Binnenland.
Buitenland.
HM
wêê m
Nog op eene andere wijze hebben de doopsgezinden
hier ter stede in de vorige week van zich doen spreken.
Men kent het besluit van den gemeenteraad om de va
cature, ontstaan door het overlijden van prof. van Tooren-
nenbergen, voorloopig onvervuld te laten en ook is een
voorstel aanhangig om de jaarlijksche bijdragen, door de
studenten der kerkelijke seminaria te voldoen
van f 100 op het dubbele te brengen. Tegen deze beide
veranderingen bestaan bij de curatoren van het semina
rium der Algemeene Doopsgezinde Sociëteit ernstige
bezwaren die zij in een adres aan den gemeenteraad
hebben neergelegd. Daarin wijzen zij er op, dat hun
seminarium aan de gemeente nooit, noch rechtstreeks
noch zijdelingsook maar één penning heeft gekost
maar wel evenals iedere andere instolling van kunst en
wetenschap te Amsterdam gevestigd, het zijne heeft bij
gedragen tot het welzijn der gemeente, zoodat het niet
billijk is, aan hunne studenten den toegang tot de theo
logische faculteit moeilijker te maken dan in andere
academiesteden en hun nog bovendien minder gelegenheid
dan tot hiertoe te bieden om zich te bekwamen Ook
een andere moeielijkheid dreigt de goede verstandhouding
tusschen universiteit en seminarium te verstoren. Wij
hebben zoo wordt in het adres gezegd steeds
gaarne onze hoogleeraren gemachtigd uwe eervolle be
noeming tot hunne andere betrekking, die van hoogleeraar
in de faculteit, te aanvaarden. Wij hadden ons dan
overtuigd, dat deze tweede taak hen niet zou verhinderen
om èn hun kerkelijk hooger onderwijs èn hunnen ver
deren arbeid in dienst van onze instelling en ons kerk
genootschap naar eisch te behartigen. Doch wanneer nu
de theologische faculteit onvolledig wordt bezet en ten
gevolge daarvan de taakdoor de overblijvende hoog
leeraren in die faculteit te verrichten, nog wordt ver
groot Dan wordt de toestand een geheel andere. De
beide hoogleeraren, die ieder twee ambten, dat aan uwe
universiteit en dat aan ouzo instelling bekleeden zijn
thans reeds, wel niet in lesuren, maar in leervakken
naar ons oordeel zwaar genoeg belast. Wordt dit nog
verzwaard, dan ook al wisten wij_ niet, dat ieder van
onze hoogleeraren met die samenvoeging was ol is inge
nomen dan zien wij den tijd aanbreken, waarop wp
wel genoodzaakt zijn om hen voor deze keus te stellen
geeu° andere betrekking, maar dan ook geene andere
bezoldiging aan te nemen dan of alleen die van de ge
meente Amsterdam óf alleen die van onze sociëteit.
Hieruit blijkt dus opnieuw, hoe moeilijk bezuinigen is.
Da gemeenteraad zal nu zelf wel moeten erkennen, dat
de academie ongeschonden behoort te blijven. Het stu
dentenhuis, door den heer van Dijk in Amsterdarn te
stichten, zal waarschijnlijk reeds elders worden gevestigd
met het oog op den onzekeren toestand der academie en
als geen gehoor wordt verleend aan de doopsgezinden
zullen deze er toe overgaan om evenals het remon-
strantscho seminarie in 1875 hunne iustellingdie
11/ eeuw in Amsterdam gevestigd was, naar een andere
universiteitsstad over te brengen. Voor de honderden
guldens, met de eene hand gewonnen zou men er der-
halve duizenden door de andere laten wegvloeien, t s
te hopen dat de vroedschap zich niet te hoog zal ge
voelen om te erkennen, dat zij in dezen heeft gedwaald.
In den Geneeskundigen Raad van Noordholland is de
vraat* ter sprake gebracht, of de onlangs in Nederland
voorgekomen cholera-gevallen veroorzaakt waren door
cholera asiatica dan wel door een ander soort van cholera.
