NTo. 132.
ITier en UTegentigste Jaargang.
1802.
3 NOVEMBER.
DONDERDAG
Hollands Noorderkwartier.
Deze Courant wordt llia^daij-, Donderdag- ou
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs por
3 maanden voor Alkmaar O,SO; franco door het
geheolo rijk j 1,
Do 3 nummers f 0,06.
Telefoonnummer:
Pr||s der gewone Advertentiën
Per regel O,ld. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevors HERMs. COS-
TER ZOON.
In de den 2 te Sehagcn in de »Landbqu w-Societeit
Céres" gohoudon algemeeno vergadering waren togen
woordig 75 leden en 24 gasten.
De Voorzitter, de heer J. L. T. Groneman, o p e n d
de vergadering met een woord van hnldo aan den mi
nister van financiën en do Kamers voor het tot stand
brengen van de nieuwe belastingwetten en aan de heeren
Zijp en Perf voor hun welgeslaagd initiatief, om het
voorgestelde cijfer der zoutbelasting van 4 nog tot/
te doen verminderen.
Na het voorlezen der uitvoerige notulen door den
secretaris, den heer W. Teengs, werd door den voorzitter
medegedeeld, dathet ledental thans bedraagt 180
den en 1 zoon van een lid de beschrijvingsbrief voor deze
vergadering reeds verzonden was, toen aan het bestuur het
v e r b,o d van invoer vau vee in België bekend
werdwaarom het nu voorstelt een adres te richten
aan den minister van bnitenlandsche zaken teneinde te
trachten daarin verandering te verkrijgen en dat nog
dienzelfden :dag to verzenden, naar aanleiding waarvan
de heer Jb. Zijp Kz. de aandacht vestigt op de goed
geslaagde pogingen van den genoemden minister in zake
de bepalingen op ons zuivel bij den invoer in Spanje
en Z.Ex. daarvoor den dank der vereeniging wenscht te
brengen, waartoe evenzeer als tot het verzenden van
het eerste adres besloten wordt; dat adressen zijn
verzonden in zake de inmiddels aangenomen belasting-
ontwerpen en aan den minister van financiën in zake
inpolderingen dat de aankoop van de bedoelde geiten
in Zwitserland nog niet heeft plaats gehaddat het
strems'elonderzo e;k nog hangende is en dat de
beer Billroth in de aanstaande voorjaars-vergadering
bereid is eenige mededeelingen te doenomtrent het
verwerpen van kalveren.
Onder de ingekomen stukken was een bevredigend
schrijven van Gedeputeerde Staten betreffende de proef
velden in Noordholland, overeenkomstig de wenschen
der Vereeniging, terwijl het bestnur gemachtigd wordt
om de op de begrooting uitgetrokken 700,in dier
voege te gebruiken, dat, tot een maximum van genoemd
bedrag, door het Noorderkwartier betaald wordt, wat de
proefvelden kosten boven de door het Rijk voor Noord
holland tot dat doel beschikbaar gestelde 1000,
Door den heer J. Zijp Kz. werden leerrijke verslagen
uitgebracht van de beide laatste laudhuishond
kundige congressen, waar hij de vereeniging
vertegenwoordigdedoor den heer W. Teengs over het
verhandelde in de laatste algemeene vergadering van het
Nederlandsch Paardenstamboek; door den
beer M. J. Hengeveld zou over de proeven met de
i n n t i n g tegen vlekziekte der varkens verslag
zijn uitgebrachtwegens diens afwezigheid door ambts
bezigheid echter deed de heer Billroth op verzoek
van den voorzitter, enkele mededeelingen, waaruit bleek,
dat de proeven werden genomen te Nieuwe Niedorp,
HoogwoudBerkhout Wijdenes en Wognnm op
tezamen 94 varkens, en over het algemeen gunstig zijn
uitgevallen. Wenschelijk werd het geacht, dat voortaan
van wege het rijk de entstof kosteloos worde verstrekt
aan belanghebbenden, die bereid zijn proeven te nomen.
De heer W. C. Visser, een der eigenaars van bjj de proeven
mgeënte varkens, gaf zijne ingenomenheid met den uit-
8lag der proeven te kennen de heer S. de Jongh ver
zoekt den voorzitter te bevorderen, dat het verslag van
den heer Hengeveld worde openbaar gemaakt.
