaansche Knights of Labor, de Ridders
van- den Arbeid, werkzaam, die zich van de trade-unions
alleen hierin onderscheiden, dat zij niet do belangen eener
bepaalde categorie van arbeiders maar van den werk
mansstand in zijn geheel behartigen. Het standpunt, door
deze machtige Orde ten opzichte van het socialisme in
genomen, mocht hier te lande wel eens grootere bekend
heid verkrijgeu de praktische geest der Amerikanen
blijkt daaruit recht, duidelijk. De Knights begrijpen
namelijk, zoo goed als de beste, dat eene verwezenlijking
van de droombeelden der socialistische en anarchistische
»Wat scheelt u toch?" vroeg Alix eindelijk, die reeds
lang bespeurd had dat er iets gaande was.
Niets, kind," antwoordde vorst Eyckhof. »Hoe komt
ge tot die wonderlijke vraag Niet het minste
»Ge kunt niet liegen, vader Evenmin als moeder
Ge houdt iets voor mij verborgen iets onaangenaams
Ik maak mij ongerustZeg mij wat het is Anders
stel ik mij iets ergers voor Betreft het Ulrich
»Maar hoe komt ge op die gedachte, lieve kind? Je
verbeeldt het je Het is niets heusch niets
Alix zweeg, doch was volstrekt niet gerustgesteld.
Hoe verder de wijzer der klok voortschreed, des te
duidelijker bleek de agitatie der ouders. Toen Alix over
den corridor ging zag zij' hare moeder met eenen be
diende spreken en daarna het salon binnengaan. Alix
riep den bediende tot zich.
»Wat heeft de vorstin je gevraagd
.Mevrouw vroeg, tot hoe laat het telegraafbureau in
Kypstein geopend is, en wanneer de laatste tolegrauimen
worden weggebracht."
Alix trad de kamer weer binnen. Het was ongeveer
acht uur. Vorst Engelbert en Karola stonden bij den
haard en spraken fluisterend met elkander. Toen zij
Alix zagen, zwegen zij oogenblikkelijk.
»Ik wil weten wat er aan de hand is zeide zij op
beslisten toon. Ik ben geen kind meer! Ik weet dat gij
iets voor mij verborgen houdt. Gij verwacht bericht
een telegram uit Berlijn van Ulrich Maar
spreekt dan toch Ge maakt mij ziek 1 Is er Ulrich iets
overkomen Geeft mij toch antwoord als ge mij lief-
hebt De vreeselijkste waarheid zou mij minder folteren,
dan deze ondraaglijke onzekerheid
De ouders zagen elkander vragend aan.
.Gij maakt mij krankzinnig door uw stilzwijgen Ge
weet nietwelke voorstellingen ik mij maakanders
zoudt ge wel spreken!" Hare oogen hadden zich met
tranen gevuld, zij liep als wanhopig in de kamer op on
neer. Eindelijk naderde zij hare moeder, die op een klein
stoeltje bij den haard was gaan zitten, knielde bij haar
neer, greep hare handen en zeide snikkend: .Mama!
leiders vooreerst onmogelijk is. Over den coöperatieven
staat wordt in hunne organen nooit gesproken omdat
zij wel weten, dat redeueeren weinig verbetering in den
toestand van de arbeidonde klasse brengt. Wie den zieke,
bewust van eigen krankheid, komt vertellen, dat hij ziek
is, kan gerust wegblijven. Allen zijn overtuigd, dat onze
negentien-eenwsche maatschappij niet gezond van lijf en
leden is't is de vraaghoe daarin verandering kan
gebracht worden. De .Knights of Labor" meenen dat
genezing mogelijk is èn door eigen hervorming èn door
uitbreiding van de staatszorg. Niet alleen afbrekend,
maar ook opbouwend gaan zij derhalve te werk. Bijna
al hunne wenschen zijn voor vervulling vatbaar en vele
reeds ingewilligd
Dat besef van eigen onvolkomenheid en de lust om
door on vermoeiden arbeid meerdere ontwikkeling deel
achtig te worden, werden door mij op do tentoonstelling
in het Paleis herhaaldelijk opgemerkt. .Och ja, meneer,
van straatloopen komt niks en hier leer je nog wat van",
zoo hoorde ik meermalen inzendingen motiveeron. Deze
uitspraken hebben mij moed gegeven, mijn oordeel over
het tentoongestelde openbaar te maken.
Want de expositie leertdat de educatie onzer
handwerkslieden in vele gevallen groote eenzijdigheid
verraadtdikwerf ook zeer veel te wenschen overlaat.