Tot hiertoe werden als cholera asiatica de gevallen be-
schouwd waarin de door prol. Koch bij cholera-lijders
gevonden bacterie de zoogenaamde vibrio-Koch
werd aangetroffen. Deze nu heeft men bij verschillenc e
cholera-lijders in Frankrijk en Hamburg met kunnen
constateeren. Derhalve zijn die menschen gestorven aan
cholera nostras? Neen, zeggen de geleerde heeren, want
de inlandsche cholera is niet besmettelijk en de ziekte,
die een deel van Europa heeft geteisterd, was da in
booge mate. Wat is 't dan geweest? Blijkbaar een m-
fectiense niet aziatische cholera. Daaruit volgt dadelijk,
dat onze wet op de besmettelijke ziekten, die alleen voor
cholera asiatica afzonderingsmaatregelen voorschrijft, drin
gend moet gewijzigd worden in dien zin, dat zij op alle
ernstige ziektevormen van dien aard betrekking hee
Met bet oog op het gevaar, dat de verwoestende ziekte
in het voorjaar terug zal keerenis 't te hopen dat
onze autoriteiten met de uitkomsten der wetenschap
hun voordeel zullen doen en thans de maatregelen nemen
om zooveel mogelijk den vijand buiten te kannen sluiten.
nit de handen van de bankiers in die van het volk komt.
Hij stelde voor, dat de wet behoort voor te schrijven, dat
alle franschen, die aan hun dienstplicht hebben voldaan,
recht hebben op frcs. 5000 bij hun huwelijk en op een
gelijk bedrag bij de geboorte van elk kind. Verder be
toogde hij het nut van de afschaffing der gemeentelijke
accijnzen en van de scheiding van kerk en staat. Daar
een troep anarchisten de tribune wilden innemenwerd
de vergadering door de politie ontbonden. Dit voorval
werd in den ministerraad van den 7 besproken. Minister
Lonbet deelde mede, dat die bijeenkomst op grond van
een wettelijk voorschrift, dat in den laatsten tijd in on
bruik was geraakt, doch voortaan toegepast zou worden,
door een commissaris van politie was bijgewoond. De
commissaris zon proces-verbaal moeten opmaken, als met
de wet strijdige redevoering gehouden werden en de ver
gadering moeten ontbinden, wanneer botsingen of hand
tastelijkheden plaats hadden.
Te Carmaux moet voor lid der Kamer herstemd wor
den tusschen den socialist Jaures die den 8 4011 en
den republikein Héral, die 3368 stemmen verkreeg. Dien
dag werd te Annecy tot lid van den Senaat gekozen de
republikein Francoz met 407 stemmende republikein-
sche afgevaardigde Folliet bekwam 185 stemmen. 652
van de 666 kiezers kwamen op.
De regeering heelt uitgebreide voorzorgsmaatregelen
genomen, om den 10 den dag, waarop de Kamer weder
bijeenkomtalle oproerige bewegingen dadelijk te kunnen
onderdrukken.
In de laatste dagen was herhaaldelijk sprake van het
in hechtenis nemen van den oud-minister Baïhant, als
betrokken in de Panamazaak. Den 9 werd hij in tegen
woordigheid van Blondin, Fontanes en Cottn door den
rechter van instructie ondervraagd. Toen hij te half
zeven het kabinet van dezen verliet, werd hij in hechtenis
genomen en naar Mazas overgebracht. Het verzoek van
Blondin, om in vrijheid gesteld te worden, is afgewezen
ITAMB. Den 6 des avonds te tien uren is te Ge
nua een hevige brand uitgebroken in de gebouwen der
italiaansch-amerikaansche tentoonstellingwelke sinds
4 December gesloten was. De brand barstte gelijktijdig
op verschillende punten nit. De geheele linkervleugel,
waarin de werkgalerij en de afdeeling van het ministerie
van oorlog gevestigd waren, is vernield. Tegen midder
nacht was de brandweer het vuur meester. Men schrijft
den brand aan boos opzet toe.
PORTUCrAU. Het bureau van het Hoogerhuis heeft
naar de begrootingscommissie het protest gezonden, dat
de buitenlandsche comité's van houders der buitenlandsche
schuld richtten tegen het besluit van 13 Juni, waarbij de
rente tot 1/3 terug gebracht is. De minister der open
bare werken zal den 13 bij het Hoogerhuis het verslag
indienen der commissie van onderzoek naar het vroeger
beheer der Koninklijke Portugeesche Spoorwegen. Volgens
sommige bladen zou daarbij een geldelijk schandaal aan
het licht komen.