De heor Dr. K. H. M. van der Zande doet zeer be
langwekkende mededeelingen over proeven met den Alfa-
operator en een Balans-centrifugein de kaasfabrieken
te Wieringerwaard en te Hoogkarspel door hem genomen,
waarbij spreker met cijfers aantoont, op laatstgenoemde
fabriek verkregen dat hot gebrnik van centrifuges, niet
alleen voor eene boerderij met gemiddeld 20 koeien, doch
°ok in fabrieken geen genoegzaam voordeel opleveren
bantenzij men kans ziet, voor zijne weiboter 20 cents
ffleer te maken dan voor het langs gewonen weg ver
legen product.
De heer A. Zijp Hz. doelt do uitkomsten mede van
betgeen door den heer A. Eriks van Petten is verricht,
naar aanleiding van zijn door de vorige vergadering aan
genomen aanbod om proefondervindelijk aan te toonen,
bat het mogelijk is onder de meest ongunstige omstan
digheden en met welke methode van bereiding ook
goede kaas te maken. Onder controle van de heeren
Zijp Hz., L. Visser en J. Koopman heeft de heer Eriks
9 den heer J. de Vries, te Kwadijk, op schitterendo
wijze zijne toezegging gestand gedaan. Waar daar ondanks
alle pogingen steeds knijpers waren gemaaktdaar wist
3 een voortreffelijk product te bereiden, zoodat de controle-
t0!nmissie ten zeerste het door het bestuur in deze ver
gadering in te brongen voorstelom de proeven voort
zettentoejuicht.
De mededeelingen omtrent de uitkomsten der proef-
'elden over 1892, door den heer dr. K. H. M. van
j>RR Zande, moesten zich nit den aard der zaak bepalen
die, betreffende het weiland verkregen. Er mag
daaruit worden atgeleid, dat, vooral op magere gronden
eene gunstiger productie mag worden verwacht bij een
oordeelkundig gebrnik van Thomaskalkmeel en Kainiet.
De in do panzo gehonden verkiezingen hadden tot
uitkomst, dat in do commissie van drie loden tot het
onderzoekeu van rekening en begrooting werden gekoze
de heeren J. Bnis Pz., C. Haringhnizen en K. Kaas
kooper en als plaats voor de volgende voorjaarsvergadering
Oosthuizen werd aangewezen.
De heer J. Zijp Kz. is de inleider van het door 13
leden ingedionde voorstel tot tusschentijdsche wets
herziening. Het voorstel strokt, voortaan niet ver
plichtend te stollen, dat men zij lid van de Hollandscho
Maatschappij van landbouw, om lid der Vereeniging te
kunnen worden en de contributie van Hollands Noor
derkwartier te verminderen van 10 tot 3.
Voordat den inleider het woord werd verleend, wekte
de voorzitter, de heer J. L. T. Groneman, de aanwezigen
op, om bij de beraadslaging over deze belangrijke zaak
niet nit het oog te verliezendat allen tot drijfveer
hebben het behartigen van de belangen der Vereeniging
en meende hij als zijne overtuiging te mogen uitspreken,
dathoe ook de uitslag zijdo verliezende partij niet
verflauwen zal in zijn ijver om den bloei van Hollands
Noorderkwartier te bevorderen.
Ingevolge art. 6, letter 1, van het Huishoudelijk Re
glement bracht daarop de heer G. Wonder, namens het
bestnur, een praeadvies betreffende de zaak uit. Er bleek
daaruit, dat in het bestnnr de gevoelens zijn verdeeld
de beweegredenen van voor- en tegenstanders werden
door den spreker kortelijk uiteengezetde eene partij
ziet in de bepaling van het verplichte lidmaatschap der
H. M. v. L. oen knellenden band en beweert dat de
hooge contributio, die hierdoor feitelijk J 13 wordt, een
hinderpaal is voor zeer gewaardeerde krachten uit den
landbouwenden stand, om zich bij de Vereeniging aan te
sluiten terwijl te vergeefs pogingen zijn aangewend om
door het aanwerven van nienwen steun uit de steden de finan-
ciëele kracht der Vereeniging niet te doen achteruitgaan.
De andere zijde zag in de poging een gevaar voor de
Hollandsche Maatschappij van Landbouw, eene versnip
pering van eene groote kracht en een gevaar voor de
blijvende belangrijkheid van Hollands Noorderkwartier
de Vereeniging zou h. i. vervallen in dezelfde fouten
die nn der H. M. v. L. verweten worden.
