éen verkeersweg. Het argument Van der Kaaij is onge
rijmd. De Kamer is alleszins bevoegd om do kenze van
het gemeentebestuur te overwegen.
De hoer A. M a c k a y heeft zeor weinig argumenten
vóór deze onteigening vernomen. Hot argument van den
verkeersweg is reeds door den heer Rutgers tegengesproken
Het voorname argument is niet gonoemd, n.l. dat de aan
grenzende eigenaars liever niet het gebouw voor hunne
perceelen zien verrijzen. Waar de gemeenten staatshulp
inroepen ter tegemoetkoming in den goldelijkon nood on
Amsterdam door schulden is overladen, zijn wij verplicht
nauwlettend toe te zien, dat er niet dan uoode offers
worden gevraagd.
De heer van Vlijmen deelt in dit gevoelen.
De Voorzitter doet opmerken, dat wij thans niet
te maken hebben met de gomeontolijke fiinanciëele ad
ministratie.
Do heer van dor Kaay constateert dat het den
gemeenteraad genoeg gekost heeft om tot een besluit te
komen. Zal nu de Kamer dat besluit cassoeren, zal zij
oen commissie benoemen om zich in loco op de hoogte
te stellen Dat gaat s. i. niet aan.
De heer Levy herhaaltdat de heor van der Kaay
niet bewezen heeft het algemeen openbaar belang dezer ont
eigening, wat het eenige is wat de Kamer heeft te beoor-
deelen. Met de geschiedenis van den bouw heeft zij niets
te maken. Door voor te stemmen, verklaart zij deze con
crete onteigening eon publiek belang.
Do heer V r o 1 i k wil geen voogdijschap uitoefenon
over Amsterdam. Dit ware eone beleediging voor de
hoofdstad. Men heeft onteigouiug gevraagd daarover zal
hjj stemmen.
De minister van waterstaat meent, dat een
verkeersweg voor Amsterdam van *25 el volstrekt niet
buitengewoon groot kan heeton. Of do zaak voor de go-
meente-finaneiëu al of niet van belang is, heeft de regeering
niet te beoordeelen.
De heer A. M a c k a y beweert volstrekt nietdat wij
moeten toezien op de gemeente-flnanciën van Amsterdam,
maar dat wij met hot oog op den nood der gemeenten
nauwlettender moeten toezien dan ooit op het middel
van onteigening.
Het ontwerp word hierop verworpen met 43 tegen 27 st.
Daarna werd met algemeene stommen aangenomen
het wetsontwerp tot uitbreiding van do celruimte te
Breda en tot vestiging van een derde llijks-op-
voedlngsgestlcht te Avereestnadat de minister
van justitie o. a. ontkend had tegenover den heer van
Alphen, dat laatstbedoeld plan weelderig ingericht was.
De terreinen van Ommerschans zijn door den minister
van oorlog geschikt bevonden voor militaire doeleinden
en zullen waarschijnlijk daarvoor bestemd worden. De
minister is teruggedeinsd voor do kosten eener afzonder
lijke inrichting van ziekenzalen door den heer Heldt
ter sprake gebracht wegens de hooge eischen door de
geraadpleegde deskundigen gesteld.
Uitsluitend landbouw zal in hot nieuwe gesticht niet
beoefend worden, maar daarnevens zullen werkzaamheden
verricht worden gedurende den winter en geschikt voor
jongelieden, die niet in de open lucht kunuon arbeiden.
De minister wil echter overwegen, of het zaak is ook een
touwslager^' aan het gesticht te verbinden alsmede of
het wenschelijk is, de jongens smids- of timmerwerk te
laten leeren, al is 't niet om hen in dat vak op te leiden.
Uit de begrooting van den minister van finan
ciën blijktdat in 1893 begonnen zal wordon met het
drukken van een millioen nieuwe muntbiljetten van tien
gulden. Daarvoor wordt voorshands 40000 uitgetrokken.
Er is verder gorekend op f 20000 voor nieuwe kwartjes
en dubbeltjes deels uit versmolten zilveren pasmunt te
vorvaardigen.
Marine.