XWE19E1V. Te Stockholm zijn bij de verkiezingen
voor den Volksrijksdag alle door de socialisten gestelde
candidaten gekozen met 12000 van do 21000 uitgebrachte
stemmen. Tpt de gekozenen behoort eene vrovw.
VEREEATGRE STATE». Tien duizend burgers,
die in de nabijheid der grenzen van Canada waren, heb
ben de tnsschenkomst van het Congres ingeroepen ten
einde te beletten dat ingezetenen nit Canada de grens
overgaan om over dag tegen dein de Vereenigde Staten
gebruikelijke loonen te werken en 's avonds naar hun
land terug te keeren.
Te Nieuw-York heerscht de typhns vrij hevig den 7
waren er 116 gevallen, waarvan 18 met doodelijken afloop.
KOAPTE. In 1892 gingen door het Suez-Kanaal
3559 schepen tegen 4207 in 1891 en 3389 in 1890. De
ontvangsten bedroegen in 1892 frcs. 74.459.763 tegen
frcs. 83.422.101 en frcs. 66.984.000 in 1890.
De commissie voor het stichten van een nieuw
protestantsch ziekenhuis te Nijmegen ontving den 1 van
een ingezeten eene gift van f 5000.
Een panbakkersknecht nit Makknm heeft aan den
commissaris van politie te Leeuwarden nit eigen beweging
bekendde fabriek zijner patroons, de heeren gebr. Tiche
laar te Makkum, in brand te hebben gestokenwelke
brandbij tijds ontdektnog geblnscht had kunnen wor
den waarna hij de vlucht had genomen. Hij was sedert
jaren bij die heeren werkzaam geweest, die hem steeds
goed behandeld hadden door misbruik van sterken drank
was hij tot die daad gekomen.
Koningin Wilhelmina rijdt in de laatste dagen her
haaldelijk schaatsen op den vijver achter het Huis ten
Bosch te 's-Gravenhage.
Regenten van het Heilige Geest of Oudemannen
huis te Rotterdam hebben de gemeente Rotterdam doen
dagvaardenom door den rechter te hooren uitspreken,
dat de door hen beheerde instelling eene bijzondere is
als bedoeld onder letter C van art. 2 der armenwet en
tevens het Oudemannenhuis op de Hoogstraat van de
gemeente terng gevorderd,
Te Leeuwarden heeft de burgemeester het verbod
tot hot honden van samenscholingen ingetrokken, daar
de openbare orde na den 29 December niet weer ver
stoord is geworden.
Het bestuur der Vereeniging Eriesch Rundvee-
stamboek heeft uitgegeven het kalverenboek van 1892
waarin ongeveer 700 kalveren ingeschreven zijn, ver
deeld in zwartbonteroodbonte en gemengdkleurigen.
Onder de leden zijn 113 veehouders, wier geheel beslag
uit vee van eene en dezelfde haarkleur bestaat en 9, die
uitsluitend met stamboekvee en volbloed afstammelingen
daarvan fokken. Uit de bij den naam van elk in het
stamboek opgenomen kalf vermelde aanwijzingen van af
stamming "blijkt, dat van onderscheidene ingeschreven
kalveren de voorouders tot in zes geslachtenzoowel van
vaders- als van moederszijdebekend en in de Stamboe
ken der vereeniging ingeschreven zijn.
Gedurende 1892 is het getal scholen met den Bij
bel in Nederland met 22 vermeerderd en geklommen
tot 546: daarvan worden 204 door de Vereeniging voor
christelijk nationaal schoolonderwijs, gevestigd te Am
sterdam, meteen jaarlijksch subsidie ondersteund en 31
door de Vereeniging voor gereformeerd schoolonderwijs.
Bij den schoolraad hebben zich 259 scholen aangesloten.