De heer J. Zijp Kz. meent Jjdat het indienen van
het voorstel tusschentijds gerechtvaardigd wordt door
le ihet feit, dat door de hooge contributie de kern
van de leden verloopt2e de wenschelijkheid dat Hol
lands Noorderkwartier rechtmatigen invloed verkrijge op
de ontwikkeling van de landbouw belangen, dien zij met het
oog op haar schoon verleden verdient3o de noodzake
lijkheid, om door centralisatie van krachten te komon
tot meerdere en betere resultaten. In den bloeitijd van
den landbouwenden stand geboren kon de Vereeniging
hare contributie stellen op het hooge bedrag, dat de wet
nog voor de contributie vergt. Thans is met het ver
dwijnen van dien guldentijd het ledental van 236 in
1880, tot 180 in 1892 gedaald. Reeds is het aantal loden, die
niet den landbouw beoefenenbedenkelijk groot. Wen
schelijk is dat niet. Verlaging van contributie tot een
voor de meesten bereikbaar bedrag achten de voorstellers
de eenige weg tot verbetering in het aantal leden. De
tweede grief betreftdat in het Landbonw-Comité, zoo
als dat onlangs gewijzigd is, alleen vereonigingen kunnen
vertegenwoordigd wordenvan minstens 500 leden met
het gevolg, dat Noorderkwartier daarbuiten kan blijven
staan. Eindelijk zien de voorstellers alleen in de ver
wezenlijking van hnn plannen de eenige voorwaarde
van het tot stand komen eener in die provincie zoozeer
gewenschte centralisatie op het gebied van den landbouw.
Aan de discussie nam in de eerste plaats deel do hoer
S. de Jongh, die de bezwaren van den inleider tegen
het voortbestaan van den band met de Hollandsche
Maatschappij van landbouw met nadruk weerlegde. Hij
meent, wanneer men het practisch denkbeeld van de
oprichters laat varen, om twee krachten als de
H. M. v. L. en H. N. zijn mèt elkander te doen
samenwerken tot een krachtig geheel en een toe
stand schept die zeer waarschijnlijk ten gevolge
zal hebbendat de beide lichamen elkander op alle
mogelijke wijzen zullen tegenwerken dat die scheiding
zal uitloopen op groot nadeel voor de ontwikkeling van den
Landbouw. Het bezwaar betreffende het Landbonw-Comité
acht hij reeds opgelost door de benoeming van den voorzitter
dezer Vereeniging tot lid van het college. De centrali
satie zooals de heer Zijp dit bedoelt acht hij niet
wensehelijk specialiteiten blijven noodig niet één man
kan alles omvatten.
Na eene korte repliek van den heer Zijp, richt de
heer H. F. Bultman eene ernstige waarschuwing tot do
vergadoring, om de gevolgen van de voorstellen van den
heer Zijp niet te licht te schatten. Hij meent dat het
nog zeer de vraag is, of het ledental wel vermeorderen
zal in de mateals de verlaging van de contributio nood
zakelijk maakt. Zoo goed als de H. M. v. L. in do
groote vermindering van het ledental de gevolgen draagt
van de slechte tijden (van 14000 in 1880 tot ongeveer
de helft) ligt het in den aard der zaakdat ook van
Hollands Noorderkwartier het ledental de terugwerking
ondervindt van den achteruitgang van den landbouw. De
voorstellen tot reorganisatie van het Laudbou w-comité vorder
behoeven Eog de bekrachtiging van do Wetgevende Macht.
Mogolijkheid tot herstel van de bestaande grieven bljjft
dus bestaan. Do spreker ziet ten slotte in bet voorstol
veeleer eone decentralisatie van de beschikbare krachten
dan wat de hoor Zijp c.s. er rnedo beoogteene centra
lisatie er van. De voorstellers beginnen al dadelyk met
de voreenigde krachten van Noord- en Znidholland te
scheiden.
Do hoeren D. Breebaart en Th. J. Wallek schareu
zich gehoel aan de zijde van hen, die in de gedane voor-
stollen eou ernstig gevaar zien voor het voortleven van
liet bestaande karakter der vereonigingdoor het op
ruime schaal vermeerderend ledental zal de kracht, nu
van Hollands Noorderkwartier uitgaande, verflanwen en
verwateren. Niet in het aantal moet het worden gozocht,
maar in het goede gehalte der leden.
De heer J. Zijp Hz., een der mede-voorstellers, ziet,
evenals de inleider, in de hooge contributie een blijvend
gevaar. Uit ervaring nit zijne omgeving constateert hij,
dat zij alleen voor de meesten een beletsel is, om zich
bij do Voreeniging aan te sluiten.
