Buiten de grenzen.
No. 130.
Vier en Negentigste Jaargang.
1802.
ZONDAG
30 OCTOBER.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
EERSTE BLAD
Onbestelbare Srieven,
Binnenland.
1LK1HAARSCHE OUII WT.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden voor Alkmaar ®,§0; franco door het
geheele rijk j 1,
De 3 nummers f 0,06.
Pr|)s der gewone Advertentiën:
Per regel J 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
Telefoonnummer
verzonden in de le helft van October 1892
E. Blans, Amsterdam; Mevr. de Jong-Vogel, id.;
H. Vermeulen id.; P. H. de Pachterid.; C. Bak, Ha-
ringcarspel; J Arendsen Rotterdam; C. van Dijk, Zoe-
terwoude; C. PosthumaG. Noom,
Van Ondkarspel:
Wed. SchoutenPnrmerend.
Van Oudorp:
D. OostwouderAmsterdam.
Van Warmenhuizen:
Wed. Schouten Pnrmerend.
Het Dnitsche Rijk is een bondstaat onder het Opper
gezag van den Dnitschen Keizerwelke waardigheid
erfelijk is in het Pruisische Koningshuis. Deze weinige
woorden zijn reeds voldoende om er ons aan te herin
neren dat de inrichting van het machtige rijk en zijn
verhonding tot het Koninkrijk Pruisen niet zoo heel
eenvondig, maar tamelijk kunstmatig zijn, en dat er veel
doorzicht en beleid noodig zijn om het regeeringsra
derwerk goed te doen loopen. Gelijk de Pruisische ade
laar prijkt in de Dnitsche oorlogsvlag en de Pruisisch
Koning tevens Keizer van Dnitschland is, zoo was aan
vankelijk ook de Rijkskanselier tevens in Pruisen Minister
President en Minister van Buitenlandsche Zaken. De
leden van den Rijksdag worden in gansch Dnitschland
met toepassing van algemeen stemrecht gekozen maar
de Bondsraad, waaraan met den Rijksdag de wetgevende
macht i3 toevertrouwd, bestaat uit gevolmachtigden van
de verschillende staten die met elkander het Dnitsche
Riik uitmaken. De Dnitsche eenheid is wel tot stand
gekomenmaar een krachtig en beleidvol staatsman is
noodig om haar machtig en indrukwekkend te doen
optreden onder de staten van Enropa.
In de eerste jaren onder den indrnk der groote ge
benrtenissen die het Rijk deden geboren worden onder
den grijzen, door de zegevierende Dnitschers te Versailles
uitgeroepen Keizer en de staatslieden en legerhoofden die
bom ter zijde stonden, onder de leiding van een Rijks
kanselier als Bismarck, ging alles goed; maar naarmate
de krachtige herinneringen aan de jaren 1870 en 71
Terfl&uwen en de leiders en invloedrijke personen van die
dagen van het tooneel verdwijnenbeginnen zich de
moeilijkheden te openbaren. Reeds heeft de opvolger van
Bismarck afstand gedaan van de waardigheid van Minister-
President in Pruisen waardoor de verhouding van dat
Koninkrijk tot het Dnitsche Rijk eenigermato is gewijzigd.
Wat thans met de nieawe legervoorstellen is geschied is
daarvan wellicht een gevolg, bewijst althans dat van de
vroegere wijze van handelen is afgeweken. .Langs onre-
gelmatigen weg", zooals de Rijksregeering in haar orgaan
bet uitdrukt, is het ontwerp openbaar gemaakt. De
Kölnische Zeitung heeft het middel weten te vinden om
(r mede bekend te wordenen als het bestuur van een
dagblad iets van belang te weten is gekomen kan het
ach niet weerhouden daarmee zijn voordeel te doen en
do eerste te wezen om het aau het pnbliek mede te
deelen. Onze legersterkte is niet meer voldoende, wordt
it> de toeliehting gezegd. Volgens de laatste uitbreiding,
eerst vóór rnim twee jaren tot stand gekomen, bedraagt
^jj in vredestijd omstreeks 485.000 man; maar Frankrijk
a ons vooruit; daar is de algemeene weerplicht op uit
gebreider schaal ingevoerd dan in Dnitschland, en bedraagt
de legersterkte in vredestijd 519.000 man. Zoo komt het
oorlogstijd tot een cijfer van rnim vier millioen ge
oefende manschappen. In Rusland komt men tot meer dan
vier en een half millioen. Ouder zulke omstandigheden
kw Dnitschland niet nalaten zijn legersterkte in oor
logstijd althans op vier millioen vier honderdduizend man