De gemeente Schoterland heeft het prachtig buiten
Nieuw Eriesburg" aan de verlengde Dracht te Heeren
veen aangekochtom tot gemeentelijk arm- en ziekenhuis
te worden ingerichtde daarbij behoorende grond is mede
op schatting door de gemeente overgenomen.
Op 1 Januari waren bij de ned. herv. kerk 377
predikantsplaatsen onbezet, waarvoor slechts 6 candidaten
beschikbaar zijn en waarvan 4 zich nog niet beroepbaar
gesteld hebben.
Te Wieringen zijn in 1892 geb. 71, overl. 54
gehuwd 23 de bevolking klom van 2726 tot 2750.
Te St. Maarten zijn in 1892 geb. 26, overl. 17,
gehlwd 7 de bevolking klom van 1001 tot 1008.
Den 1 geraakten te Zaandam twee kinderen 6
en 4 jaar oud, in eene bijtdat van 6 jaar werd gered
het andere verdronk.
Te Zaandam zijn in 1892 geb. 496, overl. 2o0,
gehuwd 121.
Te Zaandam zijn in 1892 in de haven aange
komen 173 zeeschepen tegen 164 in 1891, waaronder 130
stoomschepen.
70 stoom- en 6 zeilschepen waren beladen met balken
39 20
14 7
3 3
2 1 zeilschip
1 stoomschip en 1
1
gezaagd hout,
rijst
klein hout
gerst,
balken en ge
zaagd hont,
lijnzaad
chinaklei,
houtstof.
BELC1IE. Met den eersten zijn alle telefoonlijnen
in dit Rijk in het bezit van den Staat overgegaan.
BUITSCHUAAR. De Staatscourant verklaart om
trent de honderd door de Vorwkrts openhaar gemaakte
kwitantiën van het Welfenfonds, dat de regeering reeds
in het begin van 1892 van deze zaak kennis droeg, maar
terstond overtuigd was geweest, dat hier bedrog in he
spel was. Dat hier vervalsching plaats had, was reeds
hieruit klaar, dat betreffende het gebruik van gelden van
het fonds voor geheime staatkundige doeleinden de ont
vangstbewijzen van den Rijkskanselier of van de door
hem gemachtigde ambtenaren alleen de bewijzen voor de
kas uitmaakten en dat deze telkens, na gegeven décharge,
verbrand werden en dat daartoe bestemde kwitantie-tor-
mnlieren nooit bestaan haddon.
Op eene den 8 te Bochnm gehouden vergadering van
mijnwerkerswelke ook door socialisten druk bezocht
werd, is besloten, de werkstakers in het Saar-district te
steunen door den 9 mede het werk te staken. Ook de
mijnwerkersvergaderingen te Gelsenkirchen hebben zich
gezamenlijk aangesloten bij het besluit om den 9 het werk
te staken. Den 9 des avonds zijn voor twee hotels te
Gelsenkirchen dynamietpatronen ontploft.
E»6ELA»0. De onder-minister voor Ierland, de
heer West Ridgeway, i3 in verband met de minder goede
verhouding met Marokko met eene tijdelijke zending daar
heen belast.
ERAA'RRIJM- De door het blad Libre Parole
tecrgn den 6 des avonds belegde volksvergadering werd
do°or 2000 personen bijgewoond. Markies de Morés ver
klaarde te strijden tegen de oppermacht van het gelden
te zoeken naar eene regeling, waardoor het kredietwezen
Aangenomen het beroep bij de herv. gemeente te
Uitgeest door ds. A. H. Claassen te Egmond aan
den Roef.
De Leeuwarder Courant bevatte rmm 40 aankon
digingen van hardrijderijen op schaatsen in Friesland
het bedrag der uitgeloofde geldprijzen is meer dan 1700.
De directeur-generaal der Maatschappij tot exploi
tatie van Staatsspoorwegen heeft een rondschrijven ge
richt aan het personeelwaarin allen, hoofdambtenaren,
ambtenaren en minderen, worden aangespoord, de grootste
zuinigheid te betrachten, die met eene goede uitoefening
van den dienst bestaanbaar is. Wanneer het personeel
zich daarvan doordrongen toontdan zal de directeur-
generaal overwegeu of met 1 Juli a s. tot verhooging
van bezoldiging kan worden overgaan. De omvang van
dezen, ook door den directeur-generaal zeer gewenschten
maatregel zal afhangen van de toewijding van het per
soneel.