De heer jhr. mr. P. van Foreest spreekt de verwach
ting uit dat de opgekomen onweersbui zal overdrijven;
hem trekt in de voorstellendie hij reeds lang verwacht
had alleen aan dat zij nn zijn ingediend en daardoor
de mogolijkheid geboren is om don storm te bezweren.
Worden zooals hij vertrouwt en aanraadtdo voorstellen
verworpen dan moge een krachtiger stroom zich open
baren om de banden met de H. M. v. L. nauwer toe
te halen.
De heer C. Wijdenes dringt ernstig op aanneming van
de wijziging in de statuten aan hij acht het eene onmisbare
voorwaarde voor den blijvenden blooi dezer Voreeniging.
Tweedracht vreest de heer J. Breebaart Kz. bij het
slagen der revolutieplanneneen strijd tusschen twee
uitgebreide lichamen die zeker niet leiden zal tot ver
hooging van ieders nuttige werkzaamheid. Als mede
oprichter ou eerste voorzitter van de Vereoniging meent
hij aanneming ernstig te moeten ontraden.
Aan den heer K. Swaag schijnt het toe, dat te weinig
aandacht wordt geschonken aan het niet te weerloggeu
feitdat in alle landbonw-gemeenten hot ledental ver
mindert. De reden daarvan zoeken do tegenstanders van
de voorstellen z. i. ten onrechte alleen in den achteruit-
gaanden tijd naar zijne overtuiging is de hoofdreden,
dat den jongen monschen den pas beginnenden, krach-
tigen landbouwersde contributie te hoog is.
Bij het herhaald betoog van den heer J. Zijp Kz.,
waarin hij de verschillende geopperde bezwaren tegen
zijne voorstellen tracht te ontzonnwendoet hij opnienw
en met nadruk uitkomen dat benadeeling en tegen
werking der H. M. v. L. in geen onkel opzicht in de
bedoeling van de voorstanders ligt.
Do heer J. Breebaart Kz. meent, dat zij zich dan
hadden moeten bepalen, tot verlaging der contributie en
niet tot verbreking van den band met de H. M, v. L.
De heer jhr. mr. P. van Foreest ziet in den volko
men onzekeren uitslag van den nieuw te scheppen toestand
juist hot grootste gevaar: geheel en al een sprong in het
duister.
De heer Jb. Zijp Hz. juicht daarom de voorstellen toe,
omdat hij er de kans door ziet geboren worden, om te
vormen eeno krachtige provinciale vereeniging, die hij
met het oog op den precairen toestand van den landbouw
dringend noodzakelijk acht,
De heer Th. J. Waller komt op tegen het beweerde
dat buiten het bestaande ledental nog niet tal van land
lieden geldelijk iu staat zouden zijn, zich de nitgave dor
tegenwoordige contributie to getroosten. Niet aan gebrek
aan goldoljjke kracht, maar aan lauwheid en gebrek aan
belangstelling schrijft hij toe, dat niet meerderen toe
treden tot eeno vereenigiug, die uitsluitend hunne be
langen beoogt.
Nadat ook do heor Groneman, de voorzitter, zich een
tegenstander der ingediende voorstollen had getoond
werden, op voorstel van den heer J. Groot Pz., de be
raadslagingen gesloten en tot stemming overgegaan, waarna
met 44 tegen 37 st. verworpen wordt het eerste gedeelte
der voorstellen bedoelende het niet verplicht stellen van
het lidmaatschap der H. M. v. L.; dat tot verlaging dor
contributie evenzeer met 43 tegen 35 stemmen.
Overgaande tot de bespreking van do belangen, waar
van tnen de behartiging voor het volgend jaar aanbe
veelt (art. 12 der statuten) leidt de heer J. Koopman
in, om het contract met den heer A. Eriks te Petten
voort te zetten, hetgeen in verbaud met de aanvankelijk
reeds verkregen gunstige uitkomsten, door don heer Zijp,
numons de controle-commissie voor deze zaak vroeger
in do vergadering medegedeeld, de onverdeelde sympathie
der vergadering vindt.
Hetzelfde is het geval met het voorstel voor een z u i-
velconsulent, dat nu do daarvoor aangewezen
inleider, de heer dr. van der Zandede vergadering
reeds verlaten heeft wordt toegelicht door den Voor
zitter. De bedoeling is ook iu deze provincie te zien
aangesteld een technisch mandie als 't ware als
een reizend proefstation den landman die voor
lichting of steun noodig heeft van dienst, zal kunnen