Op de begrooting voor het departement van marine
voor 1893 is eenc som van f 3,336,000 voör nieuwen
aanbouw uitgetrokken, met de bedoeling den bouw van
de Koningin Wilhelmina der Nederlanden" te voltooien
en tevens drie betrekkolijk groote schepen op stapel te
zetten één op de Rijkswerf te Amsterdam en twee op
bijzondere werven, btj voorkeur, wanneer billijke prijzen
zijn te bedingen, in Nederland.
Vlearlegocderen.
Het thans ingekomen wetsontwerp, houdende voor-
loopige maatregelen tot behoud van vicariegoederouis
hetzolfdo als dat door dezo Kamer roods aangonomen, maar
door de Eorste Kamer verworpen was wegens een vormelijk
bezwaar. Thans is voorgosteld om dezo wot tot verlen
ging van de wet van 1884 in werking te doen treden
op don dag harer afkondiging en voor 5 jaren te doen
duren.
Op do begrooting van binnenl. zaken voor 1893
wordt o a. bij de afdoeling lager onderwijs f 69580
nitgotrokken voor bijdragon aan bijzondere en normaal-
los en en f 970000 voor vermoedelijke bijdragen in do
jaarweddeu van onderwijzers aan de bijzondere scholen.
Aanhetlandbonwstation te Hoorn zal eene bacteriologi
sche afdeeling voor do zuivelindustrie wordou gevostigden
aan dat te Wageningeu eene afdeeling voor zadenondorzoek.
Ter voltooiing, inrichting en decoratie van 's Rijks Mu
seum to Amsterdam en voor de installatie der daariu
thuis bohoorendo verzamelingen is nog noodig 205,275.
Voor 1893 wordt slechts aangnvra igd f 32244.
Het voornemen bestaat jaarlijks eone officiëelo uitgave
te doen in don geest vau de engelsche blue-bookswaar
in allo verslagen over de Rijks landbouw-proefsm-tions,
de proefvelden, de vakscholen en do paardenfokkerij zul
len worden opgenomen.
Brug te Heusden.
De minister van waterstaat heeft bij suppletoire be
grooting voor 1892 eene som van f 6000 aangevraagd
ter vervanging van dea sedert 1885 jaarlijks op de wa-
torstaats-begrooting voor memorie uitgetrokkon post
kosten van den bouw eener brug te Heusden,
door nog in dit jaar een begin te maken met het bou
wen dier brug op ongeveer 500 el afstand van Heusden.
De kosten dezer brug zijn geraamd op 1,000,000.
Begrooting van oorlog voor 1892.
Do minister van oorlog heeft ceno uitvoerige memorie
van antwoord ingezonden op het verslag over do aange
vraagde verhoogiugen voor zijn departement en voor hot
vestingstelsel, dienst 1892, waarbij hij ontkentdat over
eeu hoogero opbrengst der middolen boven do raming tor-
stond beschikt wordt voor uitgaven van krijgskundigen aard.
Omtront hot afschaffen onz. van geweren on karabij
nen van verkleind kaliber wordt o a. medegedeeld, dat
100 geworen van hot gewijzigd stelsel Miinnlicher bij
eenige regimenten infanterie beproefd zullen wordon.
De tegen de aanvrage tot het beschikbaar stellen van
geld, om te doen aanvangen met den aanleg van zoet
watervijvers lu de stelling van Amsterdam,
geoppordo bedenkingenworden op tal van gronden door
leu minister weerlegd. Voorop wordt gezet, dat zonder
good drinkwater aan geeno verdediging dor stelling valt
te denkon. Met hot oog op de dringende noodzakelijkheid,
om te voorzien in eene voldoende hoeveelheid goed drink
water, meende de minister niet te kunnen dralen met
het aanvragen der middolen om zoo spoedig mogolijk met
do uitvoering der noodige werken to kunnen aanvangen.