ie brengen, iets meer dus dan Frankrijk en iets minder
den Rusland onder de wapenen zal kunnen brengen. Om
deertoe te komen moeten wij ongeveer 100.000 man
(volgens sommige berekeningen 86.000 man) meer hebben
den thans. Dat een voorstel tot zoo aanzienlijke uitbrei-
Qg van de legersterkte in geheel Dnitschland een diepen
indrnk heeft gemaaktis te begrijpen. Het aantal jonge
mennendat tot. nog toe van den verplichten krijgsdienst
Tr9 bleef, zal belangrijk verminderen. Wordt dit voor
stel aangenomendan zal men eerst met volle recht van
eigemeenen dienstplicht kunnen spreken. En welk eene
lertneerdering van uitgaven zal deze maatregel na zich
slepen! Inderdaad blykt de Regeering zelve overtuigd,
de last voor Dnitschland te zwaar zon worden, indien
er tegelijkertijd geen maatregel werd genomen om hem
verlichten. Daarom wordt tevens voorgesteld den
gewonen driejarigen diensttijd bij het voetvolk tot een
weejarigen te verminderen; ongetwijfeld eene belangrijke
verlichting van druk maar die toch ook al weer iets
van haar beteekenis verliestwanneer men verneemt dat
'U reeds ruim de helft der rekruten na tweejarigen dienst-
!)<- met verlof naar huis worden gezonden. In deze
orting van den oefeningstijd wordt door vele gezag
hebbende militairen en naar men verzekertook door
den Keizer noode berust. Zij zijn nog niet volkomen
zeker, dat do gedurende twee jaren geoefende soldaat in
bruikbaarheid niet zal achterstaan bij den mandie een
driejarigen oefeningstijd achter den rng heeft; maar zij
zijn bereid over dit bezwaar heen te stappen, teneinde
de huns inziens noodzakelijke vermeerdering van het aan
tal soldaten voor het land niet al te drukkend te maken.
Ook met invoering van den tweejarigen diensttijd zal
toch de voorgestelde uitbreiding van het leger jaarlijks
nog 64 millioen mark of bijna 38'/j millioen gulden
kostenbehalve eene uitgave in eens van bijna 67 mil
lioen mark of 40 millioen gulden.
Zal er dan aan de uitbreiding van het leger nooit een
eind komen klaagt men in Duitschland niet zonder grond.
De Regeering beweertdat bij aanneming van dit voorstel
alle voor den dienst geschikte personenin het leger
zouden worden opgenomen het zon dus het laatste woord
zjjudat op dit gebied kan worden gesprokende
uiterste grens waartoe men zon kunnen gaan. Maar als
nu Frankrijk of Rusland deze legerversterking eens met
een gelijken maatregel beantwoordde, wat dan? Wordt
in Frankrijk tegenwoordig werkelijk reeds over den
laatsten man beschiktzoodat daar geen uitbreiding
meer mogelijk is Zoo dit niet het geval is kan men
er vrij zeker van zijn dat Frankrijk zich niet door
financiëele bezwaren zal laten weerhouden om Dnitsch
land te overtreffen. En als Rusland niet door geldgebrek
verhinderd wordtzal het voor zijn leger nog wel eeuige
duizenden menschen meer kunnen vinden dan het thans
reeds heeft.
Maar waartoevragen de Dnitschers verderdienen
ons het drievoudig verbond en de waarborg voor het
behoud van den vrededie daarin gelegen moet zijn
wanneer wij niettemin tot deze alleruiterste krachtsin
spanning worden gedreven? Als namelijk, gelijk ver
zekerd wordtde geheele toelichting van het wets
ontwerp pnbliek gemaakt isdan wordt daarin met geen
woord van de bondgenooten gesproken. Valt dan op
Oostenrijk-Hongarije en Italië niet te rekenen Moet
Duitschland alleen tegen een gemeen^chappelijken aanval
van Frankrijk en Rusland bestand zijn?Maar op deze
vragen zal wel het antwoord niet uitblijven dat Bismarck
eenmaal daarop gegeven heeftbondgenootschappen zijn
op hoogeu prijs te stellen maar ten slotte moet men er
naar strevenop eigen krachten te kunneu vertrouwen
Geeft dit voorstel der Duitsche Rijksregeering grond
voor ongerustheid, voor de vrees dat de vrede verstoord
zal worden Moet men er uit opmaken, dat Duitschland
oorlogzuchtige plannen heeft? Wij gelooven het niet.