Op het gebied van knutselen en keurig afwerken kunnen
zij staaltjes van bewonderenswaardige kunstvaardigheid
loverenmaar zeer schaarsch zijn de werkstukken die
van smaak en scherpzinnig overleg getuigen. Wij zullen
de laatste zijn om aan eene correcte uitvoering geen lof
te brengen, maar zijn toch van gevoelen, dat de waarde
daarvan slechts ten volle te genieten is, als do opvatting
vindingrijkheid en goeden smaak verraadt. Waar blijven
de resultaten van het teeken-onderwijs, dat tegenwoordig
zooveel gemakkelijker is te verkrijgen Waarom weet
de amsterdamsehe werkman niet elke week een uur aan
zijn zondagsrust te ontwoekeren om in de musea onge
merkt te leeren, wat misplaatste, wat overladen en wat
wèl-aangebrachte versieringen zijn 't Wii ons toeschij
nen, dat het ambacht daaraan voor een groot deel schuld
is. Het werken naar teekeniugen, door anderen gemaakt,
verstikt den scheppingsgeest van den uitvoerder en maakt
hem onhandiger dan ooitals hij eens zonder zulk een
voorbeeld iets moet fabriceeren. Daardoor onfaardt ook
vaak het teekenonderwijs in een bloot namaken, zonder
dat het oog eenigszins gevoelig wordt voor kunst en
smakeloosheid. Mannetje naar mannetje werken daarin
hebben velen 't tot een groote hoogte gebrachtdoch
voor eigen conceptie schijnt geen plaats te zijn.
Zooals ik zeide ik had moed noodig om dezen
indruk neer te schrijven. Wanneer men van enkele
In eene correspondentie, gewijd aan amsterdamsche
zaken, mag aan eene bespreking der trade-unions en der
Kuights of Labor zeker geen grooter ruimte worden af
gestaan dan nu reeds geschiedt. Belangstellenden kunnen
hunne weetgierigheid verder bevredigd vinden in W. Suer-
mondt, Een amerikaansche arbeidersvereeniging en hare
eischen, Rotterdam, 1890. Deze dissertatie is in het bezit
der Amsterdamsche Universiteits-Bibliotheek.
ge zijt altijd zoo goed voor mij geweest I Ge weet niet
hoe ge mij pijnigt! Heb toch medelijden met mij!"
Karola streelde de zachte haren van haar kind, en
zeide terwijl zij haren man aankeek »Ik kan het niet
aanzien, dat wij haar zoo folteren
Vorst Engelbert knikte toestemmend.
.Wees bedaard, Alix! Wij zullen u alles zeggen Het
beteekent niets werkelijk niets Het is niets wat u
zou kunnen bedroeven. Het is eenvoudig eene zeer on
aangename zaak meer niet. Men heeft Ulrich wegens
eene oude, reeds lang afgedane zaak een proces aange
daan dat heden is behandeld en natuurlijk slechts ten
gunste van Ulrich kan zijn afgeloopen Wij wachten op
het telegram Dat is alles
Alix keek hare moeder in de oogen.
.Is dat werkelijk alles?" vroeg zij met nadruk, terwijl
zij hare tranen droogde.
.Alles", herhaalde Karola op kalmcn en geruststel
lenden toon.
Waarom hebt ge mij dit dan niet dadelijk gezegd
antwoordde zij glimlachend, terwijl zij opstond.
.Ulrich had ons verzocht, u ounoodige ongerustheid
te besparen.
»Eu waarover handelt dat proces Over eene geld-
qnaestie
.Neen!" viel de oude vorst nu in. .Het is eene eere
zaak. Een schurk van oenen krantonschrijver heeft Ulrichs
eer aangetast, en dat wordt vandaag boslist."
.Zoo?" antwoordde Alix peinzend.
Het drietal zweeg langen tijd. Alix staarde in het
haardvuur. Allerlei gedachten warden in haar hoofd rond.
Eensklaps maakte zij eene kordate beweging.
.Vandaag is het te laat!" riep zij uit. .Maar morgen
ga ik met den eersten trein, dan ben ik overmorgen
vroeg te BerlijnMijn besluit staat vast 1 Doet maar
geene moeite om het mij uit het hoofd te praten Ik weet
heel goed wat ik doe 1 In elk geval ga ik morgen heen
Als een van u met- mij mee wil gaandes te beter
Zoo niet, dan reis ik alleen 1"
Alle pogingen om haar van besluit te doen veranderen,