Verder blijkt, dat door don aanlog dor ontworpen vij
vers reeds een watervoorraadvoldoende voor ruim 80
dagen, wordt verkregen; en voorts geeft de minister
uitdrukkelijk do verklaringdat hij oen bassin-inhoud
van 25,000 kub. el beslist als het maximum beschouwt
dat in dat opzicht voor de drinkwater-voorziening noodig
is. Het boezemwater in do stelling is niet drinkbaar te
maken voor menscheu. Door overleg tusschen hot depar
tement van oorlog en de gemeentebesturen van Amster
dam en Haarlem zou eene bevredigonde oplossing van
de drinkwater-kwestie niet kunnen worden verkrogon
alleen reeds omdat de gomeente Haarlem geheel buiten
de stelling ligt. Do plannen betreffende de plaats vau
aanlog en de inrichting van do vijvers nader toelichtende,
doelt de minister mededat hij op 2 punten binnen de
stelling tot dien aanleg wenscht over te gaau en wel ton
noorden van het Noordzeekanaal, in don zuidelijken hoek
van den Zaaudammerpolder ten westen van de Hembrug,
en voortsten zuiden van dat Kanaalin don meest zui
delijken hoek van don grooten IJpoldor, tea zuiden van
den Sloterdijkor tocht.
Men behoeft niet te vreezendat het water uit de vij
vers niet gedurende geruimen tijd tou volle geschikt zal
blijven voor het gobruik. Ten overvloede zal het water
in de vijvers nu en dan in beweging worden gebracht.
Do gezamenlijke kosten voor den drinkwateraanleg zullen
de som van 1,100,000 niet overschrijden.
De Haarlemsche waterleiding.
Een breedvoerig voorloopig verslag is verschenen over
de onteigening vau eigendommen voor den aanleg ooner
duinwaterleiding voor de gemeente Haarlem. Bij
het onderzoek bleek dat men door de regeering nauw
keuriger ingelicht wenscht.e te wordenten einde vol
doende te kunnen beoordeelenof de belangen der gemeente
Amsterdamdie haar drinkwater uit dezelfde duinstreek
verkrijgt, en van andere gemeenten, die later zich daar
uit drinkwater zullen moeten vorschaffen door de goedkeu
ring van dit ontwerp al dan niet zullen worden geschaad.
Van andere zijde kou men niet inziendat de belan
gen van Amsterdam ten opzichte van den wateraanvoer
door de tot standkoming van dezo wetsvoordracht zou
den worden geschaad. Sommige leden meenden dat in
de behoefte aan drinkwater te Haarlem op andere wijze
kon worden voorzien, nl. door het water uit het Spaarne,
Liede en Haarlemmer Trekvaart door filtreering daartoe
geschikt te maken, met verwijzing naar Rotterdam,
Dordrecht en tal van andere gemeenten, die ovoueens
geen duin-, maar gefiltreerd regen of rivierwater gebrui
ken. Enkele leden drongen aan op de instelling eener
Staatscommissie tot onderzoek van de aanwezigheid van
duinterrein voor aanleg van drinkwaterleiding; de tal
rijkheid der bevolking op dat gebied; de hoeveelheid be
schikbaar drinkwater en de mogelijkheid om ander water
beschikbaar te maken.
Verder werd vooral gewezen op de nadeelen voor do
belendende grondeigenaren en do landbouwerseen be
zwaar waarop nog nader de aandacht wordt gevestigd
in eenebij hot verslag door den heer Rutgers gevoegde
notawaarin dat lid overigens in twijfel trektof do aanleg
op den ontworpen voet van eene duinwaterleiding voor
Haarlem, onder de togonwoordige omstandigheden, wel
met het algemeen belang in overeenstemming is, in zoo
verre ten behoeve van eene stad van 50,000 zielen (Haar
lem) de bolaugitn en rechtmatige aanspraken eener stad
van meer dan 400,000 zielen (Amsterdam) zullen go-
schaad wordon.
In die nota wordt ook nadruk gelegd op dein een
groot aantal bezwaarschriften aangetroffen griof van rechts-
scheunishierop nodorkomendedat men met behulp van
diepe kanalen gegraven in de te onteigenen smalle stroo-
ken duin, het water beoogt op te vangou of weg te
voeren uit het daaraan belendendniet onteigend terrein.
Bij kon. besluit van den *29 is do hoer A. Adema,
predikant bij de herv. gomeente te Brouwershaven, be
noemd tot prodikant bij de protostantsche gemeenten in
Nederl. Iudië.
De heor D. H. Zwaardemaker hooft om gozond-
heidsredeneu ontslag genomen als wethouder dor gemeente
Zaandam.
Beroepen to Wijdenes c a. ds. A. Potter te
Mlddclie.
De gemeenteraad van Bergen op Zoom hoeft don
30 besloten de najaarskermis te doen doorgaan.
