H! i BI
i mt
t^Wê^kwë I m
Northwestern and Pacific Hypotheekbank,
Binnenland.
Advertentie n.
5 pCt. Ie Hypotheek Pandbrieven
IP
C or re sponden tie- Schaak par tij,.
m lÈk
m i
1È
•d wÈzm. émsm. d///m
gevestigd te Amsterdam.
Gestort maatschappelijk kapitaal f 948,000.
Reservefonds f 157,000afzonderlijk belegd en gedeponeerd
bij de Nederlandsclie Rank
'4
aan de gemeenschap toebehooren, en nit de vruchten van
den gemeenschappelijken arbeid moet in aller behoeften
worden voorzien. Die gemeenschap moet bestuurd wor
den door het volk zelf met toepassing van het algemeen
stemrecht bij de keuze van alle vertegenwoordigers van
staat, provincie en gemeente en van alle hoogere en la-
gero bestuurders en beambten. Om dat doel te bereiken
is een algemeene revolutie, een omverwerping der bestaande
maatschappij noodig, als uitkomst van den strijd van alle niet-
bezittenden tegen de bezittende klassen, een strijd die niet
langs den geleidelijken weg kan worden beslist, maar met alle
wettelijke of onwettelijke, vredelievende of gewelddadige
middelen moet worden uitgevochten.
Zoo spreekt men, ook in ons eigen vaderland, en verbit
tering,wrevel en baldadigheid, in onderling verbond, geven
zich lucht in verstoring der openbare orde, vernieling en
verzet tegen de overheid. Buiten onze grenzen zijn de
eischen van gelijke strekking. Het dynamiet is opgenomen
onder de wapenendie schrik en vernieling onder de
tegenstanders kunnen verspreiden, en aan gene zijde van den
Atlantischen Oceaan is reeds het middel van vergiftiging
in toepassing gebracht tegen de werklieden, die zich niet
onvoorwaardelijk tot bereiking van het gemeenschappelijk
doel aan de algemeene leiding willen onderwerpen.
Alzoo geen vrede, maar oorlog en groote bezorgdheid,
woeling en onrust aan alle zijden. Zal de strijd werkelijk op
gewelddadige wijze worden beslist Of zal bevrediging mo
gelijk blijken In de eene of andere richting zal het
nieuwe jaar ons ongetwijfeld een schrede verder brengen.
Moge het zijn in de richting van den vredeMaar daar
toe zal noodig zijn veel toewijdingveel zelfverlooche
ning, veel opoffering, veel doorzicht en beleid, veel liefde.
Uit een overzicht van den geldelijken toestand van
het genootschap «Liefdadigheid naar Vermogen" te Am
sterdam blijkt, dat het op 14 Juni 1892 geraamde ver
moedelijk tekort van 45000, om tot 1 April 1893 de
toegezegde ondersteuningen te kunnen verleenenmeer
dan gedekt isdaar voor een bedrag van ongeveer
ƒ51500 ingekomen of toegezegd is. Bestuurdereu deelen
o. a. nog mede dat de stad in 35 districten verdeeld
is, met bijna 650 man, om hulp, steun en raad te brengen
waar die gevraagd worden.
Te Winschoten is eene 22jarïge dienstbode gevan
kelijk binnen gebrachtdie bekend hadvuur in het
hooi te hebben nedergelegd dat aanwezig was in de
schuur van haren meester, met het doel de geheele boer
derij te laten verbranden. Bij tijds was de brand nog
ontdektzoodat slechts een weinig hooi vernield was.
Een inwoner van Beerta, verdacht van braak en diefstal
in de boerderij van den heer Hovereen oude bekende
der justitieis mede aangehouden. De brandstichters te
Nieuwolda zijn nog niet ontdekthet gemeente-bestuur
heeft f 250 uitgeloofd voor hemdie den dader of de
daders der brandstichtingen kan aanwijzen. Bij den bur
gemeester van Muntendam werden de glazen verbrijzeld.
Het garnizoen te Groningen is nog met 145 huzaren uit
Amersfoort versterkt.
Dr. H. P. Kapteijn te Abcoude is benoemd tot
voorzitter van de Nederlandsche Maatschappij tot bevor
dering der geneeskundeter vervanging van den aftre
dende, den hoogleeraar Stokvis.
Ds. J. A. Helper Sesbrnggen te Zierikzee heeft het
beroep bij de evang. luth. gemeente te Haarlem aan
genomen.
In de vorige week heeft zich in Nederland geen
enkel sterfgeval aan aziatische cholera voorgedaan.
Te Breda zijn de mazelen epidemisch heerschende
verklaard.