Het is toch inderdaad waar, dat dit plan de legersterkte
in werkelijkheid eerst zal doen toenemen wanneer het
eenige jaren in toepassing is gebracht. Het werkt op
tijd en kan dus niet gemaakt zijn met het oog op een
oorlogdie binnen korten tjjd zou moeten uitbreken.
Er is geen reden waarom men niet zou mogen aannemen,
dat de voorstellers werkelijk niets anders beoogen dan
een in hun oog noodzakelijken waarborg voor de veilig
heid van het Dnitsche Rijk en dan ook voor het behoud
van den vrede, een veiligheidsmaatregel voor de toekomst.
Zal dit voorstel worden aangenomen Op dit punt
schijnt nog volkomen onzekerheid te bestaanen men
stelt zich herhaaldelijk de vraag, hoe de Rijkskanselier
er iu zal slagen voor dit ontwerp een meerderheid te
verkrijgen. Men verzekertdat Caprivi bij de indiening
van dit voorstel uitsluitend heeft gehandeld als Rijks
kanselier zouder de Regeering van eenigen Duitschen
Staat voorat te polsen. Terwijl vroeger voorstellen van
znlk een beteekenis niet werden gedaanzonder althans
met de Pruisische Regeering overleg gepleegd te hebben,
schijnt Caprivi ditmaal zelfs zijn ambtgenooten in het
Pruisisch Ministerie niet geraadpleegd te hebben. Ernstig
kunnen daarom de gevolgen zijn der indiening van dit
wetsvoorstelen met verklaarbare belangstelling gaat
geheel Enropa de openbaringen na van de verschillende
meeningen onder het dnitsche volk en van de gezind
heid der staatkundige partijen omtrent dit voor Dnitsch
landmaar voor Duitschland niet alleen, zoo gewichtige
vraagstnk.
Koedijk. Wanneer wij, hier of daar vertoevende, ons
horloge uittrekken om te zien, hoe laat het is loo
pen wij groot gevaar ons uurwerk voor een prnl te
hooren uitmakenwanneer wij zoo onverstandig zjjn
veestte zeggen wat het aanwees. Wij honden ons
zakklokje, n.l. natuurlijk gelijk met de dorpsklok en
kan het een ander mensch na gebeuren dat hij door
dien .nienwerwetschen" tijd eens een groot kwartier te
vroeg aan den trein is, wij hebben soms het buitenkansje
rnim 3/4 nnr te kunnen wachten. Was het torenuurwerk
nn nog maar altijd een halt unrtje voor, dan kon men
er op rekenen maar onverwachts hebben wij dan weer
eens »amsterdamschen tijd." Wat hebben de mannen
hunne vrouwen ook al vaak zwart zien kijken, als zij,
elders vertoevende, daar do klok tot raadsvrouw nemende,
een half nar te laat thuis kwamen Wat voor een
reeindeling dan ook zonderling zal klinken is het feit,
dat wij het voorbijvaren van een paar trekschnitjes ver-
tronwbaarder uurwerk achten, dan de gemeenteklok.
Toch zit het hem niet in de klok, zegt men.
Ichagen. Bij den kolfwedstrijd, op den 27, in het
Noordhollandsch koffiehuis, waaraan 30 personen deelna
men was de uitslag als volgt: C. Bijpost, Dirkshorn le,
J. Kaan, Nieawe Niedorp 2e H. Moerbeek, Barsin-
gerhorn 3e, C. Peetoom, St. Maarten 4e, C. Asjes, Scha-
gen, 5e pr. Voor den biljartwedstrijd waren 24 deelne
mers, van wie de winners waren J. Peetoom, Schager-
brng le. A. Schenk, Barsingerhorn 2e, en D. Nierop,
Nieawe Niedorp, 3e pr.
Bij den aanvang van (het aanstaande wintersei
zoen zal bet hier niet aan vermakelijkheden ontbre
ken den 13 November zal i Euterpe" in het lokaal van
den heer J. P. Blauw eene uitvoering geven, den 20 dier
maand het tooneelgezelschap van de heeren Kreukniet, en
Poolman, den 27 de Harmonie," terwijl in December
bet tooneelgezelschap van de heeren gebr. Van Lier ver
wacht wordt.
De gemeenteraad van Helder heeft den 25 beslo
ten aan Ged. Staten van Noordholland op gedane vragen
mede te deelen, dat de gemeente, hoezeer ook overtuigd
van het nut van het kanaal Schagen-Stolpemet het
oog op haren geldelijken toestand niet bij machte is in
de kosten daarvan bij te dragen.
Bij kon. besluit van den 25 is benoemd tot bur
gemeester van Wormer, met ingang van den 21 No
vember, de heer C. Wildschut.