Voor de behartiging van de belangen der Nederl.
kunstenaren ter wereldtentoonstelling van Chicago in
1893 is door de regeeriug 12000 aaugevraagd.
De gemeenteraad van Maasstricht heeft eone ver
ordening vastgesteld regelende het onbewoonbaar ver
klaren van gebouwen, waarbij o. a. bepaald is, dat ge
bouwen onbewoonbaar verklaard kunnen worden, indien
daarin niet aauwozig zijn pompen of waterkranen, die
eene bepaalde hoeveelheid goed drinkwater leveren.
In de gemeente Rleskensgraaf en Hofwegen zijn
zes cholera-gevallen met doodolijken afloop voorgekomen.
Met het oog daarop is de openbare school gesloteu.
Bij de begrooting van justitie voor 1893 is eone
vornoogiug van de bezoldiging der Rijksveldwachters
voorgodragen. Het voornemeu bestaat om voortaan die
van de Rijksveldwachters-opzieners der jacht en visscherij
gelijk te stellon met dia der gekleedo beambten. Voor
alle Rijksveldwachters 3e kl. wordt de jaarlijksche be
zoldiging voorgesteld op f 600en voor die der 2o kl
(brigadiers) op f 775. Hot plan bestaat om voortaan ook
buiten de Rijksveldwacht staande personen tot den hoog-
sten rang mot den titel van inspecteur, te benoemen
met traktementen van teu hoogste f 1400 en ten minste
f 950. Voor do beste onder de tegenwoordigo brigade
commandanten zal de rang van brigadier-majoor of Rijks
veldwachter le kl. worden opengesteld met eene trakte-
mentsverhooging van 50. Daarvoor zullen de tegen
woordige brigadier-majoor titulairs het eerst in aanmerking
komen. Er zullen dan zijn 12 inspecteurs ad 950-1400;
45 Rijksveldwachters le kl. ad 825; 51 der 2e kl. ad
f 775en 657 der 3e kl. ad f 640. Deze laatsten zullen
den titulairen rang van brigadier kunnen verkrijgen.
Bij kon besluit van den 22 is bepaald, krachtens
art. 4 der wot, houdende regeling van het militair onderwijs
bij de landmacht, voor zoover daarbij de opleiding voor
den officiersrang en de hoogere vorming van den officier
betrokken zijn, dat met 1 November a. s. eon cur-
als bedoeld bij art. 2 letter b dior wet, wordt
ingesteld bij het regiment grenadiers en jagersbij eik-
der acht overige regimenten van de infanterie en bij het
instructie-bataljon.
Bij kon. besluit van den 27 is met ingang van 1
October benoemd tot referendaris bij het departement van
binnenl. zakon de heer A. P. Huber, thans hoofdcommies
bij dat dopartement.
Den 28 is tot hoofdingeland voor de banne Oost
woud gekozen de heer J. Zijp met 45 stemmen.
Den 28 is te Wormerveer van een slager uit
de Rijp, die daarmede te koop liep, 80 pond vleesch in
boslag genomen en na oen onderzoek door den Rijks
veearts te Zaandam voor het gebruik ongeschikt ver
klaard.
De gemeenteraad van Gorinchem heeft den 29 besloten,
de gewone groote uajaars paarden- en veemarkten op 14
en 15 November wel, doch de kermis niet te doen
doorgaan.
De gemeenteraad van Rotterdam heeft don 29 voor
ruim 96000 van den heer Copper wederom een groot
stuk weiland in don polder Cool aangekocht.
Bij kon. besluit van den 29 is, als blijk vangoed-
kenring en tevredenheid, een bronzen medalje met eeu
loffelijk getuigschrift toegekend aan J. H. I. van der
Bom, brandwacht eerste klasse, te Amsterdam, voor het
redden van een knaap uit het Westerkanaal aldaar, op
24 Juli 1.1.F. Leenaards, agent van politie 3e kl. te
Gravenhage, voor redding van een drenkeling uit den
Hofvijver aldaar, op 31 Juli 1.1. D. J. Parijs, lichtmatroos
aan boord van Hr. Ms. stoomschip Suriname, voor do
redding op 24 Juli 1.1. van den over boord gevallen
tweede-schrijver J. C. Heuvers M. J. Noordrave, werk
man te Amsterdam, voor het redden van een meisje uit
de Lauriergracht aldaar, op 3 Aug. 1.1.J. H. W. Daasch,
commissionair to Amsterdam, voor het redden van twee
personen uit een brandend huis aan het Spui aldaar, in
den nacht van 13 op 14 Aug. 1.1.