Burg. en weth. van Groningen hebben aan den heer
Oscar Carré vergunning verleendom in October en
November 1893 aldaar voorstellingen te geven.
Burg. en weth. van Wiuterswijk hadden aan mej-
M. Meerdink tijdelijk de betrekking van gemeente-ont
vanger opgedragen, tegen welk besluit Ged. Staten van
Gelderland opgekomen waren, als zijnde, naar hunne mee
ning, in strijd met art. 107 der gemeentewet. De minister
van binnenl. zaken heeft echter, in de bestaande omstan
digheden geen aanleiding gevonden om dat besluit teu
vernietiging voor te dragen.
De jaarwedde van den ontvanger der gemeente
Zaandam is met ingang van 1 Januari 1893 vastge
steld op f 1600 en van den ontvanger der
Nieuwer-Amstel op f 2500.
Den 29 is de behandeling van de zaak van Ocke-
loenden sociaal-democraatdie in de kermisweek te
Rotterdam een politieagent dood schoot en daarvoor door
de rechtbank aldaar veroordeeld werd tot 10 jaren ge
vangenisstraf, voor onbepaalden tijd uitgesteld op verzoek
van Ockeloenomdat zijn verdediger door ongesteldheid
zijner echtgenooto verhinderd was voor hem op te treden.
De leden van Ged. Staten van Groningen en de
griffier hebben aan den heer jhr. van Panhuys, Commis
saris der Koningin, bij zijn aanstaand vertrek naar Zwolle
een fraai bewerkt schoorsteenmantel-garnituur aangeboden
en de burgemeesters in de provincie Groningen een zil
veren schenkblad met een opschrift, het familiewapen van
den heer van Pauhuijs en het wapen der provincie Gro
ningen.
Den 29 is door het provinciaal bestuur van Noord
holland bij enkele inschrijving aanbesteedhet maken
en inhangen van zes paren ijzeren deuren en het maken
van twaalf rioolschuivenvoor de in aanbouw zijnde
schutsluis, deel uitmakende van de sluis- en havenwerken
te IJ malden, geraamd op 489,000. Laagste inschrij
ver Gute HofFnung te Oberhausen voor 349,000.
Den 28 des avonds is te Leeuwarden een groote
volksoploop geweestde politie was genoodzaakt de me
nigte met de sabel uiteen te drijven. Den 29 was het
den geheelen dag woelig des avonds moest weder van
-den sabel worden gebruik gemaakt om volksverzamelin
gen uiteen te drijven. Enkelendie zich verzetten
werden aangehouden. De nacht ging rustig voor
bij en den 30 bleef het overdag kalm. Te Harlingen en
te Franeker hadden ook volksoploopen plaats. Naar alle
■deze gemeenten zijn militairen gezonden.
De predikant bij de herv. gemeente te Stiens zal
vooitaan na de godsdienstoefening gelegenheid geven tot
beraadslaging de meest bekende sprekers der Volkspartij
als mr. P. J. Troelstra J. van der Wijk en anderen
.-zullen daarvan gebruik maken.
gemeente
In 1892 werden op de kaasmarkt te Zaandam
aangevoerd 901 stapels kaas, waarvan gewogen werden
863 stapels, zjjnde 91.236 stuks, wegende 172.491 P.
Den 29 is te Zwolle de drinkwaterleiding geopend.
Den 29 heeft de arr. rechtbank te 's-Gravenhage
den inwoner uit Zegwaardwegens poging tot moord
op een meisjemat wie hij verkeering had, tot 4 jaren
gevangenisstraf veroordeeld.
Uit de provincie Groningen wordt gemeld, dat bij
den burgemeester van Noordbroek en een tweetal inge
zetenen de ruiten ingeworpen werden. Aldaar en te
Sappemeer werd de kleine staat van beleg afgekondigd.
Te Delfzijl hielden de werkeloozen een optocht en vroe
gen aan de landbouwers om werk.
Iiangedijk. Was de afvoer van groenten do vorige
niet druk, deze week kwam daarin veel verbetering. De
prijzen zijn zeer goed; voor roode kool werd reeds van
10 tot 12 geboden middelbare zijn zelfs voor 9
van de hand gedaan. Ook de prijs der savoije kool is
goed. De handel in uien is stil. Om den bouwers gelegen
heid te geven met hunne schuiten de stations te kunnen
bereiken, is het ijs in de sloot aan de westzjjde van den
Langedijk deze week stuk geslagen.
Rijp Den 29 des avonds ontstond brand in het
pakhuis der huidenzouterij van den heer K. Ruiter. De
buren bemerkten den brand het eerst. De schade is niet
groot, omdat het vuur in zijn voortgang spoedig was ge
stuit.