Volgens eene in de Middelburgsche Courant gedane
mededeeling omtrent het weer in 1892 was de wind 104
dagen zuidwestop 56 westop 54 noordwestop
noordoost, op 28 oost, op 27 zuidoost, op i.3 zuid en op
21 noord.
169 dagen was het bestendig mooi weer met heldere
of lichtbewolkte lncht152 dagen betrokken op 109
dezer dagen viel veel of weinig regenterwijl op 116
dagen de lncht zwaar bewolkt was39 dagen was het
buiig weder vergezeld van hagel met sneeuwot hagel
en regen 29 dagen mist, waarvan 14 in November en
wel 7° achtereen; 28 dagen sneeuw18 dagen onweer;
20 dagen sterke wind of storm. Verder had men 72 sterke
of lichte nachtvorsten. De vorsthoezeer niet streng
duurde lang en was slepend.
Tegen den heer W. G. Boele, te Kampen, die den
voorzitter van den raad tijdens de raadszitting beleedigde,
is door het Openbaar Ministerie bij de arr. rechtbank
te Zwolle f 100 boete geëischt, subsidiair 14 dagen
hechtenis. tod
Bij kon. besluit van den 9 is de heer mr. J1tv.
M do Nerée tot Babberich, lid van Ged. Staten van
Gelderland, met ingang van 1 Februari benoemd tot lid
van den Raad van State.
4 zeilschepen
en 1 schip
Te Rotterdam zijn in de afgeloopen week 23 per
sonen door roodvonk aangetast en 5 daaraan overleden.
Den 4 is te Grostliulaseni een zevenjarig knaapje
met zijn sleetje in een bijt gereden en verdronken.
Bij kon. besluit van den 5 is de heer W. Hummel,
hoofd eener openbare school te Meppelbenoemd tot rid
der in de orde van Oranje-Nassaudeze heer was 50
jaren hoofd dier school en was als zoodanig afgetreden.
Hen 6 is do geregelde gemeenschap van Texel
met den vasten wal opgegeven moeten worden.
De heer Aug. Hendrichs is den 6 met algemeene
stemmen tot voorzitter der kamer van koophandel en fa
brieken te Amsterdam gekozen.
Bij eene den 7 door de Amsterdamscho IJsclub
te Amsterdam gehouden internationale hardrijderij op
schaatsen voor beroepsrijders op de korte baan van on
geveer 200 el, werd de prijs van 200 gewonnen door
K. Haye nit Akkrnm de premie van J 75 doorG. Ent
jes uit Groningen en de premie van f 25 door P. J. de
Boer nit Wateringen.
Den 7 had de sneltrein van 9 n. 14 m. des voor
middags nit Zwolle naar Deventer een oponthoud van
ongeveer l£ nnr door het springen van een wielband
van een bagagewagen achter de locomotief bij de krom
ming van den weg tusschen Wije en Olst. Door gebruik
te maken van den noodrem wist een conducteur groote
ODgelukken te voorkomen.
P. Visser te Boznm (Friesland) vierde den I zijn
honderdsten verjaardag.
De minister van oorlog heeft besloten tot do op
heffing van het militair hospitaal te Willemstad.
De arr. rechtbank te 's-Gravenhage heeft E. Mas,
zaakwaarnemer aldaar, die onder voorgeven van gelden
op hypotheek te zullen verschaffen, van verschillende
personen voorschotten had weten of pogen te verkrijgen,
met het oogmerk om zich wederrechtelijk te bevoordeelen,
veroordeeld tot drie jaren gevangenisstraf.
Dr. P. Westerhoff te Eelde heeft bedankt voor de
betrekking van directeur van het asyl voor drankzuch
tigen »Hooghnllen".
De minister van binnenl. zaken heeft aan den ge-
meenteraad van Haarlem verzocht de vieeschhal op de
Groote Markt, thans voor 350 per jaar verhuurd, voor
den tijd van 25 jaren a f 1000 'sjaars aan den Staat te
verhuren, om daarin de Rijks-archieven van Noordholland
te bergen.