Do brieven verzouden uit Eginond aan Zee
geadrosseord aan M. Gerritsen te Amsterdam en D. Green
te Leith, zijn onbestelbaar wegens onbekendheid van de
geadresseerden. Do afzenders kunnen dezo brieven terug-
bekomen aan het postkantoor aldaar.
Aan het postkantoor te Kgiuond aan Zee en de,
daaronder ressorteerende hulpkantoren werd gedurende
de maand September in de Rijkspostspaarbank ingelegd
ƒ913,05 en terugbotaald 63,945. Het laatste door dat
kantoor uitgegeven boekje draagt het nummer 33.
Te Arnhem is in den ouderdom van 48 jaren
overleden de heer J. H. Hooijer, redacteur van do Gids,
vroeger predikant te SchelllnklioutDordrecht en
Arnhem.
Voor de betrekking van tolgaarder aan het As-
summer tolhek te Heemskerk hebben zich 343 sol
licitanten aangemeld.
Van katholieke zijde is te Rotterdam aau de Schie-
kade een huis met tuin aangekocht voor 38200 om
ingericht te worden tot ziekenhuis.
Te Woltersum (Groningen) is een 5jarig knaapje
dat door zijn grootvader naar den molen medegenomen
was door de wieken getroffen en onmiddellijk gedood
toen het zich een oogenblik naar buiten begafterwijl
zijn grootvader zich in den molen bevond.
Het dezer dagen verschenen eerste nummer van
de Middernachtzondeling orgaan van do Nederlandsche
Middernachtzending-vereeuiging vermeldt o. a., dat de
Middernachtzending thans, in overleg met den Vrouwen-
bond, in Amsterdam een informatie-bureau, Heerengracht
no. 192, heeft geopend, waarvan het doel is, inlichtingen
te verschaffen tegen gevaren van verleiding tot onzede
lijkheid. Die inlichtingen zullen verstrekt worden tegon
geringe vergooding der te maken kostenvoor onver-
mogenden kosteloos.
Prof. mr. J. baron d' Aulnis de Bourouill te Utrecht
heeft aan den gemeenteraad aldaar eene nota ingediend
de invoering van een straatgeld in die gemeente.
Burgemeester en wethouders van Kralingen hebben
in zake de inlijving dier gemeonto bij Rotterdam een
zeer uitvoerig verslag ingediend waarbij ten slotte als
eind-oordeel uitgesproken wordtdatde opheffing van
Kralingen niet noodzakelijk is en voor de inwoners in
eon zoer groot gedeelte dior gemeente zeer schadelijk zon
zijn hot aan den Raad en de commissie uit do ingezetenon
voorgolegdo wetsontwerp niet in het algemeen of plaat
selijk belang van Rotterdam of Kralingen is te achten
de ophoffing der gemeente in strijd met den geest der
gemeentewet en alzoo onrechtvaardig zou zijn.
Aangenomen het beroep naar de christ. geref. ge-
moente te Purinerend door A. Brummelkamp kand.
te Deventer.
Bij de 14e jaarcollecto voor do scholen mot den
Bijbel is iugekomon: te Zaandijk met Hoog aan de
Zaan f 59,03, te 81. Maarten met Wlrkshorn en
Schagen (geref. kerk en giften) 68,05, eiland Marken
(geref. kerk) 24,95 en Wormer met Oost-Knol
lendam on Jlsp 25,07.
Te Beverwijk zijn door den gemeenteraad twee
huizen wegens onvoldoend onderhoud en gebrekkige in
richting onbewoonbaar verklaard.
Den 1 is te Delft met 16 van de 19 stemmen tot
wethouder benoemd de heer mr. W. K. S. van der Mandele.
over
Van den jongsten historischen roman van J. R. van
der Kans, getiteld Be tocht naar Bainiate, zal
binnenkort eene uitgave in boekvorm het licht zien bij
de uitgevers T. C. B. ton Hagen te 's-Gravenhage.
Stoomdr. v. Herin s. Coster Zoon Alkmaar.