Spanbroek. Bij de verkiezing voor de banne Op
meer zijn gekozende heer D. Pijper als lid van het
dagelijksch bestuur, de heer A. Groot Az. als hoofdin
geland.
Eerste Hamer.
Den 29 keurde de heer van Gennep de verlenging
van de schorsing van het uitvoerrecht op suiker bij een-
voudigen begrootingspost af. Hij deed uitkomen dat
na de schriftelijke behandeling van zaken, de aanvankelijk
ongunstige opvatting omtrent 's ministers beleid in de
openbare beraadslaging getemperd is. Hij verheugde zich
daarover in naam der billijkheid tegenover den minister en
ter wille van bet prestige van het opperbestuur. Omtrent
Atjeh en de spoorwegen was hij door 's ministers inlich
tingen volkomen bevredigd en in hoofd z,a a k al
thans bestaat daaromtrent eenstemmigheid. Uitvoerig zet
hij uiteen dat de minister goed gedaan heeft eenmaal
voorgestelde schadelijke belastingen weer terug te nemen.
Wat de koffie-kwestie betreft, de minister had zich niet
moeten verzetten tegen de motie van Houten. Naar zijneop
vatting is in beginsel deministe r het met die motie eens.
Het is een ontegenzeggelijk feitdat de motie niet aan
genomen zou zijn had niet de overtuiging bestaandat
beide personen het volkomen eens waren. Hij zette
breedvoerig dit gevoelen uiteen. Op éón punt was hij
nog niet voldaan n.l. op de hervorming der bestuurs-
regelingdecentralisatie. Hij hooptedat aan de toe
zegging daaromtrent binnen kort zou worden voldaan,
want Indië snakt en smacht naar eene regeling waar
onder de plaatselijke en de gewestelijke belangen spoediger
afgedaan kunnen worden.
De minister van koloniS-n verklaarde, lang
zamerhand tot de overtuiging te zijn gekomen dat de
blokkade te Atjeh haar doel ging voorbij streven en dat nu
met beleid het stelsel zou worden toegepast om ter wille te
zijn hen, die op onze hand zijn, en onverbiddelijk tegen
over onze tegenstanders. De koffie-kwestie werd uitvoerig
door hem behandeld. Het einddoel is om den inlander
tot eigen landbouw te brengen hetgeen met zijne ge
aardheid hef meest overeenkomt, waardoor hij zelfstandig
en krachtig kan worden. In beginsel was hij het eens met
den heer van Houten, zij het dan, dat beiden even groote
ketters zijn. Het monopolie kan langzamerhand verdwijnen;
de koffie-cultuur kan in stand blijvenmits men aan
de tegenwoordige toestanden van loonsbetaling een einde
make. Hij zal de motie echter niet uitvoeren, zooals de
heer van Houten dit wilde maar met de grootste ge
matigdheid. Hij verdedigde zich tegen het verwijt van
besluiteloosheid in zake den stoomtramaanleg. Over de
koffie-opschuring zal hij met de Handelmaatschappij van
gedachten wisselen.
Nadat de heeren Wertheim, van Alphen,
Fransen van de Putte, de minister en de
heer Gennep nog nader hun gevoelen toegelicht hadden,
werd de algemeene beraadslaging gesloten en werden ach
tereenvolgend de verschillende hoofdstukken met alge
meene stemmen aangenomen.
De behandeling van het wetsontwerp tot verlenging
van den termijn voor de invoering van het verplichte
leervak der vrije- en ord e-o efeningen leverde
de volgende uitkomst op. -
De heer Verheyen verklaarde, dat, blijkens de tot
dusver verkregen uitkomsten, de examens niet te zwaar
waren, theoretisch noch practisch. In den bestaanden toe
stand achtte hij echter de wetswijziging noodig.
De heer Alberda van Ekenstein achtte de
te lange termijnsverlenging onbillik tegenover hen, die
zich veel inspanning en opoffering hebben getroost om
met succes de akte te behalen. Hij achtte echter ook die
wetswijziging thans onvermijdelijk en hoopte, dat de mi
nister van den nu nog komenden termijn zal gebruik
maken om de noodige vereenvoudigingen te brengen
voor het examen in vak j.
De heer de SavorninLohman gaf den minister
nog een eventuëele wetswijziging in overweging om te
bepalen dat zij die de hoofdakte bezittengeen afzon
derlijk examen behoeven af te leggen, te minder omdat
het examen geen waarborg oplevert voor de gezondheid
der kinderen. Het zal door geneeskundigen moeten be
oordeeld worden, of het onderwijs in het vak j. de kin
deren zal schaden. Hij was het overigens eens, dat het
vak facultatief moet worden gesteld, met een ver
goeding voor hen, die het vak onverplicht onderwijzen.