De gemeenteraad van Meppel heeft den 26 de in
schrijving der gemeente in het aandeelen-kapitaal van de
drinkwaterleiding-maatschappij (concessionarissen de hee
ren van der Broek en Barnoveld Kooy te Amsterdam)
van f 10000 tot f 30000 verhoogd.
Bij kon. besluit van den 26 is aan den heer dr.
C. J. Persijn te Hloemendaal, op zijn verzoek, met
ingang van 1 November, eervol ontslag verleend als lid
van den geneeskundigen raad voor Noordholland.
Den 27 is tot wethouder der gemeente Xieuwer-
Ainstel benoemd de heer G. L. Wijsman, met 7 stem
men, tegen 6 op den heer van Blaaderen en 3 blanco
biljetten. De benoemde verklaarde de benoeming aan te
nemon.
Den 27 is door het provinciaal bestuur van Noord
holland bij enkele inschrijving, aanbesteed het leveren
en verwerken van puin tot versterking der boorden van
het Merwedekanaal in Noordholland, geraamd op f 1250.
Laagste inschrijver de heer P. H. Vermaak te Utrecht
voor f 1039,50.
Den 27 zijn te Amsterdam voor de vrije- en ordeoe-
feniugen der gymnastiek van de 12 mannelijke candidaten 9
geslaagdwaaronder G. J. Visser van SchagenD.
Janse, J. H. Lntz en J. van der Sluys van Haarlem
A. Jaarsma van llroek op Langcdijk en P. Beun
van Furmerend en 5 van de twaalf vrouwelijke, waar
onder de dames S. A. Musquetier van Hoogwoud, M. A.
Poggel van Wcrvershoof, G. M. van Waart van IJ-
mulden en J. Swart van lVormerveer; den 28 zeven
van de twaalf mannelijkenamelijkN. Hooijboer van
Heemstede, H. Bouma van Groote IJ polder, C. H.
Geevers en Pieter Visser van Anna Faulowna, F. Fries
van Terschelling, J. van den Berg van Hilversum en
S. Bakker van Berkhout; en vijf van de zes vrouwelijke,
namelijk de dames: B. Damsté Buijsing van Haarlem,
E. C. A. Laan van Oostzaan, W. L. Vis van Ven
huizen, M. Ch. Laakmann van Wervershoof.
Aan den heer J. van Nienes gemeente-secretaris
te Barsingerhorn, werd op zijn verzoek uit zijne be
trekking ontslag verleend.
De Schrinkkaagpolder, onder Barsingerhorn
groot ongeveer 90 bunders is geheel onder water ge-
loopen.
Wijlen de heer A. J. P. Bnrger te Rotterdam heeft
o. a. een legaat van f 1500 vermaakt aan de Prins Hen
drik-stichting te fügmond aan Zee.
Door den heer A. A. H. Boissevain is aanbesteed
het bonwen eener stal met koetshuis en koetsierswoning
op Prins Hendriksoord te Lage Vnnrsche. Van 20 in-
schrijvors was de heer G. L. Neumeijer Jr. voor 53857
de laagste.
De gemeenteraad van Zaandam heeft den 27 met
12 tegen 3 stemmen verworpen een voorstel tot toekenning
van presentiegeld aau de raadsleden en niet toegestaan
de voorgedragen verhooging van jaarwedde voor den
burgemeester den secretaris en de wethouders.
Sequah heeft den 26 zijne eerste zitting te 's-Her-
togenbosch gehouden
Hijp. Den 27 gaf de gymnastiek-vereeniging
Bato iu de zaal van den heer P. Blokdijk eene uitvoering.
Den 28 hield het Leger des Heils in do zaal van den
heer Jb. Appel eene groote bijzondere samenkomst, on
der leiding van luitenante J. E. Gerritse van Rotterdam
en luitenante H. Fontijne van Schiedam, bijgestaan door
candidate L. Heijnes van Rijp en anderen.
Voor het maken van gebouwen voor het Rijks-
postdnivenstation te Helder was van 10 inschrijvers
de heer J. C. Ran voor f 1148 de laagste.
Het hoofdbestuur der Hollandsche Maatschappij van
Landbouw heeft tot leden van het Aederlandsch I.and-
bouw-Comlté benoemd de heeren J. L. T. Groneman,
te Wieringerwaard Th. J. Waller, te Anna Paulowna,
J. Breebaart, te Winkel C. J. v, d. Ondermenlen te
Wassenaar, P. J. de Bruine, te Zwijndrecht en D. F. Bau-
duin te 's-Gravenhage.