De minister verklaardedat de regeering al het
mogelijke heeft gedaan om eene eerlijke en vo-lledige uit
voering aan de wet te geven. Het bleek echter, dat de
invoering van het verplichte leervak niet kon plaats
hebben reeds in 1893. Er waren toch te veel aanvragen
om vrijstelling. En nu heeft de regeering gaarne zelfs
een nog breeder termijn toegestaan dan aanvankelijk was
voorgesteld. Velen van hen, die het examen reeds afleg
den hebben nochtans vruchten van het examen genoten,
en zoo zal het leervak van lieverlede ook kunnen worden
ingevoerd, al is het nog niet verplichtend gesteld. Toe
zegging van verdere wetswijziging, in den zin van den
heer Lohman, kan hij echter niet geven. Trouwens
daartoe zou wijziging van meerdere artikelen noodig zijn.
Overigens zalna afloop van den nu voorgestelden ter
mijn, nog meer verandering noodig kunnen worden, zoo-»
als wat de traktementen der onderwijzers betreft.
Het wetsontwerp werd met algemeene stemmen aan--
genomen.
«Excelsior", te Noordschermer (wit.)
«Excelsior", te 's Gravenhage (zwart).
Y////////A
V////////Z.
y/////////A
Z.wart
d 7—d 5
7—e 6.
Wit:
d 2d
DER
Commissarissen
Wed.
A. M.
M. J. WALLER, lid der Firma TESTAS WALLER t,e Amsterdam W. REBEL Jr., lid der Eirma
GERBERT REBEL te Amsterdam; G. J. ENGELBERTS, lid der Firma E. C. ENGELBERTS Co., te Arnhem;
CANNOJN oud-burgemeester der stad Spokane (Washington U. S. A.) en president van de „Bank of Spokane";
J. R. PLANTEN, Consul-Generaal der Nederlanden te New-York.
Directeuren: H. A. VAN VALKENBURG, Mr. M. F. DE MONCHY J. P. GUéPIN.
Maatschappelijk Kapitaal 6,000,000 f waarvan geplaatst f 2,400,000.
De Directie der Northwestern and Pacific Hypotheekbank geeft 5 pot. PANDBRIEVEN uit, in
stukken van f ÏOOO,en 500,bij uitloting inwisselbaar tegen nieuwe stukken, voor zoover de
voorraad strekt. Zij zijn te Amsterdam a pan verkrijgbaar bij de firma BROEKMAN en HONDERS
en buiten Amsterdam bij de Correspondenten der Bank
GEBRs. GRATAMAte
A. L. REIMERINGER ZONEN.
HERING VRYTHÜFE Co.
J. A. ZIP
P. GROEN ZOON
A. NOORDUYN ZONEN
SCHMASEN NACKEN
W. LAANE
P. J. MINDEROP
W. JANSEN Co
BRUNINGS TEN CATE
C. H. TILANUS ZOON
A. J. LORAN ZOON
G. J. A. E. GROENEVELD
Wed. J. TE VELTRUP Zn.
P. F. C. BRüNINGS Co.
DOYER KALFE
D. A. WISSELINK
te
Alkmaar.
E. C. ENGELBERTS Co.
Arnhem.
VAN DER MEER ZOLNER
0
Breda.
VAN DER MANDELE ZONEN
0
Delft.
G. VERMEER JOHz
Berenter.
OTTO DE KAT ZOON
Dordrecht.
VAN HEEL Co
0
Goes en te Tholeu.
C. DE G1JSELAAR Co.
0
Gorinchem.
Wed. KNOX DORTLAND
0
Gouda.
HUYGENS SLOTBOOM
0
's Gravenhage.
DE MUINCK Co
0
Groningen.
WESTERKAPPEL HOOFD
0
Haarlem.
P. POSTRUMA ZOON
n
Harlingen en te
franeker
F. VAN LANSCHOT
0
's-Hertogenbosch.
VAN DER WOLFF COURRECH Zn
u
Hoorn.
L. VAN WAESBERGHE—JANSSENS
0
Hulst.
J. H. VAN DUSSEN Jr.
0
Kampen.
Leeuwarden.
Leiden.
Maastricht.
Middelburg.
Nieuwediep.
Nijmegen.
Roermond.
Rosendaal.
Rotterdam.
Schiedam.
Sneek.
Tiel.
Utrecht en te Venlo.
Winschoten.
Zaandam.
Zutphen.
Zwolle.
